Interpretacja indywidualna z dnia 5 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.536.2025.2.PJ
Transakcja przeniesienia składników majątkowych na nową spółkę w ramach podziału przez wydzielenie nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Interpretacja indywidualna- stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu wydzielenia składników majątkowych i niemajątkowych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 22 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług wpłynął 27 sierpnia 2025 r. Uzupełnili go Państwo pismem z 6 października 2025 r. (wpływ tego samego dnia), stanowiącym odpowiedź na wezwanie Organu z 26 września 2025 r.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
„X.” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”, „Spółka Dzielona” lub „Wnioskodawca”) jest spółką mającą siedzibę na terytorium Polski, Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: „CIT”) i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (posiada nieograniczony obowiązek podatkowy i jest rezydentem podatkowym w Polsce). Wnioskodawca jest również czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) zarejestrowanym w Polsce.
Wnioskodawca świadczy kompleksowe usługi w zakresie (...). Przedmiotem przeważającej działalności Spółki jest produkcja (…). Siedziba Spółki zlokalizowana jest (...). Spółka została założona w 2005 roku i należy do Grupy, która prowadzi działalność (...).
Spółka prowadzi działalność (...).
Struktura własnościowa
Spółka w chwili obecnej jest w pełni własnością V. (dalej: „Podmiot dominujący”). Na moment założenia Spółki całość udziałów w kapitale zakładowym należała do Y. (spółka przekształcona w Podatnika). W 2006 roku miała miejsce emisja nowych udziałów, która spowodowała iż struktura udziałów Spółki kształtowała się następująco: (...)% udziałów Spółki posiadała Y., z kolei (...)% udziałów Spółki posiadała Z. (dalej: „Z”). Ponadto w 2011 roku nastąpiło podwyższenie wartości nominalnej udziałów Spółki. Struktura udziałów Spółki przeszła kilka zmian w przeszłości i pozostaje niezmieniona od ostatnich 10 lat. Zgodnie z wcześniejszą umową, Y. stopniowo wykupywała udziały Z, osiągając 100% własności udziałów Spółki w 2015 roku. Y. nabyła udziały należące do Z w ramach transakcji sprzedaży udziałów. W 2015 roku nastąpiła zmiana w strukturze korporacyjnej, gdzie Y. przekształciła się w V. Była to zmiana formy prawnej Podmiotu dominującego, która nie miała wpływu na sposób, w jaki V. nabyła udziały w Spółce. Udziały Spółki posiadane przez jej jedynego udziałowca (V.) nie zostały nabyte ani objęte w wyniku wymiany udziałów ani przydzielone w wyniku jakiejkolwiek innej fuzji lub podziału podmiotów.
Planowane działania
Spółka planuje przeprowadzenie restrukturyzacji (dalej: „Podział”) polegającej na podziale przez wydzielenie części majątku Spółki do nowej spółki (dalej: „Nowa Spółka”), zgodnie z dyspozycją art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 18, dalej: „KSH”). Celem tych działań jest wyraźne oddzielenie działalności operacyjnej (produkcyjnej, marketingowej oraz sprzedażowej) od działalności dotyczącej aktywów nieruchomościowych, co ma na celu zwiększenie koncentracji i efektywności w obu obszarach działalności. Ponadto, celem Podziału jest również uproszczenie możliwości wejścia w struktury Wnioskodawcy nowego inwestora. Po Podziale funkcjonować będą dwa odrębne podmioty: Spółka, która zachowa obecne funkcje operacyjne, oraz Nowa Spółka, która będzie posiadać aktywa nieruchomościowe i prowadzić za ich pomocą działalność gospodarczą we własnym zakresie. Podział zostanie przeprowadzony według wartości księgowej, bez dokonywania rewaloryzacji lub korekty pozycji księgowych.
Jednocześnie podkreślenia wymaga, iż Podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych oraz biznesowych i Spółka dysponuje stosownym uzasadnieniem planowanej transakcji.
Podmiot dominujący w sposób aktywny poszukuje nowego inwestora potencjalnie zainteresowanego wejściem jako nowy udziałowiec do Spółki celem umożliwienia jej dalszego rozwoju. Na moment wnoszenia niniejszego wniosku nie zapadły jeszcze decyzje co do sposobu dokapitalizowania działalności Spółki i przystąpienia nowego wspólnika, tj. czy będzie ono polegało na emisji nowych udziałów, czy też na sprzedaży istniejących udziałów w Spółce.
Zgodnie z przewidywaniami, nowy inwestor będzie zainteresowany przede wszystkim inwestycją w podstawową działalność operacyjną Spółki (tj. działalność produkcyjną, marketingową i sprzedażową), wobec czego podział Spółki powinien stworzyć bardziej elastyczną strukturę planowanej transakcji i ułatwić negocjacje z potencjalnym inwestorem. Tym samym aby przygotować Spółkę do ewentualnego przystąpienia nowego wspólnika, planowany jest transfer składników majątkowych i niemajątkowych, które nie są bezpośrednio związane z podstawową działalnością Spółki - w drodze podziału przez wydzielenie. W związku z powyższym Spółka prowadzi rozmowy z potencjalnymi inwestorami, a także przeprowadza procedury należytej staranności.
Jak wskazano już wyżej, decyzja o przeprowadzeniu Podziału w ramach Spółki ma w istocie charakter strategiczny i ma na celu wyraźne rozdzielenie działalności operacyjnej od aktywów nieruchomościowych, w związku z czym Spółka poprzez Podział dąży do polepszenia koncentracji, a także efektywności prowadzonej dotychczas działalności gospodarczej, co powinno pozwolić na poszerzenie bazy klientów Spółki oraz udziału w rynku.
Podział Spółki pozwoli na bardziej precyzyjną alokację zasobów finansowych i ludzkich w każdym z obszarów działalności. Działalność operacyjna pozostająca w ramach Spółki Dzielonej oraz działalność w zakresie nieruchomości wydzielana do Nowej Spółki wymagają różnorodnych kompetencji i strategii zarządzania, które mogą być efektywniej realizowane w formalnie oddzielnych strukturach organizacyjnych.
Dodatkowo przeprowadzenie Podziału umożliwi bardziej klarowną prezentację wyników finansowych każdego z dotychczas prowadzonych przez Spółkę obszarów działalności. Ułatwi to analizę rentowności oraz efektywności operacyjnej, co jest kluczowe dla podejmowania strategicznych decyzji inwestycyjnych.
W dalszej kolejności Podział spowoduje, iż Spółka Dzielona oraz Nowa Spółka będą mogły lepiej dostosować swoją strategię do specyfiki rynku, na którym działają. Umożliwi to efektywniejsze działanie marketingowe i sprzedażowe, co potencjalnie przełoży się również na zwiększenie udziału w rynku.
Finalnie w skutek zwiększenia koncentracji oraz efektywności działalności poprzez skoncentrowanie się na specyficznych obszarach działalności (działalność operacyjna w ramach Spółki Dzielonej, oraz działalność w zakresie nieruchomości w ramach Nowej Spółki) pozwoli na zwiększenie efektywności operacyjnej, co w założeniu Spółki prowadzić będzie do obniżenia kosztów operacyjnych i zwiększenia marż zysku.
Z uwagi na powyższe, Podział zostanie przeprowadzony z uwagi na uzasadnione przyczyny ekonomiczne i biznesowe, w drodze transparentnych działań korporacyjnych zgodnych z przepisami zarówno lokalnymi, jak i europejskimi.
Składniki majątkowe będące przedmiotem wydzielenia do Nowej Spółki.
Do Nowej Spółki zostaną przeniesione w ramach Podziału następujące składniki majątkowe:
- nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Spółki, zabudowana dwoma halami produkcyjnymi, w których prowadzona jest działalność Spółki,
- prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej, położonej w bezpośrednim sąsiedztwie wyżej wymienionej nieruchomości (dalej: „Nieruchomość Niezabudowana”) - Spółka jest użytkownikiem wieczystym Nieruchomości Niezabudowanej,
- dźwigi,
- 3 budynki,
- 3 silosy,
- instalacja dla silosów,
- infrastruktura-powierzchnia,
- hala namiotowa,
- nowa instalacja powietrzna,
- droga/parking,
- transformator,
- zbiornik naziemny,
- wiata przystankowa,
- laptop,
- licencja na oprogramowanie,
- depozyt gotówkowy.
Jednocześnie z uwagi na fakt, iż do Nowej Spółki zostaną wydzielone działki stanowiące nieruchomości, na Nową Spółkę zostanie również przeniesiony obowiązek ponoszenia zobowiązań publicznoprawnych z tego tytułu, w tym w szczególności obowiązek uiszczania podatku od nieruchomości.
Dodatkowo wskazać należy, że Nieruchomość Niezabudowana (której użytkownikiem wieczystym jest Spółka) jest na dzień składania niniejszego Wniosku przedmiotem dwóch postępowań cywilnych między Wnioskodawcą a Gminą (dalej: „Gmina”); w jednym z nich Wnioskodawca występuje jako powód, a w drugim jako pozwany. Obecnie postępowanie wszczęte z powództwa Wnioskodawcy pozostaje zawieszone do czasu prawomocnego zakończenia postępowania wszczętego z powództwa Gminy.
Spółka pismem z dnia (...) 2022 r. złożyła pozew o zapłatę w związku z wykrytymi na terenie Nieruchomości Niezabudowanej (w gruncie) odpadami poprzemysłowymi, które stanowią w ocenie Spółki wadę Nieruchomości Niezabudowanej uniemożliwiającą wykorzystanie jej zgodnie z przeznaczeniem (na terenie Nieruchomości Niezabudowanej Spółka planowała budowę parkingu, a w przyszłości także hali produkcyjnej i magazynowej). Następnie Spółka rozszerzyła powództwo w celu dochodzenia wyższej kwoty do zapłaty, aby pokryć szacunkowe koszty oczyszczenia terenu z odpadów.
Drugie postępowanie, będące w toku, jest z powództwa Gminy, która to pismem z dnia (...) 2024 r. złożyła pozew przeciwko Spółce o rozwiązanie zawartej przez Spółkę i Gminę umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego dotyczącego Niezabudowanej Nieruchomości z uwagi na to, że - jak wskazano w pozwie - Spółka „(...) wystąpiła na drogę sądową przeciwko stronie powodowanej (tj. Gminie - przypis Wnioskodawcy) z bardzo zawyżonymi roszczeniami finansowymi (…) oraz dodatkowo przy tym twierdząc, że przedmiotowa nieruchomość ma istotne ukryte wady uniemożliwiające jej użytkowanie. W tej sytuacji jedynym rozwiązaniem powstałego problemu jest rozwiązanie umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego (…) oraz dokonanie wzajemnych rozliczeń pomiędzy Stronami”.
Spółka dysponuje opinią prawną, zgodnie z którą istnieje prawdopodobieństwo, że ww. postępowania sądowe nie zostaną zakończone do momentu dokonania Podziału, jednak powyższa okoliczność nie ogranicza prawa do dysponowania przez Spółkę Nieruchomością Niezabudowaną, w tym nie stanowi przeszkody prawnej do przeniesienia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości Niezabudowanej do Nowej Spółki w ramach Podziału.
W ramach Podziału wraz z prawem użytkowania wieczystego Nieruchomości Niezabudowanej zostaną przeniesione do Nowej Spółki także wszelkie obecne i przyszłe roszczenia i zobowiązania wynikające z toczących się spraw sądowych dot. Nieruchomości Niezabudowanej, w tym ewentualne roszczenie o zwrot ceny nabycia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości Niezabudowanej (w przypadku gdyby spór w sprawie wytoczonej z powództwa Gminy wygrała Gmina, skutkiem czego byłoby rozwiązanie umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego. Dodatkowo, wraz z Nieruchomością Niezabudowaną, do Nowej Spółki przeniesione zostanie zobowiązanie do usunięcia odpadów poprzemysłowych wynikające z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r., poz. 1587), które każdorazowo obciąża posiadacza odpadów.
Do Nowej Spółki zostanie przeniesiona również pewna liczba pracowników, odpowiedzialnych za nadzór i bieżące utrzymanie obiektów/sprzętu. Przy czym, nie dojdzie do przejęcia zakładu pracy lub jego części w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 277, dalej: „Kodeks Pracy”). Członek Zarządu Spółki Dzielonej będzie jednocześnie zasiadał w zarządzie Nowej Spółki. W pozostałym zakresie w jakim będzie to konieczne do prawidłowego funkcjonowania Nowej Spółki, będzie ona korzystała z usług firm zewnętrznych (np. usługi IT, usługi księgowe).
Nowa Spółka będzie generowała przychody z działalności gospodarczej głównie z wynajmu nieruchomości. Wyłącznym najemcą nieruchomości transferowanych do Nowej Spółki w ramach Podziału będzie Spółka Dzielona.
Aktywa pozostające w Spółce Dzielonej
Aktywa pozostające w Spółce Dzielonej obejmują wszystkie te aktywa, które nie zostaną przeniesione do Nowej Spółki, w tym w szczególności:
- licencje (…),
- programy: (...),
- serwery, w tym główny serwer,
- wartość firmy, know-how,
- sprzęty/rzeczy takie jak: (...),
- systemy: podawania, osuszania, monitorowania maszyn,
- piece,
- centra kontroli wody,
- meble,
- kabiny biurowe,
- centrala telefoniczna.
Dodatkowo pracownicy, umowy, zobowiązania i należności, know-how związane z procesem produkcji, nazwa firmy i wszystko, co stanowi obecnie działające przedsiębiorstwo obejmujące działalność produkcyjną, marketingową i sprzedażową pozostanie w Spółce Dzielonej, z wyjątkiem tego, co zostało wskazane do wydzielenia i przeniesienia do Nowej Spółki.
Planowany Podział nie wpłynie na zmianę przedmiotu działalności Spółki Dzielonej. W szczególności Wnioskodawca wskazuje, że po dokonaniu Podziału Spółka Dzielona dalej będzie prowadzić działalność gospodarczą w oparciu o posiadane zezwolenia oraz Decyzję o wsparciu.
Pozostałe założenia Podziału
Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że:
- działalność operacyjna Spółki w zakresie produkcji oraz działalność na aktywach nieruchomościowych stanowią odrębny przedmiot działalności;
- działalność operacyjna Spółki w zakresie produkcji oraz działalność na aktywach nieruchomościowych posiadają dedykowane środki trwałe niezbędne do wykonywania określonych zadań biznesowych. Nieruchomości transferowane do Nowej Spółki w ramach Podziału będą przedmiotem najmu na rzecz Spółki Dzielonej po Podziale.
Spółka nie sporządza odrębnego bilansu ani rachunku zysków i strat dla wyodrębnionych części działalności, natomiast możliwe jest bezpośrednie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz aktywów i zobowiązań Spółki do obu zorganizowanych części przedsiębiorstwa (dalej: „ZCP”). Ponadto, Spółka jest w stanie wyodrębnić osobny budżet dla każdego z przedmiotowych rodzajów prowadzonej działalności.
Wydzielenie części nieruchomościowej nie zakłóci prowadzonej działalności operacyjnej Spółki w zakresie produkcji, która będzie kontynuowana przez Wnioskodawcę.
W uzupełnieniu wniosku, odpowiadając na pytania zawarte w wezwaniu wskazali Państwo ponadto, że:
1. W latach 2006-2023 r. część aktywów nieruchomościowych mających podlegać wydzieleniu do nowej spółki (dalej: „Nowa Spółka”) było przedmiotem najmu na rzecz polskich podmiotów.
W skład aktywów nieruchomościowych wchodzą również biura przystosowane do wynajmowania.
Od początku istnienia Spółki, w tym także obecnie, aktywa nieruchomościowe są również wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej Spółki w zakresie (...).
Podkreślenia natomiast wymaga, że po przeprowadzeniu wydzielenia części składników majątkowych i niemajątkowych Spółki obejmujących ww. nieruchomości do Nowej Spółki, Nowa Spółka będzie zajmowała się wynajmowaniem przedmiotowych aktywów nieruchomościowych, w szczególności na rzecz Spółki. Działalność operacyjna Spółki będzie bowiem kontynuowana w oparciu o te same nieruchomości i zlokalizowaną na nich infrastrukturę, co obecnie - z tą tylko różnicą, że po wydzieleniu majątek ten będzie wykorzystywany przez Spółkę w oparciu o umowę najmu. Głównym najemcą ww. aktywów nieruchomościowych będzie więc Spółka, co umożliwi jej dalsze prowadzenie działalności operacyjnej na tym samym terenie. Jednocześnie, będzie to równoznaczne z prowadzeniem działalności w zakresie wynajmu ww. nieruchomości i zarządzania nimi przez Nową Spółkę, co będzie się z kolei wiązało z osiąganiem przez Nową Spółkę przychodów z tej działalności.
Ponadto, nie można całkowicie wykluczyć również najmu ww. aktywów nieruchomościowych przez Nową Spółkę na rzecz innych niż Spółka podmiotów.
2a. Na moment składania niniejszej odpowiedzi na Wezwanie, w wewnętrznych strukturach Spółki nie doszło do formalnego wyodrębnienia działalności na aktywach nieruchomościowych na podstawie statutu Spółki, regulaminu czy uchwały zgromadzenia wspólników Spółki. Działalność ta była natomiast wyodrębniona w sposób faktyczny.
W świetle stanowiska organów podatkowych przedstawionych w ramach Wniosku, wyodrębnienie organizacyjne może zostać potwierdzone przez funkcjonowanie odrębnej linii biznesowej, odrębny przedmiot działalności czy dedykowane środki trwałe niezbędne do wykonywania określonych zadań biznesowych. W tym zakresie zastosowanie znajdują okoliczności przedstawione przez Spółkę w ramach Wniosku, w tym fakt, że:
1) działalność na aktywach nieruchomościowych posiada dedykowane środki trwałe niezbędne do wykonywania przypisanych im zadań biznesowych (w tym przypadku - do prowadzenia działalności w zakresie najmu) - prowadzeniu działalności na aktywach nieruchomościowych w Spółce służyły do tej pory składniki majątkowe, mające stanowić przedmiot wydzielenia do Nowej Spółki, w tym nieruchomość gruntowa zabudowana halami produkcyjnymi, prawo użytkowania wieczystego oraz 3 budynki,
2) bieżącym utrzymaniem oraz nadzorowaniem aktywów nieruchomościowych w Spółce zajmowali się pracownicy Spółki - pracownicy ci (tj. całość lub część ich etatu) zostaną przeniesieni do Nowej Spółki,
3) zespół aktywów mający zostać wydzielonym do Nowej Spółki służył Spółce do prowadzenia działalności na aktywach nieruchomościowych - już w przeszłości aktywa te funkcjonowały jako samodzielna baza do prowadzenia działalności w postaci najmu.
Powyższe w sposób kumulatywny wskazuje, że zespół składników majątkowych wydzielany do Nowej Spółki może stanowić niezależną część Spółki, wyposażoną we wszystkie niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania składniki, co wskazuje na jego wyodrębnienie organizacyjne w sposób faktyczny.
2b. Spółka co prawda nie sporządza odrębnego bilansu ani rachunku zysków i strat dla wyodrębnionych części działalności (w tym dla działalności na aktywach nieruchomościowych), niemniej jednak możliwe jest bezpośrednie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz aktywów i zobowiązań Spółki odpowiednio do zespołu składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki, jak i do zespołu składników majątkowych pozostających w Spółce. Równocześnie Spółka dysponuje możliwością wyodrębnienia osobnego budżetu dla obydwu z wymienionych zespołów składników majątkowych.
Spółka dysponuje odpowiednimi środkami systemowymi oraz księgowymi umożliwiającymi relewantne ewidencjonowanie dokonywanych zdarzeń gospodarczych i transakcji, wskutek czego możliwa jest w ramach wewnętrznych struktur Spółki alokacja przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań odpowiednio do jednostki stanowiącej zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki.
2c. Zespół składników, mający stanowić przedmiot wydzielenia do Nowej Spółki, obejmujący aktywa nieruchomościowe stanowił faktycznie odrębny obszar działalności Spółki i do 2023 r. Spółka wynajmowała część aktywów nieruchomościowych na rzecz innego podmiotu. Obszar ten generował osobny (od działalności stricte produkcyjnej) strumień przychodów i kosztów. Po wydzieleniu do Nowej Spółki przedmiotowa część działalności Spółki będzie w stanie samodzielnie realizować swoje zadania gospodarcze, w tym prowadzić działalność w zakresie najmu na rzecz Spółki, a także potencjalnie na rzecz innych podmiotów.
Jednocześnie podkreślenia wymaga, co następuje:
1) zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki stanowi odrębny zespół składników zarówno materialnych, jak i niematerialnych w ramach struktur Spółki,
2) na Nową Spółkę zostanie przeniesione zobowiązanie publicznoprawne do uiszczania podatku od nieruchomości,
3) zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki umożliwia samodzielne prowadzenie działalności w dotychczasowym zakresie, tj. działalności na aktywach nieruchomościowych, scharakteryzowanej powyżej,
4) do Nowej Spółki zostaną przeniesieni pracownicy (tj. całość lub część ich etatu) niezbędni do wykonywania działalności na aktywach nieruchomościowych, którzy dotychczas przedmiotowe obowiązki wykonywali w ramach Spółki,
Przedmiotowa część działalność Spółki stanowi więc potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo będące w stanie samodzielnie realizować zadania gospodarcze.
3. Spółka wskazuje, iż przedmiotem transferu do Nowej Spółki nie będą umowy o zarządzanie nieruchomościami, jak i umowy o zarządzanie aktywami. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, iż w ramach wewnętrznych struktur Spółki do prowadzenia działalności na aktywach nieruchomościowych przydzieleni są pracownicy Spółki, zajmujący się nadzorowaniem i bieżącym utrzymaniem aktywów nieruchomościowych oraz sprzętu, w związku z czym angażowanie podmiotów trzecich w tym zakresie dotychczas było dla Spółki zbędne i stąd również brak zawartych umów o zarządzanie nieruchomościami oraz aktywami, które mogłyby zostać przeniesione do Nowej Spółki. Przedmiotowi pracownicy (tj. całość lub część ich etatu) zostaną przeniesieni do Nowej Spółki.
W ramach transferu do Nowej Spółki nie dojdzie również do przeniesienia zobowiązań finansowych, w tym kredytu hipotecznego, związanych z wydzielanym do Nowej Spółki majątkiem. Aktywa, które mają zostać wydzielone do Nowej Spółki, nie są obciążone jakimikolwiek zobowiązaniami finansowymi zaciągniętymi na ich sfinansowanie, co uzasadnia brak transferu takich umów/zobowiązań do Nowej Spółki.
W ramach podziału Spółki, do Nowej Spółki zostaną natomiast przeniesione inne zobowiązania takie jak:
- obowiązek ponoszenia zobowiązań publicznoprawnych związanych z aktywami nieruchomościowymi, w tym w szczególności obowiązek uiszczania podatku od nieruchomości, będący kluczowym zobowiązaniem w kontekście działalności opierającej się na aktywach nieruchomościowych;
- wszelkie obecne i przyszłe roszczenia i zobowiązania wynikające z toczących się spraw sądowych dot. prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej (dalej: „Nieruchomość Niezabudowana”), która ma być przeniesiona do Nowej Spółki, w tym ewentualne roszczenie o zwrot ceny nabycia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości Niezabudowanej oraz zobowiązanie do usunięcia odpadów poprzemysłowych wynikające z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r., poz. 1587), które każdorazowo obciąża posiadacza odpadów.
4. Nowa Spółka, po wydzieleniu do niej zespołu składników materialnych i niematerialnych ze Spółki, będzie w stanie samodzielnie prowadzić działalność na aktywach nieruchomościowych w takim samym zakresie jak to funkcjonowało dotychczas w ramach Spółki. Spółka nabędzie wyłącznie usługi ogólne od podmiotów trzecich, w tym usługi księgowe i obsługi informatycznej, jednakże jak zostało przedstawione we Wniosku, nabycie takich ogólnych usług nie dyskwalifikuje zespołu składników materialnych i niematerialnych jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jednocześnie, Nowa Spółka nie będzie musiała podejmować żadnych innych działań celem prowadzenia działalności na aktywach nieruchomościowych.
Pytanie
Czy zespół składników materialnych i niematerialnych wydzielany do Nowej Spółki będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT i w związku z tym Podział nie będzie, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy VAT, podlegać opodatkowaniu VAT?
Państwa stanowisko
W ocenie Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym zespół składników materialnych i niematerialnych wydzielany do Nowej Spółki będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT i w związku z tym Podział nie będzie, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy VAT, podlegać opodatkowaniu VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Zgodnie z art. 528 § 1 KSH, spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych.
Natomiast zgodnie z art. 529 §1 pkt 4 KSH, podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie).
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa VAT), opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Z kolei jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Ponadto, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
W przepisach art. 6 ustawy VAT prawodawca przewidział wyłączenia ze stosowania tej ustawy. Z uwagi na wskazane wyłączenia przedmiotowe do czynności, które mieściłyby się w zakresie przedmiotowym VAT, ustawa VAT nie znajdzie zastosowania, a tym samym nie będą one podlegać opodatkowaniu VAT. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Definicja ZCP na gruncie ustawy VAT została przez ustawodawcę przewidziana w ramach art. 2 pkt 27e, gdzie wskazano, iż jako ZCP należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zgodnie z powyższą definicją, na gruncie ustawy VAT mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1) istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2) zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3) składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4) zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
W związku z powyższym, uwzględniając literalną treść art. 2 pkt 27e ustawy VAT, dla uznania, że dany zespół składników stanowi ZCP istotne jest, by obejmował on swoim zakresem zarówno składniki materialne, jak i niematerialne. Powyższe potwierdza również szeroko orzecznictwo sądów administracyjnych, które każdorazowo wskazuje na składniki materialne i niematerialne. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej: „WSA”) w Warszawie w wyroku z dnia 19 czerwca 2024 r., sygn. akt III SA/Wa 849/24 wskazał co następuje: „Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania na rynku jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa (tak w wyroku NSA z 23 sierpnia 2018 r., sygn. akt II FSK 2288/16; CBOSA)”.
Wspomniana wyżej możliwość samodzielnego funkcjonowania jest elementem definicji ZCP często akcentowanym przez organy podatkowe i sądy. Przykładowo w wyroku WSA w Krakowie z dnia 12 września 2024 r., sygn. akt I SA/Kr 629/24 wskazano: „Okoliczność, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia niezależnej (samodzielnej) działalności gospodarczej należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze. Innymi słowy, realizacja określonych zadań gospodarczych możliwa jest z wykorzystaniem tego określonego zespołu składników majątkowych, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi, czy też dopiero w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy. Owa »niezależność prowadzenia działalności gospodarczej« powinna być więc rozumiana w ten sposób, że »zespół składników majątkowych« posiada zdolność do prowadzenia takiej działalności w sytuacji, gdy stanowi konglomerat, który sam w sobie, bez uzupełniania go o dodatkowe elementy (po nabyciu i włączeniu do przedsiębiorstwa nabywcy) zdolny jest do prowadzenia działalności. W takiej sytuacji można go uznać za zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa”.
Dla spełnienia przesłanek definicji ZCP koniecznym jest zatem, aby ZCP nie tylko prowadził określone działania gospodarcze, lecz także był zdolny do prowadzenia tych działań samodzielnie, w razie wydzielenia ze struktur dotychczasowego przedsiębiorstwa. Powyższe potwierdzane jest przez stanowisko doktryny, jak również organy podatkowe i sądy administracyjne.
Jak wskazuje się w ramach praktyki interpretacyjnej organów podatkowych w oparciu o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej: „stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej” (tak chociażby interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”) z dnia 10 marca 2025 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.1027.2024.3.PRP).
Ponadto jak podkreśla się w ramach orzecznictwa sądów administracyjnych, przykładowo w wyroku WSA w Krakowie z dnia 12 września 2024 r., sygn. akt I SA/Kr 629/24: „(…) uprawniony jest wniosek, że wskazane w art. 2 pkt 27e u.p.t.u. cechy zorganizowanej części przedsiębiorstwa takie, jak wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne (rozumiane jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych) składają się na akcentowaną w orzecznictwie TSUE zdolność majątku lub jego części do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej” (podobnie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 grudnia 2022 r., sygn. akt I FSK 967/22).
Jak już wskazywano wyżej, bazując na ugruntowanym podejściu organów podatkowych i sądów administracyjnych, ocena wydzielanego zespołu składników majątkowych pod kątem uznania go za ZCP powinna być dokonywana pod kątem wydzielenia na trzech płaszczyznach:
a) wydzielenia finansowego, rozumianego jako prowadzenie ewidencji księgowej umożliwiającej wyodrębnienie wszelkich aktywów i zobowiązań związanych z działalnością ZCP oraz alokowanie kosztów i przychodów wynikających z działalności ZCP,
b) wydzielenia organizacyjnego, rozumianego jako wyodrębnienie na płaszczyźnie zarządzania i organizacji przedsiębiorstwa zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonego do realizacji określonych zadań gospodarczych,
c) wydzielenia funkcjonalnego, rozumianego jako realizowane przez wyodrębniony zespół składników określonych zadań gospodarczych, w sposób odrębny i niezależny od pozostałej działalności przedsiębiorstwa; wyodrębnione składniki przedsiębiorstwa stanowiące ZCP muszą być zorganizowane w taki sposób, aby potencjalnie umożliwiały samodzielne prowadzenie działalności jako niezależne przedsiębiorstwo
Mając wzgląd na powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz opisu zdarzenia przyszłego, wydzielony ze Spółki Dzielonej do Nowej Spółki zespół składników materialnych i niematerialnych, spełniać będzie wszystkie powyższe przesłanki, stanowiąc zatem ZCP. W szczególności na ocenę tę nie powinna mieć wpływu wskazana przez Spółkę okoliczność związana z pozostającymi w toku postępowaniami sądowymi dotyczącymi Nieruchomości Niezabudowanej, niezależnie od ostatecznego wyniku tych postępowań dla Spółki, o czym poniżej.
a) Wydzielenie finansowe
W tym miejscu Wnioskodawca wskazuje, iż obie jednostki funkcjonujące w ramach Spółki, tj. zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki oraz pozostający w Spółce Dzielonej charakteryzują się wydzieleniem w Spółce pod względem finansowym.
Podkreślenia wymaga, iż jak wskazuje się w orzecznictwie i doktrynie, wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do ZCP (potwierdzeniem powyższego jest przykładowo interpretacja indywidualna DKIS z dnia 6 lutego 2025 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.910.2024.1 czy z dnia 30 lipca 2024 r., znak: 0111-KDIB1‑1.4010.291.2024.3.SH).
Reasumując powyższe, wyodrębnienie finansowe polega na wyodrębnieniu przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań dla zorganizowanej części danego przedsiębiorstwa.
Jak zostało przedstawione w ramach stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Spółka co prawda nie sporządza odrębnego bilansu ani rachunku zysków i strat dla wyodrębnionych części działalności, niemniej jednak możliwe jest bezpośrednie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz aktywów i zobowiązań Spółki odpowiednio do zespołu składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki jak i do zespołu składników majątkowych pozostających w Spółce. Równocześnie Wnioskodawca dysponuje możliwością wyodrębnienia osobnego budżetu dla obydwu z wymienionych zespołów składników majątkowych.
Spółka dysponuje odpowiednimi środkami systemowymi oraz księgowymi umożliwiającymi relewantne ewidencjonowanie dokonywanych zdarzeń gospodarczych i transakcji, w skutek czego możliwa jest w ramach wewnętrznych struktur Wnioskodawcy alokacja przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań odpowiednio do jednostki stanowiącej zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki oraz odpowiednio do jednostki stanowiącej zespół składników majątkowych pozostających w Spółce.
Biorąc pod uwagę powyższe, uwzględniając jednocześnie ugruntowaną linię interpretacyjną organów podatkowych w tym przedmiocie, w ocenie Wnioskodawcy jednostka, o której mowa powyżej będzie charakteryzowała się odpowiednim wydzieleniem finansowym.
b) Wydzielenie organizacyjne
W dalszej kolejności Wnioskodawca wskazuje, iż zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki charakteryzuje się wydzieleniem w ramach Wnioskodawcy pod względem organizacyjnym.
Jak wskazuje się w ramach doktryny prawa oraz praktyki interpretacyjnej organów podatkowych, ZCP powinna mieć swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa obrotowe, ale także czynnik ludzki, a więc pracowniczy. Przy czym dodatkowo wskazuje się, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Podobne stanowisko zostało zaprezentowane przez DKIS przykładowo w interpretacjach indywidualnych z dnia 13 listopada 2024 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.645.2024.2.MŻ czy z dnia 10 stycznia 2025 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.842.2024.2.AM.
Jednocześnie jednak organy podatkowe zajmują również stanowisko interpretacyjne wskazujące, iż formalne wyodrębnienie nie jest warunkiem koniecznym dla zaistnienia ZCP. W tym przypadku, w ramach praktyki interpretacyjnej organów podatkowych wskazuje się, że istnienie ZCP może zostać potwierdzone przez funkcjonowanie odrębnej linii biznesowej, odrębny przedmiot działalności czy dedykowane środki trwałe niezbędne do wykonywania określonych zadań biznesowych, co znajduje swoje odzwierciedlenie choćby w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 13 września 2022 r., znak: 0114-KDIP1-1.4012.441.2022.1.EW.
W odniesieniu do powyższego, należy podkreślić, iż prowadzeniu działalności na aktywach nieruchomościowych w Spółce służyły do tej pory składniki majątkowe, mające stanowić przedmiot wydzielenia do Nowej Spółki, a więc:
- nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Spółki, zabudowana dwoma halami produkcyjnymi, w których prowadzona jest działalność Spółki,
- prawo użytkowania wieczystego Nieruchomości Niezabudowanej,
- dźwigi,
- 3 budynki,
- 3 silosy,
- instalacja dla silosów,
- infrastruktura-powierzchnia,
- hala namiotowa,
- nowa instalacja powietrzna,
- droga/parking,
- transformator,
- zbiornik naziemny,
- wiata przystankowa,
- laptop,
- licencja na oprogramowanie,
- depozyt gotówkowy.
Nieruchomość gruntowa należąca do Spółki oraz wybudowane na niej hale produkcyjne, które zostaną przeniesione do Nowej Spółki w ramach Podziału, będą stanowiły przedmiot najmu na rzecz Spółki Dzielonej po Podziale.
Jednocześnie w ramach Spółki Dzielonej pozostaną następujące składniki majątkowe, wykorzystywane dotychczas wyłącznie w ramach działalności operacyjnej Spółki Dzielonej:
- licencje (…),
- programy: (...),
- serwery, w tym główny serwer,
- wartość firmy, know-how,
- sprzęty/rzeczy takie jak: (...),
- systemy: podawania, osuszania, monitorowania maszyn,
- piece,
- centra kontroli wody,
- meble,
- kabiny biurowe,
- centrala telefoniczna.
W dalszej kolejności po dokonaniu Podziału, w ramach Spółki pozostanie zespół pracowniczy zajmujący się dotychczas działalnością operacyjną. Ponadto w ramach wewnętrznych struktur Spółki do zajmowania się działalnością na aktywach nieruchomościowych oddelegowani byli konkretni pracownicy, nie zajmujący się jednocześnie obowiązkami związanymi z działalnością operacyjną w strukturach Wnioskodawcy. Przedmiotowi pracownicy będą również przeniesieni do Nowej Spółki w ramach Podziału.
Jednocześnie zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki oraz zespół składników majątkowych pozostających w Spółce służyły dotychczas do prowadzenia zgoła odmiennych rodzajów działalności. Składniki wydzielane do Nowej Spółki były wykorzystywane do prowadzenia działalności na aktywach nieruchomościowych, z kolei składniki pozostające w strukturach Wnioskodawcy służyły do prowadzenia głównego przedmiotu działalności Spółki, a więc produkcji (...).
Powyższe jasno obrazuje, iż prowadzeniu głównej działalności operacyjnej Spółki Dzielonej oraz działalności związanej z nieruchomościami wydzielanymi do Nowej Spółki w ramach Podziału, służą dwa odrębne zespoły składników majątkowych.
Powyższe w sposób kumulatywny wskazuje, że oba zespoły składników majątkowych (pozostający w ramach Spółki Dzielonej oraz wydzielany do Nowej Spółki) stanowią niezależne części Wnioskodawcy, wyposażone we wszystkie niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania składniki.
W szczególności zaś, w ocenie Wnioskodawcy, nie stanowi przeszkody dla uznania wydzielanego majątku za ZCP okoliczność, że obecnie toczą się postępowania sądowe, które potencjalnie mogą zakończyć się dla Spółki niekorzystnie, w tym jedno z nich może skutkować rozwiązaniem umowy prawa użytkowania wieczystego dotyczącego Nieruchomości Niezabudowanej. Należy bowiem podkreślić, że nawet w sytuacji utraty prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości Niezabudowanej, pozostałe składniki majątku objętego Podziałem stanowią większość najbardziej wartościowych składników majątku i będą nadal pozwalać na prowadzenie samodzielnej, niezależnej działalności gospodarczej oraz będą świadczyć o wyodrębnieniu organizacyjnym oraz funkcjonalnym.
Uwzględniając zatem stanowisko zajmowane przez DKIS, biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w ocenie Wnioskodawcy, jednostka stanowiąca zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki będzie charakteryzować się odpowiednim wydzieleniem organizacyjnym.
c) Wyodrębnienie funkcjonalne
Jednocześnie uwydatnienia wymaga fakt, że w ramach zespołu składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki zauważalne jest wyraźne wyodrębnienie funkcjonalne.
Wyodrębnienie funkcjonalne zespołu składników materialnych i niematerialnych oznacza bowiem przeznaczenie ich do realizacji określonych zadań gospodarczych. ZCP musi zatem stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.
Powyższe podejście znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz interpretacjach przepisów prawa podatkowego:
- Wyrok WSA w Łodzi z 4 lipca 2024 r., sygn. akt I SA/Łd 281/24: „Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.
- interpretacja indywidualna DKIS z dnia 20 stycznia 2025 r. sygn. 0114-KDIP1‑1.4012.801. 2024.3.MKA.: „Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie ich przekazania (na ile stanowią w przedsiębiorstwie w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”.
- interpretacja indywidualna DKIS z dnia 2 czerwca 2025 r., znak: 0112-KDIL1‑3.4012.302. 2025.1.KK: „Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.
Biorąc pod uwagę powyższe zgodnie ze stanowiskiem interpretacyjnym organów podatkowych i sądów administracyjnych, z wyodrębnieniem funkcjonalnym zorganizowanej części przedsiębiorstwa mamy do czynienia w przypadku, gdy:
- ZCP posiada potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy;
- składniki majątkowe: materialne i niematerialne wchodzące w skład ZCP umożliwiają nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa;
- ZCP jest w stanie funkcjonować w oparciu o własne zasoby (tj. nie wymaga dodatkowych elementów w postaci nakładów finansowych bądź innych prac, aby można go uznać za niezależne przedsiębiorstwo);
- ZCP posiada przypisane aktywa niezbędne do prowadzenia działalności w zakresie działalności wykonywanej dotychczas w strukturze zbywającego;
- zespół składników majątkowych jest na tyle zorganizowany, że ZCP będzie dysponować wszelkimi składnikami materialnymi oraz niematerialnymi, które pozwolą na prowadzenie działalności gospodarczej, do której został przeznaczony;
- ZCP ma możliwość kontynuowania dotychczasowej działalności przedsiębiorstwa przy wykorzystaniu istniejących zobowiązań z dotychczasowymi klientami, kontrahentami.
Podsumowując zatem powyższe, wyodrębnienie funkcjonalne zachodzi w przypadku, gdy ZCP jest w stanie samodzielnie wykonywać zadania przypisane dotychczas w ramach przedsiębiorstwa.
Po wtóre podkreślenia wymaga, iż zarówno zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki jak i zespół składników majątkowych pozostających w strukturach Spółki stanowią odrębne zespoły składników zarówno materialnych jak i niematerialnych (poszczególne składniki zostały przedstawione w ramach uzasadnienia Wnioskodawcy do wyodrębnienia organizacyjnego przedstawionego w części b powyżej). Dodatkowo na Nową Spółkę zostanie również przeniesione zobowiązanie publicznoprawne do uiszczania podatku od nieruchomości, co z uwagi na rodzaj zamierzonej działalności gospodarczej, tj. w zakresie zarządzania nieruchomościami, jawi się jako kluczowe zobowiązanie w kontekście działalności opierającej się na aktywach nieruchomościowych.
Jednocześnie powyższe zespoły składników materialnych i niematerialnych umożliwiają samodzielne prowadzenie działalności w dotychczasowym zakresie, bez konieczności dokonywania w nich modyfikacji i nabywania nowych składników majątkowych.
W szczególności zaś, w ocenie Wnioskodawcy, nie stanowi przeszkody dla uznania wydzielanego majątku za ZCP okoliczność, że obecnie toczą się postępowania sądowe, które potencjalnie mogą zakończyć się dla Spółki niekorzystnie, w tym jedno z nich może skutkować rozwiązaniem umowy prawa użytkowania wieczystego dotyczącego Nieruchomości Niezabudowanej. Należy bowiem podkreślić, że nawet w sytuacji utraty prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości Niezabudowanej, pozostałe składniki majątku objętego Podziałem stanowią większość najbardziej wartościowych składników majątku i będą nadal pozwalać na prowadzenie samodzielnej, niezależnej działalności gospodarczej oraz będą świadczyć o wyodrębnieniu organizacyjnym oraz funkcjonalnym.
Ponadto po dokonaniu Podziału, w ramach Spółki pozostanie zespół pracowniczy zajmujący się dotychczas działalnością operacyjną, z kolei do Nowej Spółki zostaną przeniesieni pracownicy niezbędni do wykonywania działalności na aktywach nieruchomościowych, zajmujący się analogiczną działalnością w strukturach Spółki Dzielonej.
Jednocześnie, po przeprowadzeniu Podziału po stronie Spółki Dzielonej pozostaną umowy dotyczące aktywów nieruchomościowych, w tym chociażby umowy na dostarczanie podstawowych mediów, przykładowo energii elektrycznej czy wody, z uwagi na aktualne wynegocjowane stawki za dostawy przedmiotowych mediów oraz fakt, iż nieruchomości będą stanowić przedmiot najmu na rzecz Spółki Dzielonej. Spółka Dzielona będzie następnie refakturować koszty mediów na Nową Spółkę, w przypadku, gdy w ramach Nowej Spółki dojdzie do wygenerowania takich kosztów.
W ramach praktyki interpretacyjnej organów podatkowych wskazuje się również, iż nie wymaga się do stwierdzenia istnienia ZCP transferu wewnętrznych działów korporacyjnych obsługujących ogólne zadania takie jak księgowość czy obsługa informatyczna, bowiem przedmiotowe zadania mogą zostać zaspokojone przez zewnętrzne podmioty w drodze umów outsourcingowych. Powyższe potwierdzają interpretacje indywidualne DKIS z dnia 8 kwietnia 2025 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.13.2025.1.DK czy z dnia 2 października 2024 r., sygn. 0114-KDIP1‑1.4012.570.2024.1.MKA.
W świetle powyższego, nabywanie przez Nową Spółkę od podmiotów zewnętrznych ogólnych usług dotyczących funkcjonowania biznesu w tym chociażby usług księgowych czy informatycznych, w ocenie Wnioskodawcy, nie rzutuje na zakwalifikowanie zespołu składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki jako ZCP.
Uwzględniając zatem stanowisko zajmowane przez DKIS, biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w ocenie Wnioskodawcy, jednostka stanowiąca zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki będzie charakteryzować się odpowiednim wydzieleniem funkcjonalnym.
Podsumowanie
W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Stanowi on bowiem zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych w ramach struktur Wnioskodawcy pod względem finansowym, organizacyjnym i funkcjonalnym, które są w stanie samodzielnie planować, kontrolować i realizować założone działania gospodarcze przy wykorzystaniu alokowanych składników majątkowych oraz przy zaangażowaniu zatrudnionych pracowników i pod nadzorem osób przyporządkowanych do tych działalności.
Z uwagi na powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, przeprowadzenie Podziału w ramach którego zostanie wydzielony zespół składników materialnych i niematerialnych do Nowej Spółki, z uwagi na treść art. 6 pkt 1 ustawy VAT, będzie podlegał wyłączeniu z opodatkowania VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przepisy art. 6 wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w cytowanym przepisie sformułowanie „transakcje zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18), zwanej dalej „KSH”.
W art. 529 § 1 Kodeksu spółek handlowych wyróżniono sposoby dokonania podziału spółek kapitałowych. Zgodnie z ww. przepisem:
Podział może być dokonany:
1) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały albo akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);
2) przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez zawiązanie nowych spółek);
3) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących i nowo zawiązanych, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);
4) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie);
5) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie).
Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejąca spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy - przeniesienie własności.
W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 pkt 27e ustawy, pod którym to pojęciem rozumie się:
Organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia, jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość). Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, tj. na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość. Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.
Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).
Podsumowując, na gruncie ustawy mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:
a) istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
b) zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
c) składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
d) zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Zatem dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi jego zorganizowaną część, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część przedsiębiorstwa jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
Trzeba zaznaczyć, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:
- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie lub jego zorganizowanej części zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem sprzedaży, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.
Zakres powyższego wyłączenia z zakresu opodatkowania zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy. W tym zakresie Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Trybunał rozpatrujący sprawę uznał, że przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu wspólnotowych regulacji VAT wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Przechodząc do kwestii objętych zakresem zadanego pytania w pierwszej kolejności wskazać należy, że dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala - z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp. - na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że Spółka planuje przeprowadzenie restrukturyzacji polegającej na podziale przez wydzielenie części majątku Spółki do nowej spółki zgodnie z dyspozycją art. 529 § 1 pkt 4 KSH. Celem tych działań jest wyraźne oddzielenie działalności operacyjnej (produkcyjnej, marketingowej oraz sprzedażowej) od działalności dotyczącej aktywów nieruchomościowych, co ma na celu zwiększenie koncentracji i efektywności w obu obszarach działalności. Po Podziale funkcjonować będą dwa odrębne podmioty: Spółka, która zachowa obecne funkcje operacyjne, oraz Nowa Spółka, która będzie posiadać aktywa nieruchomościowe i prowadzić za ich pomocą działalność gospodarczą we własnym zakresie.
Odnosząc się do wyodrębnienia finansowego składników majątkowych mających być przedmiotem wydzielenia do Nowej Spółki wskazali Państwo, że możliwe jest bezpośrednie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz aktywów i zobowiązań Spółki odpowiednio do zespołu składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki i Spółka dysponuje możliwością wyodrębnienia osobnego budżetu dla obydwu z wymienionych zespołów składników majątkowych. Zgodnie z przedstawionym opisem i jego uzupełnieniem możliwa jest alokacja przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań odpowiednio do jednostki stanowiącej zespół składników majątkowych wydzielanych do Nowej Spółki. Okoliczności te przemawiają za uznaniem, że wydzielane składniki są wyodrębnione na płaszczyźnie finansowej w Państwa przedsiębiorstwie.
Jednakże nie można uznać, że przedmiot wydzielenia będzie się charakteryzował wyodrębnieniem organizacyjnym. Jak wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego i jego uzupełnieniu pomimo że w wewnętrznych strukturach Spółki nie doszło do formalnego wyodrębnienia działalności na aktywach nieruchomościowych na podstawie statutu Spółki, regulaminu czy uchwały zgromadzenia wspólników Spółki to działalność ta była wyodrębniona w sposób faktyczny. Jako okoliczności, które na to wskazują podali Państwo że:
- działalność na aktywach nieruchomościowych posiada dedykowane środki trwałe niezbędne do wykonywania przypisanych im zadań biznesowych,
- zespół aktywów mający zostać wydzielonym do Nowej Spółki służył Spółce do prowadzenia działalności na aktywach nieruchomościowych - już w przeszłości aktywa te funkcjonowały jako samodzielna baza do prowadzenia działalności w postaci najmu.
Jak jednak wynika z okoliczności sprawy działalność przedsiębiorstwa to przede wszystkim (...), którą prowadzą Państwo w dwóch halach produkcyjnych, które będą przeniesione do Nowej Spółki. W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że aktywa nieruchomościowe są również wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej Spółki w zakresie (...). Natomiast po przeprowadzeniu wydzielenia części składników majątkowych i niemajątkowych Spółki obejmujących te nieruchomości do Nowej Spółki, Nowa Spółka będzie zajmowała się wynajmowaniem przedmiotowych aktywów nieruchomościowych, w szczególności na rzecz Spółki. Działalność operacyjna Spółki będzie bowiem kontynuowana w oparciu o te same nieruchomości i zlokalizowaną na nich infrastrukturę, co obecnie - z tą tylko różnicą, że po wydzieleniu majątek ten będzie wykorzystywany przez Spółkę w oparciu o umowę najmu. Głównym najemcą ww. aktywów nieruchomościowych będzie więc Spółka, co umożliwi jej dalsze prowadzenie działalności operacyjnej na tym samym terenie.
Powyższe wskazuje, że nieruchomości te służą działalności produkcyjnej i są dla niej niezbędne, a nie zaś działalności związanej z najmem czy zarządzaniem nieruchomościami.
Nie można wobec powyższego uznać, że składniki majątku służące do działalności na aktywach nieruchomościowych mają swoje miejsce w strukturze organizacyjnej odrębne od działalności produkcyjnej, czyli że są wyodrębnione organizacyjnie w Państwa spółce.
Co prawda wskazują Państwo, że do 2023 r. Spółka wynajmowała część aktywów nieruchomościowych na rzecz innego podmiotu i że obszar ten generował osobny (od działalności stricte produkcyjnej) strumień przychodów i kosztów, a w odniesieniu do planowanego wydzielenia wskazują Państwo że nie można całkowicie wykluczyć również najmu aktywów nieruchomościowych przez Nową Spółkę na rzecz innych niż Spółka podmiotów, to jednak działalność taka jest jedynie potencjalna, a głównym najemcą ww. aktywów nieruchomościowych będzie Spółka.
W analizowanej sprawie nieruchomości, które mają zostać wydzielone do Nowej Spółki nie będą pozwalały jej samodzielnie funkcjonować, jako niezależne, odrębne przedsiębiorstwo, bez zawarcia umowy najmu ze Spółką dzieloną. Nowa Spółka będzie funkcjonowała na potrzeby Spółki dzielonej.
Jednocześnie Nowa Spółka nie będzie wykorzystywała majątku który zostanie do niej wydzielony do kontynuowania działalności, do której służył on w spółce dzielonej - przedmiotem działalności Nowej Spółki będzie bowiem wynajem (w tym na rzecz spółki dzielonej), natomiast spółka dzielona prowadzi w przeważającej części działalność produkcyjną.
Jak wynika z przywołanych wcześniej przepisów i orzecznictwa kontynuowanie działalności gospodarczej przy zbyciu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy rozumieć, jako sytuację, w której nabywca w związku z dokonanym nabyciem nadal prowadzi przedsiębiorstwo. Przy czym nie chodzi tu o prowadzenie jakiejkolwiek działalności z wykorzystaniem składników nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, a o prowadzenie nabytego przedsiębiorstwa.
Tym samym nie sposób uznać, że występuje wyodrębnienie funkcjonalne zespołu składników będących przedmiotem wydzielenia.
W związku z powyższym należy wskazać, że zespół składników majątkowych mających być przedmiotem wydzielenia do Nowej Spółki nie będzie stanowić zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Tym samym przeniesienie go w ramach podziału przez wydzielenie nie będzie stanowiło czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy.
Wobec powyższego Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...).
Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
