Interpretacja indywidualna z dnia 4 września 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.588.2025.5.JK3 0111-KDIB2-2.4015.94.2025.6.PB

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest:

·nieprawidłowe - w podatku dochodowym od osób fizycznych,

·prawidłowe - w podatku od spadków i darowizn.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 8 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymywania środków pieniężnych w ramach realizacji zobowiązania rodzinnego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 lipca 2025 r. (wpływ 4 sierpnia 2025 r.) Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Dnia 3 lipca 1970 r. Pana ojciec – AA – zawarł ustną umowę z bratem BB, na mocy której przekazał mu w użytkowanie grunty rolne o pow. 2,79 ha. W ramach tego ustalenia BB zobowiązał się do późniejszego świadczenia na rzecz CC (Pana).

Po śmierci AA (1973 r.), BB uzyskał w 1984 r. prawo własności do ww. nieruchomości w wyniku postępowania uwłaszczeniowego. W postępowaniu tym uczestniczyła Pana matka – DD. W ramach rodzinnego rozliczenia, 10 lipca 1984 r. BB zobowiązał się do przekazania Panu działki 1000 m² tytułem rekompensaty.

Po śmierci BB zobowiązania przeszły na jego spadkobierców – najpierw syna, a potem córkę EE. Ta ostatnia, 5 kwietnia 2025 r. sprzedała działkę o pow. 2,7 ha FF, zobowiązując go do realizacji pierwotnych ustaleń. Sprawę obsługiwał radca prawny GG.

FF, realizując zobowiązanie, przekazał Panu w 2025 r. środki pieniężne w trzech transzach, łącznie 114.075 zł. Nie prowadzi Pan działalności gospodarczej, nie uzyskuje Pan przychodów z najmu, dzierżawy ani usług, a środki te zostały wypłacone jako forma realizacji dawnego zobowiązania rodzinnego.

Pytanie

Czy otrzymana przez Pana kwota pieniężna w wysokości 114.075 zł przekazana przez FF w ramach realizacji zobowiązania rodzinnego zawartego ustnie w 1984 r. stanowi:

1.przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT),

2.darowiznę podlegającą podatkowi od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem:

Ad. 1)

Otrzymana kwota nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT, ponieważ jej źródłem nie jest działalność gospodarcza, najem, ani inne źródła przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Kwota ta została wypłacona jako forma spełnienia zobowiązania rodzinnego, nie stanowi odpłatnego świadczenia ani ekwiwalentu majątkowego. Dodatkowo, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa nie ma zastosowania do czynności cywilnoprawnych, które nie skutkują uzyskaniem dochodu.

Ad. 2)

Środki nie są także darowizną w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ ich przekazanie nastąpiło w ramach realizacji zobowiązania (zadośćuczynienia) wynikającego z wieloletniego porozumienia rodzinnego – nie zaś z jednostronnej i nieodpłatnej woli darczyńcy. Przekazanie miało charakter odpłatny i kompensacyjny.

W konsekwencji – Pana zdaniem – otrzymana kwota nie podlega opodatkowaniu ani podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ani podatkiem od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071).

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Świadczenie takie może polegać zarówno na działaniu, jak i zaniechaniu działania.

Istotną cechą darowizny jest jej bezpłatny charakter. Oznacza to, że druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za wymienioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Nieodpłatność więc oznacza, że darczyńca nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili dokonywania darowizny, ani też w przyszłości jak również w przeszłości.

Umowa darowizny ma charakter umowy zobowiązującej (konsensualnej) – do zawarcia umowy dochodzi z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia woli – i jednostronnej, jako nie przynoszącej darczyńcy żadnej opłaty ani innego świadczenia. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Powyższa umowa dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że 3 lipca 1970 r. Pana ojciec – AA – zawarł ustną umowę ze swoim bratem BB, na mocy której przekazał mu w użytkowanie grunty rolne o pow. 2,79 ha. W ramach tego ustalenia BB zobowiązał się do późniejszego świadczenia na rzecz Pana. Po śmierci Pana ojca, BB uzyskał w 1984 r. prawo własności doww. nieruchomości w wyniku postępowania uwłaszczeniowego. W ramach rodzinnego rozliczenia, 10 lipca 1984 r. BB zobowiązał się do przekazania Panu działki 1000 m² tytułem rekompensaty. Po śmierci BB zobowiązania przeszły na jego spadkobierców – najpierw syna, a potem córkę EE. Ta ostatnia, 5 kwietnia 2025 r. sprzedała działkę o pow. 2,7 ha FF, zobowiązując go do realizacji pierwotnych ustaleń. FF, realizując zobowiązanie, przekazał Panu w 2025 r. środki pieniężne w trzech transzach, łącznie 114.075 zł.

Reasumując stwierdzić należy, iż otrzymane przez Pana od FF środki pieniężne nie stanowią darowizny, ponieważ nie mają charakteru świadczenia bezpłatnego. Zostały wypłacone – jak wskazał Pan we wniosku – jako forma realizacji dawnego zobowiązania rodzinnego, do którego zobowiązał się Pana wuj, a po jego śmierci jego spadkobiercy. W związku z powyższym, skoro opisane powyżej przekazanie środków pieniężnych nie przybrało postaci darowizny, to czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Pana stanowisko w tym zakresie jest prawidłowe.

Przechodząc na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który został przez nich uzyskany na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.

Jak już wskazano powyżej – skoro w przypadku nabycia przez Pana środków pieniężnych od Pana FF nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, to takie nabycie nie jest wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Innymi słowy, skoro otrzymane środki pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to w Pana sprawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy:

Z ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że:

Ponadto należy wskazać, że z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zauważyć należy, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, które stanowić będą trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa majątek podatnika (takie przysporzenie, którym może rozporządzać jak właściciel). Przychód podatkowy musi charakteryzować się definitywnością i nie mieć charakteru zwrotnego.

W świetle wskazanych przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Stosownie natomiast do definicji dochodu, jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu.

Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 tej ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są „inne źródła”.

Definicja ta, dla potrzeb opodatkowania dochodów uzyskiwanych z innych źródeł została uzupełniona w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - o przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega zatem dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach rodzinnego rozliczenia, 10 lipca 1984 r. BB zobowiązał się do przekazania Panu działki 1000 m² tytułem rekompensaty. FF, realizując zobowiązanie rodzinne, przekazał Panu w 2025 r. środki pieniężne w trzech transzach, łącznie 114.075 zł.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzam, że kwota pieniężna stanowiąca realizację zobowiązania rodzinnego stanowi dla Pana przysporzenie majątkowe, a tym samym powoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” oznacza, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że do tej kategorii przychodów można zaliczyć również inne niż te, które zostały w nim wymienione. Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

W świetle powyższego, otrzymana przez Pana kwota niepodlegająca przepisom o podatku od spadków i darowizn stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym zakresie Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Do wniosku dołączył Pan dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku, z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do oceny dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i Pana stanowiskiem.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.