Interpretacja indywidualna z dnia 20 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.625.2025.2.AK

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 7 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług.

Ww. wniosek uzupełnił Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 15 września 2025 r. (wpływ 22 września 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) na wniosek wierzyciela dokonał zajęcia nieruchomości ozn. nr KW (…). Nieruchomość w skład której wchodzi wiele działek stanowi gospodarstwo rolne. Dłużnik na dzień 7 sierpnia 2025 r. nie jest płatnikiem VAT.

Po dokonaniu opisu i oszacowania dłużnik oświadczył, że:

- sprzedaż całej nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT;

- prowadzi gospodarstwo rolne;

- stał się właścicielem nieruchomości na podstawie darowizny w 2004 r. (darowizna od rodziców);

- nie objął nieruchomości w posiadanie jako nowe;

- nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT i nie ma prawa do wystawiania faktur;

- zajęta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne.

Wg stanowiska wierzyciela:

- grunty rolne w razie sprzedaży podlegają zwolnieniu z obowiązku zapłaty podatku VAT;

- sprzedaż gospodarstwa rolnego obejmującego nieruchomość wraz z zabudowaniami należy traktować jako sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która nie podlega podatkowi od towarów i usług (art. 6 pkt 1 ustawy o VAT). Wierzyciel załączył do akt również interpretację indywidualną Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 września 2015 r. sygn. ILPP3/4512-192/15-2/TK;

- wierzyciel wskazuje również art. 559 ustawy z dnia 29 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

W uzupełnieniu wniosku na zadane pytania odpowiedział Pan w następujący sposób:

Na pytanie „Czy opisana we wniosku sprzedaż nastąpi w drodze licytacji komorniczej?” Odpowiedział Pan „Opisana sprzedaż nastąpi w drodze licytacji komorniczej zgodnie z wnioskiem wierzyciela.”

Na pytanie „Jakie dokładnie składniki materialne i niematerialne będą przedmiotem sprzedaży? Proszę szczegółowo opisać.”

Odpowiedział Pan „Znane komornikowi składniki materialne i niematerialne wieczystoksięgowym, w skład której wchodzą:

 A. Nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym z dobudowanymi budynkami inwentarskimi: oborą, stodołą w części zaadoptowaną na bukaciarnię, wiatą metalową na maszyny rolnicze, położona na działkach nr (…). W skład tej nieruchomości wchodzą:

-budynek mieszkalny jednorodzinny;

- budynki inwentarskie;

- wiata na maszyny rolnicze o konstrukcji metalowej.

B. Działki rolne, niezabudowane (grunty rolne stanowiące działki nr (…)).

1. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest poza zasięgiem planu miejscowego.

2. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…), - Działka zlokalizowana jest poza zasięgiem planu miejscowego.

3. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest poza zasięgiem planu miejscowego.

4. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

5. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

6. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych ora zabudowy zagrodowej.

7. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

8. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

9. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych ora zabudowy zagrodowej.

10. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…)- Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

11. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

12. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

13. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

14. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

15. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest w terenie upraw polowych.

16. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest poza zasięgiem planu miejscowego.

17. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) -Działka zlokalizowana jest poza zasięgiem planu miejscowego.

18. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest poza zasięgiem planu miejscowego.

19. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest częściowo w terenie upraw polowych, a częściowo poza planem.

20. Nieruchomość gruntowa użytkowana rolniczo dz. nr (…) - Działka zlokalizowana jest częściowo w terenie upraw polowych, a częściowo poza planem.

 C. Nieruchomość zabudowana stodołą przeznaczoną do rozbiórki, położoną na działce nr (…).

 D. Nieruchomość jest obciążona służebnością mieszkania (dożywotnia, nieodpłatna i niepodzielna służebność mieszkania o treści) na rzecz matki dłużnika. Prawo to przechodzi na nabywcę.

 E. Prawo własności nieruchomości i użytkowania gruntów rolnych - wymienionych w pkt A, B, C. Podstawą nabycia nieruchomości przez dłużnika był akt darowizny w 2004 r. (od rodziców).”

Na pytanie „Czy przedmiotem sprzedaży będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) związane z prowadzeniem działalności rolniczej, w tym zobowiązania i należności w całości? Jeśli któreś składniki nie zostaną sprzedane, to jaki będzie tego powód?” oraz na pytanie „Czy w ramach transakcji przedmiotem sprzedaży będzie wyodrębnione przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.) tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmujący w szczególności:

- oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

- własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

- prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

- wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

- koncesje, licencje i zezwolenia;

- patenty i inne prawa własności przemysłowej;

- majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

- tajemnice przedsiębiorstwa;

- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej?”

Odpowiedział Pan „Nieruchomość będzie sprzedawana zgodnie z wnioskiem wierzyciela jako całość. Nieruchomość, w skład której wchodzą poszczególne składniki (wymienione w pkt 4) stanowi wg oświadczenia dłużnika gospodarstwo rolne. Podstawą nabycia nieruchomości przez dłużnika był akt darowizny w 2004 r. (od rodziców).”

Na pytania:

„Czy zespół składników materialnych i niematerialnych, który ma być przedmiotem sprzedaży, jest wyodrębniony finansowo, tzn. czy poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do tych składników majątkowych mających być przedmiotem sprzedaży?”

„Czy mające być przedmiotem sprzedaży składniki materialne i niematerialne są wyodrębnione funkcjonalnie w gospodarstwie rolnym dłużnika, tj. obejmują elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służą w strukturze gospodarstwa?”

„Czy składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych oraz czy zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadanie gospodarcze?”

Odpowiedział Pan „W ocenie organu egzekucyjnego zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiących zajętą nieruchomość jest wyodrębniony finansowo, ponieważ może być przedmiotem obrotu (transakcji finansowej) np. sprzedaży, otrzymaniem kredytu, tym samym możliwe jest również ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych poszczególnych składników przedmiotowej nieruchomości. Dłużnik wyraźnie oświadczył, że nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne. Poszczególne składniki nieruchomości są wyodrębnione funkcjonalnie. W skład nieruchomości wchodzą działki gruntu o przeznaczeniu rolniczym wykorzystywane do produkcji rolniczej. Działki gruntu wyodrębnione są również w formie geodezyjnej (działki w rozumieniu geodezyjnym). O tym, iż zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiących zajętą nieruchomość jest wyodrębniony finansowo świadczy również fakt, iż podstawą nabycia nieruchomości przez dłużnika był akt darowizny w 2004 r. (od rodziców).”

Na pytanie „Czy będzie możliwe prowadzenie przez nabywcę działalności gospodarczej (rolniczej) wyłącznie w oparciu o składniki majątkowe przejęte w ramach sprzedaży gospodarstwa rolnego dłużnika, czy też konieczne będzie w tym celu angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, bądź konieczne będzie podejmowanie przez nabywcę dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcie umów) niezbędnych, aby prowadzić działalność rolniczą w oparciu o przejęte składniki?”

Odpowiedział Pan „W ocenie organu egzekucyjnego nabywca będzie mógł prowadzić działalność rolniczą w oparciu o składniki majątkowe i niemajątkowe wchodzące w skład nieruchomości która jest przedmiotem licytacji. Na tak postawione pytanie nie ma jednak jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ odpowiedź zależy również od tego co ewentualny nabywca będzie chciał wykonywać i jaki charakter działalności rolniczej będzie chciał prowadzić.”

Na pytanie „Czy zbycie przedsiębiorstwa/części przedsiębiorstwa będzie wiązało się z tzw. „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w myśl art. 23¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 277 ze zm.)?”

Odpowiedział Pan „Wg wiedzy komornika dłużnik nie zatrudnia pracowników. Zbycie gospodarstwa rolnego nie będzie wiązało się z „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę”.”

Na pytanie „Czy wśród składników majątku dłużnika, który będzie przedmiotem transakcji znajdą się:

- prawa i obowiązki z umów, na podstawie których udzielono zbywcy finansowania dłużnego na realizację, nabycie, modernizację, adaptację lub przebudowę przenoszonej nieruchomości, o ile zbywca korzystał z takiego finansowania i jest stroną takich umów?

- umowy o zarządzanie nieruchomością?

- umowy zarządzania aktywami?

- należności o charakterze pieniężnym związane z przenoszonym majątkiem?”

Odpowiedział Pan „W opisanej przez komornika sytuacji nie mamy do czynienia ze zbywcą i transakcją. W związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym mamy do czynienia z osobą dłużnika oraz przymusową sprzedażą w drodze licytacji publicznej która ma charakter pierwotny. Komornik nie posiada informacji o danych wskazanych w żądaniu.”

Pytanie

Czy sprzedaż nieruchomości, która stanowi gospodarstwo rolne można traktować jako sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 15 września 2025 r.)

W Pana ocenie sprzedaż gospodarstwa rolnego obejmującego nieruchomość wraz z zabudowaniami należy traktować jako sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która nie podlega podatkowi od towarów i usług zgodnie z przepisem art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji przedsiębiorstwa. Dlatego też dla potrzeb tych przepisów należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.), zgodnie z którym:

W myśl art. 55² Kodeksu cywilnego:

Należy zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w ww. przepisie określenie „w szczególności” wskazuje na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej - brak któregoś z tych elementów może nie pozbawiać zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa. Nie wszystkie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretnie składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne. Każdorazowo należy więc badać okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 55¹ Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

Natomiast definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 pkt 27e ustawy, pod którym to pojęciem rozumie się:

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1) istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2) zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3) składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4) zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał” lub „TSUE”) w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, że obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA: z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 955/12 oraz z dnia 21 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 1316). Zgodnie natomiast z orzecznictwem TSUE (wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Christel Schriever, pkt 26) ocena, jakie dobra - ruchome lub nieruchome - są niezbędne do utworzenia przedsiębiorstwa lub ZCP, musi być dokonywana „(…) z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej”.

W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01) Trybunał stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Ponadto TSUE zauważył, że przejmującego należy traktować jako następcę zbywającego, przy czym, aby przejmujący mógł zostać uznany za następcę zbywającego, musi on kontynuować działalność prowadzoną przez zbywcę.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christem Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że jako komornik sądowy prowadzi Pan egzekucję z nieruchomości w skład której wchodzą:

- działki zabudowane budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, budynkami inwentarskimi oraz wiatą na maszyny rolnicze (działki nr (…));

- działki rolne niezabudowane (działki nr (…));

- działka nr (…) zabudowana stodołą przeznaczoną do rozbiórki.

Podstawą nabycia nieruchomości przez dłużnika był akt darowizny (od rodziców) w 2004 r. Nieruchomość, w skład której wchodzą poszczególne składniki wymienione wyżej stanowi wg oświadczenia dłużnika gospodarstwo rolne.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że wskazane przez Pana składniki majątku dłużnika, nie będą stanowiły przedsiębiorstwa w rozumieniu powołanego art. 55¹ Kodeksu cywilnego, ponieważ zbyciu nie będzie towarzyszył transfer szeregu kluczowych składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa dłużnika. Zbyciu podlegać będą bowiem wyłącznie zabudowane i niezabudowane działki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, których nie sposób uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu powołanego przepisu.

Planowana transakcja sprzedaży nie będzie również stanowić zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa dłużnika, ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że działki dłużnika, nie są wyodrębnione organizacyjnie jako np. dział, wydział, oddział. Ponadto samo wskazanie przez Pana, że będące przedmiotem zbycia działki mogą być przedmiotem obrotu (transakcji finansowej) np. sprzedaży, otrzymaniem kredytu oraz fakt, iż podstawą nabycia nieruchomości przez dłużnika był akt darowizny w 2004 r. (od rodziców) nie świadczą o tym, że zespół składników jest wyodrębniony finansowo.

Należy również wskazać, że o wyodrębnieniu funkcjonalnym nie świadczy wyodrębnienie nieruchomości w formie geodezyjnej (działki w rozumieniu geodezyjnym). Żeby mówić o wyodrębnieniu funkcjonalnym, zbywany zespół składników majątku musi posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa. Z wniosku wynika, że przedmiotem dostawy będą wyłącznie zabudowane i niezabudowane działki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, zatem nie można uznać, że nabywca będzie mógł kontynuować działalność w zakresie, w jakim była ona realizowana w przedsiębiorstwie dłużnika, wyłącznie w oparciu o nabyte w wyniku transakcji składniki majątkowe.

Ponadto we wniosku wskazał Pan, że nie jest pewne, co ewentualny nabywca będzie chciał wykonywać i jaki charakter działalności rolniczej będzie chciał prowadzić po nabyciu ww. składników majątkowych. Więc nie możemy mówić w opisanej sytuacji o zamiarze kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji.

Ponadto wskazał Pan, że dłużnik nie zatrudnia pracowników. Zbycie gospodarstwa rolnego nie będzie wiązało się z „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę”.

Z opisu sprawy wynika zatem, że przedmiotem sprzedaży w drodze licytacji komorniczej będzie wyłącznie prawo własności działek wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, a więc poszczególne składniki majątku dłużnika, a nie zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który mógłby zarazem stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące jakieś zadania.

Zatem, w rozpatrywanej sprawie przedmiotem transakcji nie będzie przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Tym samym przedmiotowa sprzedaż opisanych we wniosku działek w drodze licytacji komorniczej będzie pozostawać w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Interpretacja nie rozstrzyga w szczególności kwestii zwolnienia od podatku od towarów i usług sprzedaży opisanych we wniosku działek w drodze licytacji komorniczej, bowiem nie zadał Pan pytania w tym zakresie.

Podkreślenia wymaga, że granice tego szczególnego postępowania podatkowego, którego celem jest uzyskanie interpretacji indywidualnej co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, określa wnioskodawca występując z konkretnym pytaniem prawnym, wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę, co wynika wprost z przepisu art. 14b § 1, 2 i 3 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast na podstawie art. 14c § 1 i § 2 organ dokonuje oceny stanowiska wnioskodawcy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.