Nowe przepisy o układach zbiorowych obejmą także emerytów i rencistów
Trwają prace legislacyjne nad ustawą, która ma uprościć procedury zawierania i rejestrowania układów zbiorowych pracy oraz dostosować krajowe przepisy do unijnej dyrektywy dotyczącej adekwatnych wynagrodzeń minimalnych. 28 października 2025 r. komisje senackie przyjęły poprawkę rozszerzającą katalog podmiotów objętych układami zbiorowymi o emerytów i rencistów, którzy uzyskają także uprawnienie do występowania do sądu pracy z wnioskiem o ustalenie zgodności treści układu z przepisami prawa pracy.
Czym są układy zbiorowe pracy
Układy zbiorowe pracy to rodzaj porozumień społecznych zawieranych pomiędzy pracodawcą a pracownikami reprezentowanymi przez związki zawodowe. Można w nich ustalić np. warunki pracy odmiennie niż w przepisach Kodeksu pracy. Dotyczyć to może m.in. godzenia życia zawodowego z prywatnym, wdrażania nowych technologii, promowania równości płci, przeciwdziałania mobbingowi czy ochrony zdrowia psychicznego w miejscu pracy.
Z kolei dla pracodawców układy i porozumienia zbiorowe to narzędzie do lepszego zarządzania zakładem pracy, planowania potrzeb przedsiębiorstwa w cyklach produkcji i utrzymania stabilnego zatrudnienia. Dodatkowo, dzięki takiej umowie zbiorowej sposób wynagradzania i premiowania pracowników może być lepiej dostosowany do specyfiki działania danego przedsiębiorcy. forma porozumienia społecznego zawieranego w rokowaniach między pracodawcą a reprezentującymi pracowników związkami zawodowymi. Dzięki nim można ustalić m.in. warunki zatrudnienia i wynagradzania w sposób lepiej dostosowany do specyfiki danego przedsiębiorstwa.
Reforma przepisów o układach zbiorowych
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało kompleksową regulację, która porządkuje obecnie rozproszone przepisy dotyczące układów zbiorowych. Ustawa dostosowuje polskie prawo do unijnej dyrektywy w sprawie odpowiednich wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Nowe przepisy mają ułatwić zawieranie i rejestrowanie układów zbiorowych pracy, a tym samym ich promowanie i rozwój.
Zgodnie z ustawą partnerzy społeczni będą mogli wspólnie decydować, w jakim zakresie układ zbiorowy pracy może inaczej regulować warunki pracy niż przepisy ustawowe. Utrzymana zostanie tzw. zasada korzystności. Polega ona na tym, że ustalenia nie mogą być gorsze dla pracownika niż prawo pracy.
Zgłoszenie układu do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy będzie odbywać się przez system teleinformatyczny. W ewidencji wpisane będą także porozumienia zbiorowe zawarte przez co najmniej dwóch pracodawców. Zgłoszenia w takim przypadku dokonuje jeden z nich lub organizacja pracodawców.
Regulacja przewiduje też możliwość mediacji w razie sporu. Mediator dawałby gwarancję bezstronności i pomagał w osiągnięciu rozwiązań korzystnych dla obu stron.
Czas obowiązywania układu zbiorowego ma być elastyczny. Oznacza to, że strony podejmujące negocjacje będą mogły wybrać zawarcie układu na czas określony z możliwością przedłużania okresu jego obowiązywania. Możliwe będzie także zawarcie układu na czas nieokreślony.
Podczas prac w komisjach senackich została przyjęta poprawka, zgodnie z którą uprawnieni do występowania do sądu pracy z wnioskiem o ustalenie, czy treść układu zbiorowego jest zgodna z przepisami prawa pracy, będą również emeryci i renciści, którzy zgodnie z projektowanymi przepisami także będą mogli być objęci układem zbiorowym pracy.
Komisja zarekomendowała również przyjęcie całości ustawy wraz z poprawkami.
Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. (PAP)
POTRZEBUJESZ POMOCY?