Interpretacja indywidualna z dnia 3 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.723.2025.2.EW
Sprzedaż udziałów w lokalach mieszkalnych przez czynnego podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą, jest objęta opodatkowaniem VAT jako odpłatna dostawa towarów, z możliwością zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, jeśli pierwsze zasiedlenie budynków miało miejsce co najmniej dwa lata przed sprzedażą.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
‒nieprawidłowe - w zakresie uznania, że sprzedaż Lokali stanowiła/stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz
‒prawidłowe - w zakresie uznania, że Sprzedający nie był/nie będzie obowiązany do zapłaty podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w wysokości 50% w 6 zbytych Lokalach oraz przyszłej dostawa udziału w wysokości 100% w 2 Lokalach, ponieważ sprzedaż ta będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 sierpnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie skutków podatkowych związanych ze sprzedażą 8 lokali.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Pan A.A. (dalej: Wnioskodawca) jest polskim rezydentem podatkowym i zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami.
W 2019 r. Wnioskodawca wraz z żoną oraz osobą trzecią, która nie jest podmiotem powiązanym w stosunku do Wnioskodawcy w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163) (dalej: Współwłaściciel), nabyli nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem mieszkalnym (dalej: Nieruchomość).
Budynek ten był wybudowany i po raz pierwszy zamieszkany wiele lat wcześniej przed nabyciem przez Wnioskodawcę i pozostałych współwłaścicieli, min. 2 lata przed nabyciem Nieruchomości przez Wnioskodawcę i pozostałych współwłaścicieli.
Pomiędzy Wnioskodawcą, a jego małżonką panuje ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej. Nieruchomość została nabyta do majątku wspólnego małżonków. W związku z transakcją nabycia udziały współwłaścicieli kształtowały się następująco:
- 50% udziałów w Nieruchomości nabył Wnioskodawca z żoną,
- 50% udziałów nabył Współwłaściciel.
Sprzedający Nieruchomość w odniesieniu do tej transakcji nie występowali jako podatnicy podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.; dalej: Ustawa VAT). W konsekwencji, transakcja ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Nieruchomość nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych Wnioskodawcy prowadzonej na potrzeby działalności gospodarczej. Wnioskodawca nabył Nieruchomość z przeznaczeniem i myślą o celach mieszkaniowych swoich i swojej rodziny. Pierwotnie, Wnioskodawca z żoną oraz Współwłaścicielem zamierzali zaadaptować budynek, będący częścią Nieruchomości, na dwa odrębne lokale mieszkalne, przeprowadzić drobne naprawy i prace mające na celu odświeżenie budynku. Po finalizacji transakcji zakupu Nieruchomości Wnioskodawca dowiedział się, że budynek został wcześniej wpisany do rejestru zabytków, o czym nie wiedział wcześniej.
W celu przeprowadzenia prac remontowych konieczne było pozyskanie przez Wnioskodawcę ekspertyz technicznobudowlanych. Ekspertyzy te wykazały zły stan techniczny budynku i brak możliwości przeprowadzenia podziału budynku na dwa odrębne lokale według początkowego pomysłu Wnioskodawcy, jego żony i Współwłaściciela.
Początkowo, Wnioskodawca oraz pozostali współwłaściciele zakładali wykonanie wyłącznie drobnych prac adaptacyjnych. Jednak po dokonaniu oceny stanu technicznego przez rzeczoznawcę budowlanego stwierdzono, że budynek wymaga kapitalnego remontu, z uwagi na jego znaczne zużycie techniczne i konstrukcyjne. Prace mające na celu wyodrębnienie dwóch lokali wymagałyby poniesienia nakładów finansowych, które znacząco przewyższałyby budżet Wnioskodawcy. Sytuacja ta spowodowała konflikt pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną a Współwłaścicielem. W związku z tym, podjęto decyzję o sprzedaży Nieruchomości.
Ze względu na dużą powierzchnię Nieruchomości i w związku z tym trudności w jej sprzedaży, zdecydowano o podziale budynku na 8 samodzielnych lokali mieszkalnych (dalej razem jako: Lokale), aby możliwie maksymalnie przyspieszyć sprzedaż. Zakres prac objął m. in. wymianę pokrycia dachowego, remont i wzmocnienie stropów, wykonanie nowych ścian działowych, montaż nowych instalacji wodno-kanalizacyjnych, elektrycznych, CO oraz całkowitą naprawę elewacji. Przeprowadzenie kompleksowych prac było niezbędne dla przywrócenia budynku do użytkowania mieszkalnego.
Wyodrębnienie Lokali pozwoliło na optymalizację kosztów inwestycji i uniknięcie nadmiernych nakładów koniecznych przy próbie wydzielenia jedynie dwóch dużych lokali. Każdy z Lokali został wyposażony w instalacje sanitarne, elektryczne, kuchenne oraz pomieszczenia pomocnicze. Lokale te spełniają definicję samodzielnego lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.
Po przeprowadzeniu niezbędnych prac Lokale nie były przedmiotem najmu, dzierżawy, ani innej czynności o podobnym charakterze. W związku z podziałem nieruchomości na 8 Lokali odrębna własność poszczególnych lokali była ustanawiana dopiero przy podpisaniu umowy sprzedaży Lokali z nowymi właścicielami przed notariuszem. Przed tym momentem nie dokonywano formalnego wyodrębnienia lokali.
W czerwcu 2022 r. na podstawie aktu notarialnego została zawarta umowa częściowego zniesienia współwłasności poprzez ustanowienie odrębnej własności. Zniesienie współwłasności nastąpiło pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną względem Współwłaściciela (nie doszło do zniesienia współwłasności pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną) i dotyczyło wyłącznie dwóch z ośmiu Lokali. Nie miało miejsce zniesienie współwłasności pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną. W konsekwencji zniesienia współwłasności, Wnioskodawca wraz z żoną nabył prawo odrębnej własności dwóch Lokali wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, w ramach odpłatnego zniesienia współwłasności, za ustaloną kwotę środków pieniężnych.
Następnie, w tym samym roku sprzedano 6 z 8 Lokali, w tym:
- 2 Lokale sprzedano bez naliczonego podatku VAT,
- 4 Lokale sprzedano z naliczonym podatkiem VAT.
W celu zbycia Lokali, składających się na Nieruchomość, Wnioskodawca nie podejmował żadnych aktywnych działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia. Nabywcy Lokali zostali pozyskani poprzez podstawowe ogłoszenia internetowe, bez korzystania z usług biura nieruchomości. Wnioskodawca nie udzielał również pełnomocnictwa żadnemu podmiotowi do działania w jego imieniu w tych transakcjach.
Do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawcy nie udało się sprzedać 2 Lokali. Są to te dwa lokale, co do których zniesiono współwłasność Wnioskodawcy, jego żony oraz Współwłaściciela, na co wskazano wyżej we wniosku, w związku z tym Wnioskodawca i jego żona są obecnie wyłącznymi właścicielami tych lokali. Jednocześnie, Wnioskodawca nie posiada obecnie innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
W związku z realizacją transakcji sprzedaży 6 Lokali, żona Wnioskodawcy nie złożyła zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, natomiast Współwłaściciel na cele sprzedaży 4 Lokali dokonał rejestracji do celów podatku VAT. Żona Wnioskodawcy oraz Współwłaściciel w momencie sprzedaży nie prowadzili i nadal nie prowadzą działalności gospodarczej.
Decyzja o naliczeniu VAT od transakcji sprzedaży 4 Lokali wynikała wyłącznie z ostrożności, jednakże analizując orzecznictwo i wydawane interpretacje indywidualne Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy rozliczenie przez niego podatku VAT było działaniem właściwym.
W odniesieniu do dokonanej w przeszłości sprzedaży Lokali, sprzedający (m. in. Wnioskodawca) i kupujący nie złożyli organowi podatkowemu oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania transakcji. W odniesieniu do możliwej w przyszłości sprzedaży dwóch Lokali przez Wnioskodawcę, strony transakcji nie będą składały oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania transakcji.
Przedmiotem niniejszego wniosku jest rozstrzygnięcie skutków podatkowych na gruncie VAT w odniesieniu do dostaw Lokali już dokonanych w przeszłości przez Wnioskodawcę oraz dwóch Lokali, które nie zostały sprzedane do dnia złożenia niniejszego wniosku, a mogą zostać sprzedane w przyszłości.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
W odpowiedzi na pytania wskazał Pan:
1.Czy dokonywał Pan w przeszłości sprzedaży innych (oprócz wskazanych we wniosku) nieruchomości (zabudowanych lub niezabudowanych)?
Odp.: Wnioskodawca w przeszłości dokonał sprzedaży dwóch innych zabudowanych nieruchomości. Obie nieruchomości zostały nabyte przez Wnioskodawcę na cele mieszkaniowe jego i jego rodziny i nie miały związku z jakąkolwiek działalnością gospodarczą.
2.Kiedy nastąpił podział budynku mieszkalnego na 8 mniejszych lokali mieszkalnych (proszę wskazać datę)?
Odp.: Do podziału budynku mieszkalnego na 8 mniejszych lokali mieszkalnych doszło w następujący sposób:
1)W dniu 23 czerwca 2020 r. wydana została na rzecz Wnioskodawcy decyzja o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego na budynek wielorodzinny.
2)Następnie zgłoszono zmianę sposobu użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego na budynek mieszkalny wielorodzinny, a starosta powiatowy właściwy dla nieruchomości pismem z dnia 10 maja 2022 r. nie wniósł sprzeciwu na takie zgłoszenie.
3)W dniu 18 maja 2022 r. starosta powiatowy wydał zaświadczenie o samodzielności 8 lokali mieszkalnych.
3.Czy przed sprzedażą 6 lokali mieszkalnych podejmował Pan aktywne działania marketingowe w zakresie obrotu nieruchomościami, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, mające na celu dokonanie sprzedaży tych lokali (np. reklama w mediach, czy korzystanie z biura nieruchomości)? W jaki sposób pozyskał Pan nabywców sprzedanych lokali mieszkalnych? Jakie czynności Pan podjął w celu ich zbycia)?
Odp.: Przed sprzedażą 6 lokali mieszkalnych Wnioskodawca nie podejmował żadnych aktywnych działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia. Nabywcy lokali zostali pozyskani poprzez podstawowe ogłoszenia internetowe, bez korzystania z biura nieruchomości.
4.Czy udzielił Pan innemu podmiotowi pełnomocnictwa do działania w Pana imieniu w związku z transakcją sprzedaży 6 lokali mieszkalnych? Jeśli tak – do jakich czynności udzielono pełnomocnictwa (proszę je wymienić)?
Odp.: Wnioskodawca nie udzielał pełnomocnictwa żadnemu podmiotowi do działania w jego imieniu w związku ze sprzedażą 6 lokali mieszkalnych.
5.Czy w ostatnich 2 latach przed sprzedażą ponosił Pan w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym wydatki na ulepszenie lokali będących przedmiotem wniosku, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej, jeśli tak to należy wskazać:
okiedy miały miejsce te ulepszenia (należy wskazać datę),
oczy przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszonymi wydatkami na ulepszenie lokali,
oczy po poniesionych nakładach na ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej lokale były oddana do użytkowania, należy wskazać kiedy i do jakich czynności/do jakiej działalności (zwolnionej, opodatkowanej podatkiem VAT)?
Odp.: Wnioskodawca pragnie wskazać, że nie można stwierdzić, że ponosił on wydatki na ulepszenie, których wartość wynosiłaby co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości będących przedmiotem wniosku, ponieważ w przypadku lokali nie można powiedzieć, że istniała jakakolwiek ich wartość początkowa, gdyż nie stanowiły one środka trwałego w działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wobec tego na tak postawione pytanie należałoby odpowiedzieć przecząco.
Pytania
1. Czy w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, sprzedaż Lokali stanowiła/stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT?
2. W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, tj. uznania, że sprzedaż Lokali stanowiła/będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, czy w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca był/będzie obowiązany do zapłaty podatku VAT z tytułu sprzedaży Lokali?
Pana stanowisko w sprawie
1.W okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, sprzedaż Lokali nie podlegała/nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
2.W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe, tj. przyjęcia, że sprzedaż Lokali stanowiła/będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie był/nie będzie obowiązany do zapłaty podatku VAT z tytułu sprzedaży Lokali, ponieważ sprzedaż ta była/będzie zwolniona z VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.; dalej: Ustawa VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega m. in. odpłatna dostawa towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W świetle art. 2 pkt 6 Ustawy VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Przepisy Ustawy VAT zawierają również definicję działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 Ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z powyższych definicji wynika, że opodatkowaniu podatkiem VAT będzie podlegać tylko taka dostawa towarów, która dokonywana jest w ramach działalności gospodarczej. Opodatkowaniu VAT podlegają bowiem tylko czynności wykonywane przez podmiot, który w stosunku do konkretnej czynności działa jako podatnik VAT. Nie każda bowiem dostawa towarów jest objęta opodatkowaniem VAT, a tylko taka, która jest dokonywana przez podatnika działającego w takim charakterze w stosunku do tej transakcji (przesłanka podmiotowa i przedmiotowa). A contrario, opodatkowaniu nie będzie podlegać dostawa dokonywana w ramach np. zarządzania majątkiem osobistym.
Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy, dokonując oceny, czy dostawa towarów będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej, należy zweryfikować, czy działania sprzedającego wykraczają poza zakres zarządzania majątkiem prywatnym i stanowią działania zbliżone do działań wykonywanych przez podmioty profesjonalnie zajmujące się obrotem nieruchomościami.
Jak zaznaczył TSUE w wyroku z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, „czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej (zob. wyrok z dnia 20 czerwca 1996 r. w sprawie C-155/94 Wellcome Trust, Rec. s. I-3013, pkt 32). Należy dodać, że sama liczba i zakres transakcji sprzedaży dokonanych w niniejszej sprawie nie ma charakteru decydującego. Jak orzekł Trybunał, zakres transakcji sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Wellcome Trust, pkt 37). Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego”.
W ocenie Wnioskodawcy, podejmowane przez niego działania nie wykraczają poza zakres zarządzania własnym majątkiem. Nieruchomość nie stanowiła majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy oraz w związku z jej nabyciem Wnioskodawca nie był uprawniony do odliczenia podatku VAT. Dokonywane przez Wnioskodawcę czynności związane z przeprowadzeniem remontu i podziałem Nieruchomości miały na celu ułatwienie jej zbycia. Nie można bowiem oczekiwać, że podmiot zbywający składnik majątku prywatnego nie będzie dążył do realizacji transakcji na możliwe korzystnych dla siebie warunkach.
Ponadto, nawiązując do ugruntowanego już orzecznictwa w ww. zakresie, liczba sprzedawanych lokali nie może mieć decydującego znaczenia przy ocenie, czy sprzedający działa w charakterze podatnika VAT w odniesieniu do transakcji. Istotny jest bowiem zamiar działania w sposób, który wpisuje się w definicję działalności gospodarczej.
W analizowane sprawie, Wnioskodawca działał wyłącznie w sferze działań prywatnych, zarządzając swoim majątkiem prywatnym, nabytym w celach osobistych. W konsekwencji, nie można uznać, że działania Wnioskodawcy stanowią czynności, które są podejmowane przez podmioty profesjonalnie zajmujące się obrotem nieruchomościami.
Z przytoczonych wcześniej przepisów wynika również, że jeżeli podatnik wykorzystuje towary w sposób ciągły do celów zarobkowych, wówczas należy uznać, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Zdaniem Wnioskodawcy, ciągłe wykorzystanie należy rozumieć jako wykorzystywanie towarów w sposób powtarzalny. Tym samym, przesłanka ciągłości nie będzie spełniona, jeżeli towary będą wykorzystywane w sposób okazjonalny. W efekcie, okazjonalna sprzedaż nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jak wskazał sam Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 12.01.2024 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.657.2023.2.LM, „Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności”.
W ocenie Wnioskodawcy, dokonywane przez niego czynności miały charakter incydentalny. Działalność Wnioskodawcy nie stanowi działalności, która polega na nabywaniu nieruchomości w celu odsprzedaży z zyskiem, który następnie jest przeznaczony na nabycie kolejnej nieruchomości. W przeszłości Wnioskodawca nabywał inne nieruchomości. Niemniej jednak, nie można uznać, że nabycie i następnie zbycie tych nieruchomości w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego świadczy o spełnieniu przesłanki ciągłości.
Podsumowując, działania Wnioskodawcy przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego nie stanowiły działań, które wykraczałyby poza zarząd majątkiem prywatnym oraz spełniają przesłankę ciągłości. Tym samym, nie spełniały one definicji działalności gospodarczej na gruncie podatku VAT. W efekcie, dotychczasowa sprzedaż sześciu Lokali nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów i opodatkowaniu nie będzie także podlegać ewentualna przyszła sprzedaż dwóch Lokali, opisanych we wniosku, niesprzedanych na dzień złożenia wniosku o interpretację.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2
Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż dokonana przez niego w przeszłości sprzedaż Lokali, jak również możliwa w przyszłości sprzedaż Lokali nie stanowi czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku VAT. Wnioskodawca zatem nie działał i nie będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT w odniesieniu do tych transakcji, co wyklucza możliwość objęcia opodatkowaniem tych transakcji.
Z ostrożności procesowej, w razie gdyby tut. Organ uznał stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 za nieprawidłowe, z czym Wnioskodawca się nie zgadza i co zostało uargumentowane już wcześniej w niniejszym wniosku, Wnioskodawca prezentuje poniżej swoje stanowisko w zakresie sposobu opodatkowania VAT takich transakcji.
Zdaniem Wnioskodawcy, w razie przyjęcia w wydanej interpretacji indywidualnej, że występuje on w roli podatnika VAT w odniesieniu do dokonanych i przyszłych transakcji, dostawy te powinny zostać uznane za zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT, co skutkuje brakiem obowiązku zapłaty podatku VAT od tych transakcji przez Wnioskodawcę.
Ustawodawca przewidział w przepisach Ustawy VAT zwolnienia od podatku m. in. dla dostaw budynków lub ich części. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Weryfikując prawo do zastosowania powyższych zwolnień, należy najpierw sprawdzić, czy podatnik jest uprawniony do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT.
Jeżeli dostawa nie jest objęta tym zwolnieniem od podatku, wówczas należy zweryfikować prawo do zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy VAT.
W celu ustalenia prawa do zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT należy ustalić moment, w którym doszło do pierwszego zasiedlenia nieruchomości.
Pojęcie pierwszego zasiedlenia zostało zdefiniowane na gruncie przepisów Ustawy VAT. W świetle art. 2 pkt 14 Ustawy VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że do pierwszego zasiedlenia dochodzi w związku z oddaniem nieruchomości do użytkowania po jej wybudowaniu. Jednakże, do ponownego pierwszego zasiedlenia może również dojść w związku z ulepszeniem Nieruchomości. Niemniej jednak, należy również zweryfikować, czy nie doszło do ponownego pierwszego zasiedlenia w wyniku ulepszenia. W tym celu, należy zdefiniować pojęcie ulepszenia. Jak wskazał TSUE w wyroku z dnia 16.11.2017 r., sygn. akt C-308/16, „art. 12 ust. 1 i 2 oraz art. 135 ust. 1 lit. j) dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, takim jak będące przedmiotem postępowania głównego, które uzależniają zwolnienie z VAT w związku z dostawą budynków od spełnienia warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie tych budynków następuje w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu.
Wskazane przepisy tejże dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one temu, aby takie przepisy krajowe uzależniały owo zwolnienie od warunku, zgodnie z którym w wypadku „ulepszenia” istniejącego budynku poniesione wydatki nie mogą przekroczyć 30% początkowej wartości tego budynku, o ile rzeczone pojęcie „ulepszenia” jest interpretowane w taki sam sposób jak pojęcie „przebudowy” zawarte w art. 12 ust. 2 dyrektywy VAT, to znaczy tak, że odnośny budynek powinien być przedmiotem istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany jego wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia”.
Przepisy Ustawy VAT nie zawierają definicji „ulepszenia” i „wartości początkowej”. Pojęcia te zostały natomiast zdefiniowane w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163; dalej: Ustawa PIT), za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane - cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej (w niniejszej sprawie na potrzeby przedstawienia stanowiska Wnioskodawcy odwołano się do przepisów obowiązujących na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, niemniej analogiczne regulacje obowiązują na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych).
W myśl art. 22g ust. 17 Ustawy PIT, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1, 3-9 i 11-15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł.
Z przytoczonych definicji wynika, że pojęcie wartości początkowej funkcjonujące w systemie podatku dochodowego odnosi się wyłącznie do środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku ich odpłatnego nabycia wartością początkową jest cena nabycia.
Z kolei ulepszenie należy rozumieć jako efekt prac związanych z przebudową, rozbudową, rekonstrukcją, adaptacją lub modernizacją, zgodnie z art. 22g ust. 17 Ustawy PIT.
Podsumowując, aby uznać, że doszło do ulepszenia, konieczne jest spełnienie łącznie przesłanki jakościowej oraz ilościowej. Przesłanka jakościowa odnosi się do prac, które powinny dotyczyć przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji nieruchomości i których skutkiem była znacząca zmiana wykorzystania budynku lub warunków jego zasiedlenia. Z kolei przesłanka ilościowa odnosi się do wydatków poniesionych na ulepszenie, które powinny stanowić min. 30% wartości początkowej budynku.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z pozostałymi współwłaścicielami ponieśli wydatki w celu przeprowadzenia prac, w wyniku których wydzielono Lokale. W ocenie Wnioskodawcy, przeprowadzone prace miały na celu przebudowę i modernizację Nieruchomości i w ich wyniku doszło do zmiany warunków zamieszkania, ponieważ z pojedynczego budynku mieszkalnego wyodrębnione zostały Lokale. Przeprowadzone prace mogą wpisywać się zatem w rozumienie przebudowy czy adaptacji. W przypadku oceny kryterium ilościowego punktem odniesienia jest wartość początkowa Nieruchomości. Z perspektywy Wnioskodawcy, Nieruchomość została nabyta na cele prywatne, zatem nie spełniała definicji środka trwałego i dlatego nie podlegała ujęciu w ewidencji środków trwałych w działalności gospodarczej Wnioskodawcy, jako niespełniająca definicji środka trwałego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
W konsekwencji, skoro Nieruchomość nie stanowi środka trwałego, wówczas nie można również mówić o jej wartości początkowej, ponieważ pojęcie to jest związane wyłącznie ze środkami trwałymi i wartościami niematerialnymi i prawnymi. Takie zdanie wyraził również Dyrektor KIS interpretacji indywidualnej z dnia 25 marca 2025 r. sygn. 0114-KDIP1-1.4012.195.2025.1.AWY, w której stwierdził, że „skoro nie mamy do czynienia ze środkiem trwałym, nakłady ponoszone przez Państwa na przedmiotowe lokale nie stanowią ulepszenia w rozumieniu art. 16g ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak już zaznaczono powyżej, na gruncie prawa podatkowego „ulepszenie” jest pojęciem, które dotyczy wyłącznie składników majątku będących środkami trwałymi. W przedmiotowej sprawie nie ma znaczenia, czy wydatki poniesione na remont lokali przekroczą, czy nie 30% ich wartości początkowej. Nie można bowiem mówić o dokonywaniu w tych lokalach ulepszeń wskazanych w art. 2 pkt 14 ustawy, gdyż nie stanowią one u Państwa środków trwałych”.
Podobne stanowisko zajął Dyrektor KIS w innych interpretacjach indywidualnych m. in.:
- z dnia 10 marca 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.14.2022.1.AB,
- z dnia 25 października 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.414.2023.2.KAK,
- z dnia 8 października 2024 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.643.2024.1.MKA.
W ocenie Wnioskodawcy, skoro Nieruchomość nie stanowiła środka trwałego, to nie można określić jej wartości początkowej. Zatem, nie może zostać spełniona przesłanka ilościowa dot. ulepszenia, tj. poniesienie wydatków na ulepszenie, które przekraczałyby 30% wartości początkowej Nieruchomości. W konsekwencji, opisane przez Wnioskodawcę prace nie stanowią ulepszenia, o którym mowa w art. 2 pkt 14 Ustawy VAT. W efekcie, w odniesieniu do Wnioskodawcy nie można twierdzić, że dokonane i przyszłe dostawy Lokali są dokonywane w ramach pierwszego zasiedlenia lub w okresie 2 lat po pierwszym zasiedleniu, bowiem Wnioskodawca nie dokonał w Nieruchomości ulepszeń w rozumieniu art. 2 pkt 14 Ustawy VAT.
Nieruchomość została oddana do używania po jej wybudowaniu pierwszemu użytkownikowi już wiele lat temu, przynajmniej 2 lata przed jej nabyciem przez Wnioskodawcę. Z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że w okresie poprzedzającym transakcję nabycia Nieruchomości przez Wnioskodawcę, była ona zamieszkiwana. Wnioskodawca nie posiada informacji, kiedy dokładnie Nieruchomość została oddana do użytku po raz pierwszy, jednakże nastąpiło to przed 2017 r., tj. przynajmniej 2 lata przed nabyciem Nieruchomości przez Wnioskodawcę. Zatem, skoro oddanie Nieruchomości do użytku miało miejsce przynajmniej 2 lata przed nabyciem Nieruchomości przez Wnioskodawcę, a Nieruchomość przed nabyciem przez m. in. Wnioskodawcę była oddana do używania i zamieszkiwana i nie zostały spełnione przesłanki do uznania, że dostawy dokonywane przez Wnioskodawcę odbywały się w warunkach pierwszego zasiedlenia, to przedstawiona w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego dostawa Lokali nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia w związku z ich wybudowaniem lub przed nim, ani w związku z ich ulepszeniem. Dostawa nie będzie również miała miejsca w okresie 2 lat od oddania Nieruchomości do użytku pierwszemu użytkownikowi.
W konsekwencji, nie wystąpiły przesłanki wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT, które wykluczałyby prawo do zwolnienia. Jeżeli przedstawione w opisie stanu faktycznego działania Wnioskodawcy nie stanowiły ulepszenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, wówczas nie można powiedzieć, że miało miejsce „ponowne” pierwsze zasiedlenie Nieruchomości. W efekcie, dostawa Lokali nie była/nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, ani w okresie 2 lat po nim. W konsekwencji, Wnioskodawca był/będzie uprawniony do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT w odniesieniu do dostawy Lokali.
Ww. zwolnienie ma wprawdzie charakter fakultatywny, gdyż ustawodawca dopuszcza możliwość zrezygnowania z tego zwolnienia przez strony transakcji i wybór opodatkowania transakcji, natomiast jest to możliwe po spełnieniu warunków opisanych w art. 43 ust. 10 Ustawy VAT.
Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, sprzedający (m. in. Wnioskodawca) i kupujący nie złożyli organowi podatkowemu oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania transakcji w odniesieniu do transakcji dot. 6 Lokali, które już miały miejsce oraz nie zamierzają złożyć takiego oświadczenia w odniesieniu do transakcji przyszłych dot. pozostałych 2 Lokali.
Zatem, skoro sprzedający, w tym Wnioskodawca, oraz kupujący nie złożyli/nie złożą oświadczenia, o którym mowa w art. 43 ust. 10 Ustawy VAT, wówczas byli/będą uprawnieni do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT.
Podsumowując, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe, tj. przyjęcia, że dokonana w przeszłości i przyszła sprzedaż Lokali stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie był/nie będzie obowiązany do zapłaty podatku VAT z tytułu sprzedaży Lokali, ponieważ sprzedaż ta była/będzie zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:
- nieprawidłowe - w zakresie uznania, że sprzedaż Lokali stanowiła/stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz
- prawidłowe - w zakresie uznania, że Sprzedający nie był/nie będzie obowiązany do zapłaty podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w wysokości 50% w 6 zbytych Lokalach oraz przyszłej dostawa udziału w wysokości 100% w 2 Lokalach, ponieważ sprzedaż ta będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zatem nieruchomości czy to niezabudowane, czy zabudowane, spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.
Towarem jest także udział w prawie własności. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
a) określone udziały w nieruchomości;
b) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
c) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Na mocy art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.
Jak stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
W świetle art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Art. 198 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
W konsekwencji, należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (gruntów), jak również udziału we współwłasności nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Jak stanowi art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
W myśl natomiast art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.
W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.
Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Jeżeli zatem przedmiotem dokonywanej dostawy/lub świadczonej usługi jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy lub świadczy usługę we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik podatku VAT.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości (lokali mieszkalnych) istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku opisu sprawy, w celu dokonania sprzedaży udziału w przedmiotowych Lokalach oraz przyszłej sprzedaży 2 Lokali, podejmował Pan aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Z orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady.
Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży nieruchomości angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Z opisu sprawy wynika, że w 2019 r. nabył Pan z żoną oraz osobą trzecią nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem mieszkalnym w następujących udziałach: 50% Pan z żoną i 50% współwłaściciel niepowiązany. Między Panem i żoną obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, tak więc 50% udział w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym nabyty w 2019 r. został nabyty do wspólności majątkowej małżeńskiej. W momencie nabycia nieruchomości w 2019 r. był Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie otrzymał Pan faktury z wykazaną kwotą podatku przy nabyciu nieruchomości. Nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia nieruchomości.
W związku z brakiem porozumienia między współwłaścicielami co do sposobu użytkowania nieruchomości postanowił Pan wraz z żoną i współwłaścicielem sprzedać udziały i przeznaczyć uzyskane środki na zakup nowego mieszkania. Ze względu na wielkość nieruchomości zdecydował Pan ze współwłaścicielami o jej podziale i wyodrębnieniu 8 Lokali celem łatwiejszej i szybszej sprzedaży, tj.:
- w 2022 r. sprzedano 2 Lokale mieszkalne bez naliczonego podatku VAT,
- w 2022 r. sprzedano 4 Lokale mieszkalne z naliczonym podatkiem VAT.
Prowadzi Pan działalność gospodarczą jako pośrednik w obrocie nieruchomościami. Opisana we wniosku nieruchomość nie była jednak wykorzystywana w działalności gospodarczej. Do podziału budynku mieszkalnego na 8 mniejszych Lokali mieszkalnych doszło w następujący sposób:
1)23 czerwca 2020 r. wydana została na Pana rzecz decyzja o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego na budynek wielorodzinny;
2)następnie zgłoszono zmianę sposobu użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego na budynek mieszkalny wielorodzinny, a starosta powiatowy właściwy dla nieruchomości pismem z 10 maja 2022 r. nie wniósł sprzeciwu na takie zgłoszenie;
3)18 maja 2022 r. starosta powiatowy wydał zaświadczenie o samodzielności 8 Lokali mieszkalnych.
Lokale mieszkalne w żadnym okresie nie były przedmiotem odpłatnego najmu, dzierżawy, ani innej odpłatnej czynności o podobnym charakterze. Nie podejmował Pan żadnych aktywnych działań marketingowych poza zwykłe formy ogłoszenia mających na celu dokonanie sprzedaży tych Lokali. Nabywcy Lokali zostali pozyskani poprzez podstawowe ogłoszenia internetowe, bez korzystania z biura rachunkowego. Nie udzielał Pan pełnomocnictwa żadnemu podmiotowi do działania w Pana imieniu w związku ze sprzedażą 8 Lokali.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w okolicznościach przedstawionych w opisie sprawy, sprzedaż udziałów w 6 Lokalach oraz przyszła sprzedaż 2 Lokali stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jak już wyżej wskazano, istotnym dla określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga zatem oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
W opisie sprawy wskazał Pan, że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami.
Ponadto 23 czerwca 2020 r. wydana została na Pana rzecz decyzja o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego na budynek wielorodzinny.
W czerwcu 2022 r. 2 Lokale zostały sprzedane bez naliczonego podatku VAT, a 4 Lokale zostały sprzedane z naliczonym podatkiem VAT. W związku z realizacją ww. transakcji sprzedaży 6 Lokali, Pana żona nie złożyła zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, natomiast Pan na cele sprzedaży 4 Lokali dokonał rejestracji do celów podatku VAT. Pana żona oraz Współwłaściciel w momencie sprzedaży nie prowadzili i nadal nie prowadzą działalności gospodarczej.
Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz zawarty we wniosku opis sprawy wskazać należy, że w przypadku sprzedaży 50% udziałów w 6 Lokalach oraz planowanej sprzedaży 100% udziałów w 2 Lokalach stanowiących współwłasność małżeńską, to wyłącznie Pan będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Uznać należy zatem, że Nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem mieszkalnym jest związana tylko i wyłącznie z Pana działalnością gospodarczą. Wobec powyższego, to po Pana stronie wystąpił obowiązek opodatkowania dostawy 6 Lokali oraz wystąpi obowiązek podatkowy przy planowanej w przyszłości dostawie 2 Lokali.
W konsekwencji, sprzedaż 50% udziałów w 6 Lokalach i sprzedaż w przyszłości 100% udziałów w 2 Lokalach w całości podlega/będzie podlegała po Pana stronie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Pana żona z tytułu sprzedaży udziału w Lokalach nie będzie występowała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą.
Wyjaśnić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dla dostawy towarów zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Kwestia pierwszego zasiedlenia została uregulowana w art. 2 pkt 14 ustawy, zgodnie z którym:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do użytkowania. Zatem aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich część oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej – bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.
W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT. Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w tym artykule.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 Ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1048 ze zm.):
Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.
Podkreślić w tym miejscu należy, że termin „ulepszenia” zawarty w ustawie o podatku od towarów i usług, odwołuje się do przepisów o podatku dochodowym.
Zgodnie z art. 16g ust. 13 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U z 2025 r. poz. 278 ze zm.):
Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1 i 3-11, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10.000 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10.000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.
Ulepszeniem środka trwałego – w rozumieniu ustawy podatkowej – jest więc:
- przebudowa środka trwałego, tj. wykonanie takich prac, w wyniku których nastąpi jego dostosowanie do zmienionych potrzeb funkcjonalnych, użytkowych lub technicznych;
- rozbudowa środka trwałego, tj. wykonanie takich prac, które powiększają ten środek trwały;
- rekonstrukcja środka trwałego, tj. wykonanie prac, w wyniku których nastąpi odtworzenie zniszczonego środka trwałego do jego poprzedniego stanu;
- adaptacja środka trwałego, tj. wykonanie prac mających na celu przystosowanie danego środka trwałego do spełniania odmiennych funkcji od tych, dla których został zbudowany lub użytkowany;
- modernizacja środka trwałego, tj. unowocześnienie środka trwałego.
Powyższy przepis wskazuje, że na gruncie prawa podatkowego „ulepszenie” jest pojęciem, które dotyczy wyłącznie składników majątku będących środkami trwałymi. Pod pojęciem tym należy rozumieć takie czynności, jak przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja środka trwałego, które podnoszą jego wartość techniczną, użytkową, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu, niż pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi innych cech użytkowych.
Zatem nieruchomości (np. budynki, lokale mieszkalne lub usługowe), które nie będą stanowić u podatnika środka trwałego, nie mogą ulec ulepszeniu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, ponieważ pojęcie ulepszenia, do którego odwołuje się ustawodawca w art. 2 pkt 14 ustawy, odsyłając do przepisów o podatku dochodowym, dotyczy wyłącznie ulepszenia środków trwałych.
W analizowanej sprawie Pana wątpliwości dotyczą również kwestii możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla dokonanej i planowanej sprzedaży Lokali mieszkalnych.
Z opisu sprawy wynika, że w 2019 r. nabył Pan wraz z żoną oraz osobą trzecią, która nie jest podmiotem powiązanym nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem mieszkalnym. Transakcja ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a Panu nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Budynek ten był wybudowany i po raz pierwszy zamieszkany wiele lat wcześniej przed nabyciem przez Pana i pozostałych współwłaścicieli, min. 2 lata przed nabyciem Nieruchomości przez Pana i pozostałych współwłaścicieli. Nieruchomość nie została wprowadzona do Pana ewidencji środków trwałych prowadzonej na potrzeby działalności gospodarczej. Pierwotnie Pan wraz z żoną oraz Współwłaścicielem zamierzaliście zaadaptować budynek, będący częścią Nieruchomości, na dwa odrębne Lokale mieszkalne, przeprowadzić drobne naprawy i prace mające na celu odświeżenie budynku. Po finalizacji transakcji zakupu Nieruchomości dowiedział się Pan, że budynek został wcześniej wpisany do rejestru zabytków.
W celu przeprowadzenia prac remontowych konieczne było pozyskanie przez Pana ekspertyz technicznobudowlanych. Ekspertyzy te wykazały zły stan techniczny budynku i brak możliwości przeprowadzenia podziału budynku na dwa odrębne Lokale. Po dokonaniu oceny stanu technicznego przez rzeczoznawcę budowlanego stwierdzono, że budynek wymaga kapitalnego remontu, z uwagi na jego znaczne zużycie techniczne i konstrukcyjne. Prace mające na celu wyodrębnienie dwóch Lokali wymagałyby poniesienia nakładów finansowych, które znacząco przewyższałyby Pana budżet. Sytuacja ta spowodowała konflikt pomiędzy Panem i jego żoną, a Współwłaścicielem. W związku z tym, podjęto decyzję o sprzedaży Nieruchomości.
Ze względu na dużą powierzchnię Nieruchomości i w związku z tym trudności w jej sprzedaży, zdecydowano o podziale budynku na 8 samodzielnych Lokali mieszkalnych, aby możliwie maksymalnie przyspieszyć sprzedaż.
Należy jednak podkreślić, że jak wskazał Pan w uzupełnieniu opisu sprawy nie ponosił Pan wydatków na ulepszenie, których wartość wynosiłaby co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości będących przedmiotem wniosku, ponieważ w przypadku Lokali nie można powiedzieć, że istniała jakakolwiek ich wartość początkowa, gdyż nie stanowiły one środka trwałego w Pana działalności gospodarczej.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że dostawa udziału w wysokości 50% w 6 zbytych Lokalach oraz przyszła dostawa udziałów w wysokości 100% w 2 Lokalach nie nastąpiła/nastąpi w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż Lokale zostały zasiedlone wiele lat wcześniej. W przypadku wyodrębnienia Lokali w granicach istniejącego już budynku, nie mamy do czynienia z czynnością spełniającą warunki pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy. Zatem należy uznać, że pomiędzy pierwszym zasiedleniem 8 Lokali będących przedmiotem wniosku, a ich dostawą upłynął/upłynie okres dłuższy niż dwa lata.
W konsekwencji, sprzedaż Lokali korzysta/będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Zatem Państwa stanowisko uznaję za:
- nieprawidłowe - w zakresie uznania, że sprzedaż Lokali stanowiła/stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz
- prawidłowe - w zakresie uznania, że Sprzedający nie był/nie będzie obowiązany do zapłaty podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w wysokości 50% w 6 zbytych Lokalach oraz przyszłej dostawa udziału w wysokości 100% w 2 Lokalach, ponieważ sprzedaż ta będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,
- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Ponadto, stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).
Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana, a nie wywiera skutku prawnego dla Pana małżonki oraz Współwłaściciela.
Odnosząc się do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych należy wskazać, że interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach podatników w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisy prawa i stan faktyczny/zdarzenie przyszłe przedstawiony przez danego podatnika. Powołana interpretacja nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa, więc zawartego w niej stanowiska organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.
W odniesieniu do przywołanych przez Pana wyroków sądów administracyjnych wskazujemy, że jakkolwiek wyroki sądów kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie faktycznym. Rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.
Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny i zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
