Interpretacja indywidualna z dnia 18 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.685.2025.2.AK

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 18 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 października 2025 r. (data wpływu 14 października 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W wyniku prawomocnych postanowień Sądu Rejonowego w ... (sygn. ...) oraz Sądu Okręgowego w ... (sygn. ...) został przeprowadzony sądowy podział majątku wspólnego i spadkowego po AB i BB oraz majątków wspólnych ich spadkobierców.

W związku z tym w dniu 9 kwietnia 2025 r. strony postępowania spadkowego, w tym CB i DBY (dłużnicy), a także EB i FB (wierzyciele) zawarli pozasądowe porozumienie ugodowe (w załączeniu), którego celem było kompleksowe rozliczenie wynikających z orzeczeń sądowych roszczeń, a także zakończenie sprawy o zachowek toczącej się przed Sądem Okręgowym w ... (sygn. ...). W toku rozliczeń wynikających z orzeczeń sądowych i ugody ustalono, że CB i DBY zobowiązane są względem EB i FB do zapłaty kwoty X zł. Część tego zobowiązania została rozliczona poprzez przeniesienie udziałów w spółce oraz cesję innych wierzytelności, co dało łączną kwotę rozliczenia w wysokości Y zł.

Pozostała kwota Z zł została zakwalifikowana jako niespłacona część zobowiązania. Wierzyciele EB i FB udzielili dłużnikom zwolnienia z tej części długu, powołując się na art. 508 Kodeksu cywilnego. Zwolnienie zostało przyjęte przez dłużników.

Jednocześnie CB i DBY w ramach porozumienia zobowiązały się do cofnięcia powództwa o zachowek w sprawie ... oraz do zrzeczenia się tych roszczeń. Postępowanie to zostało następnie prawomocnie umorzone. Strony zobowiązały się do niepodejmowania dalszych kroków prawnych, co wyczerpało wzajemne roszczenia majątkowe.

Uzupełnienie wniosku

W dacie zawierania porozumienia z dnia ... 2025 r., umowy przeniesienia własności udziałów w B Sp. z o. o. z siedzibą w ..., w miejsce świadczenia pieniężnego z podpisami notarialnie poświadczonymi dnia ... 2025 r.: umowy ugody z dnia ... 2025 r., postanowienia Sądu Okręgowego w ... w sprawie o sygn. akt ... (...) z dnia ... 2025 r., postanowienia Sądu Okręgowego w ... w sprawie o sygn. akt ... z dnia ... 2025 r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego w sprawie o sygn. akt ... z dnia ... 2025 r. Wnioskodawczyni posługiwała się imieniem i nazwiskiem DBY. Po orzeczeniu rozwodu Wnioskodawczyni postanowiła o powrocie do nazwiska rodowego, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, posługuje się ona nazwiskiem DB, które widnieje we wniosku z dnia ... 2025 r. Tym samym wskazane różnice w brzmieniu nazwiska dotyczą tej samej osoby, tj. Wnioskodawczyni DB (wcześniej DBY).

DB w latach ... przebywała w Norwegii i tam była rezydentem podatkowym, rozliczając swoje dochody w Norwegii. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek podatkowy w Polsce jest nieograniczony dla osób mających miejsce zamieszkania w Polsce lub centrum interesów osobistych i gospodarczych (tzw. ośrodek interesów życiowych). Od początku 2025 r. DB przebywa na terytorium Polski i rozlicza tutaj swoje dochody. Oznacza to, że od 2025 r. posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, ponieważ spełnia kryterium miejsca zamieszkania oraz faktycznego pobytu w kraju.

Na pytanie Organu:

Czy prowadzi Pani zarejestrowaną działalność gospodarczą lub kiedykolwiek wcześniej prowadziła Pani zarejestrowaną pozarolniczą działalność gospodarczą? Jeżeli tak, to proszę, żeby Pani wskazała w jakim zakresie, w jakim okresie i jaka była/jest forma opodatkowania prowadzonej działalności gospodarczej?

Odpowiedziała Pani:

Wnioskodawczyni nie prowadzi i nigdy nie prowadziła zarejestrowanej pozarolniczej działalności gospodarczej. W związku z powyższym nie występuje żaden zakres działalności, okres jej prowadzenia ani forma opodatkowania, o których mowa w treści wezwania.

Na pytanie Organu:

Na podstawie jakiej umowy doszło do zwolnienia Pani z długu, w szczególności czy zwolnienie z długu zostało dokonane poprzez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 poz. 1071)?

Odpowiedziała Pani:

Zwolnienie z długu nastąpiło na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. umów wzajemnego zniesienia wierzytelności, zawartych pomiędzy stronami, w szczególności:

• Porozumienia z dnia ... 2025 r. oraz
• Umowy ugody z dnia ... 2025 r.,

obejmujących rozliczenie wzajemnych wierzytelności i zobowiązań wynikających z prawomocnych postanowień: Sądu Rejonowego w ..., II Wydział Cywilny, sygn. akt ..., z dnia ... 2024 r., Sądu Okręgowego w ..., II Wydział Cywilny Odwoławczy, sygn. akt ..., z dnia ... 2025 r. oraz Sądu Okręgowego w ..., I Wydział Cywilny, sygn. akt ... z dnia 18 kwietnia 2025 r. Zgodnie z treścią powyższych umów zwolnienie z długu zostało dokonane na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego, tj. w drodze umowy zwolnienia z długu, a nie w formie umowy darowizny, o której mowa w art. 888 Kodeksu cywilnego. Wierzyciele EB i FB złożyli oświadczenie o zwolnieniu dłużników (CB i DBY) z pozostałego zobowiązania pieniężnego w kwocie Z zł, zaś dłużnicy przyjęli to zwolnienie oraz w ramach zawartego porozumienia CB i DBY zobowiązały się do złożenia w wymaganym przez Sąd Okręgowy terminie pisma o całkowitym cofnięciu pozwu o zapłatę zachowku wniesionego w sprawie ..., co doprowadziło do wygaśnięcia zobowiązania zgodnie z art. 508 k.c. Zwolnienie to jest elementem wyczerpujących ugodowych rozliczeń stron w ramach wykonania prawomocnych orzeczeń sądowych dotyczących podziału majątku wspólnego i spadków po AB i BB. Reasumując wskazuję, że zwolnienie z długu nie nastąpiło w wyniku dokonania darowizny, lecz w ramach uzgodnionych czynności cywilnoprawnych stanowiących realizację Porozumienia i Ugody, a więc w drodze wzajemnego zniesienia wierzytelności i wykonania zobowiązań o charakterze ekwiwalentnym.

Zwolnienie z długu nie było w żaden sposób związane z umową dotyczącą stosunku pracy, pracy nakładczej ani żadną umową cywilnoprawną stanowiącą podstawę do uzyskania przychodów z działalności wykonywanej osobiście przez DB. Zwolnienie z długu nastąpiło wyłącznie w ramach Porozumienia z dnia ... 2025 r. oraz Umowy ugody z dnia ... 2025 r., zawartych pomiędzy członkami rodziny w celu dokonania pozasądowego, dobrowolnego rozliczenia wzajemnych zobowiązań majątkowych wynikających z prawomocnych postanowień sądowych dotyczących podziału majątku wspólnego oraz spadków po AB i BB.

EB i FB są dziećmi GB, który jest przyrodnim bratem DB (synem ojca Wnioskodawczyni – BB pochodzącego z pierwszego małżeństwa z AB).

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do:

• I grupy podatkowej zalicza się m.in. małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
• II grupy podatkowej — m.in. zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych.

Dzieci przyrodniego brata Wnioskodawczyni (a więc zstępni rodzeństwa), w ocenie Wnioskodawcy, należą do II grupy podatkowej w rozumieniu ww. przepisu. W konsekwencji:

• EB – II grupa podatkowa.
• FB – II grupa podatkowa.

Zgodnie z treścią Porozumienia z dnia ... 2025 r. oraz Umowy ugody z dnia ... 2025 r., zawartych pomiędzy członkami rodziny w celu pozasądowego rozliczenia wzajemnych zobowiązań wynikających z prawomocnych postanowień: Sądu Rejonowego w ..., sygn. akt ... oraz Sądu Okręgowego w ..., sygn. akt ... łączna wartość zobowiązania CB i DB wobec EB i FB została określona na kwotę X zł. Po dokonaniu wzajemnych potrąceń, przelewów wierzytelności oraz przeniesienia udziałów w spółce B Sp. z o.o., pozostała nierozliczona kwota Z zł, stanowiąca końcowe zobowiązanie pieniężne DB i CB wobec ww. wierzycieli. Na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego EB i FB złożyli oświadczenie o zwolnieniu dłużników z przedmiotowego długu, co skutkowało całkowitym wygaśnięciem zobowiązania. Wartość tego zobowiązania – Z zł – była niższa niż wartość zachowku, którego Pani DB dochodziła w postępowaniu sądowym przed Sądem Okręgowym w ... (sygn. akt ...), tj. W zł. Tym samym należy stwierdzić, że wartość zobowiązania wobec EB i FB była niższa od wartości roszczenia o zachowek.

1. Postanowienie Sądu Rejonowego w ... z dnia ... 2024 r., sygn. akt ...

Sąd Rejonowy w ... II Wydział Cywilny, postanowieniem z dnia ... 2024 r., po rozpoznaniu sprawy z wniosku CB, dotyczącej podziału majątku wspólnego AB i BB oraz działu spadku po tychże zmarłych ustalił skład majątku wspólnego AB i BB. W ramach rozliczeń majątkowych i spadkowych:

• zasądził od CB na rzecz EB kwotę U zł tytułem dopłaty, płatną w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności;
• zasądził od CB na rzecz FB kwotę U zł tytułem dopłaty na tożsamych warunkach;
• zasądził od DB na rzecz EB kwotę U zł tytułem dopłaty, płatną w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia zł tytułem dopłaty, płatną w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;
• zasądził od DB na rzecz FB kwotę U zł tytułem dopłaty na analogicznych warunkach.

Łączna wartość zobowiązań pieniężnych wynikających z punktów XIII-XVI sentencji postanowienia, obciążających CB i DB, wynosi X zł.

2. Porozumienie z dnia ... 2025 r.

Strony porozumienia to CB, DBY, GB, EB i FB. Strony, mając na uwadze prawomocne postanowienia Sądu Rejonowego w ... z dnia ... 2024 r. (...) oraz Sądu Okręgowego w ... z dnia ... 2025 r. (...). dotyczące podziału majątku wspólnego i działu spadku po AB i BB oraz majątku wspólnego CB i BB, postanawiają dokonać dobrowolnych rozliczeń poza tokiem postępowania egzekucyjnego.

Na podstawie ustaleń porozumienia, łączna kwota zobowiązań CB i DBY wobec EB i FB wynosi X zł. Przysługujące CB i DBY 260 udziałów w spółce B Sp. z o.o. stanowi wartość T zł, natomiast 242 udziały CB wynoszą S zł, co łącznie daje 502 udziały o wartości R zł. Rozliczenie pieniężne między GB a CB wynosi P zł, obejmujące wzajemne zobowiązania i rozliczenia długu spadkowego.

Wierzytelności CB i DBY wobec spółki B Sp. z o.o. z tytułu dywidend za lata 2018-2022 w wysokości Q zł zostają przelewane na rzecz EB i FB. W wyniku dokonanych cesji i rozliczeń powstaje nierozliczone zobowiązanie pieniężne w kwocie Z zł, które wierzyciele składają oświadczenie o zwolnieniu dłużników, a dłużnicy przyjmują to zwolnienie, co prowadzi do wygaśnięcia przedmiotowego zobowiązania oraz wszelkich wzajemnych zobowiązań stron wynikających z prawomocnych postanowień Sądów Rejonowego i Okręgowego w ....

W ramach zawartego Porozumienia CB i DBY zobowiązały się do złożenia w wymaganym przez Sąd Okręgowy terminie pisma o całkowitym cofnięciu pozwu o zapłatę zachowku wniesionego w sprawie ... Prawomocne umorzenie sprawy o zachowek jest warunkiem koniecznym („sine qua non”) dla wejścia w życie pozostałych ustaleń Porozumienia. Dopiero po spełnieniu tego warunku strony mogą dokonać pozaegzekucyjnego rozliczenia sprawy spadkowej dotyczącej podziału majątku wspólnego i działu spadku po AB i BB oraz majątku wspólnego CB i BB, zgodnie z wcześniejszymi postanowieniami Sądu Rejonowego (...) i Sądu Okręgowego (...).

3. Postanowienie Sądu Okręgowego w ... z dnia ... 2025 r. (sygn. akt ...)

Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2025 r. Sąd Okręgowy w ... umorzył postępowanie wszczęte na podstawie pozwu DBY i CB przeciwko GB o zachowek. Umorzenie postępowania wynikało z zawartego porozumienia między stronami, w ramach którego powódki zrzekły się roszczeń wobec pozwanego.

4. Umowy Ugody z dnia ... 2025 r.

Strony ugody to CB, DBY, GB, EB oraz FB. Strony, w związku z cofnięciem pozwu o zapłatę zachowku wniesionego przez CB i DBY, zakończonego prawomocnym umorzeniem postępowania (sygn. ...), przystąpiły do realizacji zobowiązań wynikających z prawomocnych postanowień Sądu Rejonowego w ... z dnia ... 2024 r. (sygn. akt ...) oraz Sądu Okręgowego w ... z dnia ... 2025 r. (sygn. akt ...), dotyczących podziału majątku wspólnego i działu spadku po AB i BB oraz po majątku wspólnym CB i BB.

Na dzień podpisania ugody ustalono, że łączna wierzytelność EB i FB wobec CB i DBY wynosi X zł. natomiast wobec GB N zł. CB i DBY przysługuje 260 udziałów spadkowych w spółce B Sp. z o.o. o wartości T zł, a CB dodatkowo 242 udziały o wartości S zł. Wierzytelność CB wobec GB po potrąceniu świadczeń należnych GB oraz długu spadkowego DBY wynosi P zł, natomiast wobec spółki B Sp. z o.o. z tytułu dywidend za lata 2018-2022 wynosi Q zł.

W celu zwolnienia się ze zobowiązań CB i DBY dokonały przelewów wierzytelności wobec EB i FB oraz przeniosły własność 502 udziałów w B Sp. z o.o. o łącznej wartości R zł w miejsce świadczenia pieniężnego (datio in solutum). CB przejęła również dług DBY wobec wierzycieli w kwocie M zł, na co wyrażono zgodę. Po wykonaniu powyższych czynności pozostałe nierozliczone zobowiązanie w wysokości Z zł zostało zwolnione przez wierzycieli na mocy art. 508 k.c.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym zwolnienie CB i DB z długu w kwocie Z zł na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego dokonane przez EB i FB w zamian za cofnięcie pozwu o zachowek oraz zrzeczenie się roszczeń skutkuje powstaniem po stronie DB przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Opisane zdarzenie nie powoduje powstania po stronie Wnioskodawczyni przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnienie z długu, którego dokonał wierzyciel na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego, nastąpiło nieodpłatnie tylko pozornie.

W rzeczywistości było elementem porozumienia rodzinno-spadkowego, w ramach którego CB oraz DB złożyły pozew o zachowek o łącznej wartości ponad O mln zł, a następnie cofnęły pozew i zrzekły się roszczeń w sposób wiążący, ostateczny i skutkujący prawomocnym umorzeniem postępowania.

Zatem zwolnienie z długu nie było jednostronnym przysporzeniem majątkowym, lecz stanowiło element ekwiwalentnej wymiany świadczeń. Wierzyciele zrezygnowali z roszczenia pieniężnego w zamian za zrzeczenie się przez dłużnik w ich własnych, wcześniej dochodzonych roszczeń o zachowek.

W rezultacie, ponieważ doszło do wzajemnych świadczeń stron, tj. dłużnicy zostali zwolnieni z długu, a wierzyciele uzyskali zrzeczenie się roszczeń nie powstał przychód podatkowy po stronie dłużnika.

W związku z powyższym wnosi Pani o potwierdzenie, że w opisanym stanie faktycznym nie powstaje po stronie Wnioskodawczyni przychód podlegający opodatkowaniu PIT, a w konsekwencji nie występuje obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu zwolnienia z długu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Według art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym.

Źródłami przychodów są:

1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2) działalność wykonywana osobiście;

3) pozarolnicza działalność gospodarcza;

4) działy specjalne produkcji rolnej;

5) (uchylony)

6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9) inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co pozwala, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 cyt. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Do przychodów z innych źródeł należy zatem zaliczyć każdy przychód, który spełnia łącznie dwa warunki: po pierwsze – nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy, a po drugie – nie jest wyłączony z przedmiotowego zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pojęcie „umorzenie zobowiązania” nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. „Umorzenie”, według Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, t. III, str. 557), oznacza „zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela lub spłatę stopniową długu. Umorzyć dług. Umorzyć podatek, należność”.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071), wierzytelność jest prawem i nie ma przeszkód, aby zrzec się tego prawa w każdej chwili. Zrzeczenie się polega na umorzeniu zobowiązania bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika.

Zgodnie z art. 508 ustawy Kodeks cywilny:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Zatem, skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. Na skuteczne zwolnienie z długu, w myśl cytowanego wyżej art. 508 Kodeksu cywilnego, składają się dwa elementy: oświadczenie woli wierzyciela o umorzeniu zobowiązania i akceptacja tego oświadczenia przez dłużnika.

Jest to więc rodzaj umowy wierzyciela z dłużnikiem, bowiem oświadczenie wierzyciela wymaga przyjęcia (zgody) dłużnika. Brak zgody powoduje więc, że czynność prawna mająca na celu zwolnienie dłużnika z długu nie wywołuje skutków prawnych. Dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, zawartego układu, czy też poprzez oświadczenie, umowę). Wierzytelność będzie umorzona wówczas, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że przyjął on zwolnienie z długu. Jeżeli więc obie strony, tj. zarówno wierzyciel, jak i dłużnik, nie wyrażą woli umorzenia zobowiązania, to do takiego umorzenia nie dojdzie.

W następstwie zawarcia ugody z wierzycielem, dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, gdyż po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia.

W Pani sprawie, w zamian za cofnięcie pozwu o zachowek oraz zrzeczenie się roszczeń, otrzymała Pani świadczenie wzajemne polegające na zwolnieniu z ciążącego na Pani długu w ramach niespłaconej części zobowiązania wobec EB i FB. Jednocześnie, skoro wycofała Pani pozew o zachowek ze zrzeczeniem się roszczeń wobec pozwanego GB a postępowanie sądowe zostało prawomocnie umorzone, to nie wiadomo, czy jakikolwiek zachowek zostałby zasądzony na Pani rzecz i czy stałby się wymagalny.

Zwolnienie z długu miało więc w tej sytuacji dla Pani określoną wartość majątkową, gdyż w jego wyniku przestała Pani być zobowiązana wobec swoich wierzycieli do zapłaty określonej kwoty pieniężnej. Wartość długu, z której została Pani zwolniona jest więc dla Pani przychodem podatkowym. Osiągnęła bowiem Pani zatem korzyść majątkową o konkretnym wymiarze finansowym, gdyż zmniejszyło się zobowiązanie, jakie musiałaby Pani zapłacić, gdyby nie zwolnienie z długu.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzam, że zwolnienie Pani z długu na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego dokonane przez EB i FB w zamian za cofnięcie pozwu o zachowek oraz zrzeczenie się roszczeń, skutkuje po Pani stronie powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy wnioskodawca prawidłowo postrzega, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez niego stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też nie analizowałem przedstawionych przez Panią kwot.

Wskazuję również, że interpretacja prawa podatkowego wydawana jest w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast „zainteresowanym” w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba, która występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i będąca wnioskodawcą. W związku z tym, ta interpretacja dotyczy wyłącznie Pani, nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).