Interpretacja indywidualna z dnia 28 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.905.2025.1.MJ

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

9 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

AA 

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

BB

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowana będąca stroną postępowania jest polskim rezydentem podatkowym, objęta nieograniczonym obowiązkiem podatkowym. Zainteresowana jest emerytką, nie prowadzi działalność gospodarczej, jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych z tytułu otrzymywanego wynagrodzenia (emerytury).

Zainteresowana będąca stroną powstępowania wraz z Zainteresowanym niebędącym stroną powstępowania - mężem, wskazanym we Wniosku jako osoba zainteresowana, (dalej razem zwani jako „Kredytobiorcy”) - w dniu 23 listopada 2007 r. zawarliście umowę kredytu mieszkaniowego z bankiem krajowym. Kredyt mieszkaniowy był kredytem walutowym w walucie CHF (frank szwajcarski). Kredyt został udzielony na własne cele mieszkaniowe Kredytobiorców. Kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej Kredytobiorców oraz był zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości.

Od 2007 r. Kredytobiorcy spłacali raty kredytu hipotecznego - Bank wypłacił Kredytobiorcom kwotę 637,741,04 PLN przeznaczoną na zakup mieszkania. W wykonaniu umowy Kredytobiorcy wpłacili do Banku w okresie spłaty kredytu kwotę 254.449,24 CHF oraz 35.156,30 PLN (każdy z Kredytobiorców wpłacił po połowie ww. kwotę). Zainteresowana będąca stroną postępowania wpłaciła 127.224,62 CHF oraz 17.578,15 PLN oraz Zainteresowany niebędący stroną postępowania wpłacił 127.224,62 CHF oraz 17.578,15 PLN.

W związku z zawarciem w umowie niedozwolonych klauzul umownych, Zainteresowani wystąpili z powództwem sądowym do Sądu Okręgowego z żądaniem unieważnienia umowy kredytowej. W roku 2025 Bank zaproponował zawarcie ugody przedsądowej w celu polubownego zakończenia sporu sądowego. Ugoda ma zostać zwarta w celu polubownego zakończenia sporu i uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających ze spłacanego kredytu mieszkaniowego. Na wskutek zawartej Ugody (zaproponowane przez Bank zapisy), Bank dokona zmiany waluty kredytu na PLN po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia Ugody.

Kwota kredytu pozostała do spłaty na dzień zawarcia ugody przeliczona na PLN zostanie umorzona przez Bank. Na kwotę umorzenia składać się będzie wyłącznie kapitał kredytu przeliczony na PLN.

Na mocy zawartej Ugody Kredytobiorcy zgodzą się uznać zawartą umowę kredytową za wiążącą, zgodzą się na dokonanie zmian w zakresie waluty kredytu i umorzenia pozostałej do kwoty spłaty kapitału kredytu. Kredytobiorcy przyjmą też do wiadomości, iż cześć z klauzul umownych mogłaby być uznana za abuzywne.

W związku z zawarciem przedmiotowej Ugody potwierdzającej skuteczność zawarcia umowy kredytowej przy jednoczesnej zmianie waluty i sposobu rozliczenia pozostałej do spłaty kwoty kredytu, Bank zobowiązał się do wypłaty Kredytobiorcom kwoty 825.500,00 PLN, która to kwota zostanie po połowie przekazana na konto każdego z Kredytobiorców w terminie miesiąca od dnia zawarcia Ugody.

Tekst Ugody kreowany przez Bank nie zawiera w swojej treści informacji czym jest kwota wypłaty, jednakże kwota ta została ustalona w ramach wzajemnych negocjacji jako zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy kredytu Kredytobiorcy przekazali na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych - zwrot kwoty, która była uprzednio poniesiona z własnych środków Kredytobiorców.

Rozliczenie Ugody przedstawia się następująco (na podstawie wstępnych propozycji) :

·kwota umorzona przez Bank wynosi 72.703,75 CHF (kwota przeliczona przez bank i wskazana w propozycji ugodowej 331.958,05 PLN),

·kwota wypłacona przez Bank Kredytobiorcom 637.741,04 PLN,

·kwota spłaty należna Bankowi 305.782,99 PLN - wyliczona jako kwota pierwotnie udzielona (637.741,04 PLN) minus kwota umorzenia (331.958,05 PLN),

·kwota wpłacona do Banku przez Kredytobiorców 1.196.233,62 PLN - przeliczając CHF po kursie NBP z dnia obecnego (254.449,24 CHF x 4,5631 = 1.161.077,33 PLN plus kwota 35.156,30 PLN),

·kwota nadpłaty kredytu wynosi więc 1.196.233,62 PLN – 331.958,05 PLN = 864.275,57 PLN,

·kwota zaproponowana w Ugodzie 825.500,00 PLN - co stanowi część nadpłaty kredytu dokonanej przez Kredytobiorców

Kwoty ostateczne Ugody mogą się różnić od kwot obecnie zaproponowanych ze względu na kurs waluty przyjętej do przeliczenia CHF na PLN.

Jednocześnie w treści Ugody został zamieszczony wpis, iż Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, iż Bank wystawi dokument PIT-11 wykazując kwotę umorzenia w części/całości oraz dokonaną wypłatę jako przychód podatkowy.

Bank poinformował w treści Ugody o możliwości z zaniechania poboru podatku w związku z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. zmieniającego rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2024 r. poz. 1912). Warunkiem skorzystania z zaniechania poboru podatku w zakresie kwoty umorzenia (331.754,48 PLN) jest złożenie stosownych oświadczeń o treści zgodnej z Rozporządzeniem (treść umowy kredytu jest zgodna z wymogami opisanymi w Rozporządzeniu).

Bank odnosząc się zaś do kwoty wypłacanej uznał, iż ten przychód może być wykazany w PIT- 11 jako przychód podlegający opodatkowaniu - na chwilę obecną w związku z prowadzonymi negocjacjami nie jest to wprost wskazane w Ugodzie i nie jest to stanowisko jednoznaczne.

Na argumenty Kredytobiorcy wskazujące na brak opodatkowania przedmiotowego zwrotu (co wynika z licznych interpretacji indywidualnych) została udzielona odpowiedź, iż Bank nie może świadczyć usług doradztwa podatkowego, a ostateczna kwestia w zakresie opodatkowania lub braku opodatkowania przychodu spoczywa na Kredytobiorcach, którzy w razie wątpliwości mogą wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej rozstrzygającą tą kwestię w sposób definitywny.

Kwestia umorzenia i zaniechania poboru podatku nie budzi wątpliwości u żadnej ze stron Ugody, a tym samym umorzenie kwoty kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe może korzystać z zaniechania poboru podatku i w tej części Bank wskazał, iż nie będzie raportował przychodu w PIT- 11.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii wypłaty proponowanej Państwu kwoty wypłaty (825.500,00 PLN).

Pytanie

Czy otrzymana na podstawie Ugody kwota wypłaty będzie stanowiła przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

Państwa zdaniem, otrzymana na podstawie Ugody kwota wypłaty (825.500,00 PLN) nie będzie stanowiła przychodu podatkowego podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż jest ona częściowym zwrotem kwot wpłaconych do Banku przez Kredytobiorców stanowiących nadwyżkę ponad kwotę kredytu podlegającego spłacie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Takie rozumienie przychodu zostało potwierdzone w licznych indywidualnych interpretacjach podatkowych czy też wyrokach sądowych (np. Wyrok NSA z 29 listopada 2018 r., sygn. akt II FSK 799/18, wyrok WSA w Gliwicach z dnia 7 marca 2024 r., sygn. I SA/Gl 813/23).

W tym momencie należy podkreślić, iż ustawa podatkowa co do zasady nie określa jako przychód podatkowy samego umorzenia kredytu czy też innej formy rozliczenia istniejącego zobowiązania kredytowego (np. zawartej ugody). Co do zasady aby umorzenie czy też inna forma rozliczenia zobowiązania kredytowego była przychodem podatkowym musi spełnić definicję przychodu - tj. musi powstać przysporzenia podatkowego po stronie kredytobiorcy. Jeżeli więc Bank zawiera Ugody z kredytobiorcami, to niezależnie od formy rozliczenia musi powstać przysporzenie majątkowe aby mówić o przychodzie na gruncie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT: "Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania".

Z powyższego wynika, że art. 42a ust. 1 ustawy o PIT nakłada obowiązki informacyjne na podmioty dokonujące wypłat należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT stanowiących przychód podatkowy dla podatnika, w sytuacji jeżeli ten przychód nie został wyłączony na mocy art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Obowiązek wystawienia wskazanej w cytowanym przepisie informacji obejmuje wszystkie podmioty, z wyjątkiem osób fizycznych, które nie są przedsiębiorcami.

Norma art. 42a ust. 1 może być więc interpretowana przez Bank, w sytuacji zawarcia przedmiotowej Ugody, jako rodząca obowiązek wystawienia PIT-11, co jednak nie zwalnia podatnika z dokonania oceny podatkowej zdarzenia i opodatkowania przychodu jeżeli taki przychód powstał.

W celu ustalenia, czy w analizowanym przypadku spoczywa na Państwu obowiązek opodatkowania przychodu, należy ustalić, czy wypłata środków pieniężnych opisanych w stanie faktycznym na mocy Ugody stanowi przychód podatkowy na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt i-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

W celu ustalenia, czy opisane zwroty stanowią przychód podatkowy należy ustalić co jest przedmiotem zwrotu i jak należy tratować Ugodę zwartą z Kredytobiorcą, czy ten zwrot stanowi przysporzenie majątkowe i tym samym czy jest przychodem podatkowy, a w dalszej kolejności czy ten przychód jest ujęty w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT i czy nie jest kategorią wyłączoną z opodatkowania.

Instytucja ugody jako jednego z typów umowy jest regulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego, przez ugodę "strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać."

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, iż ugoda powinna cechować się następującym elementami:

a)ugoda może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór co do roszczeń wynikających z tego stosunku;

b)celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu;

c)strony ugody dążą do osiągnięcia tego celu przez wzajemne ustępstwa (w literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy podmiot rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.).

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Ugodę zalicza się do kategorii umów ustalających i następczych, tj. mających na celu nadanie już istniejącemu stosunkowi prawnemu cechy pewności i bezsporności. Ugoda może zmierzać do potwierdzenia treści już istniejącego stosunku prawnego, jak i zmieniać bądź rozwiązywać ten stosunek. Natomiast nie może ona kreować nowego stosunku prawnego (K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 30, Warszawa 2022).

Takie stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z 4 lutego 2004 r., sygn. akt I CK 178/03, w którym Sąd wskazał, że: "Literalne brzmienie przepisu, w którym zawarto legalną definicję ugody, jednoznacznie uzasadnia wniosek, iż o ugodzie można mówić jedynie w sytuacji, gdy reguluje ona prawa i obowiązki stron (w celu usunięcia wątpliwości lub sporu) - przy czynieniu wzajemnych ustępstw - w ramach istniejącego już stosunku prawnego. Ugoda nie może natomiast kreować nowego stosunku prawnego między stronami".

Niekwestionowanym jest, iż obecnie banki krajowe zawierają liczne ugody sądowe dotyczące kredytów walutowych. Gdyby nie fakt licznych sporów sądowych, które były/są prowadzone w odniesieniu kredytów walutowych w związku z istnieniem klauzul abuzywnych w umowach kredytowych, Bank nie wdrażałby środków zaradczych w postaci zawarcia Ugody w przedmiotowym zakresie (co potwierdza tekst Ugody, gdzie wskazano na liczne wyroki sądowe). Z tego względu wszelkie cechy ugody zostały spełnione w przedmiotowym przypadku (niewątpliwe mamy do czynienia z ugodami w myśl prawa cywilnego).

Wyliczenie Kwoty zwrotu jest zatem konsekwencją zgodnego uznania przez Bank i Kredytobiorcę, że część postanowień umownych w ramach łączącej strony Umowy mogłaby prowadzić do unieważnienia umowy kredytowej, a w konsekwencji zawarcie Ugody jest zasadne, w konsekwencji Kredytobiorcom należy się zwrot określonej kwoty.

W świetle powyższego, mając na uwadze elementy konstrukcyjne instytucji ugody, tj. w szczególności fakt, że ugoda nie kreuje nowego stosunku prawnego i jest zawierana niejako "na tle" pierwotnego stosunku prawnego, rozliczenia z tytułu Ugody dla celów PIT nie powinny być rozpatrywane w oderwaniu od rozliczeń dokonywanych pomiędzy Bankiem a Kredytobiorcami na podstawie Umowy kredytu.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata co do zasady są obojętne podatkowo (brak przysporzenia po stronie kredytobiorcy), co znajduje swoje odzwierciedlenie między innymi w art. 14 ust. 3, gdzie ustawodawca wskazał niektóre zdarzenia gospodarcze niebędące przychodem podatkowym lub wskazując inny moment rozpoznania przychodu podatkowego, w tym także brak przychodu z tytułu udzielenia/spłaty kredytu. W myśl 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT zarówno otrzymanie jak również spłata kredytu/pożyczki nie stanowi przychodu podatkowego.

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, iż sama spłata bądź otrzymanie kredytu powinno pozostać neutralne podatkowe. Tym samym zwrot części dokonanych spłat kredytu nie powinna stanowić przychodu podatkowego, gdyż taki zwrot nie skutkuje przysporzeniem majątkowym po stronie kredytobiorcy.

Niewątpliwe postępująca deprecjacja PLN, w szczególności w stosunku do CHF, przyczyniła się do pogorszenia sytuacji finansowej kredytobiorców (pożyczkobiorców) będących stroną umów kredytów (pożyczek) denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej. Zawarta Ugoda ma na celu zrekompensować straty jakie ponieśli Kredytobiorcy i jednocześnie uchronić Bank przed ryzykiem sporu sądowego i poniesieniem strat wyższych niż wynikających z zawartej Ugody. Kwoty Ugody nie kreują realnego przysporzenia po stronie kredytobiorcy zaś raczej wyrównują uszczerbek materialny jaki ponieśli kredytobiorcy.

W wydawanych interpretacja podatkowych oraz wyrokach sądowych wskazuje się, iż zwroty z tytułu wpłat rat kapitałowo-odsetkowych jeżeli nie powodują spłaty kwoty niższej niż kwota udzielonego kredytu, to takie zwroty nie są przychodem podatkowym. Tym samym ewentualny przychód jeżeli powstaje, to tylko w sytuacji kiedy Kwota zwrotu powoduje spłatę kredytu w niższej wysokości niż pierwotnie udzielony kredyt.

W związku z zawarciem Ugody Kredytobiorca otrzymuje niejako ekwiwalent środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy kredytu przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego Kredytu - zwrot kwoty, która była uprzednio poniesiona z jego własnych środków. Zatem kwoty te nie powodują faktycznego przyrostu w jego majątku, a jedynie "wyrównanie" wcześniejszego zmniejszenia w jego majątku.

W konsekwencji sytuacja opisana we wniosku nie spełnia celu i podstawowej przesłanki przychodu, jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów, ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Tym samym nieuzasadnione byłoby opodatkowanie podatkiem dochodowym na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT kwot otrzymywanych na mocy Ugody tytułem zwrotu jako niespełniających definicji "przychodu".

Podejście takie znajduje odzwierciedlenie w wydawanych indywidualnych interpretacjach podatkowych skierowanych do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych czy też płatników podatku - np. w interpretacji z dnia 27 grudnia 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.491.2O23.2.ŁS potwierdzono za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy dotyczące braku przychodu w odniesieniu do Ugód dotyczących kredytów walutowych:

„Mając na uwadze powyższe, w świetle przytoczonej powyżej argumentacji, w Państwa ocenie, w związku z zawarciem Ugody i otrzymaniem Zwrotu, po stronie Kredytobiorcy nie powstaje przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. W konsekwencji, skoro - w związku z dokonywaniem Zwrotów - po stronie Kredytobiorcy nie powstaje przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, to tym samym nie sposób mówić, aby świadczenie wypłacane przez Bank na mocy Ugody stanowiło przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. W konsekwencji na Banku nie spoczywa obowiązek, o którym mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o PIT. Reasumując, Państwa zdaniem, w związku z opisanym w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym dokonaniem Zwrotu na mocy Ugody, Bank nie jest zobowiązany do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej Kredytobiorcy jako podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe. Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.”

W interpretacji indywidualnej z 1 lipca 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.397.2020.1.AMN Dyrektor KIS wskazał, że: "zwrot zapłaconych Bankowi kwot dokonywany przez Bank na rzecz Klienta wskutek unieważnienia umowy kredytowej nie stanowi przysporzenia po stronie kredytobiorcy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po stronie kredytobiorcy w związku z dokonanym zwrotem nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. W przypadku zwrotu świadczenia na podstawie nieważnej umowy kredytowej Klient otrzyma z powrotem swój kapitał (zwrot zapłaconych Bankowi kwot). Kwoty te będą stanowiły jedynie zwrot poniesionych wcześniej kosztów. Nie ma zatem podstaw, aby uznać je za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota ww. zwrotu jest obojętna podatkowo".

Kwestia opodatkowania zwrotów rat kapitałowo-odsetkowych i wystawiania PIT-11 była także analizowana z perspektywy banków, tj. podmiotów zawierających ugody sądowe - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w najnowszej interpretacji z dnia 22 listopada 2024 (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.682.2024.2.ACZ) uznał stanowisko Banku za prawidłowe w kontekście braku obowiązku wystawienia PIT-11 w związku ze zwrotem rat kapitałowo-odsetkowych w związku z ugodami zawieranymi właśnie w odniesieniu do spłaconych kredytów walutowych.

Końcowo można także przytoczyć treść interpretacji indywidualnej z dnia 25 czerwca 2025 r., sygn. 0113-KDWPT.4011.35.2025.2.KSM, gdzie także doszło do umorzenia wierzytelności oraz wypłaty kwoty wynikające z ugody. Jak wskazano „ ... kwota nadpłaconego kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r., którą bank zwrócił Pani w związku z zawarciem ugody, nie stanowi dla Pani przychodu. Czynność ta nie powoduje uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu Pani majątku. Otrzymana przez Panią kwota 24 250 zł stanowi nadpłatę powstałą w wyniku przewalutowania kredytu. Zatem ww. środki pieniężne nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych”.

Tym samym należy wskazać, iż prezentowane stanowisko jest spójne z licznymi interpretacjami wskazującymi, iż kwota otrzymywana na podstawie ugody będąca zwrotem wpłaconych uprzednio kwot tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, nie jest przychodem podatkowym.

Mając na uwadze powyższe, wnosicie Państwo o potwierdzenie prawidłowości wskazanego powyżej stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazali Państwo, że na podstawie ugody bank wypłaci Państwu określoną kwotę, która po połowie zostanie przekazana na konto każdego z Państwa. Powzięli Państwo wątpliwość, czy wypłata tej kwoty będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wypłata określonej kwoty

Ugoda – jako jeden z typów umów – regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Państwa skutki podatkowe z tytułu wypłaty określonej kwoty

Jak wynika z opisu sprawy, na podstawie zawartej ugody bank zwróci Państwu środki pieniężne, które wcześniej na mocy Umowy kredytu przekazaliście Państwo na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Będzie to zwrot kwoty, która była uprzednio poniesiona z Państwa własnych środków.

W przypadku zwrotu nadpłaconych środków pieniężnych - taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie Kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot nadpłaconych środków, które wcześniej wpłacił tytułem spłaty zaciągniętego kredytu.

Taka wypłata będzie więc dla kredytobiorcy neutralna podatkowo – po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Skoro otrzymacie Państwo od banku zwrot środków będących nadpłatą kredytu, to otrzymana przez Państwa kwota będzie stanowiła zatem zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciliście Państwo do banku.

Wobec powyższego, wypłata przez bank na Państwa rzecz tej kwoty będzie dla Państwa neutralna podatkowo. W wyniku tej wypłaty nie osiągniecie Państwo bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Państwa stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym - nie ciąży na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Jednocześnie informuję, że nie odniosłem się do wskazanego przez Państwa we własnym stanowisku art. 14 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem ma on zastosowanie do otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), które związane są z działalnością gospodarczą. Natomiast z treści Państwa wniosku wynika, że zawarliście Państwo umowę kredytu hipotecznego na własne cele mieszkaniowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, określonych stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych i tylko do nich się odnoszących.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Przy wydawaniu interpretacji indywidualnych w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym we wniosku - nie prowadzę postępowania dowodowego. Przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem więc wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku opis zdarzenia różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Państwa chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani AA (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.