Interpretacja indywidualna z dnia 28 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.861.2025.2.MN

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

30 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 21 października 2025 r. (wpływ 21 października 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A.

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.B.

Opis zdarzenia przyszłego

Pan A.A. oraz Pani B.B. (dalej: Wnioskodawcy), zawarli z (…) Bank S.A. w (…) (poprzednia firma (…) Bank S.A. w (…) (dalej: Bank) w dniu 17 lipca 2006 r. umowę nr (…) o kredyt hipoteczny (dalej: Umowa). Przedmiotem Umowy było udzielenie kredytu na kwotę 253 096,15 PLN, która w momencie sporządzania Umowy kredytu została przez Bank przeliczona na równowartość 105 238,40 CHF przy zastosowaniu wyznaczonego przez Bank kursu kupna CHF w tym dniu.

Kredyt ten, denominowany w walucie obcej (CHF), został zaciągnięty celem sfinansowania nabycia lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…) w (…).

Wnioskodawcy są małżeństwem, a ich ustrój majątkowy na moment składania niniejszego wniosku to umowna rozdzielność majątkowa.

Wnioskodawcy w momencie podpisywania Umowy byli we wspólności majątkowej.

Wnioskodawcy dokonali całkowitej spłaty kredytu udzielonego na podstawie Umowy z dniem 26 czerwca 2017 r. Tytułem spłaty kredytu Wnioskodawcy wpłacili na rzecz Banku 88.803,08 PLN i 110.551,31 CHF (w tym 80.553,14 PLN, 110.551,31 CHF tytułem rat kapitałowych i odsetkowych oraz 8.249,94 PLN tytułem innych opłat i prowizji).

W związku z zakwestionowaniem przez Wnioskodawców ważności Umowy wnieśli Oni pozew.

Sprawa z powództwa Wnioskodawców o sygnaturze (…) toczy się przed Sądem Okręgowym w (…). Bank wytoczył przeciwko Wnioskodawcom pozew w sprawie o zapłatę kwoty 253.096,15 PLN, która odpowiada wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie Umowy. Postępowanie zainicjowane pozwem Banku toczy się przed Sądem Okręgowym w (…) pod sygn. akt. (…).

W związku z negocjacjami dotyczącymi wzajemnych rozliczeń Bank zaoferował Wnioskodawcom ugodę (dalej: Ugoda), która ureguluje kwestię wzajemnych wierzytelności wynikających z Umowy.

Ugoda ta przewiduje, że:

1) Wnioskodawcom przysługuje roszczenie w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy w kwocie 795 417,20 PLN, na które składają się:

• 80.553,14 PLN tytułem rat kapitałowo - odsetkowych;
• 110.553,41 CHF tytułem rat kapitałowo - odsetkowych;
• 5.212,78 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego;
• 3.037,16 PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;
• 202.413,18 PLN tytułem ustalonych przez Wnioskodawców oraz Bank części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 1 czerwca 2020 r. do dnia 28 lipca 2025 r.).

2) Bankowi przysługuje roszczenie wobec Wnioskodawców w wysokości odpowiadającej wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie Umowy tj. 253.096,15 PLN.

3) Wnioskodawcy oraz Bank dokonają potrącenia roszczenia Wnioskodawców z roszczeniem Banku, wobec czego wierzytelności te umorzą się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności. Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz Wnioskodawców pozostałej kwoty przysługującego im roszczenia tj. 542.321,05 PLN.

4) Ponadto Bank zobowiąże się do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN, która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023 poz. 1935 t. j. z 20 września 2023 r.).

5) Bank zobowiąże się do zapłaty ww. kwot w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody.

6) W związku z zawarciem Ugody:

- Bank zobowiąże się cofnąć w całości pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w sprawie przeciwko Wnioskodawcom o zwrot nominalnej kwoty wypłaconego kapitału. Ponadto, Bank zobowiąże się cofnąć w całości żądanie zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

b) Wnioskodawcy zobowiążą się cofnąć pozew przeciwko Bankowi w całości ze zrzeczeniem się roszczenia wraz z żądaniem zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Na dzień sporządzenia wniosku Ugoda z Bankiem nie została jeszcze podpisana. Wnioskodawcy pragną zawrzeć ją dopiero po uzyskaniu pisemnej interpretacji indywidualnej.

W tym kontekście wskazać należy, że kwota, którą Wnioskodawcy mają otrzymać od Banku na podstawie Ugody, będzie zwrotem na rzecz Wnioskodawców m.in. środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy Umowy przekazali na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Na mocy Ugody, Bank oraz Wnioskodawcy ustalą, że na kwotę przysługującą Wnioskodawcom składa się:

• 80.553,14 PLN tytułem rat kapitałowo - odsetkowych;
• 110.553,41 CHF tytułem rat kapitałowo - odsetkowych;
• 5.212,78 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego;
• 3.037,16 PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;
• 202.413,18 PLN tytułem ustalonych przez Wnioskodawców oraz Bank części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 1 czerwca 2020 r. do 28 lipca 2025 r.).

Tym samym, środki pieniężne, które mają podlegać zwrotowi przez Bank na rzecz Wnioskodawców przed dokonaniem potrącenia z wierzytelnością Banku, będą opiewały na kwotę 291.216,26 PLN oraz 110.553,41 CHF, a więc łącznie w kwocie 795.417,20 PLN - spłaty dokonywane w CHF zostały przeliczone na PLN po średnim kursie CHF z 28 lipca 2025 r. według tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie internetowej.

Jednak ze względu na to, że Bankowi przysługuje roszczenie wobec Wnioskodawców o zwrot kapitału kredytu w wysokości 253.096,15 PLN, to powyższe roszczenie Wnioskodawców (795.417,20 PLN) ulegnie obniżeniu do kwoty 542.321,05 PLN, w ramach planowanego potrącenia wierzytelności Wnioskodawców z wierzytelnością Banku.

Dlatego też, na rzecz Wnioskodawców Bank ma przekazać kwotę 542.321,05 PLN, co będzie stanowiło różnicę pomiędzy roszczeniem Wnioskodawców (795.417,20 PLN) a wierzytelnością Banku (253.096,15 PLN).

Kwota, które będzie podlegała zwrotowi na rzecz Wnioskodawców (542.321,05 PLN) będzie mieścić się w kwocie wpłaconej przez Wnioskodawców w tym sensie, że kwota podlegająca zwrotowi na rzecz Wnioskodawców (542.321,05 PLN) będzie niższa, niż ta która podlega zwrotowi przez Bank na rzecz Wnioskodawców (795.417,20 PLN). Kwota zwracana na rzecz Wnioskodawców w wysokości 542.321,05 PLN będzie również niższa niż środki pieniężne wpłacone na rzecz Banku podczas spłaty kredytu przez Wnioskodawców (593.004,02 PLN).

Należy bowiem mieć na uwadze, że na całkowite roszczenie Wnioskodawców w stosunku do Banku składają się kwoty tytułem:

• rat kapitałowo-odsetkowych;
• składek na poczet ubezpieczenia;
• opłaty i prowizji związanych z kredytem;

opiewających łączenie na kwotę 593.004,02 PLN.

Jednak na roszczenie Wnioskodawców składa się również kwota w wysokości 202.413,18 PLN. Kwota ta powstała tytułem odsetek za opóźnienie, które to należą się Wnioskodawcom w wysokości przez nich ustalonej w Ugodzie, z powodu opóźnienia w zapłacie przez Bank kwoty 593.004,02 PLN. W wyniku czego, łączne roszczenie Wnioskodawców wynosi 795.417,20 PLN.

Środki pieniężne, które zostaną przekazane przez Bank na rzecz Wnioskodawców nie będą stanowiły odszkodowania ze strony Banku. Środki te nie będą również stanowiły wynagrodzenia za zaniechanie dochodzenia przez Wnioskodawców roszczeń wobec Banku na drodze sądowej lub odstąpienie od takich roszczeń.

Co prawda, w treści Ugody wskazano, że:

W związku z zawarciem i wykonaniem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnym roszczeniem wywodzonym z treści postanowień Umowy, w tym związanych z zawarciem lub wykonaniem Umowy, a ugoda w całości wyczerpuje ich wszelkie roszczenia, w tym dochodzone przez klienta indywidualnie przeciwko Bankowi przed sądem Sąd Okręgowy w (…) [sygn. akt (…)] oraz z powództwa Banku w sprawie o zapłatę kapitału.

Jednak należy zauważyć, że żadna z kwot składających się na roszczenie Wnioskodawców nie powstała tytułem wynagrodzenia za zaniechanie dochodzenia roszczeń przez Wnioskodawców wobec Banku na drodze sądowej lub za odstąpienie od takich roszczeń.

Tak jak wskazywano wyżej, roszczenie Wnioskodawców powstało z tytułu uiszczonych przez nich:

• rat kapitałowo-odsetkowych oraz
• składek na poczet ubezpieczenia;
• opłaty i prowizji związanych z kredytem

oraz części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 1 czerwca 2020 r. do 28 lipca 2025 r.).

Dlatego też, nie sposób jest zakwalifikować kwoty 542.321,05 PLN jako wynagrodzenie za zaniechanie dochodzenia przez Wnioskodawców roszczeń wobec Banku na drodze sądowej lub odstąpienie od takich roszczeń.

Środki pieniężne, które zostaną przekazane przez Bank na rzecz Wnioskodawców nie będą stanowiły zadośćuczynienia ze strony Banku na rzecz Wnioskodawców. Środki te nie będą również stanowiły świadczenia z tytułu kredytu mieszkaniowego związanego z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Kwota, która ma zostać zwrócona przez Bank tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, będzie niższa od kosztów faktycznie poniesionych przez Wnioskodawców. Kwota 10.800,00 zł nie pokrywa w całości kosztów zastępstwa procesowego, które ponieśli Wnioskodawcy.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem Ugody opisanej w zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawcy będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawców, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zawarcie Ugody nie spowoduje powstania po ich stronie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 Ustawy o PIT:

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) - mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter - nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

W tym miejscu należy również odwołać się do art. 69 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 z późn. zm.):

Sam fakt zawarcia umowy kredytu nie generuje po stronie podatnika przychodu, albowiem dopiero umorzenie kredytu, jego części lub odsetek odnosiłoby takowy skutek jako definitywne i realne przysporzenie po stronie podatnika.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 z późn. zm., dalej jako: k.c.):

Zatem Ugoda stanowi porozumienie pomiędzy Wnioskodawcami a Bankiem bazujące na wzajemnych ustępstwach stron. Ugoda nie kreuje nowego stosunku prawnego, a odnosi się do już istniejącego, który to powstał na mocy zawartej Umowy.

Wobec powyższego, skoro kwota którą Wnioskodawcy otrzymają od Banku w wyniku zawartej Ugody, stanowi zwrot środków pieniężnych, które wcześniej zostały wpłacone przez kredytobiorców do Banku tytułem spłaty kapitału, odsetek (rat kapitałowo-odsetkowych) oraz innych opłat związanych z kredytem, a które - w wyniku przeliczenia świadczeń wyrażonych w CHF i dokonania wzajemnego potrącenia roszczeń stron - okazały się nienależne bankowi to jej otrzymanie nie spowoduje po stronie Wnioskodawców dodatkowego przysporzenia majątkowego.

W konsekwencji pieniądze te nie będą Wnioskodawców przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT i ich uzyskanie nie będzie skutkowało po stronie Wnioskodawców obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

W konsekwencji, po stronie Wnioskodawców nie powstanie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, a co za tym idzie Wnioskodawcy nie będą obowiązani do zapłaty podatku PIT od wypłaconej przez Bank kwoty w ramach Ugody.

Przechodząc do kwestii odsetek ustawowych za opóźnienie, które Bank ma wypłacić, należy wskazać na treść art. 481 § 1 k.c.:

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 95b Ustawy o PIT:

Jak wynika z brzmienia tego przepisu zwolnienie to obejmuje tylko takie odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:

1) są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,

2) świadczenia, od których są naliczane, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.

Skoro zatem zwrot kwot od Banku na rzecz Wnioskodawców tytułem:

a) rat kapitałowo-odsetkowych (w walucie PLN oraz CHF, z tym, że kwota wyrażona w walucie CHF zostanie przeliczona na walutę PLN);

b) składek na poczet ubezpieczenia;

c) opłat i prowizji związanych z kredytem;

nie będzie skutkował powstaniem u Wnioskodawców zobowiązania w podatku PIT, to również przekazane na rzecz Wnioskodawców od Banku odsetki ustawowe za opóźnienie nie będzie podlegały opodatkowaniu podatkiem PIT.

W kwestii zwrotu kosztów zastępstwa procesowego należy wskazać, iż koszty te mają charakter niezbędnych wydatków poniesionych przez Wnioskodawców.

W myśl art. 98 § 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 z późn. zm., dalej jako: „k.p.c.”):

Z kolei jak stanowi art. 98 § 3 k.p.c.:

Zwrócone na rzecz Wnioskodawców koszty zastępstwa procesowego nie będą stanowiły realnego i definitywnego przysporzenia majątkowego po ich stronie, albowiem będą stanowić zwrot kosztów już poniesionych. W konsekwencji, zwrot kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Wnioskodawców od Banku nie spowoduje po ich stronie powstania zobowiązania w podatku PIT.

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, że na podstawie przepisów Ustawy o PIT - art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT oraz art. 21 ust. 1 pkt 95b Ustawy o PIT (w stosunku do odsetek ustawowych za opóźnienie) kwota, która zostanie wypłacona na podstawie Ugody tytułem:

a) rat kapitałowo-odsetkowych (w walucie PLN oraz CHF, z tym, że kwota wyrażona w walucie CHF zostanie przeliczona na walutę PLN);

b) składek na poczet ubezpieczenia;

c) opłat i prowizji związanych z kredytem;

d) odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do oznaczonego dnia przypadającego w trakcie 2025 r.

e) zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

pomniejszona o roszczenie Banku o zapłatę wypłaconej Wnioskodawcom kwoty kapitału, nie będzie stanowiła przychodu w rozumieniu Ustawy o PIT po stronie Wnioskodawców i nie będzie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko zostało przedstawione przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w:

• interpretacji indywidualnej z 26 marca 2025 r., znak: 0112-KDIL2-1.4011.89.2025.1.AK;
• interpretacji indywidualnej z 3 marca 2025 r., 0112-KDIL2-1.4011.62.2025.1.KF;
• interpretacji indywidualnej z 19 marca 2025 r., znak: 0112-KDIL2-1.4011.57.2025.1.AK;
• interpretacji indywidualnej z 20 lutego 2025 r., znak: 0112-KDIL2- 1.4011.988.2024.2.KF;
• interpretacji indywidualnej z 3 grudnia 2024 r., znak: 0115-KDIT1.4011.656.2024.1.JG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazali Państwo, że na podstawie zawartej ugody dojdzie do potrącenia i rozliczenia wzajemnych roszczeń, wypłaty odsetek oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy będzie to skutkować zapłatą przez Państwa podatku dochodowego od osób fizycznych.

Rozliczenie wzajemnych roszczeń

Ugoda - jako jeden z typów umów - regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) reguluje art. 498 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem:

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony.

Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.

Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).

W sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.

Państwa skutki podatkowe z tytułu rozliczenia roszczeń

Jak wynika z opisu sprawy, w wyniku ugody dojdzie do potrącenia Państwa roszczenia z roszczeniem Banku, a na skutek tej czynności Bank zwróci Państwu pozostałą kwotę przysługującego Państwu roszczenia.

Taki zwrot nie spełnia zatem celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie Kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacił tytułem spłaty zaciągniętego kredytu ponad roszczenie, które przysługiwało Bankowi.

Taka wypłata będzie więc kredytobiorcy neutralna podatkowo - po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Tym samym - nie będzie na Państwu ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

W tej kwestii Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Skutki podatkowe wypłaty odsetek

Odnosząc się do kwestii odsetek ustawowych za opóźnienie należy wskazać, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym:

Na podstawie art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego:

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach, w odniesieniu do odsetek, możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje wyłącznie wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z ww. przepisem:

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z opodatkowania wszelkie odsetki za opóźnienie wypłacone w związku ze świadczeniami, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro zwrot wpłaconych przez Państwa środków tytułem wykonania umowy kredytu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone z tego tytułu odsetki podlegają zwolnieniu z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tej kwestii Państwa stanowisko również jest prawidłowe.

Skutki podatkowe zwrotu kosztów procesu

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu - jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Stosownie do art. 98 § 2 cytowanej ustawy:

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

W tym miejscu wyjaśniam, że zgodnie z przepisem art. 95 § 1 i 2 ustawy Kodeks cywilny:

Na podstawie art. 96 ww. ustawy:

W myśl art. 104 ustawy Kodeks postępowania cywilnego:

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959 ze zm.):

W myśl natomiast art. 5 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

Z opisu sprawy wynika, że kwota zwrotu zastępstwa procesowego, która ma zostać Państwu zwrócona, będzie niższa niż koszty faktycznie przez Państwa poniesione.

Skoro kwota zwrotu będzie stanowić zwrot poniesionych przez Państwa wydatków i nie będzie przewyższać kosztów faktycznie przez Państwa poniesionych, to zwrot ten nie będzie stanowić po Państwa stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w tej kwestii Państwa stanowisko również jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzegają Państwo, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Państwa stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też nie analizowałem przedstawionych przez Państwa kwot.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A.A. (Zainteresowany będąca stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.