Interpretacja indywidualna z dnia 16 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDWL.4011.138.2025.1.DK

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie kwoty zwrotu kosztów postępowania jest prawidłowe. Wniosek w pozostałej części podlega odrębnemu rozstrzygnięciu.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 3 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami z 30 lipca 2025 r. (wpływ 1 sierpnia 2025 r.) i 9 września 2025 r. (wpływ 16 września 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pani AC i pan BC (dalej: „Wnioskodawcy”), polscy rezydenci, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, dnia (…) lutego 2007 r. zawarli z (…) Bankiem S.A. z siedzibą w (…) (aktualnie (…) Bank S.A. z siedzibą w (…)) Umowę Nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(…)” waloryzowany kursem CHF (dalej: „Umowa”).

Kredyt został udzielony na finansowanie przedpłat na budowę domu jednorodzinnego na działce gruntu numer (…) położonej w miejscowości (…), gmina (…). Bank wypłacił kredytobiorcy łączną kwotę (…) PLN. Zgodnie z § 5 ust. 1 w zw. z § 7 ust. 1 Umowy, a także na podstawie § 11 ust. 5 Umowy, cała kwota kredytu została wypłacona w złotówkach i także miała być spłacana w złotych polskich. Kredyt został wypłacony w złotówkach przeliczonych zgodnie z kursem kupna CHF według tabeli kursowej Banku. Kredyt początkowo był spłacany w PLN, a następnie w CHF.

W ocenie Wnioskodawców Umowa zawiera wady skutkujące jej nieważnością. Z racji nieważności czynności zobowiązującej do świadczenia, wpłaty Wnioskodawców na poczet Umowy stanowią nienależne świadczenie w rozumieniu art. 410 § 2 k.c. Dlatego też powinny one zostać zwrócone Wnioskodawcom na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.

W związku z powyższym, Wnioskodawcy wystąpili do Sądu Okręgowego w (…) z powództwem przeciwko Bankowi o ustalenie nieważności umowy i zapłatę kwoty (…) PLN oraz (…) CHF.

Bank przedstawił Wnioskodawcom propozycję ugody pozasądowej (dalej: „Ugoda”), na mocy której zaproponował zwrot na rzecz Wnioskodawców kwotę (…) PLN (dalej: „Kwota zwrotu”). Zaproponowana przez Bank treść ugody nie potwierdza jednak nieważności umowy.

Na skutek Ugody Wnioskodawcy mają wycofać pozew. Wnioskodawcy podkreślają, że chodzi o ugodę pozasądową. Na dzień złożenia niniejszego wniosku, wysokość Kwoty zwrotu została przez Strony ustalona. Wnioskodawcy nie mają wpływu na treść pozostałych postanowień zawartych w Ugodzie. Bank nie zgadza się na wprowadzanie zmian do treści zaproponowanej przez siebie Ugody.

W treści ugody Bank wskazał:

Zważywszy na to, iż:

1.Bank i Klient zawarli Umowę nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (…) waloryzowany kursem CHF (dalej jako „Umowa”), na której podstawie Bank wypłacił Klientowi kwotę (…) PLN, co stanowiło równowartość (…) CHF.

2.Klient wytoczył przeciwko Bankowi pozew indywidualny dotyczący stwierdzenia nieważności (trwałej bezskuteczności) Umowy. Postępowanie sądowe zainicjowane pozwem Klienta toczy się przed sądem Sąd Okręgowy w (…) [sygn. akt (…)].

3.Zamiarem Banku i Klienta jest:

a.polubownie rozstrzygnąć spór między stronami w zakresie wzajemnie przysługujących Stronom roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego w postępowaniu indywidualnym z powództwa Klienta toczącym przed Sądem Sąd Okręgowy w (…) [sygn. akt (…)] a także

b.uchylić niepewność co do roszczeń Stron, związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy przez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym dokonanie wzajemnych rozliczeń, a w konsekwencji tego zakończenie Umowy oraz sporu wskazanego w punkcie 2) w sposób definitywny i bez żadnych dalszych roszczeń którejkolwiek Strony.

4.W związku z zawarciem i wykonaniem postanowień Ugody, Strony zgodnie ustalają, że nie będą dochodzić w przyszłości od siebie wzajemnie roszczeń związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy i zrzekają się wzajemnie wszelkich roszczeń z tego wynikających wykraczających poza zakres objęty niniejszą Ugodą.

5.Klient, mając pełną świadomość i rozumiejąc skutki dokonywanej czynności prawnej (w tym w szczególności finansowe), które mógł skonsultować z doradcą prawnym i które zostały mu przez niego wyjaśnione, dobrowolnie zgodził się na wzajemne potrącenie roszczeń Stron w zakresie określonym niniejszą Ugodą.

6.Klient oświadcza, że miał możliwość negocjowania postanowień Ugody.

7.Pełna historia spłat Klienta jest dostępna w serwisie transakcyjnym banku.

W związku z powyższym, Strony zawierają Ugodę następującej treści:

§ 1.

1.Strony potwierdzają, że Klientowi przysługują następujące roszczenia w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:

1 W razie złożenia przez jedną ze Stron apelacji od wyroku Sądu I Instancji, oznaczenie sądu i sygnatury pozostaje właściwe dla Sądu II instancji chyba, że sygnatura sądu nie została wyznaczona lub nie jest znana Stronom.

-(…) PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

-(…) CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

-(…) PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

-(…) PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;

-(…) PLN tytułem ustalonych przez Strony części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. (…).06.2023 r.) do dnia (…).05.2025 r.,

tym samym Klientowi przysługują w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości (…) PLN oraz (…) CHF, a więc łączne roszczenie o zapłatę w wysokości (…) PLN, przy czym spłaty dokonane w CHF, zostały przeliczone na PLN po średnim kursie CHF z dnia (…).05.2025 r. według Tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie www.nbp.pl). (dalej jako „Roszczenie Klienta”).

2.Strony potwierdzają, iż w związku z wykonaniem Umowy (wypłatą kapitału kredytu), Bankowi przysługuje w stosunku do Klienta roszczenie o zapłatę (…) PLN. (dalej jako „Roszczenie Banku”).

3.Strony niniejszym dokonują potrącenia Roszczenia Klienta w wysokości (…) PLN z Roszczeniem Banku w wysokości (…) PLN, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości (…) PLN.

4.Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Klienta pozostałej kwoty przysługującego mu roszczenia, tj. (…) PLN (słownie: (…) złotych, (...).

5.Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Klienta kosztów zastępstwa procesowego w kwocie (…) PLN (100 % stawki minimalnej), która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 poz. 1935 t.j. z dnia 20 września 2023 r.). Wskazana kwota stanowi górną granicę odpowiedzialności Banku i wyczerpuje w całości roszczenia Klienta z tego tytułu.

6.Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty, o której mowa w ust. 4, w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek o numerze:

7.Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty, o których mowa w ust. 5, w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek o numerze:

8.W przypadku braku zapłaty kwoty, o której mowa w ust. 4 oraz ust. 5, w terminie określonym w ust. 6 i 7, zostaną naliczone odsetki ustawowe za opóźnienie od następnego dnia po bezskutecznym upływie tego terminu.

9.W związku z zawarciem i wykonaniem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, w tym związanymi z zawarciem lub wykonywaniem Umowy, a Ugoda w całości wyczerpuje ich wszelkie roszczenia, w tym dochodzone przez klienta indywidualnie przeciwko Bankowi przed sądem Sąd Okręgowy w (…) [sygn. akt (…)].

10.Strony oświadczają, że przed zawarciem Ugody nie przeniosły ani nie zobowiązały się do przeniesienia na rzecz jakichkolwiek osób trzecich jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego Umowy lub związanego z Umową.

11.W związku z zawarciem niniejszej Ugody, w terminie 14 dni od dnia zapłaty przez Bank kwoty wskazanej w ust. 4 powyżej, Klient zobowiązuje się cofnąć pozew przeciwko Bankowi w sprawie indywidualnej toczącej się przed sądem Sąd Okręgowy w (…) [sygn. akt (…)] w całości ze zrzeczeniem się roszczenia wraz z żądaniem zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego (pismo stanowi załącznik do niniejszej Ugody).

12.W celu uniknięcia wątpliwości, każda ze Stron zrzeka się wszelkich roszczeń, jakie mogą mieć względem drugiej Strony w związku z powstałymi kosztami sądowymi w sprawie z powództwa Klienta, w tym kosztami zastępstwa procesowego, ponad kwoty uzgodnione w ust. 5 Ugody. Każda ze Stron zobowiązuje się nie dochodzić kosztów ponad uzgodnione w niniejszej Ugodzie od drugiej Strony, nawet w przypadku ich zasądzenia przez Sąd na rzecz którejkolwiek ze Stron.

13.W związku z zawarciem niniejszej Ugody, Bank wprowadzi modyfikacje w systemie transakcyjnym Klienta uwzględniające Ugodę, zamknie kredyt hipoteczny oraz poinformuje Biuro Informacji Kredytowej (BIK).

14.Strony zobowiązują się współdziałać w zakresie niezbędnym jaki będzie konieczny do realizacji Ugody. W szczególności Bank zobowiązuje się do sporządzenia i wydania w odpowiedniej formie oświadczenia stanowiącego zgodę Banku na wykreślenie hipoteki stanowiącej zabezpieczenie Umowy, w terminie 30 dni od dnia podpisania Ugody.

§ 2.

1.Bank informuje Klienta o tym, że w przypadku, gdyby Strony nie zawarły niniejszej Ugody:

A.Bank dochodziłby / kontynuowałby dochodzenie Roszczenia Banku o zwrot wypłaconego kapitału na drodze odrębnego postępowania sądowego, to Klient, w ramach obrony przed tym roszczeniem, byłby uprawniony, między innymi, do podniesienia zarzutu przedawnienia roszczenia Banku, którego skuteczność należałaby do oceny sądu. Kwestie związane z zarzutem przedawnienia roszczenia Banku są przedmiotem pytań prejudycjalnych zadanych przez polski sąd do Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach C-699/24, C-767/24 oraz C-752/24;

B.a Bank zdecydowałby się spełnić w walucie polskiej Roszczenie Klienta wyrażone w CHF, to Klient na podstawie art. 358 § 3 k.c. w zw. art. 358 § 2 k.c. byłby, co do zasady, uprawniony wybrać według jakiego kursu nastąpi przeliczenie świadczenia wyrażonego w CHF na PLN:

1)czy według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia,

2)czy według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonywana.

2.Przepisy prawa, o których mowa w § 2 ust. 1 lit. B powyżej mają charakter dyspozytywny, co oznacza, że Strony, mogą uzgodnić inny dogodny i mający zastosowanie kurs wymiany waluty, a korzystając z tej możliwości – w Ugodzie – Klient i Bank uzgodnili zastosowanie średniego kursu CHF według Tabeli kursów średnich walut obcych publikowany przez Narodowy Bank Polski z dnia (…).05.2025r. na stronie www.nbp.pl.

3.Zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 15 czerwca 2023 r., C-520/21, Klient może wystąpić przeciwko Bankowi z żądaniem zapłaty dodatkowych kwot, przewyższających nominalną kwotę miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych i kosztów zapłaconych Bankowi z tytułu wykonania Umowy oraz kwotę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności, jednak ostateczna ocena zasadności takich roszczeń należałaby do Sądu polskiego.

4.Bank ponadto zobowiązuje się w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody, zwrócić zapłacone raty kapitałowo-odsetkowe za okres od (…).05.2025 r. do dnia zawarcia Ugody, na rachunek z którego zostały pobrane.

§ 3.

1.Klient oświadcza, że zapoznał się z treścią powyższych informacji, a jego wątpliwości zostały wyjaśnione na etapie poprzedzającym zawarcie Ugody.

2.Klient oświadcza, że jest świadomy zasad ogólnych mających zastosowanie do zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walucie obcej podlegających wykonaniu na terytorium RP, które Bank zdecyduje się spełnić w walucie polskiej, o których mowa w § 2 ust. 1 lit. B powyżej i wynikających z tego tytułu uprawnień.

3.Klient oświadcza, że zgadza się na przyjęcie dla potrzeb przeliczenia świadczeń wyrażonych w CHF, w celu umożliwienia wzajemnego potrącenia roszczeń Stron Ugody, średniego kursu ogłoszonego przez NBP w dniu wskazanym w § 1 ust. 1 ostatnie zdanie Ugody.

4.Klient potwierdza, iż zdając sobie sprawę z przysługujących mu uprawnień z tytułu nieważności (trwałej bezskuteczności) Umowy, świadomie decyduje się zawrzeć Ugodę.

§ 4.

Klient przyjmuje do wiadomości, iż w związku z zawartą Ugodą Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Klienta nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku

Wnioskodawcy wskazują, że Bank nie zgadza się na prowadzenie negocjacji co do innych postanowień Ugody niż kwoty rozliczeń (np. Bank nie zgadza się na wprowadzenie do ugody postanowienia, zgodnie z którym strony potwierdziłyby nieważność Umowy, abuzywność niektórych z jej postanowień lub doprecyzowałyby tytuł pod jakim dokonywana jest płatność Kwoty zwrotu).

Istotą wątpliwości Wnioskodawców jest to, czy Kwota zwrotu jaką otrzyma od Banku będzie podlegała opodatkowaniu. Wnioskodawcy mają wątpliwości co do skutków podatkowych ww. sposobu rozliczenia Stron, w szczególności ma wątpliwość co do skutków podatkowych otrzymania Kwoty zwrotu, dlatego składa niniejszy wniosek, aby w zależności od stanowiska organu podatkowego, podjąć decyzję co do zawarcia Ugody.

Wnioskodawcy oświadczają, że:

-kredyt z Umowy został zaciągnięty na własne potrzeby mieszkaniowe;

-kredyt został zabezpieczony hipoteką;

-nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji.

Bank, z którym Wnioskodawcy zawarli Umowę kredytu jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Zgodnie z umową ww. kredytu, Wnioskodawcy byli zobowiązani do spłaty kredytu.

Nieruchomość, na której nabycie Wnioskodawcy zaciągnęli kredyt położona jest w Polsce.

Jeżeli chodzi o kwoty rozliczeń, to:

-Bank wypłacił Wnioskodawcom kwotę (…) PLN;

-Wnioskodawcy wykonując Umowę kredytu spłacili tytułem rat kapitałowo-odsetkowych i innych opłat okołokredytowych kwotę (…) PLN.

W związku z powyższym, Kwota zwrotu w wysokości (…) PLN stanowiłaby w istocie, zwrot znacznej części spłaconych rat Kredytu.

W uzupełnieniu wniosku – w odpowiedzi na wezwanie - wskazała Pani poniższe informacje.

a)Czy kwota w wysokości (…) zł, którą Bank Pani wypłaci będzie w całości zwrotem na Pani rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytu hipotecznego przekazała Pani na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania?

Bank wypłacił kwotę (…) PLN tytułem kapitału kredytu. Z kolei suma wpłat Kredytobiorców na rzecz Banku wynosiła (…) PLN oraz (…) CHF i składały się na nią:

·kwota (…) PLN uiszczona tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych;

·kwota (…) CHF uiszczona tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych;

·kwota (…) PLN uiszczona tytułem prowizji;

·kwota (…) PLN uiszczona tytułem prowizji tytułem ubezpieczenia kredytu;

·kwota (…) PLN uiszczona tytułem składek ubezpieczeniowych.

Suma wpłat w CHF po przeliczeniu wg kursu średniego NBP z dnia (…) maja 2025 r. zgodnie z treścią ugody (kurs 1 CHF = (…) PLN) wynosi (…) PLN. Łącznie więc suma wpłat na rzecz Banku wynosi (…) PLN.

Różnica między sumą zapłaconych rat kredytu oraz pozostałych kosztów w postaci prowizji i składek ubezpieczeniowych a sumą wypłaconego kapitału kredytu wynosi więc (…) PLN.

Bank w ugodzie nie uwzględnił jednak kwoty (…) PLN uiszczonej tytułem składek ubezpieczeniowych a zamiast tego wskazał, że Kredytobiorcom przysługuje roszczenie o zapłatę kwoty (…) PLN tytułem ustalonych przez Strony części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. (…) czerwca 2023 r.) do dnia (…) maja 2025 r. W związku z tym kwota (…) PLN jest zgodnie z ugodą zwrotem części odsetek, które należne są z tytułu wystąpienia do banku z wezwaniem do zapłaty. Jest to roszczenie wymagalne i wynika z wezwania do zapłaty do zwrotu nienależnego świadczenia, jakie zostało wystosowane do Banku przez Panią, przed rozpoczęciem procesu.

b)Czy koszty zastępstwa procesowego w wysokości (…) zł zostały/zostaną faktycznie przez Panią poniesione?

Koszty zastępstwa procesowego w wysokości (…) zł faktycznie zostały przez Panią poniesione. Wskazuje Pani, że w ramach kosztów zastępstwa procesowego w związku z podpisaniem umowy z kancelarią prawną poniosła Pani koszty przekraczającą kwotę, którą ma wypłacić Bank w wysokości (…) PLN. Dotychczas uiściła Pani na rzecz pełnomocnika w ramach wynagrodzenia za prowadzenie postępowania kwotę (…) PLN. Ponadto w ramach umowy zawartej z kancelarią, jest Pani zobowiązana zapłacić jeszcze (…) PLN oraz po zakończeniu sprawy pojawią się dodatkowe koszty. Suma poniesionych przez Panią kosztów zastępstwa procesowego do dnia dzisiejszego przekroczyła kwotę, którą bank ma zwrócić w wysokości (…) PLN.

W związku z niejednoznaczną odpowiedzią na wezwanie oraz wątpliwościami wynikającymi z różnic pomiędzy kwotami wskazanymi w pierwotnie przedstawionym opisie sprawy i uzupełnieniu wniosku, poprosiliśmy o jednoznaczne wskazanie, czy kwota w wysokości (…) zł, którą Bank Pani wypłaci będzie w całości zwrotem na Pani rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytu hipotecznego przekazała Pani na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania? Jeżeli będzie to w części wypłata lub zwrot z innego tytułu to proszę wskazać z jakiego tytułu (za co)?

W drugim uzupełnieniu wniosku wskazała Pani poniższe informacje.

Kwota w wysokości (…) PLN nie jest w całości zwrotem środków wpłaconych z tytułu umowy kredytu. Zwrot środków wpłaconych z tytułu nieważnej umowy kredytu stanowi kwota (…) PLN.

Jednocześnie informuje Pani, iż nastąpiła zamiana w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym. W związku z upływem czasu, a co za tym idzie zwiększeniem się kwoty odsetek ustawowych za opóźnienie, strony zaktualizowały warunki ugody pozasądowej. Roszczenie wnioskodawców zwiększyło się z (…) PLN do kwoty (…) PLN. W związku tym kwota, którą bank się zobowiązał zapłacić na rzecz wnioskodawców wzrosła z (…) PLN do (…) PLN. Kwota (…) PLN tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego nie uległa zmianie. W tym przypadku również zwrot środków wpłaconych z tytułu nieważnej umowy kredytu stanowi kwota (…) PLN.

Według Wnioskodawców kwota zwrotu, jaką ma wypłacić Bank na podstawie nowej ugody w dalszym ciągu nie stanowi przychodu, od którego będą zobowiązani uiścić podatek dochodowy.

Pytanie (wynikające z uzupełnienia wniosku)

Czy Kwota zwrotu, którą Bank ma wypłacić Wnioskodawczyni w wyniku ugody pozasądowej, o treści jak w opisanym stanie faktycznym oraz kwota zwrotu kosztów postępowania w wysokości (…) PLN będzie stanowiła po stronie Wnioskodawczyni przychód, od którego Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić podatek dochodowy?

Pani stanowisko w sprawie (dotyczące przeformułowanego pytania i wynikające z pierwszego uzupełnienia wniosku)

Stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do przedstawionego powyżej pytania jest takie, że Kwota zwrotu, w tym kwota zwrotu kosztów postępowania, nie stanowi przychodu Wnioskodawcy, od której należy uiścić podatek dochodowy.

Uzasadnienie:

Pojęcie przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 w zw. z art. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 PIT wiąże się z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 PIT mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego.

Kwota zwrotu obejmuje zwrot środków pieniężnych, które Wnioskodawczyni wcześniej zapłaciła Bankowi w trakcie trwania umowy kredytu oraz część odsetek, które należne są z tytułu wymagalności roszczenia Wnioskodawczyni wobec Banku. W ocenie Wnioskodawczyni dochodzi do powrotu w tym zakresie do wcześniej istniejącego stanu posiadania. Wnioskodawczyni nie otrzymuje niczego, czego wcześniej sama nie posiadała, gdyż odzyskuje swoje własne środki, które bank powinien jej zwrócić z powodu nieważności umowy. Nie dojdzie zatem do przysporzenia w majątku Wnioskodawczyni, a zatem nie będzie przychodu po stronie Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni zwraca ponadto uwagę na to, że sam Bank informuje ją w propozycji Ugody (a także na swojej stronie internetowej), że względem Kwoty zwrotu nie wystawi PIT-11. Bank informuje ponadto, że dysponuje stosowaną interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w tym zakresie i odsyła do komunikatu na swojej stronie internetowej, z którego wynika, że Kwota zwrotu nie stanowi przychodu kredytobiorcy.

Jak wynika z treści komunikatu na stronie Banku, Bank otrzymał od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretację indywidualną, w której to organ stwierdził cyt.: „Natomiast na podstawie odpowiedniej ugody możemy również zwrócić kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy część kwot, które wcześniej wpłacił na spłatę rat kapitałowo- odsetkowych. Zgodnie z interpretacją podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w takiej sytuacji bank nie musi wystawiać informacji PIT-11 z tytułu zwrotu. Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej takie zwroty nie są przychodem podatkowym, więc nie wiążą się z obowiązkiem informacyjnym.”

Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W przedstawionej powyżej sytuacji, po stronie Wnioskodawczyni nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego, albowiem w związku z zawarciem ugody Wnioskodawczyni otrzyma zwrot własnych środków pieniężnych, które wpłaciła na rzecz Banku wraz z jedynie częścią odsetek, które są jej należne. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku Wnioskodawczyni. Kwota zwrotu w wysokości (…) zł zaproponowana przez bank oraz kwota (…) PLN tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, w części dotyczącej kwoty zwrotu kosztów postępowania, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych i została wydana w zakresie kwoty zwrotu kosztów postępowania (zwrotu kosztów zastępstwa procesowego). Wniosek w pozostałej części podlega odrębnemu rozstrzygnięciu.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

-dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

-dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z ww. przepisem:

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W opisie sprawy wskazała Pani, że Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Klienta kosztów zastępstwa procesowego w kwocie (…) PLN. Koszty zastępstwa procesowego w wysokości (…) zł faktycznie zostały przez Panią poniesione.

Powzięła Pani wątpliwość czy kwota zwrotu kosztów postępowania w wysokości (…) PLN będzie stanowiła po Pani stronie przychód, od którego będzie Pani zobowiązana zapłacić podatek dochodowy.

W odniesieniu do Pani wątpliwości dotyczących kwestii zwrotu kosztów postępowania (zastępstwa procesowego), wskazuję, że stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego, opłaty od wniesienia pozwu) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że zwrot kosztów procesu – kosztów zastępstwa, w ramach zawartej ugody pozasądowej, nie powoduje/nie będzie powodował powstania po stronie Kredytobiorcy przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile zwracana przez bank kwota nie przewyższa/nie będzie przewyższała poniesionych przez Kredytobiorcę wydatków z tego tytułu.

Zwrócone Pani koszty zastępstwa procesowego nie będą stanowiły przysporzenia po Pani stronie i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Wynika to z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Pani własnych środków, a następnie na podstawie ugody zostały Pani zwrócone. W takim wypadku kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów – nie będzie więc przychodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego będzie obojętna podatkowo.

Zatem, zwrot na Pani rzecz kosztów zastępstwa procesowego w ramach zawartej z bankiem ugody, nie spowoduje powstania po Pani stronie przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji nie będzie Pani zobowiązana do wykazania ww. kwoty w zeznaniu podatkowym ani zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie ze wskazaniem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Pani jest wnioskodawcą w niniejszej sprawie. Tym samym wystąpiła Pani o interpretację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako jeden ze współkredytobiorców. Dlatego niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pani osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje w trybie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Organ nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.