Termin do zgłoszenia nabycia spadku będzie można przywrócić

14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje m.in. możliwość przywrócenia terminu na zgłoszenie nabycia spadku lub darowizny w przypadku wystąpienia przyczyn losowych. Dzięki temu podatnicy, którzy nie dopełnili obowiązku w terminie z niezawinionych powodów, będą mogli skorzystać ze zwolnienia z podatku. Projekt doprecyzowuje również moment powstania obowiązku podatkowego.

Moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku

Obowiązujące przepisy przewidują, że obowiązek podatkowy powstaje w chwili przyjęcia spadku, co często następuje nieświadomie. Brak złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w ciągu 6 miesięcy oznacza jego automatyczne przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza.

Po zmianie, obowiązek podatkowy przy nabyciu rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia powstawał z chwilą:

• uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku;

• zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia;

• wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.

Według resortu finansów rozwiązanie takie jest korzystne dla podatników, gdyż jednoznacznie wiąże moment powstania obowiązku podatkowego z formalnym uzyskaniem dokumentu (pisma) potwierdzającego status spadkobiercy i legitymację do działania przed organem podatkowym oraz dodatkowo wydłuża czas na złożenie zeznania podatkowego (moment ten jest późniejszy niż chwila przyjęcia spadku).

Przywrócenie terminu nabycia spadku

W projekcie znalazły się również przepisy mające na celu wprowadzenie możliwości przywrócenia terminu do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych oraz terminu do zgłoszenia nabycia w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa.

Członkowie najbliższej rodziny zwolnieni są od podatku od spadków i darowizn pod warunkiem terminowego zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Termin ten nie podlega przywróceniu w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej, a niezłożenie zgłoszenia w terminie powoduje utratę zwolnienia i opodatkowanie nabytego spadku czy darowizny.

MF wskazało, że mimo 6-miesiącznego terminu na zgłoszenie „występują sytuacje losowe, które uniemożliwiają dochowanie tego terminu z powodów niezawinionych przez podatnika”. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku niezgłoszenia przez nabywcę nabycia w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim.

Dodatkowo, w projekcie znalazły się przepisy, których celem jest możliwość wzruszenia decyzji organu podatkowego, jeśli odmówi on podatnikowi przywrócenia terminu do złożenia zgłoszenia i jeżeli w wyniku wniesienia przez podatnika do sądu administracyjnego skargi na takie postanowienie, termin ten zostanie przywrócony. Jeśli termin zostanie przywrócony w wyniku orzeczenia sądu, możliwe będzie uchylenie decyzji odmownej organu podatkowego i umorzenie podstępowania podatkowego.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (nr z wykazu UDER79) – opublikowany 29 sierpnia 2025 r. na www.legislacja.gov.pl

Źródło: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

Oprac. Katarzyna Bogucka