Interpretacja indywidualna z dnia 6 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.142.2022.2025.10.MZ
Sprzedaż działek przez Wnioskodawców nie stanowiła działalności gospodarczej, a przychody z tej sprzedaży nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu oraz brak zorganizowanej działalności zarobkowej.
Interpretacja indywidualna po wyroku sądu
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
1.ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 28 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 19 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/Gd 566/22 (data wpływu prawomocnego orzeczenia – 17 września 2025 r.); i
2.stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
28 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
·A. A.
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
·D. D.
Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
Małżonkowie D. D. i A. A. (dalej: „Wnioskodawcy”):
-są polskimi rezydentami podatkowymi, podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu;
-w ich małżeństwie obowiązuje ustawowa wspólność majątkowa małżeńska;
-mają dwie dorosłe córki;
-nie są zgłoszeni (każdy z osobna oraz w ramach spółki osobowej) jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług;
-nie są zgłoszeni (każdy z osobna oraz w ramach spółki osobowej) w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
-od stycznia 2001 r. są właścicielami mieszkania typu segment jednorodzinny, w którym mieszkają;
-od 17 maja 2007 r. Pan A. A. ma nadany numer identyfikacyjny (…) w krajowym systemie ewidencji producentów rolnych, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności rolnych; rejestr jest prowadzony przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; od tego czasu Pan A. A. otrzymuje corocznie dopłaty rolne na posiadane i uprawiane grunty rolne; poza dopłatami, Wnioskodawcy nie uzyskiwali i nie uzyskują przychodów z działalności rolniczej; Wnioskodawcy ograniczali i ograniczają się do utrzymywania areału w odpowiedniej kulturze rolnej, co jest wymogiem dotrzymywania dopłat; wiąże się to z obowiązkiem obkaszania raz do roku użytków zielonych, których są właścicielami;
-w związku z działkami gruntu będącymi ich własnością, nie dokonywali i nie dokonują dostawy produktów rolnych oraz nie świadczyli i nie świadczą usług rolniczych, nie uzyskiwali i nie uzyskują przychodów z tego tytułu;
-w styczniu 2006 r. kupili od miejscowego rolnika niezabudowaną działkę nr 1 w miejscowości E. gmina F. o powierzchni 2,470 ha.; w 2014 r. na wniosek Skarbu Państwa działka została podzielona na działkę nr 1/1 o powierzchni 0,4841 ha oraz działkę nr 1/2 o powierzchni 1,9859 ha; działkę nr 1/1 na mocy specustawy przejął Skarb Państwa; działka nr 1/2 pozostała we własności Wnioskodawców i do chwili obecnej Wnioskodawcom na wskazaną działkę przysługują dopłaty rolne;
-w lutym 2006 r. kupili od Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa (dalej: „ANR") cztery niezabudowane działki o łącznym areale 1,180 ha w miejscowości G. Gmina H. o numerach 2, 3, 4, 5; do 10 lutego 2020 r. na wskazane działki Wnioskodawcom przysługiwały dopłaty rolne; w dniu 10 lutego 2020 r wskazane działki w miejscowości G. Wnioskodawcy darowali jednej z córek;
-w kwietniu 2006 r. kupili od ANR niezabudowaną działkę nr 6 w miejscowości I. Gmina J. o powierzchni 0,7526 ha; do 10 lutego 2020 r. na wskazaną działkę Wnioskodawcom przysługiwały dopłaty rolne; w dniu 10 lutego 2020 r wskazaną działkę w miejscowości I. Wnioskodawcy darowali jednej z córek;
-w czerwcu 2006 r. od właściciela gospodarstwa rolnego (dalej: „Rolnik”) kupili niezabudowane działki gruntu nr 7, 8, 9, 10 wchodzące w skład gospodarstwa rolnego w miejscowości K. gmina J. (dalej jako: „Działki w K.”) o łącznej powierzchni 3,730 ha; w aktach notarialnych (warunkowa umowa sprzedaży; wykonanie warunkowej umowy sprzedaży) nabycia Działek w K. Wnioskodawcy oświadczyli, że kupują działki z zamiarem powiększenia gospodarstwa rolnego; oświadczenie Wnioskodawców było związane z okolicznością, iż w momencie zawierania umów nabycia Działek w K., Wnioskodawcy uprawiali rolniczo areał o powierzchni ponad 4 ha (nie uzyskując przychodów z dostawy produktów rolnych oraz ze świadczenia usług rolniczych); nabycie Działek w K. powiększało ich areał rolny na obszarze gminy, w której uprawiali już ziemię; w 2014 r. po ogłoszeniu przez urząd gminy w J. o przystąpieniu do prac nad opracowaniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (dalej: „MPZP”") w miejscowości K., Wnioskodawcy złożyli wniosek o możliwość przekształcenia obszaru terenu, na którym posiadali działki rolne na alternatywne cele w tym budownictwa jednorodzinnego; MPZP dla Działek w K. obowiązuje od 2014 r. i przewiduje: zabudowę mieszkaniową jednorodzinną o wysokiej intensywności, w przypadku dokonywania nowych wydzieleń geodezyjnych dopuszcza się wydzielenie średniej wielkości parceli 1.5000 m. kw. Z tolerancją +/- 20%, dla zabudowy bliźniaczej 1.000 m.kw. +/-10%; do daty sprzedaży przez Wnioskodawców części Działek w K., Wnioskodawcom przysługiwały dopłaty rolne w związku z tymi działkami; w przypadku części Działek w K., które nadal są własnością Wnioskodawców, Wnioskodawcom nadal przysługują dopłaty rolne w związku z tymi działkami;
-we wrześniu 2006 r. kupili od ANR niezabudowaną działkę nr 11 o powierzchni 0,5304 ha w miejscowości I. Gmina J.; do 10 lutego 2020 r. w związku ze wskazaną działką Wnioskodawcom przysługiwały dopłaty rolne; w dniu 10 lutego 2020 r wskazaną działkę w miejscowości I. Wnioskodawcy darowali jednej z córek;
-w kwietniu 2020 r. kupili od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa niezabudowaną działkę nr 12 o powierzchni 0,1475 ha w miejscowości L. Gmina Ł.; w ewidencji gruntów wskazana działka sklasyfikowana jest jako grunty orne, dla działki nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
-w lipcu 2021 r. zawarli umowę deweloperską nabycia na współwłasność wraz z jedną z córek lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 54,9 m. kw. wraz z prawem do korzystania z miejsca postojowego (dalej jako: „Lokal Mieszkalny”); Wnioskodawcy nabywają we współwłasności Lokal Mieszkalny, żeby pomóc jednej z dorosłych córek, które mieszka w wynajętym mieszkaniu; po nabyciu Lokalu Mieszkalnego, Wnioskodawcy zamierzają nieodpłatnie udostępnić córce przypadającą na nich część Lokalu Mieszkalnego; następnie w ciągu 5-6 lat zamierzają darować córce Ich część Lokalu Mieszkalnego.
Sprzedaż Działek w K.
W 2018 r. Rolnik, od którego Wnioskodawcy w 2006 r. kupili Działki w K., zwrócił się do Wnioskodawców z prośbą, żeby odsprzedali jemu część tych działek o łącznej powierzchni 0,3263 ha.
Wnioskodawcy przychylili się do prośby Rolnika i złożyli do Wójta Gminy J. wniosek o zatwierdzenie podziału działki nr 10 w taki sposób, żeby powierzchnia nowo wydzielonej działki wynosiła 0,3263 ha. Postanowieniem z 26 marca 2018 r. Wójt Gminy J. negatywnie zaopiniował proponowany podział. W uzasadnieniu Wójt wskazał, że w MPZP dla Działek w K. przewidziano, że w przypadku dokonywania nowych wydzieleń geodezyjnych dopuszcza się wydzielenie średniej wielkości parceli 1.5000 m. kw. z tolerancją +/- 20%, dla zabudowy bliźniaczej 1.000 m.kw. +/-10%.
W związku negatywną opinią Wójta, Wnioskodawcy złożyli w Gminie J. kolejny projekt podziału działki nr 10 o pow. 2,5400 ha, na dziewiętnaście działek o numerach od 10/1 do 10/19. Nowy projekt podziału działki nr 10 został zatwierdzony przez Wójta decyzją z 2 maja 2018 r.
Aktem notarialnym z 15 maja 2018 r. Wnioskodawcy sprzedali Rolnikowi działki nr 10/11 o pow. 0,1214 ha, nr 10/12 o pow. 0,1214 ha, nr 10/13 o pow. 0,1214 ha, nr 10/14 o pow. 0,1214 ha, nr 10/15 o pow. 0,1211 ha, nr 10/16 o pow. 0,1543 ha, nr 10/17 o pow. 0,1716 ha, oraz w udziale 7/14 części w działce nr 10/18 o pow. 0,2244 ha i w udziale 7/14 części w działce nr 10/19 o pow. 0,0326 ha.
Do momentu sprzedaży, Wnioskodawcom przysługiwały dopłaty rolne z tytułu tych działek, choć są położone na obszarze, który w MPZP przeznaczony jest jako teren zabudowy mieszkaniowej.
Do aktu notarialnego Rolnik okazał zaświadczenia Wójta Gminy J. z 17 kwietnia 2018 r., w którym stwierdzono, że na terenie Gminy J. Rolnik od 1994 r. jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni gruntów własnych 17,1457 ha, które prowadzi samodzielnie i nie jest dzierżawcą, użytkownikiem wieczystym i posiadaczem samoistnym innych nieruchomości rolnych.
Aktem notarialnym z 7 stycznia 2020 r. Wnioskodawcy sprzedali na współwłasność dwóm dorosłym synom Rolnika działki o numerach 7, 8, 9.
Do momentu sprzedaży, Wnioskodawcom przysługiwały dopłaty rolne z tytułu tych działek. Pomimo, że działki nr 7, 8, 9 były położone na obszarze na którym MPZP przewiduje zabudowę mieszkaniową, działki te nie spełniały warunków działek budowlanych zawartych w MPZP. Działki miały większą powierzchnię niż przewidywał MPZP. Działka nr 7 posiadała pow. 0,5000 ha, działka nr 8 posiadała pow. 0,3200 ha, działka nr 9 posiadała pow. 0,3700 ha. Podczas gdy MPZP przewiduje na tym obszarze średnią wielkość działek 2.000 m. kw. Z tolerancją +/- 30%,
W okresie od września 2021 r. do stycznia 2022 r. Wnioskodawcy sprzedali sześć działek o numerach: 10/1 - pow. 0,1342 ha, 10/2 - pow. 0,1355 ha, 10/3 - pow. 0,1355 ha; 10/4 - pow. 0,1353 ha, 10/8 - pow. 0,1330 ha; 10/10 - pow. 0,1472 ha. Do momentu sprzedaży, Wnioskodawcom przysługiwały dopłaty rolne z tytułu tych działek, choć są położone na obszarze, który w MPZP przeznaczony jest jako teren zabudowy mieszkaniowej.
Wnioskodawcy:
-nie wydzierżawiali, nie wynajmowali działek gruntu będących przedmiotem sprzedaży, nie mają zamiaru zawierania takich umów w przyszłości;
-nie poczynili działań mających na celu zwiększenie wartości działek będących przedmiotem sprzedaży ani gruntów sąsiednich tj. nie budowali żadnego uzbrojenia, ani nie wnosili o to do gminy, nie urządzali żadnych dróg dojazdowych;
-nie uzyskali oraz nie uzyskają do dnia sprzedaży przychodów związanych ze sprzedawaną nieruchomością (poza przychodami z tytułu dopłat rolnych);
-w związku ze sprzedażą działek, nie podejmowali zorganizowanych działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia;
-dokonali podziału Działek w K. na mniejsze działki w związku negatywną opinią Wójta, który sprzeciwił się podziałowi działki nr 10 w taki sposób, żeby powierzchnia nowo wydzielonej działki wynosiła 0,3263 ha, w związku z planowaną sprzedażą na rzecz Rolnika w celu powiększenia gospodarstwa rolnego;
-sprzedali część Działek w K., żeby uzyskać środki finansowe na zakup Lokalu Mieszkalnego we współwłasności z jedną z córek, dla zaspokojenia Jej potrzeb mieszkaniowych, a także dla swoich potrzeb osobistych m.in. dokładanie do skromnej emerytury Pani D. D., zapewnienie środków na leczenie.
Plany Wnioskodawców na przyszłość
Wnioskodawcy przewidują możliwość dalszej wyprzedaży nieruchomości z ich dorobku małżeńskiego, w przypadku nagłych i losowych potrzeb bytowych lub potrzeb związanych ze wsparciem córek lub na potrzeby finansowania ewentualnych kuracji leczniczych. Z racji wieku (oboje są rocznik 1960) posiadają zdiagnozowane choroby przewlekłe, których leczenie wymaga znacznych nakładów finansowych. Pani D. D. jest emerytką z niewielkim uposażeniem emerytalnym. Pan A. A. wiek emerytalny osiągnie w styczniu 2025 r.
Jeżeli nastąpi dalsza sprzedaż nieruchomości z dorobku małżeńskiego Wnioskodawców, to będzie to miało miejsce po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie własności nieruchomości.
Na datę składnia wniosku o interpretacje, Wnioskodawcy nie przewidują zakupu nowych nieruchomości.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego.
W uzupełnieniu wniosku:
1.na pytanie: „w jakim celu nabywał Pan z żoną grunty rolne” Wnioskodawca wskazał, że grunty rolne nabywał wraz z żoną w celu powiększenia gospodarstwa rolnego;
2.na pytanie: „ile działek planuje Pan i Pana żona sprzedać w przyszłości” Wnioskodawca wskazał, że planują, że sprzedaż działek nastąpi wyłącznie w przypadku nagłych i losowych potrzeb bytowych lub potrzeb związanych ze wsparciem córek lub na potrzeby finansowania ewentualnych kuracji leczniczych tzw. „fundusze na czarną godzinę”. Na dzień udzielenia odpowiedzi nie wystąpiła żadna ze wskazanych wyżej potrzeb, które byłyby przesłanką sprzedaży nieruchomości. Ilość działek przeznaczonych ewentualnie do sprzedaży będzie zależała od wystąpienia potrzeb oraz ich skali. Na dzień udzielenia odpowiedzi Wnioskodawca i jego żona nie mają w planach sprzedaży kolejnych działek i mają nadzieję, że taka sytuacja będzie trwała jak najdłużej;
3.na pytanie: „czy w stosunku do przedmiotowego gruntu rolnego/działek, które będą sprzedane w przyszłości podejmie Pan i Pana żona takie działania jak, np. zmiana przeznaczenia terenu, wystąpienie o decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub jakiegokolwiek inne działania, jeśli tak to jakie i w jakim celu” Wnioskodawca wskazał, że na dzień udzielenia odpowiedzi nie mają w planach sprzedaży kolejnych działek. Jeżeli plany się zmienią, wówczas w przyszłości nie planują działań takich jak np. zmiana przeznaczenia terenu, wystąpienie o decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub jakiegokolwiek inne działania;
4.na pytanie: „czy i jakie działania marketingowe będą podjęte w celu sprzedaży działek” Wnioskodawca wskazał, że na dzień udzielenia odpowiedzi Wnioskodawca i jego żona nie mają w planach sprzedaży kolejnych działek. Jeżeli plany się zmienią, wówczas nie będą podejmowali zorganizowanych działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia;
5.na pytanie: „czy w stosunku do działek, które zostały sprzedane lub będą sprzedane została zawarta bądź będzie zawarta z potencjalnym klientem/klientami warunkowa przedwstępna umowy sprzedaży” Wnioskodawca wskazałże umowy przedwstępne były zawierane. Ich zakres dotyczył jedynie określenia ceny przyszłej transakcji, wielkości wnoszonego zadatku przez stronę kupującą oraz wyznaczenia terminu zawarcia umowy ostatecznej pomiędzy stronami. Na dzień udzielenia odpowiedzi Wnioskodawca i jego żona nie mają w planach sprzedaży kolejnych działek. Jeżeli plany się zmienią, wówczas zawarcie umowy przedwstępnej będzie zależało od tego, czy kupujący ma wystarczające środki, żeby jednorazowo zapłacić całą cenę. Jeżeli będzie zawarta umowa przedwstępna to jej zakres będzie taki sam jak dotychczas tj. jedynie określenie ceny przyszłej transakcji, wielkości wnoszonego zadatku przez stronę kupującą oraz wyznaczenia terminu zawarcia umowy ostatecznej pomiędzy stronami;
-na pytanie: „jakie warunki zawierała/będzie zawiera ta umowa oraz w jakim celu została zawarta/będzie zawarta”, Wnioskodawca wskazał, że zakres umów przedwstępnych dotyczył jedynie określenia ceny przyszłej transakcji, wielkości wnoszonego zadatku przez stronę kupującą oraz wyznaczeniu terminu zawarcia umowy ostatecznej pomiędzy stronami. Jeżeli będzie zawarta umowa przedwstępna to jej zakres będzie taki sam jak dotychczas tj. jedynie określenie ceny przyszłej transakcji, wielkości wnoszonego zadatku przez stronę kupującą oraz wyznaczenia terminu zawarcia umowy ostatecznej pomiędzy stronami.
-na pytanie: „jakie prawa i obowiązki wynikające z postanowień umowy przedwstępnej, ciążyły/będą ciążyły na potencjalnym kliencie (nabywcy), a jakie na Panu i Pana żonie jako Sprzedających” Wnioskodawca wskazał, żeUmowy przedwstępne dotyczyły jedynie określenia ceny przyszłej transakcji, wielkości wnoszonego zadatku przez stronę kupującą oraz wyznaczeniu terminu zawarcia umowy ostatecznej pomiędzy stronami. Nie określały żadnych innych praw i obowiązków ani dla osób Kupujących, ani dla Wnioskodawcy i jego żony jako Sprzedających. Jeżeli będzie zawarta umowa przedwstępna to jej zakres będzie taki sam jak dotychczas, tj. jedynie określenia ceny przyszłej transakcji, wielkości wnoszonego zadatku przez stronę kupującą oraz wyznaczenia terminu zawarcia umowy ostatecznej pomiędzy stronami. Ewentualna umowa przedwstępna nie będzie określała żadnych innych praw i obowiązków ani dla osób Kupujących, ani dla Wnioskodawcy i jego żony jako Sprzedających;
-na pytanie: „czy w ramach umowy sprzedaży zostało udzielone przez Pana i Pana żonę jakiekolwiek pełnomocnictwo (upoważnienie, zgodę) dla kupujących - jeżeli tak, to należy wskazać jaki był ich zakres (wymienić należy czynności, których kupujący mogli dokonać w imieniu i na rzecz Pana i Pana żony jako Sprzedających)”Wnioskodawca wskazał, że w ramach umów sprzedaży nie zostało udzielone przeze niego i żonę jakiekolwiek pełnomocnictwo (upoważnienie, zgoda) dla Kupujących;
-na pytanie: „czy po zawarciu umowy przedwstępnej strona kupująca na działkach dokonywała inwestycji infrastrukturalnych, które zwiększyły ich atrakcyjność jak np. uzbrojenie terenu w media, ogrodzenie, wydzielenie dróg, itp.” Wnioskodawca wskazał, że po zawarciu umów przedwstępnych, a przed zawarciem umów ostatecznych, strona kupująca nie dokonywała inwestycji infrastrukturalnych, które zwiększyły ich atrakcyjność jak np. uzbrojenie terenu w media, ogrodzenie, wydzielenie dróg, itp.
-na pytanie: „czy w ramach planowanej umowy sprzedaży działek udzieli Pan i Pana żona jakiekolwiek pełnomocnictwo (upoważnienie, zgodę) dla kupujących – jeżeli tak, to należy wskazać jaki będzie ich zakres (wymienić należy czynności, których kupujący będą mogli dokonać w imieniu i na rzecz Pana i Pana żony jako Sprzedających)”, Wnioskodawca wskazał, że na dzień udzielenia odpowiedzi Wnioskodawca i jego żona nie mają w planach sprzedaży kolejnych działek. Jeżeli plany się zmienią, wówczas przebieg transakcji będzie taki sam jak dotychczas, tj. nie zostanie udzielone przez Wnioskodawcę i jego żonę jakiekolwiek pełnomocnictwo (upoważnienie, zgoda) dla Kupujących;
-na pytanie: „czy po zawarciu umowy przedwstępnej strona kupująca na działkach będzie dokonywała inwestycji infrastrukturalnych, które zwiększą ich atrakcyjność jak np. uzbrojenie terenu w media, ogrodzenie, wydzielenie dróg, itp.” Wnioskodawca wskazał, że na dzień udzielenia odpowiedzi nie maja w planach sprzedaży kolejnych działek. Jeżeli plany się zmienią, wówczas przebieg transakcji będzie taki sam jak dotychczas, tj. po zawarciu umów przedwstępnych, a przed zawarciem umów ostatecznych, strona kupująca nie będzie dokonywała inwestycji infrastrukturalnych, które zwiększyłyby ich atrakcyjność jak np. uzbrojenie terenu w media, ogrodzenie, wydzielenie dróg, itp.
Pytania
1.Czy Wnioskodawcy są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedawanych działek w K.?
2.Czy Wnioskodawcy będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, w przypadku dalszej wyprzedaży nieruchomości z ich dorobku małżeńskiego, w sytuacji gdy sprzedaż nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie?
3.Czy Wnioskodawcy działali w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT, z tytułu sprzedanych Działek w K.?
4.Czy Wnioskodawcy będą działali w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT, w przypadku dalszej wyprzedaży nieruchomości z ich dorobku małżeńskiego?
Niniejsza interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie podatku od towarów i usług zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Zainteresowanych:
1.Wnioskodawcy nie są zainteresowani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedanych Działek w K.
2.Wnioskodawcy nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, w przypadku dalszej wyprzedaży nieruchomości z ich dorobku małżeńskiego, w sytuacji gdy sprzedaż nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52,52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawa o PIT rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Wedle art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT, przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.
Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw następuje po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, a tym samym kwota uzyskana z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, wskazuje, że dotyczy przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, które nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej.
Zatem, przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie powstanie w podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:
1)odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
2)zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.
Stosownie do art. 5a pkt 6 ustawy o PIT, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych - prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Użyte w ww. przepisie pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej opiera się na trzech przesłankach:
1. zarobkowym celu działalności,
2. wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
3. prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednakże, brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.
Przepisy ustawy o PIT wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tą ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz, czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.
Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.
Jak wskazał WSA w (…) w wyroku z 3 czerwca 2015 r. sygn. I SA/Po 919/14: „Dla przyjęcia, że działalność ma charakter ciągły, nie jest niezbędne, by powtarzane były konkretne czynności; możliwe, że dana czynność (np. sprzedaż) będzie dokonana jednorazowo, natomiast wraz z poprzedzającymi ją czynnościami przygotowawczymi będzie tworzyła ciąg działań, który uznać należy za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT.
Natomiast, przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, niepowiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.
Z przytoczonych przepisów wynika, że przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości może stanowić przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT) lub z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT.
Ocena, z jakiego źródła pochodzi przychód, ma znaczenie dla określenia takich kwestii, jak ustalenie sposobu opodatkowania przychodu, możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania itp. W pewnych sytuacjach możliwe jest występowanie wątpliwości, do jakiego źródła przychodów należy zakwalifikować danego rodzaju przychód. Jeden i ten sam przychód stanowić może przychód wyłącznie z jednego źródła. Ponadto nie jest możliwa sytuacja, w której ten sam przychód będzie, np. zaliczony częściowo do jednego źródła, a częściowo do innego.
Wobec powyższego, w celu właściwego zakwalifikowania skutków działań podjętych przez Wnioskodawców do właściwego źródła przychodu należy ocenić zamiar, okoliczności i cel działań związanych z odpłatnym zbyciem nieruchomości (działek), o których mowa we wniosku.
Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT może wskazywać, rozpatrywany całościowo zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku, w szczególności łącznie polegających na wielokrotnym nabywaniu nieruchomości, ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób wykraczający poza zwykły zarząd mieniem), wielokrotnym zbywaniu w celu zarobkowym odpowiednio przygotowanych nieruchomości. Brak jest natomiast podstaw, aby podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Zadaniem Wnioskodawców, okoliczności przedstawione we wniosku wskazują, że przedmiotowe działki nie zostały nabyte przez Wnioskodawców dla celów prowadzenia działalności gospodarczej i nie były w takiej działalności wykorzystywane. Czynności podejmowane przez Wnioskodawców wskazują, że nie mają one charakteru profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcom i mieszczą się w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem.
NSA wyroku z dnia 5 marca 2019 r., sygn. II FSK 829/17LEX nr 2642941 stwierdził, że „nie ma podstaw, aby podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb rodziny, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f, (....) Błędne jest automatyczne wiązanie z działalnością gospodarczą takich działań podatnika, jak zlecenie sprzedaży rzeczy profesjonalnej agencji czy też poszukiwanie przezeń nabywcy za pomocą Internetu. Takie zachowania, w szczególności w XXI wieku, nie wykraczają poza normalny zarząd własnymi sprawami majątkowymi. Można mówić o gospodarowaniu osobistym majątkiem, jeżeli zamiarem podatnika jest jedynie spieniężenie części lub całości swojego majątku. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku nie są wówczas reinwestowane, czyli przeznaczane na zakup kolejnych rzeczy tego samego rodzaju i przygotowanie ich do sprzedaży, a następnie sprzedaż, ale są wykorzystywane na inne cele, jak zwłaszcza bieżące potrzeby podatnika.”
Z kolei w wyroku z dnia 9 marca 2016 r., II FSK 1423/14, LEX nr 1997942, NSA wskazał „w warunkach rozregulowanej sytuacji na rynku pracy, niepewności co do sposobu zaspokojenia w przyszłości potrzeb własnych i rodziny, do naturalnych zachowań należy lokowanie wolnych środków finansowych w różne dobra, które w określonej perspektywie czasowej mogą zostać korzystnie spieniężone. Do takich dóbr należą m.in. nieruchomości. Samo tylko wyodrębnienie z jednej nieruchomości działek gruntu, powiązane także z koniecznością uprzedniego uzyskania stosownych decyzji administracyjnych (zatwierdzenie podziału, ustalenie warunków zabudowy - w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) nie wykracza poza działania mieszczące się w zwykłym zarządzie własnymi sprawami majątkowymi."
Mając na względzie wskazówki płynące z cytowanych orzeczeń NSA, zdaniem Wnioskodawców sprzedaż Działek w K., a także dalsza sprzedaż pozostałych nieruchomości z ich dorobku małżeńskiego - nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Świadczy o tym postępowanie Wnioskodawców:
·nie wydzierżawiali, nie wynajmowali działek gruntu będących przedmiotem sprzedaży, nie mają zamiaru zawierania takich umów w przyszłości;
·nie poczynili działań mających na celu zwiększenie wartości działek będących przedmiotem sprzedaży ani gruntów sąsiednich tj. nie budowali żadnego uzbrojenia, ani nie wnosili o to do gminy, nie urządzali żadnych dróg dojazdowych;
·nie uzyskali oraz nie uzyskają do dnia sprzedaży przychodów związanych ze sprzedawaną nieruchomością (poza przychodami z dopłat rolnych);
·w związku ze sprzedażą działek, nie podejmowali zorganizowanych działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia;
·w związku działkami będącymi przedmiotem wniosku, nie dokonywali i nie dokonują dostawy produktów rolnych oraz nie świadczyli i nie świadczą usług rolniczych, nie uzyskiwali i nie uzyskują przychodów z tego tytułu;
·sprzedali część Działek w K., żeby uzyskać środki finansowe na zakup Lokalu Mieszkalnego we współwłasności z jedną z córek, dla zaspokojenia Jej potrzeb mieszkaniowych, a także dla zaspokojenia swoich potrzeb osobistych m.in. dokładanie do skromnej emerytury Pani D. D., zapewnienie środków na leczenie,
·ewentualna sprzedaż pozostałych nieruchomości nastąpi w przypadku nagłych i losowych potrzeb bytowych lub potrzeb związanych ze wsparciem córek lub na potrzeby finansowania ewentualnych kuracji leczniczych; z racji wieku (oboje są rocznik 1960) posiadają zdiagnozowane choroby przewlekłe, których leczenie wymaga znacznych nakładów finansowych; Pani D. D. jest emerytką z niewielkim uposażeniem emerytalnym; Pan A. A. wiek emerytalny osiągnie w styczniu 2025 r.
·poza zakupem Lokalu Mieszkalnego we współwłasności na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednej z córek, Wnioskodawcy nie przewidują zakupu nowych nieruchomości;
·darowali część działek dwóm córkom; środki finansowe uzyskane ze sprzedaży działek przeznaczyli i mają zamiar przeznaczyć na wsparcie swoich córek; osoby prowadzące działalność gospodarczą są nastawione na zysk, a nie na rozdawanie składników majątku lub na pomoc innym osobom;
·zgodnie z cytowanym orzeczeniami NSA, w zakresie normalnego gospodarowania majątkiem prywatnym mieszczą się czynności Wnioskodawców takie jak:
-złożenie wniosku o możliwość przekształcenia obszaru terenu, na którym posiadali działki rolne na alternatywne cele w tym budownictwa; stało się to po tym jak urząd gminy ogłosił o przystąpieniu do prac nad opracowaniem MPZP; wskazany wniosek mieścił się w ramach racjonalnego gospodarowania majątkiem osobistym tj. skorzystanie z okazji jaka się pojawiła w związku z rozpoczęciem prac nad opracowaniem MPZP; mimo złożenia wskazanego wniosku, do momentu sprzedaży Wnioskodawcom nadal przysługiwały dopłaty rolne z tych działek;
-złożenie w Gminie J. projektu podziału działki nr 10 o pow. 2,5400 ha, na dziewiętnaście Działek w K. o numerach od 10/1 do 10/19; pierwotnie Wnioskodawcy zamierzali sprzedać Rolnikowi część gruntu o łącznej powierzchni 0,3263 ha; Wnioskodawcy wystąpili do Wójta Gminy J. o zatwierdzenie podziału działki nr 10 w taki sposób, żeby powierzchnia nowo wydzielonej działki wyniosła 0,3263 ha; Wójt Gminy J. negatywnie zaopiniował proponowany podział; w uzasadnieniu Wójt wskazał, że w MPZP dla Działek w K. przewidziano, że w przypadku dokonywania nowych wydzieleń geodezyjnych dopuszcza się wydzielenie średniej wielkości parceli 1.5000 m. kw. z tolerancją +/- 20%, dla zabudowy bliźniaczej 1.000 m.kw. +/* 10%; w związku negatywną opinią Wójta, Wnioskodawcy złożyli w Gminie J. kolejny projekt podziału działki nr 10 o pow. 2,5400 ha, na dziewiętnaście działek o numerach od 10/1 do 10/19.
W efekcie działań Wnioskodawców nie można uznać za działalność handlową. Transakcjom sprzedaży należy przypisać charakter okazjonalny dla zaspokojenia potrzeb osobistych. Brak jest ciągłości wymaganej do uznania, że mamy w tym przypadku do czynienia z działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o PIT.
Okoliczności, a w szczególności zakres, stopień zaangażowania i cel działania Wnioskodawców wskazuje, że są to działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Aktywność Wnioskodawców przedstawiona we wniosku oraz zaprezentowany ciąg zdarzeń, czynności nie wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności w odniesieniu do posiadanej nieruchomości.
Z opisanych okoliczności sprawy wynika, że brak jest podstaw, aby podejmowane przez Wnioskodawców czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Sprzedaż przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są związane z działalnością gospodarczą oraz nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o PIT.
Biorąc pod uwagę powyższe, sprzedaż nieruchomości (działek) nie nastąpiła i nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej, a zatem nie spowoduje powstania przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. W konsekwencji, w oparciu o przedstawione okoliczności, skutki podatkowe odpłatnego zbycia ww. nieruchomości należy rozpatrywać w kontekście przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT, czyli z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.
Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT nakazuje liczyć bieg określonego w nim pięcioletniego terminu od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie własności nieruchomości. Działki w K. Wnioskodawcy nabyli w 2006 r., zatem pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT, niewątpliwie upłynął.
Z kolei jak w wskazano w opisie stanu faktycznego, jeżeli nastąpi dalsza sprzedaż nieruchomości z dorobku małżeńskiego Wnioskodawców, to będzie to miało miejsce po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie własności nieruchomości.
Wobec powyższego, zbycie nieruchomości (działek), o których mowa we wniosku, nie nastąpiło i nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. Nie będzie stanowić również przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT, w związku z upływem okresu pięciu lat, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. W konsekwencji, Wnioskodawcy nie są i nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu, gdyż w wyniku sprzedaży działek, nie powstanie u Nich przychód, o którym mowa w tym przepisie.
Interpretacja indywidualna
Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 13 kwietnia 2022 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0114-KDIP3-1.4011.142.2022.3.MZ, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe.
Interpretację doręczono Państwu 22 kwietnia 2022 r.
Skarga na interpretację indywidualną
28 kwietnia 2022 r. Zainteresowany będący stroną postępowania wniosła skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.
Zainteresowany wniósł o:
1)uwzględnienie skargi oraz uchylenie Interpretacji Indywidualnej,
2)zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Postępowanie przed sądem administracyjnym/sądami administracyjnymi
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 19 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/Gd 566/22.
Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie – wyrokiem z 24 lipca 2025 r. sygn. akt II FSK 1419/22 oddalił skargę kasacyjną.
Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 24 lipca 2025 r.
Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku
Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.
Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:
·uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w ww. wyroku;
·ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz.1128 ze zm.). Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w ww. ustawie albo od których zaniechano poboru podatku.
Źródła przychodów
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów
d) innych rzeczy,
‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że dokonane poza działalnością gospodarczą odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie skutkuje powstaniem przychodu.
W rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu a tym samym kwota uzyskana z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia. W związku z tym, dla określenia skutków podatkowych tego typu transakcji istotne jest ustalenie daty, od jakiej należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie.
Przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie powstanie, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:
·odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
·zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy:
Źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
‒ prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Określenie przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej
Wskazać należy, że treść definicji zawartej w wyżej cytowanym art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych daje podstawę by przyjąć, że dla uznania określonej działalności za działalność gospodarczą, konieczne jest m. in. łączne spełnienie trzech warunków:
·po pierwsze, dana działalność musi być działalnością zarobkową,
·po drugie, działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany oraz,
·po trzecie, w sposób ciągły.
Tak więc, działalność gospodarcza to taka działalność, która:
1.jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu, przy czym nawet ewentualna strata będąca wynikiem tej działalności nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej, bowiem istotny jest sam zamiar osiągnięcia dochodu;
2.wykonywana jest w sposób ciągły. Jednakże przesłanki tej nie należy rozumieć jako konieczność wykonywania działalności bez przerwy; istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu np. powtarzalna sprzedaż przedmiotów własności posiadających tożsamy charakter;
3.prowadzona jest w sposób zorganizowany, co oznacza, że podejmowane działania są podporządkowane obowiązującym regułom, normom i służą osiągnięciu celu, mają wpływ na racjonalność gospodarowania posiadanymi środkami, a tym samym uczestnictwa w obrocie gospodarczym.
Zatem, każde działanie spełniające wskazane wyżej przesłanki stanowi w rozumieniu przepisów ww. ustawy pozarolniczą działalność gospodarczą niezależnie od tego, czy podatnik dokonał jej rejestracji.
Jak wskazał WSA w Gdańsku w wyroku z 19 lipca 2022 r., sygn. akt I SA/Gd 566/22:
Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do stwierdzenia, czy w świetle opisanego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, przychód ze sprzedaży nieruchomości gruntowych małżonków należy zakwalifikować jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jak uznaje organ interpretacyjny, czy też jak podnosi strona skarżąca, stanowi wyprzedaż majątku małżonków, związaną ze zwykłym gospodarowaniem majątkiem osobistym, niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym ze względu na upływ pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie gruntu.
W ocenie Sądu, w tak zaistniałym sporze rację należy przyznać stronie skarżącej.
Należy wskazać, że co do zasady odpłatne zbycie nieruchomości jest odrębnym źródłem przychodów określonym w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f. Jednakże już w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. ustawodawca wskazał, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodów, lecz tylko wówczas, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Przepis ten koresponduje zatem z art. 5a pkt 6 in fine u.p.d.o.f., stanowiącym, że przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej nie mogą być jednocześnie zaliczane do przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. Ustalenie, że do sprzedaży nieruchomości doszło w wykonaniu działalności gospodarczej, wyklucza możliwość opodatkowania uzyskanego w ten sposób przychodu według zasad dotyczących odpłatnego zbycia rzeczy lub określonych praw.
W przypadku zbycia nieruchomości i innych rzeczy uzyskane przychody mogą być zaliczone do przychodów ze źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., jeżeli ich zbycie nastąpiło podczas wykonywania czynności posiadających cechy, jakim winna odpowiadać działalność gospodarcza.
Natomiast definicję legalną działalności gospodarczej zawiera art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., Zgodnie z art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. ilekroć w ustawie tej jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych, prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Przedmiotowa definicja pozwala na wyróżnienie kilku elementów tworzących to pojęcie, a mianowicie wskazuje, że jest to działalność zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
Zarobkowy charakter działalności oznacza, że działalność ta jest nastawiona na osiągnięcie zysku, dochodu, co odróżnia ją od działalności społecznej. Zysk z kolei powinno się definiować jako nadwyżkę przychodów nad wydatkami. Należy też liczyć się z możliwością nieuzyskania przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej, czyli z poniesieniem straty. Tym samym o zarobkowym charakterze działalności gospodarczej nie decyduje faktyczne osiągnięcie zysku, lecz zamiar jego osiągnięcia (por. wyrok NSA z dnia 31 sierpnia 2018 r., sygn. akt II FSK 489/18; wszystkie przywołane orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej jako „CBOSA”). Z drugiej jednak strony, sam zamiar podatnika osiągnięcia zysku w związku z przeprowadzanymi przez niego transakcjami (czynnościami), nie przesądza w sposób wyłączny o przypisaniu uzyskanego z tych operacji przychodu do źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., bez jednoczesnego spełnienia pozostałych przesłanek z art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. ( por. wyrok NSA z dnia 7 lutego 2017 r., sygn. akt II FSK 4025/14, CBOSA).
Pojęcie „zorganizowanie” można rozpatrywać w dwóch aspektach: zorganizowania formalnego oraz zorganizowania faktycznego. Na organizację formalną przedsięwzięcia kwalifikowanego jako działalność gospodarcza składa się m.in.: wybór formy organizacyjno-prawnej, w jakiej działalność ta będzie uskuteczniana (np. na podstawie zgłoszenia osoby fizycznej do ewidencji działalności gospodarczej, czy też przez powołanie spółki prawa handlowego, wpisanej następnie do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego); uzyskanie właściwego numeru statystycznego; zgłoszenie działalności organowi podatkowemu oraz spełnienie innych warunków prawnych, związanych z podjęciem określonego rodzaju działalności gospodarczej. Wypada jednak wskazać, że dopełnienie wymienionych wyżej wymogów formalnych nie ma decydującego znaczenia dla uznania określonych form aktywności za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy podatkowej. Prowadzenie działalności gospodarczej i osiąganie przychodów z tej działalności to pewien stan obiektywny. Dla uzyskiwania przychodów z tego źródła nie jest konieczne, aby podatnik miał status przedsiębiorcy, nie jest konieczna rejestracja tej działalności w sposób przewidziany w przepisach odrębnych, dotyczących wymogów formalnych, jakie powinna spełnić osoba prowadząca działalność gospodarczą. Nie ma także znaczenia subiektywne przekonanie podatnika, iż przychody z jego aktywności są przypisane do innego źródła przychodu (por. wyrok NSA z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2096/12; CBOSA).
Jak zaznaczono w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. akt II FSK 4025/14 (CBOSA), dla oceny czy aktywność podatnika spełnia cechy „zorganizowania" w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. nie tyle jest istotne spełnienie kryterium formalnej rejestracji, ile wykazanie, że występuje element jej faktycznego zorganizowania. Naczelny Sąd Administracyjny w powołanym wyroku wyjaśnił, że działania podatnika w stosunku do stanowiących jego własność składników majątkowych wykazują cechy zorganizowania i ciągłości w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., gdy podejmowane przez niego czynności, związane z zagospodarowaniem tego mienia i jego rozporządzaniem, będą istotnie odbiegały od normalnego wykonywania prawa własności, a nadto podatnik z operacji tych uczyni sobie lub ma zamiar uczynienia formę stałego, ciągłego (nie okazjonalnego) źródła zarobkowania. Na pojęcie "zorganizowanie" w rozumieniu art. 5a pkt. 6 u.p.d.o.f. składa się zespół celowych, uporządkowanych czynności o charakterze profesjonalnym, realizowanych w ramach mniej lub bardziej wyodrębnionej struktury, mieszczących się zarówno w tzw. fazie przygotowawczej, związanej z uruchomieniem określonej działalności, jak i w fazie realizacyjnej. Może dotyczyć to również działań podejmowanych w odniesieniu do przedmiotu sprzedaży (np. jego przetworzenie w celu zwiększenia wartości, samodzielne podejmowanie szeroko zakrojonej akcji marketingowej).
Wykonywanie działalności w sposób ciągły to prowadzenie jej w sposób stały, nie okazjonalny, powtarzalny. Ciągłość działania wiąże się z jej planowanym charakterem i realizacją poszczególnych zamierzeń. Ciągłość działalności gospodarczej nie oznacza jednak, że jej czynności wykonywane muszą być bez przerwy, istotna jest realizowana powtarzalność określonych czynności celem osiągnięcia dochodu, w tym także czynności przygotowawczych, które nie przynoszą jeszcze dochodu, czy nawet przychodu, ale z uwagi na zamierzony cel są niezbędne do jego uzyskania lub maksymalizacji. Zatem ciągłość działań podatnika, to stałość ich wykonywania, powtarzalność, regularność i stabilność (por. wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2018 r. sygn. akt II FSK 3025/15, CBOSA).
Działanie we własnym imieniu oznacza, że podmiot prowadzący działalność gospodarczą występuje jako podmiot niezależny prawnie od innych podmiotów, a podejmowane przez niego czynności rodzą bezpośrednio dla niego określone prawa i obowiązki.
Podkreślenia wymaga, że dopiero łączne spełnienie wszystkich przesłanek wymienionych w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. determinuje możliwość kwalifikacji uzyskanego przez podatnika przychodu do źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.
W zakresie klasyfikacji przychodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości przywołać należy pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 12 października 2017r., sygn.. akt II FSK 2407/15 (oraz we wskazanym tam orzecznictwie), że granica pozwalająca oddzielić przychody kwalifikowane jako przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości (art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f.) od przychodów ze zbycia nieruchomości w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.) ma charakter płynny. Problemy związane ze stosowaniem art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 5a pkt 6 oraz art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. stanowią skutek zacierania się w praktyce obrotu nieruchomościami granicy pomiędzy tym, co wykazuje cechy profesjonalnego obrotu handlowego, a tym, co stanowi wyprzedaż majątku osobistego w ramach normalnego zarządu własnym mieniem. Kontrowersje dotyczyć mogą zwłaszcza sytuacji, w których podatnik sam nie definiuje czynności polegających na odpłatnym zbywaniu nieruchomości jako podejmowanych w ramach działalności gospodarczej. Należy podkreślić, że nie ma podstaw, aby podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb rodziny, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., która oznacza działalność prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1,2 i 4-9 tej ustawy. Jednocześnie jednak prowadzenie działalności gospodarczej, jako uporządkowany ciąg czynności i zdarzeń faktycznych, ma charakter obiektywny (por. np. wyroki: z 18 kwietnia 2014r., II FSK 1501/12; z 30 stycznia 2014r., II FSK 1512/12; z 4 marca 2015r„ II FSK 855/12; z 1 kwietnia 2015r„ II FSK 563/13; z 4 września 2015r., II FSK 1557/13). W związku z tym, dla ustalenia zaistnienia takiej działalności podstawowego lub przesądzającego znaczenia nie ma formalne oświadczenie konkretnego podmiotu, że działalność gospodarczą prowadzi lub nie prowadzi. Także zamiar podatnika w zakresie określonej kwalifikacji przychodów ze sprzedaży o tyle nie ma znaczenia, że nie należy do cech, które mogłyby różnicować działalność gospodarczą w handlu nieruchomościami od sprzedaży nieruchomości w ramach zarządu majątkiem osobistym. Dostrzegając bowiem, że w pewnych przypadkach przepisy prawa umożliwiają podatnikowi zadecydowanie o kwalifikacji uzyskiwanych przez niego przychodów do określonego źródła, a więc dokonanie wyboru innego źródła, niż wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. - mimo że obiektywnie wypełnione zostały przesłanki z art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. (por.: uchwała NSA z dnia 21 października 2013r., sygn. akt II FPS 1/13) - to stwierdzić należy - jak to wskazano wyżej - że w płaszczyźnie relacji między regulacjami art. 5a pkt 6 oraz art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. kwestia woli podatnika wyboru źródła przychodów wymienionego w drugim ze wskazanych przepisów nie ma znaczenia. Istotne jest natomiast dokonywanie obrotu składnikami majątkowymi w sposób zorganizowany, ciągły, we własnym imieniu, w celu osiągania zarobków z tego tytułu w sposób trwały, co świadczy o działaniu podatnika spełniającym obiektywne kryteria uznania tego działania za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. (por. wyrok NSA z dnia 10 listopada 2016r., sygn. akt II FSK 3012/14).
Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 kwietnia 2015 r., sygn. akt II FSK 773/13 (także w innych wyrokach, np.: z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt II FSK 855/14 i z dnia 15 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 70/13), że ze względu na różnorodność form aktywności podatników, jakie występują w obrocie prawnym, proste zestawienie unormowań art. 10 ust.1 pkt 3 i pkt 8 u.p.d.o.f. z regulacją zawartą w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. nie pozwala na stworzenie uniwersalnego wzorca zachowań umożliwiającego jednoznaczne oddzielenie tych z nich, które rozpoznawać należy jako sprzedaż związaną z wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej (pkt 3) od odpłatnego zbycia osobistego mienia (pkt 8). W każdym przypadku o właściwej kwalifikacji przychodu zadecydować musi całokształt ustaleń faktycznych, w tym dotyczących zjawisk poprzedzających i towarzyszących zbyciu składników majątkowych (nieruchomości). Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. może wskazywać, rozpatrywany całościowo zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku, w szczególności łącznie polegających na nabywaniu nieruchomości, ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób wykraczający poza zwykły zarząd mieniem), wielokrotnym zbywaniu w celu zarobkowym odpowiednio przygotowanych nieruchomości. Równocześnie oczywistym jest, że zwykłe wykonywanie przez właściciela prawa własności nie może samo z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej ( por. wyrok NSA z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt II FSK 829/17, CBOSA ).
Jak wyżej wskazano, problematyka związana z ustaleniem podmiotowości prawnopodatkowej w kontekście sprzedaży działek gruntu była wielokrotnie przedmiotem rozważań sądów administracyjnych. Należy podkreślić, że orzeczenia te zostały wydane na tle zindywidualizowanych i zróżnicowanych stanów faktycznych. Stąd też ocena, jaką zawierają, nie ma bezpośredniego przełożenia na ocenę działań Skarżącego w niniejszej sprawie. Tym niemniej konieczne jest określenie czynności mieszczących się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, aby można było na tej podstawie ocenić, czy konkretne działania mieszczą się w zakresie takich czynności, czy też wykraczają poza nie.
Podzielić należy wyrażone w orzecznictwie poglądy, że brak jest podstaw kwalifikowania do pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., podejmowanych przez podatnika czynności mieszczących się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mających na celu prawidłowe gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb rodziny. Działań z zachowaniem - normalnych w takich przypadkach - reguł gospodarności nie należy z gruntu utożsamiać z działalnością gospodarczą (por. wyroki NSA w sprawach o sygn. akt; II FSK 855/14, II FSK 1423/14 oraz II FSK 379/14, CBOSA).
Można mówić o gospodarowaniu osobistym majątkiem, jeżeli zamiarem podatnika jest jedynie spieniężenie części lub całości swojego majątku. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku nie są wówczas reinwestowane, czyli przeznaczane na zakup kolejnych rzeczy tego samego rodzaju i przygotowanie ich do sprzedaży, a następnie sprzedaż, ale są wykorzystywane na inne cele, jak zwłaszcza bieżące potrzeby podatnika. Podkreślić przy tym należy konieczność badania rzeczywistego wykorzystania pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży, a nie jedynie sam zamiar podatnika co do sposobu ich wykorzystania.
Należy podkreślić, że gospodarowanie osobistym majątkiem nie może być zarezerwowane wyłącznie dla czynności jednorazowych. Zdaniem Sądu, przy ocenie charakteru sprzedaży dokonywanej przez podatnika nie może być decydująca liczba i zakres transakcji. Jednorazowe zbycie dużego majątku może być bowiem trudne czy mniej korzystne, niż podzielonego. Właściciel, który nie może sprzedać całości, będzie sukcesywnie sprzedawać części swojego majątku. W tego rodzaju sytuacjach należałoby mówić, że działania podatnika polegające na sukcesywnej sprzedaży swojego majątku mają w istocie rzeczy charakter okazjonalny, incydentalny, a nie stały. Cecha stałości nie wynika bowiem z samej liczby zbywanych przedmiotów, ale ciągłego dokonywania określonych czynności. Jeżeli zatem jest z góry określona liczba sprzedawanych przedmiotów, to przebieg procesu ich wyzbywania się z osobistego majątku podatnika zależy od możliwości ich sprzedaży, a nie jest wynikiem planowego charakteru działań i woli ich realizacji w sposób ciągły. Działania te ustaną bowiem wraz ze zbyciem ostatniej rzeczy przeznaczonej do sprzedaży.
Przenosząc powyższe rozważania na tle okoliczności rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że we wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej wskazano, że Rolnik od którego małżonkowie kupili w 2006 r. niezabudowane działki gruntu położone w K., zwrócił się do nich w 2018 r. z prośbą o odsprzedaż części tych działek, celem powiększenia swojego gospodarstwa rolnego. W związku z odmową Wójta Gminy wydzielenia części działki w wielkości jakiej miał kupić Rolnik, małżonkowie wystąpili do organu z projektem podziału nieruchomości na 19 działek, który został zatwierdzony przez Wójta Gminy. Skarżący wraz z żoną sprzedali w 2018 r. Rolnikowi 7 działek oraz udziały w dwóch działkach, a w 2020 r. sprzedali 3 kolejne działki synom Rolnika. W okresie od września 2021 r. do stycznia 2022 r. małżonkowie sprzedali kolejnych sześć działek. Strona wskazała, że celem sprzedaży części działek w K.y było uzyskanie środków finansowych na zakup lokalu mieszkalnego we współwłasności z jedną z córek, dla zaspokojenia jej potrzeb mieszkaniowych.
Opisując stan faktyczny/zdarzenie przyszłe strona zaznaczyła, że przewiduje możliwość dalszej wyprzedaży nieruchomości z dorobku małżeńskiego, w przypadku nagłych i losowych potrzeb bytowych lub potrzeb związanych ze wsparciem córek lub na potrzeby finansowania ewentualnych kuracji leczniczych. Z opisu stanu faktycznego wynika również, że na datę składania wniosku małżonkowie nie przewidują zakupu nowych nieruchomości.
Natomiast Dyrektor KIS uznał w zaskarżonej interpretacji, że całokształt czynności dokonywanych przez Skarżącego i jego żonę, tj. częstotliwość zakupu działek oraz ich sprzedaż, świadczy o działaniach prowadzonych przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Ponadto organ stwierdził, że pomimo faktu, że Skarżący i jego małżonka nie planują zmiany przeznaczenia terenu, wystąpienia o decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub jakiekolwiek innych działań, nie sposób mówić o przypadkowym i okazjonalnym charakterze czynności, którym nie można przypisać cech pozarolniczej działalności gospodarczej nastawionych na osiągnięcie korzyści finansowej. Działania Skarżącego i jego żony w ocenie organu przybierają formę profesjonalną, a w konsekwencji zorganizowaną i tym samym wykraczają poza sprzedaż nieruchomości w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zrealizowane przez nich oraz planowane czynności, związane z rozporządzaniem nieruchomościami, będą istotnie odbiegały od normalnego wykonywania prawa własności, a nadto z operacji tych wynika uczynienie stałego (nie okazjonalnego) źródła zarobkowania.
W ocenie Sądu podniesione przez organ argumenty nie przesądzają o uznaniu, że Skarżący wraz z małżonką dokonywał sprzedaży działek w warunkach wskazujących na prowadzenie działalności gospodarczej.
Jak już wyżej wskazano sama częstotliwość zakupu i sprzedaży działek nie może świadczyć, w świetle przedstawionych we wniosku okoliczności faktycznych, że transakcje mają charakter ciągły i dokonywane są przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie jako realizacja prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Przy tym jednocześnie organ pominął, że znaczna część dokonanych transakcji polegała na odsprzedaży działek osobie ( Rolnikowi), od której nieruchomość została zakupiona przez małżonków. Ponadto należy podkreślić, że sprzedaż działek miała miejsce w dłuższym okresie czasu, ze znacznymi przerwami czasowymi w 2018 r., w 2020 r. oraz od września 2021 do stycznia 2022, po upływie kilkunastu lat od daty zakupu nieruchomości w 2006 r.
Nie jest również prawidłowe uznanie przez organ interpretacyjny, że nie ma znaczenia, iż małżonkowie nie planują zmiany przeznaczenia terenu, wystąpienia o decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej lub jakiekolwiek innych działań. Dokonując oceny zachowania podatnika, istotny jest właśnie całokształt okoliczności faktycznych, w tym dotyczących zjawisk poprzedzających i towarzyszących zbyciu składników majątkowych (nieruchomości).
Podkreślenia wymaga, że z opisu stanu faktycznego wynika, że małżonkowie nie poczynili działań mających na celu zwiększenie wartości działek będących przedmiotem sprzedaży tj. nie budowali żadnego uzbrojenia, nie występowali o zgodę do właściwego organu, nie urządzali dróg dojazdowych. Nie znajduje uzasadnienia w opisie stanu faktycznego stanowisko organu przyjmujące, że działania Skarżącego i jego małżonki przybierają formę profesjonalną i zorganizowaną, a w konsekwencji wykraczają poza sprzedaż nieruchomości w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Z opisu zawartego we wniosku wynika, że małżonkowie w związku ze sprzedażą działek nie podejmowali zorganizowanych działań marketingowych, wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia. Również nie można przyjąć, że przychody uzyskane ze sprzedaży działek były reinwestowane w nowe nieruchomości podlegające dalszej sprzedaży. Strona we wniosku wskazała, że małżonkowie sprzedali część działek w K., żeby uzyskać środki finansowe na zakup lokalu mieszkalnego we współwłasności z jedną z córek, celem zaspokojenia jej potrzeb mieszkaniowych, jednocześnie nie przewidują zakupu nowych nieruchomości. Co istotne, jak wynika z opisu stanu faktycznego ewentualna późniejsza sprzedaż działek miałaby miejsce w przypadkach nagłych i losowych, potrzeb związanych ze wsparciem córek lub finansowania ewentualnych kuracji leczniczych małżonków. W związku z powyższym w ocenie Sądu nie można przyjąć, że z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że Skarżący wraz z małżonką dokonując sprzedaży wydzielonych działek uczynili stałe ( nieokazjonalne ) źródło zarobkowania.
Tym samym wbrew twierdzeniu organu nie można uznać, że opisane we wniosku zdarzenia związane ze sprzedażą działek pozwalają na stwierdzenie, że zostały spełnione wszystkie przesłanki pozarolniczej działalności gospodarczej, wynikające z art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f.
W rezultacie uzasadniony jest zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego: art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 5a pkt 6, oraz w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym uznaniu, że całokształt czynności związanych z zakupem i sprzedażą działek gruntu dokonywanych przez Skarżącego i jego żonę, nie mieści się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, związanym ze zwykłym gospodarowaniem majątkiem osobistym, a przychody ze sprzedaży działek należy zakwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej.
Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym mając na uwadze wyrok Sądu nie sposób zatem przyjąć, że sprzedaż przez Państwa nieruchomości wygeneruje przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Okoliczności opisane we wniosku wskazują, że skutki podatkowe planowanej transakcji należy ocenić w kontekście przesłanek wynikających z cytowanego wcześniej art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami
Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Zgodnie z art. 31 § 1 tej ustawy:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).
W myśl art. 341 tej ustawy:
Każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.
Zgodnie natomiast z art. 36 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
§ 1. Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
§ 2. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
§ 3. Przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.
Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W piśmiennictwie podaje się, że o zaliczeniu danego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego decyduje moment faktycznego jego nabycia. Z punktu widzenia przynależności prawa do majątku wspólnego bez znaczenia jest, czy jego nabycia dokonali małżonkowie wspólnie, czy też tylko jeden z nich. Nie jest istotna także podstawa (sposób) nabycia danego przedmiotu. Obowiązuje domniemanie, że przedmioty majątkowe nabyte w trakcie wspólności małżeńskiej przez jednego z małżonków zostały nabyte z majątku wspólnego na rzecz wspólności majątkowej. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.
W świetle art. 43 § 1 ww. Kodeksu:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Zatem każdy z małżonków ma zarówno prawo do udziału w majątku wspólnym, jak i w odniesieniu do poszczególnych składników majątku wspólnego.
Skutki podatkowe planowanej sprzedaży nieruchomości
W omawianej sprawie nabycie przez Państwa działek/ nieruchomości, które sprzedaliście Państwo w 2018 r. oraz w okresie od września 2021 r. do stycznia 2022 r. nastąpiło w 2006 r.
Zatem, uznać należy, że 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Państwa przypadku upłynął w 2011 r.
Sprzedaż przez Państwa działek/nieruchomości, o których mowa we wniosku nie będzie stanowiła dla Państwa również źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w ww. przepisie. W konsekwencji nie są/nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomości.
Zatem stanowisko Państwa uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania pierwotnej interpretacji indywidualnej z 13 kwietnia 2022 r. Nr 0114-KDIP3-1.4011. 142. 2022.3.MZ, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku prawomocnego orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 19 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/Gd 566/22 (data wpływu prawomocnego wyroku 17 września 2025 r.).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
A. A. (Zainteresowany będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.
Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
