Interpretacja indywidualna z dnia 28 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.848.2025.2.MJ

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• nieprawidłowe - w zakresie zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia kredytu hipotecznego w części dotyczącej kosztów ubezpieczenia na życie;
• prawidłowe - w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 września 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z 15 września 2025 r. Uzupełniła go Pani pismem z 23 października 2025 r. (wpływ 5 listopada 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 6 listopada 2006 r. wraz z mężem A.A. zawarła Pani z Bankiem (…) umowę kredytu hipotecznego nominowanego do CHF nr (…).

Zgodnie z treścią par. 1 umowy kredytu wskazano następujący cel: "sfinansowanie nabycia nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym położonym w (…)".

Bank w ramach udzielonego kredytu wypłacił kredytobiorcom kwotę 246.812,01 PLN.

Kwota wypłaconego kredytu została w całości wykorzystana na sfinansowanie nabycia nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym. Nieruchomość, której dotyczy kredyt położona jest w Polsce. Tytuł prawny do nieruchomości to "tereny mieszkaniowe" - nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym.

Nieruchomość była współwłasnością Pani i Pani męża A.A. Obecnie nieruchomość ta została sprzedana osobie trzeciej.

Nadto, należy wskazać, iż zaciągnięty kredyt jest kredytem hipotecznym zaciągniętym na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Celem, na który zaciągnięto kredyty jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego, a przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie Pani celów mieszkaniowych.

Pani mąż zmarł, a zgodnie z umową aktu notarialnego Repertorium A nr (…) z dnia 2 kwietnia 2025 r. po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia nastąpiła darowizna udziałów w spadku przez część spadkobierców A.A.: B.B., C.C., D.D., E.E. oraz F.F. na Pani rzecz (żony A.A.).

W dniu 12 czerwca 2025 r. (…) Bank wystąpił do Pani z propozycją ugodowego zakończenia sprawy. Bank wskazał, że na dzień 11 czerwca 2025 r. kapitał pozostały do spłaty wynosi: 33.971,43 CHF, zaś koszty 1.696,33 PLN, tj. 154.522,45 PLN oraz koszty 1.696,33 PLN.

Natomiast, zgodnie z zaświadczeniem wydanym przez Bank w dniu 14 lipca 2025 r., w okresie od 21 grudnia 2006 r. do 20 czerwca 2025 r. dokonała Pani łącznych wpłat z tytułu spłat rat kapitałowo-odsetkowych w łącznej wysokości 337.810,95 PLN.

Zgodnie z par. 3 pkt 3 ugody przedstawionej przez Bank: "Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu i umarza zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu Umowy w wysokości: kapitał: 154.522,45 PLN oraz koszty 1.696,33 PLN. Bank zobowiązuje się zapłacić na rzecz Kredytobiorcy kwotę 30.507,16 PLN. Płatność kwoty nastąpi przelewem na rachunek wskazany w załączniku nr 3 do niniejszej ugody w terminie wskazanym w par. 3 ust. 5 poniżej."

Nadto w par. 3 pkt 4 ugody wskazano, iż "warunkiem zwolnienia z długu i umorzenia zadłużenia kredytobiorcy z tytułu umowy w kwocie 156.218,78 PLN oraz zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty 30.507,16 zł jest podpisanie przez wszystkich Kredytobiorców i odesłanie do Banku niniejszej ugody".

Nadto, zgodnie z par. 3 pkt 8 wskazano, że "Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z długu i umorzenia zadłużenia, powstaje po jego stronie przychód, a na Banku w związku z powstaniem przychodu ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

W wyniku zawarcia ugody, podczas jej podpisywania podpisz Pani oświadczenie, że kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty wyłącznie na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej w rozumieniu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe oraz, że nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż realizowana z tego kredytu inwestycja mieszkaniowej.

Ugoda ma zostać zawarta w ciągu 2 miesięcy. Na skutek porozumienia z Bankiem nie zostanie dokonane przewalutowanie ww. kredytu.

Na kwotę objętą ugodą składa się:

1.zwolnienie z długu w kwocie: 156.218,78 PLN - jest to kwota kapitału kredytu;

2.kwota wypłaty: 30.507,16 zł.

Kwoty te zostały indywidualnie wynegocjowane przez kredytobiorców. Umorzenie z długu następuje w zakresie wszystkich kredytobiorców (spadkobierców po A.A.) i skutkować będzie wygaśnięciem zobowiązania wobec Banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

W odniesieniu natomiast do kwoty zwrotu przez bank:

• kwota ta zostanie wypłacona przez Bank w terminie 60 dni od dnia zawarcia ugody;
• kwota stanowi zwrot części nadpłaconego przez Panią kapitału i odsetek;
• w wyniku zawarcia ugody bank zwraca Pani środki pieniężne w kwocie uprzednio spłaconej przez Panią (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu);
• zwracana kwota nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczone przez Panią tytułem spłaty kredytu hipotecznego;
• kwota ta została ustalona w wyniku indywidualnych negocjacji z Bankiem.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Kredyt w 2006 r. został udzielony przez (…) Bank S.A. z siedzibą we (…), a zatem przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Kredyt został zabezpieczony hipotecznie - hipoteka kaucyjna na nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym - (…), (…) - nieruchomość, której zakup finansowany był z niniejszego kredytu.

Na kwotę umorzenia składa się:

a)kapitał: 33.971,43 CHF,

b)odsetki: 0,00 CHF,

c)koszty: 1.696,33 PLN.

Po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie NBP obowiązującym w dniu 11 maja 2025 r. wynoszącym 4,5486 wyniesie to:

a)kapitał: 154.522,45 PLN,

b)odsetki: 0,00 PLN,

c)koszty: 1.696,33 PLN

W skład umorzenia nie będą wchodziły kwoty odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego).

Zgodnie z umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie, tj. do pełnej wysokości.

W przyszłości nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego.

Bank chce Pani wypłacić kwotę, która dotyczy nadpłaconych przez Panią kwot kapitału i odsetek. Bank zwraca Pani środki w kwocie uprzednio przez Panią spłaconej, z uwzględnieniem wartości udostępnionego kapitału. Kwota ta nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczone przez Panią tytułem spłaty kredytu hipotecznego. Kwota ta została ustalona na podstawie negocjacji stron po wyliczeniu kwoty nadpłaty ponad udostępniony przez Bank kapitał;

Kwota 1.696,33 PLN dotyczy nieopłacenia ubezpieczenia na życie przez kredytobiorców.

Ugoda z bankiem nie została jeszcze podpisana.

Pytania

1.Czy kwota dodatkowa 30.507,16 PLN stanowiąca w istocie częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat kredytowych wynikająca z tytułu umowy ugody dot. kredytu frankowego otrzymanego na potrzeby mieszkaniowe podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy kwota umorzenia w wysokości 33.971,43 CHF i 1.696,33 PLN, tj. 154.522,45 PLN oraz 1.696,33 PLN powstała w wyniku zawarcia ugody podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Ad. 1

W Pani ocenie kwota w wysokości 30.507,16 PLN która ma być zgodnie z ugodą wypłacona tytułem kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat kredytowych, nie może być uznana za przysporzenie majątkowe, a co za tym idzie, nie można jej zaliczyć do żadnej kategorii przychodów, które wynikają z art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać należy, iż Bank poprzez zapłatę ww. kwoty de facto dokona zwrotu części środków uprzednio wpłaconych na rzecz Banku przez Panią, w związku z wykonaniem umowy.

Nienależne świadczenie, o którym mowa w art. 410 w zw. z art. 405 Kodeksu cywilnego nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie osiągnie Pani przychodu, a jedynie otrzyma Panie zwrot nienależnie pobranych pieniędzy w wyniku stosowania przez Bank nieuczciwych zasad tzw. klauzul niedozwolonych.

Kwota dodatkowa 30.507,16 PLN została ustalona w wyniku negocjacji prowadzonych przed zawarciem ugody, stanowi ona kompromis pomiędzy Pani roszczeniem o zwrot spłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, a stanowiskiem Banku o bezpodstawności dochodzonych przez Panią kwot. Kwota ta mieści się w sumie wpłat tytułem rat kapitałowo- odsetkowych.

Wobec powyższego, mowa tutaj o zwrocie nienależnie pobranych przez Bank rat kapitałowo- odsetkowych. Należy więc uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Pani przychodu. Nie ma zatem podstaw, aby zwróconą kwotę uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W przypadku zwrotu świadczenia otrzymuje Pani z powrotem swój kapitał - zwrot zapłaconych bankowi kwot, które co miesiąc w ratach kapitałowo- odsetkowych przekazywała Pani na rzecz Banku.

Wobec powyższego, kwota zwrócona przez Bank nie powinna zostać uznana jako dochód podlegający opodatkowaniu.

W Pani ocenie, otrzymane przez Panią środki pieniężne na mocy treści ugody, nie będą stanowiły dla Pani żadnej dodatkowej korzyści (przysporzenia majątkowego, wartości wchodzącej do ich majątku), a jedynie prowadzić będą do rozliczeń, które zgodne są z prawem, tj. stanowią następstwo pozbawienia umowy kredytu abuzywnych postanowień. Tym samym - w przypadku zawarcia ugody - nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty 30.507,16 PLN.

Z uwagi na fakt, iż w Pani ocenie nie wystąpi przychód do opodatkowania, to nie będą miały również zastosowania żadne zwolnienia od podatku dochodowego wynikające z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani przepisy dotyczące zaniechania poboru podatku dochodowego na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z dnia 14 marca 2022 r. poz. 592).

W Pani ocenie to stanowisko jest słuszne, bowiem zwrot nienależnie pobranych środków przez Bank zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie stanowił przychodu po Pani stronie. W związku z tym nie będzie Pani zobowiązana do zapłacenia podatku od osób fizycznych od tej kwoty. Podobne stanowisko zajął m.in.:

1.Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 listopada 2024 r. 0112-KDIL2-1.4011.782.2024.1.KF,

2.Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 18 października 2024 r. 0112-KDIL2-1.4011.665.2024.1.MKA.

Mając na uwadze powyższe, należy zauważyć, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które ma zwrócić Bank przy zawarciu ugody Pani zdaniem, nie stanowi przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przysporzenia majątkowego, wzrostu majątku. Otrzymana przez Panią kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani wcześniej do Banku. Pieniądze te nie są przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pani stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 2

Pani zdaniem opisane zdarzenie polegające na zawarciu ugody z Bankiem na mocy której "Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 33.971,43 CHF, tj. 154.522,45 PLN oraz 1.696,33 PLN tj. w całości, a Kredytobiorca to zwolnienie z długu przyjmuje" wypełnia znamiona zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej jako: "ustawa PIT") na podstawie treści przepisu art. 22 § 1 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (dalej jako: "o. p.") w zw. z § 1 ust. 1-7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej jako rozporządzenie).

Kredyt, który jest przedmiotem niniejszego zapytania zaciągnięty został na sfinansowanie nabycia nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym (cel mieszkaniowy). Kredyt w całości przeznaczony został na ten cel, a zatem jest związany z celami mieszkaniowymi w rozumieniu treści przepisu art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy PIT.

Ponadto, kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia.

Nie korzystała Pani z umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego.

Dla potwierdzenia podobne stanowisko znalazło zastosowanie m.in.:

1.interpretacja indywidualna z dnia 7 lutego 2024 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.53.2024.1.MKA,

2.interpretacja indywidualna z dnia 4 grudnia 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.723.2023.2.KR.

Wobec powyższego, w przypadku wystawienia przez Bank informacji PIT-11 w zakresie kwoty zwolnienia z części długu (umorzenia) w wysokości 33.971,43 CHF i 1.696,33 PLN, tj. 154.522,45 PLN oraz 1.696,33 PLN nie będzie Pani zobowiązana do wykazania ww. kwoty w zeznaniu rocznym podatkowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z opisu sprawy wnika, że 6 listopada 2006 r. wraz z mężem zawarła Pani z Bankiem umowę kredytu hipotecznego nominowanego do CHF. Celem, na który zaciągnięto kredyty było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego, a przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie Pani celów mieszkaniowych. Pani mąż zmarł, a zgodnie z umową aktu notarialnego z dnia 2 kwietnia 2025 r. po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia nastąpiła darowizna udziałów w spadku przez część spadkobierców AA: BB, CC, DD, EE oraz FF na Pani rzecz.

W tym miejscu podkreślić należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Stosownie do art. 924 tej ustawy:

Natomiast w myśl art. 925 wskazanej ustawy:

Artykuł 1012 Kodeksu cywilnego określa natomiast, że:

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 1030 tej ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 1031 § 1 Kodeksu cywilnego:

Ponadto, wskazała Pani, że na podstawie proponowanej ugody bank umorzy Pani zadłużenie, zwróci środki pieniężne oraz koszty ubezpieczenia na życie.

Skutki podatkowe zwrotu środków pieniężnych

Ugoda - jako jeden z typów umów - regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego:

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Odnosząc się do skutków podatkowych zwrotu, w opisie sprawy wskazała Pani, że zwrot ten dotyczy nadpłaconych przez Panią kwot kapitału i odsetek. Wyjaśniła Pani, że Bank zwróci Pani środki w kwocie uprzednio przez Panią spłaconej, z uwzględnieniem wartości udostępnionego kapitału. Kwota ta nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczone przez Panią tytułem spłaty kredytu hipotecznego

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pani od banku zwrot środków, które wcześniej na mocy umowy kredytowej przekazała Pani w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Otrzyma więc Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Po Pani stronie nie dojdzie zatem do powstania przysporzenia majątkowego - taka wypłata będzie dla Pani neutralna podatkowo - po Pani stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Skoro więc otrzyma Pani od banku taki zwrot - to nie będzie on stanowił przychodu.

Tym samym - nie będzie na Pani ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Zatem w tym zakresie nie będzie miało zastosowania rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r., o którym mowa we wniosku. Również z uwagi na niepowstanie z tego tytułu przychodu do opodatkowania.

W Pani sytuacji nie będzie miało zastosowania także żadne zwolnienie z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie uzyska Pani z tytułu otrzymanego zwrotu z Banku dochodu, który mógłby podlegać zwolnieniu od podatku.

W tej kwestii Pani stanowisko jest prawidłowe.

Umorzenie wierzytelności

Odrębną kwestią jest umorzenie wierzytelności, które następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy Kodeks cywilny:

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Pani kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1. kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2. kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3. kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4. kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Pani skutki podatkowe z tytułu zaniechania poboru podatku

Omawiane Rozporządzenie odwołuje się w swej treści do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazując - że główną przesłanką do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w tym artykule.

Zgodnie z tym artykułem, wydatkiem uznawanym za cel mieszkaniowy jest m.in. nabycie budynku mieszkalnego.

Z opisu sprawy wynika, że zaciągnęła Pani kredyt na zakup nieruchomości zabudowanej budynkiem jednorodzinnym. Zatem główna przesłanka do skorzystania z zaniechania poboru podatku została spełniona.

Ponadto, z przedstawionych przez Panią informacji wynika, że kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, kredyt był zabezpieczony hipotecznie i nie korzystała Pani wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie.

W Pani sytuacji, do dochodu z tytułu umorzenia kredytu w części przeznaczonej na zakup nieruchomości zabudowanej budynkiem jednorodzinnym, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. W odniesieniu do tej części umorzonej wierzytelności spełnione są bowiem wskazane w rozporządzeniu przesłanki uprawniające do skorzystania z tego zaniechania.

Zatem, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu od tej części umorzonej wierzytelności, a co za tym idzie - do wykazania dochodu w zeznaniu rocznym i odprowadzenia z tego tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

W tym zakresie Pani stanowisko jest prawidłowe.

Zaniechanie to nie będzie jednak miało zastosowania do pozostałej części umorzonego długu z tytułu kredytu hipotecznego, tj. odpowiadającej części kredytu przeznaczonej na pokrycie kosztów ubezpieczenia na życie. Z przepisu §1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia wynika jednoznacznie, że zaniechanie dotyczy wierzytelności z tytułu opłat, których poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Zatem w odniesieniu do tej części uzyskanego przychodu, która wynika z umorzenia wierzytelności dotyczącej ww. kredytu w części związanej z kosztami ubezpieczenia, nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Kwota ta będzie stanowić dla Pani przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego, będzie Pani zobowiązana do wykazania tego dochodu w zeznaniu rocznym i odprowadzenia z tego tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

W tej części Pani stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Panią interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, określonych stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych i tylko do nich się odnoszących.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzega Pani, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Panią stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też nie analizowałem przedstawionych przez Panią kwot.

Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pani, to interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla pozostałych spadkobierców Pani męża.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.