Interpretacja indywidualna z dnia 14 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.798.2025.3.MM
Sprzedaż nieruchomości nie stanowi zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i nie podlega wyłączeniu z opodatkowania. Jednakże sprzedaż budynków wybudowanych przed więcej niż dwoma laty jest zwolniona z opodatkowania VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że:
‒sprzedaż nieruchomości będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pierwszy stan faktyczny) – jest nieprawidłowe,
‒sprzedaż nieruchomości będzie czynnością zwolnioną od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy (drugi stan faktyczny) – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 23 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że sprzedaż nieruchomości będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług orazzastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy dla sprzedaży nieruchomości.
Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 października 2025 r., które wpłynęło do Organu 29 października 2025 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Pierwszy stan faktyczny:
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, ma siedzibę na terenie Rzeczpospolitej Polskiej i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Podatnik jest czynnym podatnikiem VAT, opodatkowany podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych, według skali podatkowej.
W ramach prowadzonej działalności pod firmą (…) Wnioskodawca prowadzi działalność usługową - hotelarską (kod PKD 2007: 55.10.Z, 56.30.Z, 56.21.Z, 56.10.A) i posiada środek ujęty w ewidencji środków trwałych - nieruchomość, oddaną do użytkowania po wybudowaniu w 1998 r., położoną w (…), w której prowadzona jest przedmiotowa działalność.
Podatnik zatrudnia pracowników na umowę o pracę.
Przychody podatnika nie przekraczają kwoty (…) rocznie.
Podatnik planuje zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej w 2026 r. i sprzedaż nieruchomości.
W związku z powyższym, podatnik w styczniu 2026 r. złoży oświadczenie o zmianie formy opodatkowania z zasad ogólnych według skali podatkowej na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Nieruchomość zostanie sprzedana jako składnik majątku przedsiębiorstwa podatnika, a nabywca będzie mógł kontynuować tę samą działalność, którą prowadził podatnik, gdyż nabyta nieruchomość umożliwia prowadzenie tej działalności.
Sprzedaż planowana jest bez przenoszenia na nabywcę pozostałych niematerialnych składników przedsiębiorstwa, takich jak: nazwa przedsiębiorstwa, własność ruchomości niestanowiących wyposażenia sprzedawanej nieruchomości, zobowiązania i wierzytelności przedsiębiorstwa, koncesja na sprzedaż alkoholu.
Na dzień sprzedaży nieruchomości podatnik nie będzie zatrudniał żadnych pracowników.
W stosunku do podatnika nie zachodzą negatywne przesłanki zastosowania opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów ewidencjonowanych określone w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Po sprzedaży nabywca będzie prowadził w nabytej nieruchomości działalność hotelarską.
Drugi stan faktyczny:
Jw. z tym, że po sprzedaży nabywca nie będzie prowadził w nabytej nieruchomości działalności hotelarskiej.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
W odpowiedzi na wezwanie udzielił Pan następujących informacji:
1)czy w oparciu o nabytą nieruchomość nabywca będzie miał w momencie transakcji faktyczną możliwość kontynuowania działalności, bez angażowania dodatkowych składników majątkowych lub podejmowania dodatkowych działań faktycznych i prawnych (np. zawarcia nowych umów, zatrudnienie pracowników, zapewnienie innych składników majątku poza nabytymi)? Jeśli nabywca będzie musiał takie działania podjąć, to należy je wskazać i opisać?
Odp. W oparciu o nabytą nieruchomość nabywca nie będzie miał w momencie transakcji faktycznej możliwości kontynuowania działalności, z uwagi na fakt, że na nabywcę nie przejdą umowy o pracę zawarte z obecnymi pracownikami. Z czynności prawnych nabywca będzie musiał zatrudnić pracowników oraz ewentualnie samodzielnie uzyskać koncesję na sprzedaż alkoholu (nie jest to jednak wymóg konieczny do prowadzenia hotelu). Z czynności faktycznych będzie musiał uczestniczyć w przepisaniu umów na media: prąd, gaz, woda i ścieki ze sprzedawcy na nabywcę. Dodatkowo nabywca będzie mógł wstąpić w miejsce zbywcy jako dzierżawcy działki nr 3, znajdującej się przy hotelu, a wykorzystywanej jako parking dla gości lub zawrzeć taką umowę bezpośrednio z gminą (…) - właścicielem działki, po rozwiązaniu tej umowy przez zbywcę.
2)czy na moment sprzedaży nieruchomości związanej z prowadzoną przez Pana działalnością usługowo-hotelarską będą istnieć zobowiązania związane z tą nieruchomością, jeśli tak, proszę wskazać dlaczego nie będą przedmiotem przeniesienia na rzecz nabywcy?
Odp. W momencie sprzedaży nieruchomości nie będą istnieć żadne zobowiązania związane z nieruchomością.
3)w jaki sposób będzie przejawiało się wyodrębnienie nieruchomości na płaszczyźnie:
a)organizacyjnej - czy nieruchomość będzie miała swoje miejsce w strukturze organizacyjnej Pana przedsiębiorstwa, czy będzie wyodrębniona w Pana działalności na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu (proszę wskazać w jaki sposób odrębność organizacyjna nieruchomości jest udokumentowana)?
Odp. Nieruchomość jest całkowicie wyodrębniona w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa, jest jedynym miejscem prowadzenia działalności (jedyną nieruchomością) i w całości służy do tego celu. W związku z tym nie ma konieczności dodatkowego wyodrębnienia jej w sensie organizacyjnym poprzez statut, regulamin lub inny akt. Pozostałe składniki przedsiębiorstwa, które nie podlegają sprzedaży stanowią składniki niematerialne, co powoduje, że nie łączą się one organizacyjnie z nieruchomością.
b)finansowej - czy na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej możliwe jest/będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do nieruchomości?
Odp. Na podstawie prowadzonej dokumentacji księgowej możliwej jest i będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do nieruchomości.
c)funkcjonalnej – czy zbywana nieruchomość będzie miała potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy realizujący zadania gospodarcze (w czym to wyodrębnienie będzie się przejawiać)?
Odp. Zbywana nieruchomość będzie miała potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy realizujący zadania gospodarcze; nieruchomość - budynek jest obiektem samodzielnym, posiadającym wszystkie elementy niezbędne do świadczenia usług hotelowych: m.in. kuchnie z wyposażeniem, restaurację z wyposażeniem, pokoje wraz z wyposażeniem i łazienkami, recepcję, zaplecze socjalne dla pracowników.
4)kiedy i w jaki sposób nabył Pan nieruchomość?
Odp. Małżonkowie nabyli prawo użytkowania wieczystego działki nr 1 w drodze darowizny w 1996 r., a następnie w 1998 r. została na niej ukończona budowa budynku. Prawo użytkowania wieczystego zostało następnie w 2001 r. przekształcone w drodze decyzji w prawo własności i obecnie budynek ten stanowi własność wchodzącą w skład ustawowej wspólności małżeńskiej A.A. i B.B., jednocześnie pozostając środkiem trwałym w ramach działalności prowadzonej przez B.B. Dodatkowo w 1999 r. małżonkowie dokupili działkę nr 2 i rozbudowali na niej hotel. Działka ta również stanowi własność wchodzącą w skład ustawowej wspólności małżeńskiej A.A. i B.B., jednocześnie pozostając środkiem trwałym w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez B.B.
5)z ilu działek gruntu składa się sprzedawana nieruchomość (proszę podać numery ewidencyjne działek)?
Odp. Sprzedawana nieruchomość składa się z dwóch działek położonych w (…) nr: 1, nr w Ewidencji gruntów i budynków: (…) oraz 2, nr w Ewidencji gruntów i budynków: (…).
6)jakie konkretnie budynki i budowle lub ich części w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane znajdują się na przedmiotowej nieruchomości?
Odp. Sprzedawana nieruchomość zabudowana jest na obu działkach jednym, samodzielnym budynkiem w rozumieniu Prawa budowlanego, przystosowanym i pełniącym funkcję hotelu, posiadającym odrębny i własny numer budynku – 1.
7)jeśli nieruchomość składa się z kilku działek, należy przyporządkować ww. budynki, budowle do każdej z działek, w taki sposób, aby było wiadomo, jakie konkretnie budynki/budowle znajdują się na każdej z działek?
Odp. Na przyległych działkach nr 1 i 2 posadowiony jest jeden budynek (nr 1).
8)względem każdego z budynków, budowli lub ich części należy odrębnie wskazać:
Odp. Względem budynku położonego na działce nr 1 i 2, przy ul. (…):
·czy były na działce w momencie nabycia przez Pana, czy wybudował je Pan sam (kiedy?)?
Odp. Nie, na działce 1 w momencie jej nabycia nie było żadnego budynku, obecny budynek został wybudowany w 1998 r., a następnie rozbudowany po nabyciu działki 2 w 1999 r., która to działka w momencie nabycia również była pusta.
·jeśli wybudował sam, to czy przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami na wybudowanie budynku lub budowli?
Odp. Tak, przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami na wybudowanie i rozbudowanie budynku.
·czy od momentu rozpoczęcia użytkowania (wykorzystywania) budynku lub budowli do momentu sprzedaży minie okres 2 lat?
Odp. Tak, od momentu rozpoczęcia użytkowania budynku do momentu jego sprzedaży minie okres 2 lat.
·czy w ostatnich 2 latach przed sprzedażą ponosił Pan wydatki na ulepszenie budynku lub budowli, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej, jeśli tak, to należy wskazać:
-kiedy miały miejsce te ulepszenia (należy wskazać datę),
-czy przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszonymi wydatkami na ulepszenie budynku lub budowli?
-czy po poniesionych nakładach na ulepszenie, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, budynek lub budowla została oddana do użytkowania, należy wskazać kiedy i do jakich czynności/do jakiej działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, bądź wyłącznie zwolnionej od podatku VAT)?
Odp. Nie, w ostatnich 2 latach przed sprzedażą nie były ponoszone wydatki na ulepszenie budynku, stanowiące co najmniej 30% jego wartości początkowej.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług
Pierwszy stan faktyczny:
Czy w związku z treścią art. 6 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług sprzedaż przedmiotowej nieruchomości podlega tej ustawie?
Drugi stan faktyczny:
Czy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług sprzedaż przedmiotowej nieruchomości zwolniona będzie z podatku od towarów i usług?
Pana stanowisko w sprawie
Pierwszy stan faktyczny:
1)W ocenie Wnioskodawcy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości będzie czynnością niepodlegającą ustawie z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług.
Nieruchomość ta stanowi składnik majątku, którego zbycie powinno zostać zakwalifikowane jako zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jest to składnik majątkowy przedsiębiorstwa wyodrębniony na płaszczyźnie:
a.organizacyjnej, gdyż stanowi wyodrębniony zespół składników materialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem może stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania;
b.finansowej, gdyż możliwe jest określenie wszystkich jego kosztów i przychodów;
c.funkcjonalnej, gdyż jest w stanie samodzielnie funkcjonować na rynku, realizując określone działania gospodarcze.
Nabywca - osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą lub spółka prawa handlowego, będzie kontynuował działalność hotelarską w zakupionej nieruchomości, gdyż nieruchomość ta daje mu taką możliwość.
Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał” lub „TSUE”) w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, iż obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą.
W wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01) Trybunał stwierdził, że:
„(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”.
Drugi stan faktyczny:
2)W ocenie Wnioskodawcy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości będzie czynnością zwolnioną od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług dostawa budynków i budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od VAT, jeżeli pomiędzy pierwszym ich zasiedleniem a dostawą upłynął co najmniej okres dwóch lat.
Stosownie do treści art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Zasiedlenie przedmiotowej nieruchomości - oddanie do użytkowania po wybudowaniu nastąpiło w 1998 r., a więc ponad dwa lata przed planowaną dostawą (sprzedażą) nieruchomości.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w uznania, że:
‒sprzedaż nieruchomości będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pierwszy stan faktyczny) – jest nieprawidłowe,
‒sprzedaż nieruchomości będzie czynnością zwolnioną od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy (drugi stan faktyczny) – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, grunt, budynki i budowle spełniają definicję towarów wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071), zwanej dalej „Kodeks cywilny”.
Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.
Jak wynika z art. 196 § 1 ustawy - Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
W myśl art. 198 ustawy - Kodeks cywilny:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Kwestie dotyczące stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje natomiast ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym”.
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Jak stanowi art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
W myśl natomiast art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.
Status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.
Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Jeżeli zatem przedmiotem dokonywanej dostawy/lub świadczonej usługi jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy lub świadczy usługę we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik podatku VAT.
Jednocześnie przepis art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołuskładników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:
‒zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
‒faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia z zakresu opodatkowania zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01 Zita-Modes, TSUE stwierdził, że:
„Celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.”
Ponadto TSUE zauważył, że przejmującego należy traktować jako następcę zbywającego, przy czym, aby przejmujący mógł zostać uznany za następcę zbywającego, musi on kontynuować działalność prowadzoną przez zbywcę.
Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że:
„(…) regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.”
O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że:
-prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą i jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT;
-w ramach prowadzonej działalności pod firmą (…) prowadzi Pan działalność usługową - hotelarską i posiada środek ujęty w ewidencji środków trwałych - nieruchomość, w której prowadzona jest przedmiotowa działalność;
-nieruchomość - budynek posadowiony na działkach nr 1 i 2 jest obiektem samodzielnym, posiadającym wszystkie elementy niezbędne do świadczenia usług hotelowych: m.in. kuchnie z wyposażeniem, restaurację z wyposażeniem, pokoje wraz z wyposażeniem i łazienkami, recepcję, zaplecze socjalne dla pracowników;
-zatrudnia Pan pracowników na umowę o pracę, lecz na dzień sprzedaży nieruchomości nie będzie Pan zatrudniał żadnych pracowników;
-planuje Pan zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej w 2026 r. i sprzedaż nieruchomości;
-nieruchomość zostanie sprzedana jako składnik majątku Pana przedsiębiorstwa, a nabywca będzie mógł kontynuować tę samą działalność, którą Pan prowadził, gdyż nabyta nieruchomość umożliwia prowadzenie tej działalności;
-po sprzedaży nabywca będzie prowadził w nabytej nieruchomości działalność hotelarską.
Pana wątpliwości (pierwszy stan faktyczny) dotyczą kwestii, czy sprzedaż nieruchomości stanowić będzie zbycie zorganizowanej część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a w konsekwencji czy ww. transakcja będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.
Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że przedmiot sprzedaży nie będzie stanowić zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy.
Z okoliczności sprawy wynika, że przedmiotem sprzedaży będzie nieruchomość zabudowana budynkiem, przystosowanym i pełniącym funkcję hotelu, jako składnik majątku Pana przedsiębiorstwa. W momencie sprzedaży nieruchomości nie będą istnieć żadne zobowiązania związane z nieruchomością. Pozostałe składniki przedsiębiorstwa, które nie podlegają sprzedaży stanowią składniki niematerialne, co powoduje, że nie łączą się one organizacyjnie z nieruchomością. Sprzedaż planowana jest bez przenoszenia na nabywcę pozostałych niematerialnych składników przedsiębiorstwa, takich jak: nazwa przedsiębiorstwa, własność ruchomości niestanowiących wyposażenia sprzedawanej nieruchomości, zobowiązania i wierzytelności przedsiębiorstwa, koncesja na sprzedaż alkoholu.
Należy zauważyć, że przedmiot sprzedaży będzie ograniczał się do elementów typowych dla transakcji „nieruchomościowych”. Składnik majątku Pana przedsiębiorstwa (nieruchomość) przeniesiony do nabywcy, nie będzie wystarczający na dzień sprzedaży do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Niezależnie od faktu, że nabywca ma zamiar kontynuowania działalności hotelarskiej w zakupionej nieruchomości, gdyż nabyta nieruchomość umożliwia prowadzenie tej działalności, do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług hotelarskich nie wystarczy samo posiadanie nieruchomości. Konieczne jest bowiem chociażby posiadanie czynnika ludzkiego, czyli kadry pracowniczej. Samodzielne prowadzenie działań gospodarczych możliwe będzie dopiero po zapewnieniu personelu przez nabywcę.
Należy uznać, że przedmiot sprzedaży (nieruchomość) nie będzie umożliwiał nabywcy kontynuacji działalności gospodarczej prowadzonej przez Pana, bez podjęcia dodatkowych działań faktycznych lub prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki. Zgodnie z Pana wskazaniem, w oparciu o nabytą nieruchomość nabywca nie będzie miał w momencie transakcji faktycznej możliwości kontynuowania działalności, z uwagi na fakt, że na nabywcę nie przejdą umowy o pracę zawarte z obecnymi pracownikami. Z czynności prawnych nabywca będzie musiał zatrudnić pracowników oraz ewentualnie samodzielnie uzyskać koncesję na sprzedaż alkoholu. Z czynności faktycznych nabywca będzie musiał uczestniczyć w przepisaniu umów na media: prąd, gaz, woda i ścieki ze sprzedawcy na nabywcę, dodatkowo nabywca będzie mógł wstąpić w miejsce zbywcy jako dzierżawcy działki nr 3, znajdującej się przy hotelu, a wykorzystywanej jako parking dla gości lub zawrzeć taką umowę bezpośrednio z właścicielem działki, po rozwiązaniu tej umowy przez zbywcę.
Należy podkreślić, że przedmiot transakcji na moment sprzedaży powinien stanowić już w Pana działalności zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze. Należy wskazać, że nie chodzi o zespół składników majątkowych, które po włączeniu do majątku nabywcy i podjęciu określonych działań (np. zatrudnieniu lub wydzieleniu grupy pracowników do obsługi tej działalności) będą mogły funkcjonować jako niezależny zakład (dział, wydział itp.), a o przekazanie takiego zespołu składników majątkowych, który już jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania w takim charakterze.
W powyższej kwestii wypowiedział się NSA w wyroku z 24 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 1316/15. Sąd orzekł m.in., że:
„same w sobie nieruchomości (zabudowane nieruchomości) nie tworzą całości zdolnej do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Nie stanowią zatem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nawet jeżeli były wykorzystywane przez sprzedawcę również do działalności gospodarczej polegającej na wynajmowaniu tych nieruchomości lub ich części, albo znajdujących się na nich obiektów budowlanych i ich części. W sytuacji, gdy dany podmiot prowadzi tego rodzaju działalność poprzez wyodrębniony w strukturze organizacyjnej zakład (dział, wydział), obejmujący przypisane do tejże działalności w zakresie najmu nieruchomościami, obsługę (pracowników), finansowanie, umowy, itp., sprzedaż takiego zakładu - jako całości - może spełniać warunek stosownego wyodrębnienia i zdolności do prowadzenia samodzielnej działalności”.
Tym samym stwierdzić należy, że opisana we wniosku nieruchomość nie będzie stanowić na dzień sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, i w konsekwencji do tej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy, a więc wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT.
W konsekwencji, sprzedaż nieruchomości będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, niewyłączoną z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Pana stanowisko w zakresie uznania, że sprzedaż nieruchomości będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pierwszy stan faktyczny) uznaję za nieprawidłowe.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dla dostawy towarów zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem, gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Kwestia pierwszego zasiedlenia została uregulowana w art. 2 pkt 14 ustawy, zgodnie z którym:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do użytkowania. Zatem aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich część oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej – bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.
Dodatkowo wskazać należy, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Wobec tego, przy sprzedaży budynków, budowli bądź ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Pana wątpliwości (drugi stan faktyczny) dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy dla sprzedaży nieruchomości.
Z opisu sprawy wynika, że:
‒w ramach prowadzonej działalności posiada Pań środek ujęty w ewidencji środków trwałych - nieruchomość, oddaną do użytkowania po wybudowaniu w 1998 r., w której prowadzona jest przedmiotowa działalność;
‒nabył Pan z żoną prawo użytkowania wieczystego działki nr 1 w drodze darowizny w 1996 r., (na działce nr 1 w momencie jej nabycia nie było żadnego budynku), a następnie w 1998 r. została na niej ukończona budowa budynku;
‒dodatkowo w 1999 r. dokupił Pan z żoną działkę nr 2 (działka w momencie nabycia była pusta) i rozbudował na niej hotel;
‒prawo użytkowania wieczystego zostało w 2001 r. przekształcone w drodze decyzji w prawo własności;
‒przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami na wybudowanie i rozbudowanie budynku;
‒planuje Pan zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej w 2026 r. i sprzedaż nieruchomości;
‒po sprzedaży nabywca nie będzie prowadził w nabytej nieruchomości działalności hotelarskiej.
W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla dostawy zabudowanej nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy w odniesieniu do budynku posadowionego na działkach nr 1 i nr 2 miało miejsce pierwsze zasiedlenie.
Przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że sprzedaż budynku posadowionego na działkach nr 1 i nr 2 nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. budynku upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Jak bowiem wskazał Pan we wniosku, działki nr 1 i 2 zabudowane są jednym budynkiem w rozumieniu Prawa budowlanego, przystosowanym i pełniącym funkcję hotelu, posiadającym odrębny i własny numer budynku – 1. Budynek został wybudowany w 1998 r., a następnie rozbudowany po nabyciu działki nr 2 w 1999 r. Nieruchomość ujęta jest w ewidencji środków trwałych w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. W nieruchomości prowadzi Pan działalność hotelarską i od momentu rozpoczęcia użytkowania budynku do momentu jego sprzedaży minie okres 2 lat. Zgodnie z Pana wskazaniem, w ostatnich 2 latach przed sprzedażą nie były ponoszone wydatki na ulepszenie budynku, stanowiące co najmniej 30% jego wartości początkowej.
Biorąc pod uwagę powyższe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy należy stwierdzić, że w odniesieniu do budynku posadowionego na działkach nr 1 i nr 2 zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ponieważ pomiędzy pierwszym zasiedleniem w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy a dostawą ww. budynku, upłynie okres dłuższy niż 2 lata.
Jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W konsekwencji – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – również zbycie gruntu (działek nr 1 i 2), na którym posadowiony jest budynek, będzie zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Zatem Pana stanowisko w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy dla sprzedaży nieruchomości (drugi stan faktyczny) uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
