Interpretacja indywidualna z dnia 12 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.878.2025.2.JM
Rolnik ryczałtowy, który dokonał rejestracji jako podatnik VAT czynny, nie może naliczyć prawa wstecznego odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w okresie przed formalną rejestracją, chyba że wydatki te są związane z działalnością opodatkowaną od chwili rezygnacji ze zwolnienia ryczałtowego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
2 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 1 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do rejestracji jako podatnik VAT czynny z datą rozpoczęcia wykonywania działalności rolniczej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na zakup pasz i usług weterynaryjnych poniesionych w okresie, w którym nie był Pan zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Uzupełnił go Pan pismem z 13 października 2025 r. (wpływ 13 października 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Pan jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą oświadcza, że od dnia listopada 2024 r. rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Profil tej działalności polega na chowie i hodowli bydła, w tym na sprzedaży zwierząt rzeźnych. Od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej działania te miały charakter zorganizowany, ciągły i były podejmowane dla celów zarobkowych, co oznacza, że spełniały wszystkie ustawowe przesłanki do uznania ich za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Działalność została zarejestrowana w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, a tym samym uzyskała formalne ramy prawne przewidziane dla przedsiębiorcy indywidualnego.
Należy przy tym podkreślić, że choć faktyczne wykonywanie działalności rozpoczął Pan w listopadzie 2024 r., to jednak z uwagi na brak dostatecznej znajomości przepisów prawa podatkowego zgłoszenie rejestracyjne VAT-R złożył Pan dopiero w dniu 28 lutego 2025 r. W zgłoszeniu tym jako datę uzyskania statusu podatnika VAT wskazał Pan dzień faktycznego rozpoczęcia działalności, a więc listopada 2024 r. Opóźnienie w złożeniu zgłoszenia wynikało wyłącznie z niewiedzy, a nie z jakiejkolwiek próby uchylania się od obowiązków podatkowych czy zamiaru obejścia prawa. Od samego początku Pana intencją było prowadzenie działalności w sposób zgodny z przepisami i transparentny wobec organów podatkowych.
Do momentu formalnej rejestracji jako podatnik VAT czynny korzystał Pan ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż w tym czasie Pana sprzedaż nie przekroczyła ustawowego limitu obrotów, który umożliwia podatnikowi prowadzenie działalności bez obowiązku naliczania podatku od towarów i usług. W ramach tego okresu dokonywał Pan czynności związanych z przygotowaniem i rozwijaniem działalności gospodarczej, obejmujących w szczególności zakup pasz, zakup usług weterynaryjnych oraz inne wydatki bezpośrednio związane z chowem i hodowlą bydła.
Pierwszą czynnością mieszczącą się w zakresie opodatkowania VAT była sprzedaż bydła rzeźnego, dokonana w dniu 17 grudnia 2024 r. Sprzedaż ta została udokumentowana fakturą VAT RR nr. Od tego momentu rozpoczął Pan faktyczne wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, co w Pana ocenie jednoznacznie przesądza o tym, że w tym czasie posiadał już Pan status podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ustawy, niezależnie od tego, że formalne zgłoszenie VAT-R zostało dokonane dopiero później.
Od chwili rozpoczęcia działalności prowadzi Pan ewidencję sprzedaży i zakupów dla celów podatku od towarów i usług. Dzięki temu mógł Pan od początku monitorować swoje transakcje oraz przygotowywać się do prawidłowego rozliczenia podatku. Jednakże nie składał Pan deklaracji podatkowych VAT-7 za miesiące od listopada 2024 r. do lutego 2025 r., ponieważ nie miał Pan świadomości, że faktycznie posiada już status podatnika VAT czynnego. Pierwszą deklarację VAT-7 złożył Pan dopiero za miesiąc marzec 2025 r., wskazując w niej, że dokonuje sprzedaży opodatkowanej i rezygnuje ze zwolnienia podmiotowego. Tym samym od tego momentu zaczął Pan rozliczać podatek należny z tytułu sprzedaży towarów i usług oraz wykazywać prawo do odliczenia podatku naliczonego od poniesionych wydatków.
W toku prowadzonej działalności gospodarczej ponosił Pan wydatki typowe dla profilu działalności rolniczej. Do najważniejszych należały zakupy pasz, które były niezbędne do utrzymania zwierząt, oraz korzystanie z usług weterynaryjnych, które z kolei zapewniały zdrowie stada i możliwość sprzedaży zwierząt w stanie odpowiednim do dalszej obróbki rzeźnej. Wszystkie te zakupy były dokumentowane fakturami VAT wystawionymi na Pana dane identyfikacyjne, tj. imię i nazwisko oraz numer NIP. Faktury zawierały wszystkie wymagane prawem elementy przewidziane w art. 106e ustawy o VAT. Wprowadzał je Pan do prowadzonej ewidencji VAT, traktując jako zakupy związane z działalnością gospodarczą.
Wszystkie wydatki miały bezpośredni i nierozerwalny związek z wykonywaną przez Pana działalnością opodatkowaną. Pasze i usługi weterynaryjne są bowiem elementami absolutnie niezbędnymi dla prawidłowego prowadzenia chowu i hodowli bydła, a ich zakup pozostaje w bezpośrednim związku ze sprzedażą zwierząt rzeźnych, która stanowi czynność opodatkowaną VAT. W tym kontekście należy podkreślić, że zakupy te były ponoszone zarówno przed formalną rejestracją jako podatnik VAT czynny, jak i po niej. Pana celem było prowadzenie działalności opodatkowanej od samego początku, a wszystkie wydatki służyły wyłącznie temu celowi.
Posiada Pan możliwość obiektywnego przyporządkowania poniesionych wydatków do poszczególnych kategorii czynności. W przypadku okresu, w którym korzystał Pan ze zwolnienia podmiotowego, może Pan wskazać, które zakupy dotyczyły czynności opodatkowanych i które miały związek z działalnością prowadzoną w tym okresie. W odniesieniu do wydatków związanych z działalnością opodatkowaną potrafi Pan wyodrębnić podatek naliczony, co w Pana ocenie daje podstawę do jego odliczenia w przyszłości, w momencie gdy formalnie usunął Pan przeszkodę w postaci braku rejestracji i zaczął Pan składać deklaracje VAT.
Podkreśla Pan, że faktury dokumentujące wszystkie zakupy spełniają wymogi ustawy o VAT, zostały wystawione na Pana dane i zostały ujęte w ewidencji. Tym samym istnieje możliwość ich pełnego zweryfikowania i przyporządkowania do określonych czynności. W świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej status podatnika VAT powstaje z chwilą podjęcia pierwszych działań zmierzających do prowadzenia działalności gospodarczej, potwierdzonych obiektywnymi dowodami. Pana zdaniem oznacza to, że podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego już od momentu poniesienia pierwszych wydatków związanych z przyszłą działalnością gospodarczą, nawet jeżeli formalna rejestracja jako podatnik VAT czynny następuje później. W Pana przypadku takie wydatki obejmowały przede wszystkim zakupy pasz i usług weterynaryjnych ponoszone od listopada 2024 r.
W związku z powyższym powstały po Pana stronie dwie zasadnicze wątpliwości prawne. Po pierwsze, czy organ podatkowy ma prawo odmówić rejestracji z datą wsteczną, tj. od dnia faktycznego rozpoczęcia działalności, skoro zgłoszenie VAT-R zostało złożone dopiero 28 lutego 2025 r. Po drugie, czy ma Pan prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów towarów i usług dokonanych przed formalnym dokonaniem rejestracji, w okresie od listopada 2024 r. do 28 lutego 2025 r., skoro zakupy te były ponoszone w ramach rozpoczętej działalności gospodarczej i miały bezpośredni związek z czynnościami opodatkowanymi.
Stan faktyczny Pana sprawy sprowadza się zatem do tego, że rozpoczął Pan działalność gospodarczą w listopadzie 2024 r., początkowo korzystając ze zwolnienia podmiotowego, dokonał Pan pierwszej sprzedaży opodatkowanej 17 grudnia 2024 r., a następnie złożył zgłoszenie rejestracyjne VAT-R dopiero w lutym 2025 r. Od początku prowadził Pan ewidencję sprzedaży i zakupów, nie składał Pan jednak deklaracji VAT do czasu marca 2025 r. W tym czasie ponosił Pan liczne wydatki udokumentowane fakturami wystawionymi na Pana dane, obejmujące zakupy pasz i usług weterynaryjnych, które miały bezpośredni związek z działalnością opodatkowaną.
Opisując szczegółowo swoją sytuację pragnie Pan podkreślić, że celem Pana działania nigdy nie było unikanie obowiązków podatkowych. Opóźnienie w złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R wynikało wyłącznie z nieznajomości przepisów, co w praktyce spowodowało powstanie wątpliwości co do momentu, od którego powinien być Pan traktowany jako podatnik VAT czynny, a także co do prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych przed formalną rejestracją.
Na pytania:
a)„Jakie wydatki oprócz poniesionych na zakup pasz i usługi weterynaryjne są przedmiotem Pana wniosku w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego? Proszę również wskazać datę poniesienia wydatków objętych zakresem wniosku.
b)Czy bydło, które Pan sprzedawał przed rejestracją jako czynny podatnik podatku VAT oraz sprzedaje od dnia tej rejestracji pochodzi z Pana działalności rolniczej?
c)Czy ponosił Pan wydatki na nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji? Jeśli tak, to proszę wskazać:
-Czy wydatki te są przedmiotem Pana wniosku w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego?
-Jakie środki trwałe i wartości niematerialne i prawne nabył Pan?
-Ile wyniosła wartość początkowa poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych?
-Kiedy poszczególne środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne zostały oddane do użytkowania?
d)Czy faktury, wystawione na Pana rzecz, które dokumentowały poniesione przez Pana wydatki potwierdzają czynności faktycznie dokonane, tzn. czy odzwierciedlają rzeczywisty przedbieg zdarzeń gospodarczych związanych z tymi nabyciami?
e)Czy faktury, które dokumentują zakup towarów i usług przed rejestracją zawierają wykazaną stawkę podatku VAT?”,
odpowiedział Pan:
a.Wydatki objęte pytaniem nr 2 we wniosku to wydatki na zakup pasz, usług weterynaryjnych, które służyły do hodowli bydła, które zostało sprzedane w grudniu 2024 roku oraz wydatki na zakup pasz i usług weterynaryjnych nabywanych po sprzedaży tego bydła, które służyły hodowli bydła, które zostało sprzedane po rejestracji jako podatnik VAT i przed rejestracją podatku VAT (luty 2025 r.).
Wydatki były ponoszone od listopada 2024 do 28 luty 2025.
b.Bydło pochodzi z Pana działalności rolniczej.
c.Nie ponosił Pan wydatków na nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
d.Tak.
e.Posiadają wykazaną stawkę VAT.
W uzupełnieniu przedstawił Pan też opis dodatkowy:
22 listopada otrzymał Pan w darowiźnie ziemię oraz budynki od ojca, które wykorzystuje Pan w działalności rolniczej.
Pytania
1)Czy może Pan dokonać rejestracji jako podatnik VAT czynny z datą, którą faktycznie rozpoczęto działalność (listopad 2024) pomimo zgłoszenia na druku w lutym 2025 r.?
2)Czy z tytułu nabycia towarów i usług w okresie, w którym nie był Pan zarejestrowany jako czynny podatnik VAT można dokonać odliczenia podatku naliczonego?
Pana stanowisko w sprawie
Ad. 1
Zdaniem Wnioskodawcy rejestracja jako podatnik VAT czynny jest jedynie czynnością techniczną. Dany podmiot staje się podatnikiem VAT począwszy od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Tym samym nic nie stoi na przeszkodzie, aby organ podatkowy mógł przyjąć jako datę uzyskania statusu podatnika VAT moment wskazany przez podatnika, a nie dzień złożenia zgłoszenia rejestracyjnego.
Odnosząc się do niniejszego stanu faktycznego należy zaznaczyć, że w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Z kolei na mocy art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 96 ust. 1 ustawy o VAT podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Zgodnie z art. 96 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku osób fizycznych, o których mowa w art. 15 ust. 4 i 5, zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych.
Z kolei zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy o VAT podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
Stosownie do art. 96 ust. 4 ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.
Ponadto w myśl art. 96 ust. 5 ustawy o VAT jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:
1)przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2)przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3)przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
4)przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.
Zgodnie z art. 96 ust. 12 ustawy o VAT jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Obowiązek ten nie dotyczy przypadków, gdy następuje wyłącznie zmiana danych objętych obowiązkiem aktualizacji na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zdanie drugie nie ma zastosowania w przypadku, gdy zgłaszana zmiana powoduje zmianę właściwości organu podatkowego.
A zatem, rejestracji należy dokonać przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy, przy czym przepis nie określa, jak wcześnie rejestracja powinna nastąpić. Natomiast powinna ona nastąpić najpóźniej w dniu poprzedzającym dokonanie pierwszej czynności opodatkowanej.
Rejestracja następuje więc w momencie zgłoszenia rejestracyjnego, tj. złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R. Z tym momentem podmiot uzyskuje formalne znamiona statusu podatnika podatku od towarów i usług i od tego dnia przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego od dokonywanych zakupów, które przeznaczone są do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Jednocześnie należy rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Jego realizacja następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.
Warto również zaznaczyć, że w wyroku TSUE w sprawie C-400/98 Trybunał stwierdził, że prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dokonaniem inwestycji nie jest uzależnione od dokonania wcześniejszej rejestracji dla celów podatku VAT. Potwierdzeniem takiej tezy mogą być także wyroki TSUE w sprawach C-268/83 oraz C-110/94, gdzie TSUE wskazał, że powstanie prawa do odliczenia nie zależy od formalnego uznania statusu podatnika przez organy podatkowe. Nabywane jest ono automatycznie, z chwilą uzyskania statusu podatnika, którym się staje w momencie pierwszych inwestycji związanych z przyszłą działalnością gospodarczą.
Natomiast z orzecznictwa TSUE w sprawie C-385/09 Nidera wynika, że prawo do odliczenia powstaje w momencie, w którym podatek ten stał się należny, a jego powstanie nie jest w żaden sposób uzależnione od formalnego uznania statusu podatnika przez organ skarbowy, ale od zaistnienia po stronie podatnika zamiaru, potwierdzonego obiektywnymi dowodami, prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów dotyczących VAT.
W uzupełnieniu przedstawił Pan następujące stanowisko:
Uważa Pan, że tak, Pana stanowisko jest aktualne z przedstawionym we wniosku.
Ad. 2
W ocenie Wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów towarów i usług dokonanych przed formalną rejestracją jako podatnik VAT czynny, o ile zakupy te są związane z działalnością gospodarczą i służą czynnościom opodatkowanym.
Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE (m.in. C-385/09 - Nidera), prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje już od momentu poniesienia wydatków inwestycyjnych związanych z przyszłą działalnością opodatkowaną, niezależnie od tego, czy podatnik był wówczas formalnie zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
W ocenie Wnioskodawcy, rejestracja dla celów VAT ma charakter techniczny i nie może ograniczać prawa do odliczenia podatku naliczonego, o ile spełnione są materialne przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Wnioskodawca prowadzi odpowiednią ewidencję zakupów i sprzedaży, potrafi przypisać nabycia do działalności opodatkowanej oraz wykazać związek zakupów z działalnością gospodarczą.
Mając na względzie powyższe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Według art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Według art. 2 pkt 15 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o działalności rolniczej - rozumie się przez to produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (CN 4403 41 00 i 4403 49) oraz bambusa (CN 1401 10 00), a także świadczenie usług rolniczych.
Biorąc pod uwagę przytoczoną definicję działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy) uznać należy, że działalność rolnicza (art. 2 pkt 15 ustawy) mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy:
W przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.
Natomiast, w myśl art. 15 ust. 5 ustawy:
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do osób fizycznych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą w innych niż wymienione w ust. 4 przypadkach.
Jak stanowi art. 2 pkt 19 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o rolniku ryczałtowym - rozumie się przez to rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
W myśl art. 2 pkt 20 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o produktach rolnych - rozumie się przez to towary pochodzące z własnej działalności rolniczej rolnika ryczałtowego oraz towary, o których mowa w art. 20 ust. 1c i 1d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163, 340, 368 i 620).
W świetle art. 2 pkt 21 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o usługach rolniczych - rozumie się przez to:
a) usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem usług weterynaryjnych (PKWiU ex 01.6), z wyłączeniem usług podkuwania koni i prowadzenia schronisk dla zwierząt gospodarskich (PKWiU ex 01.62.10.0),
b) usługi związane z leśnictwem (PKWiU ex 02.40.10), z wyłączeniem patrolowania lasów wykonywanego na zlecenie przez jednostki inne niż leśne (PKWiU ex 02.40.10.3),
c) usługi wspomagające rybactwo (PKWiU ex 03.00.7), z wyłączeniem usług związanych z rybołówstwem morskim (PKWiU 03.00.71.0),
d) wynajem i dzierżawę maszyn i urządzeń rolniczych, bez obsługi (PKWiU 77.31.10.0).
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.
Stosownie do art. 43 ust. 3 ustawy:
Rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku na podstawie ust. 1 pkt 3, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 2.
Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Zwolnienie rolnika ryczałtowego od podatku ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Od podatku zwolnieni są tylko rolnicy ryczałtowi i tylko w zakresie wyraźnie wskazanym w przepisie. Świadczenie usług rolniczych oraz dostawa produktów rolnych przez podmioty inne niż rolnicy ryczałtowi podlega opodatkowaniu. Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nieuprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego (np. działalność handlowa, dostawa produktów rolnych innych niż własnej produkcji), co do zasady podlegać będzie opodatkowaniu według stawek właściwych dla tych czynności.
Jak już zostało wskazane, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy, zwalnia się od podatku m.in. dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej.
Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarte zostało w art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z treści art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza tym samym możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują jednak określone sytuacje, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnione są generalne przesłanki upoważniające go do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ograniczenia te zawarte są w art. 88 ustawy.
Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zatem, z treści art. 88 ust. 4 ustawy nie wynika, by do nabycia uprawnienia do odliczenia kwoty podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury. Tak więc podatnik, w zakresie, w jakim nabyte towary wykorzystuje do czynności opodatkowanych, nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status czynnego podatnika VAT.
Formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Należy zauważyć, że ustawa nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów, o ile występują przesłanki świadczące o tym, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej. Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Natomiast dla realizacji tego prawa konieczne jest m.in. posiadanie statusu podatnika VAT czynnego.
W myśl art. 96 ust. 1 ustawy:
Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Na mocy art. 96 ust. 3 ustawy:
Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
Stosownie do art. 96 ust. 4 ustawy:
Naczelnik urzędu skarbowego, po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym, rejestruje podatnika jako:
1) „podatnika VAT czynnego”,
2) „podatnika VAT zwolnionego” - w przypadku podatnika, o którym mowa w:
a) ust. 3 i 3c,
b) art. 113a ust. 1, jeżeli złożył zawiadomienie w celu rejestracji jako podatnik VAT UE
- i na jego wniosek potwierdza to zarejestrowanie.
Na podstawie art. 96 ust. 5 ustawy:
Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:
1) przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2) przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3) przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
4) przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Powyższe przepisy stanowią o terminie dokonania rejestracji dla celów podatku VAT w zależności od zaistniałej sytuacji lub statusu podatnika. Co do zasady, w przypadku podatników, którzy ze względu na rodzaj wykonywanej działalności nie mają obowiązku dokonać rejestracji, ale chcą zrezygnować ze zwolnienia od podatku powinni oni dokonać rejestracji dla celów podatku VAT przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu, tj. m.in. odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 99 ust. 1 ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.
Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego. Trzeba rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Realizacja prawa do odliczenia następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć – najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa – wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.
Zatem, należy stwierdzić, że ustawa nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług). Niemniej ustawodawca dla realizacji tego prawa narzucił podatnikom obowiązek rejestracji jako podatnicy VAT czynni.
Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Jak stanowi art. 106e ust. 1 ustawy:
Faktura powinna zawierać:
1) datę wystawienia;
2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a oraz pkt 25;
5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12) stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13) sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15) kwotę należności ogółem;
(…).
Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imię i nazwisko lub nazwy podatnika/sprzedawcy i nabywcy, ich adresy. Faktura winna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który winien wynikać z zawartej umowy.
Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy, mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-400/98 Trybunał stwierdził, że prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dokonaniem inwestycji nie jest uzależnione od dokonania wcześniejszej rejestracji dla celów podatku VAT. Potwierdzeniem takiej tezy mogą być także wyroki TSUE w sprawach C-268/83 oraz C-110/94, gdzie TSUE wskazał, że powstanie prawa do odliczenia nie zależy od formalnego uznania statusu podatnika przez organy podatkowe. Nabywane jest ono automatycznie, z chwilą uzyskania statusu podatnika, którym się staje w momencie pierwszych inwestycji związanych z przyszłą działalnością gospodarczą.
Natomiast z orzeczenia TSUE w sprawie C-385/09 Nidera wynika, że prawo do odliczenia powstaje w momencie, w którym podatek ten stał się należny, a jego powstanie nie jest w żaden sposób uzależnione od formalnego uznania statusu podatnika przez organ skarbowy, ale od zaistnienia po stronie podatnika zamiaru, potwierdzonego obiektywnymi dowodami, prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów dotyczących VAT.
Należy powtórzyć, że ustawa o podatku od towarów i usług nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych w czasie, gdy nie widniał on w rejestrze podatników podatku od towarów i usług, o ile występują przesłanki, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz spełniają inne warunki określone w przepisach ustawy). Niemniej, ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnika VAT czynnego.
Z opisu sprawy wynika, że listopada 2024 r. rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej. Profil tej działalności polega na chowie i hodowli bydła, w tym na sprzedaży zwierząt rzeźnych. Bydło pochodzi z Pana działalności rolniczej. Faktyczne wykonywanie działalności rozpoczął Pan w listopadzie 2024 r., jednak zgłoszenie rejestracyjne VAT-R złożył Pan 28 lutego 2025 r. W toku prowadzonej działalności gospodarczej ponosił Pan wydatki typowe dla profilu działalności rolniczej. Wydatki to wydatki na zakup pasz, usług weterynaryjnych, które służyły do hodowli bydła, które zostało sprzedane w grudniu 2024 roku oraz wydatki na zakup pasz i usług weterynaryjnych nabywanych po sprzedaży tego bydła, które służyły hodowli bydła, które zostało sprzedane po rejestracji jako podatnik VAT i przed rejestracją podatku VAT (luty 2025 r.). Wydatki były ponoszone od listopada 2024 do 28 luty 2025.
Pierwszą czynnością była sprzedaż bydła rzeźnego, dokonana w dniu 17 grudnia 2024 r. Sprzedaż ta została udokumentowana fakturą VAT RR.
W pierwszej kolejności, Pana wątpliwości dotyczą prawa do rejestracji jako podatnik VAT czynny z datą rozpoczęcia wykonywania działalności rolniczej.
Odnosząc się do Pana wątpliwości, na wstępie należy rozstrzygnąć czy w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej, która polega na chowie i hodowli bydła, w tym na sprzedaży zwierząt rzeźnych do czasu złożenia zgłoszenia rejestracyjnego był Pan rolnikiem ryczałtowym korzystającym ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.):
Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej „ustawą”, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz przedsiębiorstw w spadku działających zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170), jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2.500.000 euro.
W związku z tym, rolnik ryczałtowy po osiągnięciu progu 2 500 000 euro obrotów za rok obrotowy nie może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT i ze szczególnej procedury uzyskiwania zryczałtowanej rekompensaty zwrotu podatku VAT zapłaconego przy nabyciu towarów i usług, a staje się czynnym podatnikiem, rozliczającym podatek na zasadach ogólnych.
Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.
W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, gdy prowadził Pan działalność gospodarczą, która polega na chowie i hodowli bydła, w tym na sprzedaży zwierząt rzeźnych, bydło pochodziło z Pana działalności rolniczej i nie był Pan zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, to w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy do czasu złożenia zgłoszenia rejestracyjnego jako czynny podatnik podatku VAT w związku wykonywaniem ww. działalności był Pan rolnikiem ryczałtowym, który korzystał ze zwolnienia określonego w cyt. przepisie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.
W tym miejscu należy zauważyć, że rolnik ryczałtowy, który ma zamiar dokonywać dostawy produktów rolnych może od samego początku stać się czynnym podatnikiem podatku VAT. Ważne jest, aby zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy złożył przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej tym podatkiem zgłoszenie rejestracyjne VAT-R. W przypadku jednak, gdy będzie wcześniej dokonywał sprzedaży produktów rolnych i będzie chciał zrezygnować ze zwolnienia – będzie mógł na podstawie art. 96 ust. 5 pkt 3 ustawy zrezygnować ze zwolnienia, o którym mowa art. 43 ust. 3 od następnego miesiąca pod warunkiem, że przed początkiem tego miesiąca złoży zgłoszenie rejestracyjne VAT-R.
Z opisu sprawy wynika, że zgłoszenie VAT-R zostało złożone 28 lutego 2025 r. Wskazał Pan, że pierwszą czynnością mieszczącą się w zakresie opodatkowania VAT była sprzedaż bydła rzeźnego, dokonana w dniu 17 grudnia 2024 r. Sprzedaż ta została udokumentowana fakturą VAT RR. Nie składał Pan deklaracji podatkowych VAT-7 za miesiące od listopada 2024 r. do lutego 2025 r. Pierwszą deklarację VAT-7 złożył Pan za miesiąc marzec 2025 r., wskazując w niej, że dokonuje sprzedaży opodatkowanej i rezygnuje ze zwolnienia. Tym samym od tego momentu zaczął Pan rozliczać podatek należny z tytułu sprzedaży towarów i usług.
Z opisu sprawy jednoznacznie wynika, że na moment dokonywania przez Pana pierwszej sprzedaży (sprzedaż bydła rzeźnego dokonana 17 grudnia 2024 r., udokumentowana fakturą VAT RR) był Pan rolnikiem ryczałtowym – na którą to okoliczność złożył Pan stosowne oświadczenie, uprawniające Pana kontrahenta do wstawienia faktury VAT-RR.
Jak wyżej wskazano, w myśl art. 96 ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT, jeżeli rolnik ryczałtowy chce zrezygnować z ww. zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT obowiązany jest do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnuje ze zwolnienia. Zatem, skoro złożył Pan zgłoszenie rejestracyjne VAT-R dopiero 28 lutego 2025 r., to od 1 marca 2025 r. uzyskał Pan status podatnika VAT czynnego. W analizowanej sprawie nie ma Pan prawa do „wstecznej” rejestracji w drodze aktualizacji zgłoszenia VAT-R jako podatnik VAT czynny z datą rozpoczęcia wykonywania działalności rolniczej, tj. listopad 2024 r.
Tym samym, Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za nieprawidłowe.
W rozpatrywanej sprawie Pana wątpliwości dotyczą także prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na zakup pasz i usług weterynaryjnych poniesionych w okresie, w którym nie był Pan zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.
Jak wyżej wskazałem, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Należy zauważyć, że w momencie zakupu pasz, usług weterynaryjnych, które służyły do hodowli bydła posiadał Pan status rolnika ryczałtowego zwolnionego od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Zatem nie miał Pan prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup ww. towarów i usług na podstawie cyt. wyżej art. 86 ust. 1 ustawy, bowiem w momencie nabycia podatek ten nie podlegał odliczeniu z uwagi na wykorzystywanie do działalności zwolnionej od podatku.
Zatem w odniesieniu do wydatków na nabycie pasz i usług weterynaryjnych poniesionych przed dniem Pana rejestracji jako podatnika VAT czynnego, które dotyczyły zwierząt sprzedanych przez Pana jako rolnika ryczałtowego w okresie do końca lutego 2025 r., nie przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku na naliczonego ze względu na ich wykorzystanie do czynności zwolnionych od podatku VAT.
Natomiast w odniesieniu do wydatków na nabycie pasz i usług weterynaryjnych poniesionych przed dniem Pana rejestracji jako podatnika VAT czynnego, które dotyczyły zwierząt sprzedanych w okresie po 1 marca 2025 r. z uwagi na fakt, iż od marca 2025 r. jest Pan zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w związku z wykonywaniem działalności rolniczej, to pasze i usługi weterynaryjne, które zostały nabyte do hodowli bydła sprzedanego po rejestracji jako czynny podatnik VAT zostały wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zatem w kwestii możliwości odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami dotyczącymi nabycia ww. towarów i usług znajdą zastosowanie przepisy art. 91 ustawy.
Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do dokonania korekty zostały określone w art. 91 ustawy.
Stosownie do treści art. 91 ust. 1 ustawy:
Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.
W myśl art. 91 ust. 2 ustawy:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Na mocy art. 91 ust. 3 ustawy:
Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.
W świetle art. 91 ust. 4 ustawy:
W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.
Jak wynika z art. 91 ust. 5 ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.
Na mocy art. 91 ust. 6 ustawy:
W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:
1) opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2) zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.
Zgodnie z brzmieniem art. 91 ust. 7 ustawy:
Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.
Na podstawie art. 91 ust. 7a ustawy:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.
W oparciu o art. 91 ust. 7b ustawy:
W przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c.
Jak stanowi art. 91 ust. 7c ustawy:
Jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje - korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.
Według art. 91 ust. 7d ustawy:
W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana.
Jak wynika z opisu sprawy, do momentu formalnej rejestracji jako podatnik VAT czynny korzystał Pan ze zwolnienia. Wydatki objęte pytaniem nr 2 we wniosku to wydatki na zakup pasz i usług weterynaryjnych, które służyły do hodowli bydła.
Na wstępie należy zaznaczyć, że odliczenie podatku VAT od towarów handlowych oraz surowców i materiałów nabytych przed datą zarejestrowania się do VAT jest możliwe na zasadzie korekty określonej w art. 91 ust. 7d ustawy.
Korekta powyższa dotyczy wszystkich towarów handlowych, materiałów do produkcji, które docelowo służą sprzedaży opodatkowanej.
Przenosząc powyższe przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że w związku z rezygnacją ze zwolnienia od dnia 1 marca 2025 r. nastąpiła u Pana zmiana wykorzystania towarów handlowych (tj. bydła rzeźnego) oraz materiałów niezbędnych do hodowli ww. bydła (tj. pasz) co daje możliwość dokonania korekty podatku naliczonego określonej w art. 91 ust. 7d ustawy w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w których wystąpiła ta zmiana (tj. za marzec 2025 r.).
Należy jednak uwzględnić to, że ww. korekta będzie dotyczyła tej części podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie dokonane przed dniem rejestracji, która przypada na liczbę zwierząt sprzedanych w okresie od 1 marca 2025 r., tj. będących przedmiotem sprzedaży opodatkowanej VAT.
Podobna zasada korekty podatku naliczonego będzie dotyczyła usług weterynaryjnych nabytych przed dniem rejestracji do VAT przy założeniu, że usługi te dotyczyły zwierząt sprzedanych w okresie od 1 marca 2025 r.
Natomiast, prawo do korekty podatku naliczonego nie przysługuje od wydatków poniesionych przed dniem rejestracji na zakup pasz i usług weterynaryjnych, które dotyczyły zwierząt sprzedanych w okresie do końca lutego 2025 r., ponieważ były one związane z bieżącą działalnością podatnika (zwolnioną od podatku VAT).
Podsumowując, stwierdzam, że ma Pan prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego na fakturach dokumentujących zakup pasz niezbędnych do hodowli bydła – na podstawie art. 91 ust. 7d ustawy w deklaracji podatkowej za marzec 2025 r. Korekta ta będzie jednak dotyczyła tylko tej części podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ww. nabycie, która przypada na liczbę zwierząt sprzedanych w okresie od 1 marca 2025 r., tj. będących przedmiotem sprzedaży opodatkowanej VAT. Podobna zasada korekty podatku naliczonego będzie dotyczyła usług weterynaryjnych nabytych przed dniem rejestracji do VAT – przy założeniu, że usługi te dotyczyły zwierząt sprzedanych w okresie od 1 marca 2025 r.
Natomiast w odniesieniu do wydatków na nabycie pasz i usług weterynaryjnych poniesionych przed dniem rejestracji, które dotyczyły hodowli zwierząt sprzedanych w okresie do końca lutego 2025 r. nie przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku VAT od ww. nabyć i nie ma Pan prawa do korekty podatku naliczonego w odniesieniu do ww. wydatków, które dotyczyły zwierząt sprzedanych w ww. okresie przez Pana jako rolnika ryczałtowego zwolnionego od podatku.
Tym samym, oceniając całościowo Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem je za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniami, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
