Jaką umowę o pracę należy zawrzeć z pracownicą z Ukrainy po wyczerpaniu limitu trzech umów na czas określony
PROBLEM
Zatrudniamy pracownicę z Ukrainy, której legalny pobyt wynika ze specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Zgodnie z przyjętym projektem zmian w specustawie przedłużony został okres obowiązywania ochrony tymczasowej w RP obywateli Ukrainy do dnia 04.03.2026 r. Moje pytanie dotyczy limitu umów terminowych zawartych z tą panią. Pierwsza umowa zawarta została 05.01.2024 r. na czas określony do 31.08.2024 r. - czas legalnego pobytu. Druga umowa zawarta została 30.08.2024 r. na czas określony do 30.09.2025 r. - czas legalnego pobytu. Trzecia umowa będzie zawarta 30.09.2025 r. na czas określony do 04.03.2026 r. - czas legalnego pobytu. Co w sytuacji, gdy kolejny raz przedłużą legalny pobyt na podstawie specustawy, np. do 31.08.2026 r. Czy wtedy będziemy mogli podpisać kolejną umowę już na czas nieokreślony (bo wcześniej już były 3 umowy na czas określony), gdy legalny pobyt tej pani będzie tylko do 31.08.2026 r.? Czy w takiej sytuacji obowiązuje limit 3 umów terminowych na 33 miesiące?
RADA
Zdaniem autora skoro ze wskazanym ukraińskim pracownikiem w okresie 33-miesięcznym zawarte będą trzy umowy o pracę na czas określony, to nie będzie już możliwe zawarcie kolejnej - czwartej takiej umowy. Z tego też względu kolejna umową może być zawarta jedynie na czas nieokreślony, nawet gdy po raz kolejny zostanie w ustawie o pomocy przedłużony okres legalnego pobytu obywateli Ukrainy w Polsce. Ustawa ta bowiem w aktualnym brzmieniu, a zapewne i w brzmieniu po ewentualnie przedłużeniu w niej okresu legalnego pobytu nie zmienia i nie będzie zmieniała zasady, że okres zatrudnienia na czas określony nie może przekraczać 33 miesięcy, a liczba zwartych w tym okresie nie może przekraczać 3.
UZASADNIENIE
Biorąc pod uwagę przepisy przywołanej poniżej ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy wskazać należy, że nie zawierają one w sobie odesłania do przepisów Kodeksu pracy. Jest w nich natomiast mowa, że pobyt obywateli Ukrainy, którzy przebywają na terytorium Polski od 24 lutego 2022 r. w związku z toczącym się tam konfliktem jest uznawany za okres legalnego pobytu na terytorium Polski. W tym okresie obywatel Ukrainy ma prawo do wykonywania pracy na terytorium Polski, jeżeli spełnione są łącznie poniższe warunki:
- przebywa legalnie na terytorium Polski lub jego pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny na na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy u pomocy,
- podmiot powierzający pracę w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiadomi powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu pracy temu obywatelowi,
- wymiar czasu pracy nie jest niższy niż wskazany w powiadomieniu lub liczba godzin nie jest mniejsza niż wskazana w powiadomieniu,
- otrzymuje wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż określona w powiadomieniu lub ustalonej według stawki określonej w powiadomieniu, proporcjonalnie zwiększonej w przypadku podwyższenia wymiaru czasu pracy lub liczby godzin pracy,
- wynagrodzenie, które otrzymuje obywatel Ukrainy spełnia wymogi określone w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu - w przypadkach gdy przepisy te mają zastosowanie.
W interesującym nas zakresie znaczenie mają warunki wymienione wyżej w punktach 1 i 2.
Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, że przepisy ustawy o pomocy nie zawierają w sobie ani definicji pojęcia „praca”, ani też definicji pojęcia „pracownika”. W tym zakresie nie odsyłają one również do przepisów Kodeksu pracy. Z tego też względu przy wyjaśnianiu jak rozumieć każde z nich koniecznym jest posłużenie się słownikowym (językowym) ich rozumieniem.
W oparciu o internetowe wydanie „Słownika języka polskiego PWN” przez pracę rozumie się zajęcie, zatrudnienie stanowiące źródło zarobku. Pracownikiem natomiast jest osoba zatrudniona w jakimś zakładzie pracy.
Odnosząc słownikowe rozmienienie pojęć „praca” i „pracownik” do definicji tych pojęć wynikających z przywołanych poniżej przepisów Kodeksu pracy podkreślić należy, że za pracownika w rozmienieniu tych definicji należy uznać również obywatela Ukrainy przebywającego legalnie na terytorium Polski, zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, któremu podmiot zatrudniający powierzył do wykonania pracę określoną w tej umowie. Oznacza to, że do tak rozumianego pracownika mają zastosowanie wszystkie te przepisy Kodeksu pracy, które w okresie jego zatrudnienia odnoszą się do umów zawieranych na czas określony na podstawie umowy o pracę.
Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów w tym okresie nie może przekraczać trzech.
art. 1 ust. 1 pkt 1, art. 2 ust. 1, ust. 7, art. 22 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (j.t. Dz.U. 2025 r. poz. 337 ze zm.),
art. 3, art. 11, art. 113, art. 183a, art. 25 § 1, art. 251 § 1, art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 277 ze zm.),
art. 112, art. 114 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071),
art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 214 ze zm.).
Marian Szałucki
doradca podatkowy
