Interpretacja indywidualna z dnia 3 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.703.2025.3.AK
Zaniechanie poboru podatku dochodowego od umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego jest możliwe wyłącznie w części, w której kredyt został zaciągnięty na wydatki opisane w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i rozporządzeniu Ministra Finansów.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
11 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 sierpnia 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 23 września 2025 r. (wpływ 25 września 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie oraz pismem z 6 listopada 2025 r. (wpływ 6 listopada 2025 r.) i pismem z 8 listopada 2025 r. (wpływ 8 listopada 2025 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:(...)
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: (...)
Opis stanu faktycznego
Zainteresowany będący stroną postępowania wraz z żoną (...) zawarli z (…) Bankiem (...) w dniu 19 października 2007 r. umowę nr (…) o kredyt hipoteczny. Na warunkach określonych w Umowie pozwany Bank zobowiązał się postawić do dyspozycji kredyt w wysokości … CHF. Wszyscy Kredytobiorcy odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości. Bank jest podmiotem podlegającym nadzorowi sprawowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Integralną część zawartej Umowy stanowił Regulamin Produktów Kredytowych dla Klientów Indywidualnych, zwany dalej „Regulaminem” oraz Załącznik nr 1 do Umowy.
W ust. 4 pkt 1 Umowy strony określiły, iż celem kredytu były spłata kredytu hipotecznego udzielonego Kredytobiorcom przez (…), umowa nr (…), z dnia 27 maja 2005 roku oraz dowolny cel konsumpcyjny. Środki pochodzące z kredytu zostały przeznaczone jednorazowo na ww. cele.
Celem umowy kredytu hipotecznego udzielonego Kredytobiorcom przez (…), na podstawie umowy nr (…), z dnia 27 maja 2005 roku w wysokości … CHF było sfinansowanie kosztów inwestycji polegającej na budowie lokalu mieszkalnego znajdującego się w budynku wielomieszkaniowym zgodnie z umowę realizacyjną nr (…) prowadzoną przez firmę (…) sp. z o.o. na nieruchomości położonej w K. (...) stanowiącej własność Gminy K., a oddanej w wieczyste użytkowanie (…) sp. z o.o. oraz na sfinansowanie dodatkowych kosztów związanych z tą inwestycją.
Nabywany lokal przeznaczony był na zaspokojenie potrzeb własnych Kredytobiorców. Kredyt ten został zaciągnięty przez wszystkich Kredytobiorców. Kredyt został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Wszyscy kredytobiorcy odpowiadali solidarnie za spłatę kredytu. Kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. na budowę własnego lokalu mieszkalnego. Kredyt został w całości przeznaczony na cel wskazany w umowie, co stanowiło jednocześnie realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Pozostałe środki pochodzące z Umowy przeznaczone zostały na urządzenie nabytego wcześniej przez Kredytobiorców lokalu. Kredytobiorcy realizują w lokalu własne cele mieszkaniowe.
Jak określono w ust. 3 Umowy kredytowaną nieruchomość stanowił lokal mieszkalny nr 6 położony w K. (...), dla której Sąd Rejonowy (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadził księgę wieczystą KW nr (…).
Okres kredytowania został wyznaczony na 360 miesięcy, licząc od daty pierwszego uruchomienia kredytu.
Sposób uruchomienia kredytu określono w ust. 5 Umowy. Uruchomienie kredytu nastąpić mogło najpóźniej dnia 5 kwietnia 2008 r. Na pisemny wniosek Kredytobiorców Bank mógł wyrazić zgodę na piśmie na przedłużenie terminu na uruchomienie kredytu, bez potrzeby podpisywania aneksu do Umowy.
Uruchomienie kredytu nastąpić miało jednorazowo w wysokości całkowitego zadłużenia z tytułu kredytu udzielonego Kredytobiorcom, zgodnie z dyspozycją uruchomienia kredytu, ale w kwocie nie większej niż … CHF wskazanej w dotyczącym spłacanego kredytu oświadczeniu (…), umowa nr (…), z dnia 27 maja 2005 roku. Uruchamiana kwota kredytu mogła zostać zwiększona o ewentualne odsetki naliczone przez okres od dnia wydania oświadczenia banku do dnia uruchomienia kredytu. Natomiast stosownie do ust. 5 pkt 5.2 9) Umowy, pozostałą kwotę kredytu, nie większą jednak niż … CHF, Bank przelał na rachunek bankowy Kredytobiorców wskazany w dyspozycji uruchomienia kredytu, z przeznaczeniem na dowolny cel konsumpcyjny.
Warunki uruchomienia kredytu, określone w ust. 5 pkt 5.3 umowy, stanowiły:
·Złożenie we właściwej jednostce Banku podpisanych przez Kredytobiorców dyspozycji uruchomienia kredytu na formularzu bankowym, oświadczenia o poddaniu się egzekucji wobec Banku na formularzu bankowym, weksla in blanco z deklarację wekslową, z klauzulą -„bez protestu” wystawionego na rzecz (…) i na zabezpieczenie roszczeń (…) wobec Kredytobiorców z tytułu wypłaty odszkodowania dla Banku, sporządzonego według wzoru przekazanego przez Bank oświadczenia dla (…) związanego z objęciem Kredytu ubezpieczeniem przez ten zakład ubezpieczeń;
·Zapewnienie przez Kredytobiorców na ich rachunku kwoty składki ubezpieczeniowej z tytułu ubezpieczenia spłaty kredytu stanowiącej równowartość … CHF;
·Ustanowienie zabezpieczeń spłaty kredytu określonych w pkt 9.2:
·Podpisanie i złożenie we właściwej jednostce Banku oświadczenia przez właściciela nieruchomości, na której mają być ustanowione hipoteki stanowiące zabezpieczenie kredytu, oświadczenia o ustanowieniu hipotek;
·Przedstawienie we właściwej jednostce banku potwierdzenia na kopii przez właściwy Sąd złożenia wniosku o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości, na której ustanawiane są hipoteki stanowiące zabezpieczenie kredytu oraz wniosku o wpis tych hipotek wraz z dowodem zapłaty opłaty sądowej;
·Uzupełnienie podpisu Kredytobiorcy, pana M.T. na zaświadczeniu o zatrudnieniu;
·Dostarczenie pozytywnej opinii o limicie udzielonego w rachunku w wysokości … PLN przez (…) Bank (…);
·Dostarczenie pozytywnej opinii dotyczącej kredytu ratalnego udzielonego przez (…) Bank (…), z podaną wysokością raty miesięcznej, nie wyższej niż 210,00 PLN.
Zgodnie zaś z ust. 5 pkt 5.5 Umowy uruchomienie kredytu miało zostać dokonane pomimo nieustanowienia hipotek na zabezpieczenie kredytu oraz przelewu na rzecz Banku wierzytelności z tytułu ubezpieczenia od ognia i żywiołów (zdarzeń losowych).
Stosownie do ust. 6 Umowy oprocentowanie kredytu było równe stopie bazowej oprocentowania, którą stanowił LIBOR dla 6 miesięcznych depozytów CHF w powiększonej o 1,2 punktu procentowego stałej marży. Wysokość stopy bazowej oprocentowania ustalana była po raz pierwszy w dniu pierwszego uruchomienia kredytu. Tak ustalona stopa bazowa oprocentowania obowiązywała do najbliższego piątego dnia miesiąca, w przypadku jednak, gdy pierwsze uruchomienie kredytu nastąpiło piątego dnia miesiąca wówczas nadal obowiązywała stopa bazowa oprocentowania ustalona na dzień pierwszego uruchomienia kredytu. Kolejne aktualizacje miały być dokonywane co sześć miesięcy. Jak stanowi ust. 6 pkt 6.2 Umowy ustalenie i aktualizacja stopy bazowej następowała z zastosowaniem stopy bazowej oprocentowania na piątego dnia miesiąca, która ogłaszana miała być dwa dni robocze wcześniej. Szczegółowe zasady ustalania i aktualizacji stopy bazowej oprocentowania określał Regulamin. W dniu sporządzenia umowy oprocentowanie kredytu wynosiło 4,085%.
Zgodnie z ust. 7 pkt 7.1 umowy pozwany Bank był upoważniony do pobierania następujących prowizji i opłat:
·Prowizji z tytułu udzielenia kredytu w wysokości 0% kwoty kredytu;
·Prowizji za przedterminową częściową spłatę w wysokości 0%
·Prowizji z tytułu udzielenia kredytu w wysokości 0% kwoty udzielonego kredytu dla kredytów, przy których łączna kwota nadpłat w okresie pierwszych 3 lat od całkowitego uruchomienia kredytu nie przekroczyła 15% wartości kwoty kredytu oraz prowizji w wysokości 1,50% w przypadku, gdy łączna kwota nadpłat w okresie pierwszych 3 lat trwania kredytu przekroczyła 15% wartości kwoty udzielonego kredytu lub w przypadku całkowitej spłaty kredytu w tym okresie;
·Opłaty za przegląd przez Bank na wniosek Kredytobiorców księgi wieczystej nieruchomości, na której ustanawiane są hipoteki stanowiące zabezpieczenie kredytu w wysokości 200 PLN;
·Opłaty za wystawienie przez Bank na życzenie Kredytobiorców dokumentu związanego z udzieleniem kredytu (za każdy pojedynczy dokument) w wysokości 60 PLN.
Sposób i terminy spłaty rat kredytu i odsetek zostały opisane w ust. 8 Umowy. Zgodnie z pkt 8.1 Umowy kredyt miał być spłacany w ratach kapitałowych rosnących tj. w równych ratach kapitałowo-odsetkowych, przy czym liczba miesięcznych równych rat kapitałowych wynosiła 359. Raty kapitałowe i odsetkowe wymagane były co miesiąc w piątym dniu miesiąca, a jeśli nie był to dzień roboczy, to w najbliższym poprzedzającym go dniu roboczym. Stosownie do ust. 8 pkt 8.3 Umowy, pierwsza spłata raty kapitałowej wymagalna była w drugim miesiącu następującym po miesiącu, w którym nastąpiło uruchomienie kredytu, natomiast w przypadku udzielenia karencji w spłacie kapitału, pierwsza spłata raty kapitałowej wymagalna była w drugim miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynął okres karencji. Okres od uruchomienia części kredytu do uruchomienia całości kredytu, w zakresie obowiązku spłaty kredytu, był traktowany tak samo jak karencja w spłacie kredytu. Stosownie do ust. 8 pkt 8.6 Umowy Kredytobiorcy mogli skorzystać z możliwości tymczasowego zawieszenia obowiązku spłaty rat kapitałowych kredytu na zasadach i warunkach określonych w Regulaminie - wniosek o skorzystanie z wakacji kredytowych musiał być przez nich złożony najpóźniej 10 dni przed terminem najbliżej płatności, której dotyczyć miały wakacje kredytowe. W przypadku przedterminowej spłaty kredytu w części, kwota spłaty nie mogła być niższa niż jednokrotność raty kapitałowo-odsetkowej. Spłata należności z tytułu kredytu następowała z rachunku o numerze wskazanym w ust. 8 pkt 8.8 Umowy, rachunek ten był prowadzony w CHF i zasilany był wyłącznie środkami w tej walucie. Kredytobiorcy zobowiązali się do zapewnienia na tym rachunku wystarczającej kwoty środków do pokrycia wymagalnych należności Banku z tytułu kredytu.
Na podstawie ust. 9 Umowy Kredytobiorcy zobowiązani byli do ustanowienia zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci:
· Hipoteki zwykłej na kredytowanej nieruchomości o najwyższym pierwszeństwie w kwocie … CHF na zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu spłaty kwoty kredytu;
· Hipoteki kaucyjnej na kredytowanej nieruchomości o najwyższym pierwszeństwie do kwoty … CHF na zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu spłaty odsetek od kredytu i innych należności z tytułu kredytu;
· Cesji na rzecz Banku przysługującej Kredytobiorcom wierzytelności z umowy ubezpieczenia kredytowanej nieruchomości od ognia i innych żywiołów (zdarzeń losowych), przy czym suma ubezpieczenia nie mogła być niższa niż kwota kredytu.
Do czasu dostarczenia Bankowi odpisów z odpowiednich ksiąg wieczystych potwierdzających prawomocne wpisy opisanych powyżej hipotek na rzecz Banku, zabezpieczenie kredytu stanowiło również ubezpieczenie spłaty kredytu w (…). Jak określono w ust. 9 pkt 9.2 1) Umowy Kredytobiorcy zobowiązani byli do zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres pełnych 12 miesięcy kalendarzowych, w których miała być udzielana ochrona ubezpieczeniowa przez (…). Składka ubezpieczeniowa wynosiła 0,96% kwoty kredytu i płatna była w PLN, natomiast w przypadku kredytów walutowych przeliczenie następowało po kursie sprzedaży waluty obcej wg pierwszej tabeli Banku ogłoszonej w dniu pierwszego uruchomienia kredytu. Składka ubezpieczeniowa podlegała zwrotowi w terminie 31 dni od dnia dostarczenia do Banku odpisu z księgi wieczystej potwierdzającego prawomocny wpis hipotek stanowiących zabezpieczenie kredytu albo całkowitej spłaty kredytu albo zmiany ubezpieczenia kredytu w (…) na inne zabezpieczenie kredytu. Zwrot składki ubezpieczeniowej następował w wysokości proporcjonalnej do liczby pełnych miesięcy pozostałych do zakończenia okresu ubezpieczenia z wyłączeniem miesiąca, w którym nastąpiło zdarzenie kończące okres ubezpieczenia.
Zgodnie z ust. 10 Umowy Kredytobiorcy upoważnili Bank do pobrania z rachunku, o którym mowa w ust. 8 pkt 8.8 Umowy, kwot na pokrycie składek ubezpieczeniowych ubezpieczeń, które stanowiły lub których dotyczyło zabezpieczenie kredytu.
Jak wskazano w ust. 11 pkt 11.1 Umowy pozwany Bank zastrzegł sobie możliwość zmiany waluty kredytu z waluty obcej na PLN lub wydłużenia okresu kredytowania w przypadku, gdy na skutek wzrostu ryzyka zmiany kursu walut lub ryzyka zmiany oprocentowania mogło nastąpić zagrożenie zdolności kredytowej Kredytobiorców. Zmiana waluty kredytu lub wydłużenia okresu kredytowania miały na celu poprawę zdolności kredytowej Kredytobiorców i nie miały wiązać się z ich obowiązkiem zapłaty prowizji lub opłat. Kredytobiorcy mogli dokonać wypowiedzenia Umowy z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia o zmianie waluty kredytu lub wydłużenia okresu kredytowania. Stosownie do ust. 11 pkt 11.3 Umowy w przypadku nie otrzymania przez Bank w ww. terminie oświadczenia Kredytobiorców wskazującego nową walutę kredytu albo oświadczenia o wypowiedzeniu Umowy, waluta kredytu ulegała zmianie na PLN lub wydłużał się okres kredytowania. Kredytobiorcy oświadczyli, że są świadomi ryzyka zaciągnięcia kredytu w walutach obcych, które wynikało z możliwości zmiany kursu waluty kredytu wobec PLN lub zmiany oprocentowania waluty obcej, których skutkiem mogło być zagrożenie zdolności kredytowej Kredytobiorców spowodowane istotnym podwyższeniem wartości kredytu i odsetek do spłaty.
Na podstawie ust. 12 pkt 12.1 Umowy Kredytobiorcy zobowiązali się do pokrycia ze środków własnych, wynikających ze zmian kursu waluty kredytu, różnic pomiędzy ceną nabycia kredytowanej nieruchomości i kwoty kredytu oraz do niezwłocznego dostarczenia do Banku potwierdzenia dokonania pokrycia tej różnicy.
Zgodnie z treścią ust. 12 pkt 12.2 Umowy Kredytobiorcy upoważnili Bank do obciążania rachunku, o którym mowa w ust. 8 pkt 8.8 Umowy, do wysokości dostępnego salda, wszelkimi kwotami wymagalnych należności wynikającymi z Umowy, w szczególności kwotami rat kredytu i odsetek, prowizji i opłat oraz kosztami ustanowienia i utrzymania zabezpieczeń kredytu, w tym kwotami składek ubezpieczeniowych. W przypadku, gdy rachunek był prowadzony w walucie innej niż waluta wymagalnych należności, obciążenie następowało po przewalutowaniu. Kredytobiorcy zobowiązali się do otrzymania na rachunku środków wystarczających do pokrycia w terminie wszystkich wymagalnych kwot należności wynikających z umowy.
Jak wskazano w ust. 12 pkt 12.3 Umowy Bank był upoważniony do obciążania wszystkich rachunków Kredytobiorców prowadzonych przez Bank kwotami zadłużenia przeterminowanego oraz do podjęcia wszelkich koniecznych do ustanowienia zabezpieczeń kredytu czynności faktycznych i prawnych, natomiast w przypadku, gdy obciążany rachunek prowadzony był w innej walucie niż waluta zadłużenia przeterminowanego, obciążenie następowało po przewalutowaniu.
W sprawach nieuregulowanych w Umowie zastosowanie miały postanowienia Regulaminu, stanowiącego integralną część umowy, w przypadku rozbieżności pomiędzy postanowieniami Umowy a Regulaminu, pierwszeństwo miały postanowienia Regulaminu. Do pojęć niezdefiniowanych w Umowie zastosowanie miały definicje zawarte w Regulaminie. Stosownie do ust. 12 pkt 12.4 Umowy Kredytobiorcy oświadczyli, że zapoznali się i zaakceptowali warunki Regulaminu, a także potwierdzili dotyczące ich zobowiązania, oświadczenia i zapewnienia w nim zawarte.
Stosownie do ust. 1 Załącznika nr 1 do Umowy z dnia 19 października 2007 r. rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła 4,2689% i została obliczona przy przyjęciu łącznie następujących założeń w całym okresie kredytowania:
·Wysokość kwoty kredytu, długość okresu kredytowania, wysokość oprocentowania kredytu oraz rodzaje i wysokość opłat i prowizji nie ulegną zmianie,
·Uruchomienie całej kwoty kredytu nastąpi w dniu zawarcia Umowy;
·Kredyt wraz z odsetkami zostanie spłacony w umownych terminach spłat;
·Kredytobiorcy nie będą dokonywali jakichkolwiek przedterminowych spłat kredytu.
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania może różnić się od podanej, gdyż jej wysokość zależała od faktycznej kwoty i okresu wykorzystania kredytu oraz od obowiązującego w całym okresie trwania Umowy wysokości oprocentowania, jak i ponoszonych przez Kredytobiorców opłat i prowizji i innych kosztów związanych z Umową.
Zgodnie z ust. 2 Załącznika nr 1 do Umowy szacunkowy koszt kredytu wynosił … CHF, w tym:
·Prowizja za udzielenie kredytu stanowiąca opłatę przygotowawczą wynosiła 0,00 CHF;
·Odsetki od kredytu wynosiły … CHF;
·Ubezpieczenie spłaty kredytu wynosiło 0,00 CHF;
·Inne koszty ponoszone przy zawarciu Umowy wynosiły 0,00 CHF.
Łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji do zapłaty, do których Kredytobiorcy byli zobowiązani wynosiła 0,00 CHF.
Na podstawie ust. 4 Załącznika nr 1 do Umowy w przypadku niewykonania przez Kredytobiorców ich zobowiązań z tytułu Umowy ich zadłużenie stawało się zadłużeniem przeterminowanym oprocentowanym w wysokości podwójnej stawki WIBOR/EURIBOR/LIBOR (odpowiednio do tego, która z tych stawek została wykorzystana do ustalenia oprocentowania w Umowie) dla depozytów overnight (ON) powiększonej o podwójną wartość marży wskazaną w Umowie (ale nie większą niż czterokrotność stopy oprocentowania kredytu lombardowego) oraz Kredytobiorców miało dodatkowo obciążać: koszty sądowe w wysokości ustalonej na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów o kosztach sądowych oraz koszty postępowania egzekucyjnego w wysokości ustalonej na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów o kosztach egzekucyjnych.
Kredytobiorcy nie mieli możliwości negocjacji warunków umowy i wpływu na jej treść. Nie mieli żadnego wpływu na treść podpisywanych dokumentów. Na nieruchomości nie była prowadzona działalność gospodarcza.
Dowód:
1)umowa nr (…) o kredyt hipoteczny z dnia 19 października 2007 r. wraz z załącznikami;
2)umowa kredytu (…) hipoteczny nr (…) z dnia 27 maja 2005 r.
W dniu 18 lipca 2024 r. Zainteresowany będący stroną postępowania wraz z pozostałymi Zainteresowanymi niebędącymi stronami postępowania zawarli z Bankiem ugodę przed Sądem Okręgowym (...) Wydział Cywilny, sygn. akt (…), zmieniającą umowę nr (…) (dalej: Ugoda). Na mocy Ugody strony wyraziły chęć utrzymania Umowy w mocy przez cały okres kredytowania, z uwzględnieniem zmian wynikających z ugody.
Stosownie do pkt 2 Ugody strony postanowiły, że kwota zadłużenia z tytułu Umowy, wynosząca … CHF będzie przeliczona na walutę polską (PLN) po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP ostatniego dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody. Po przewalutowaniu miało zostać dokonane umorzenie części zadłużenia z tytułu kredytu, w wysokości odpowiadającej sytuacji, jakby zadłużenie zostało przewalutowane po kursie 0,0015 CHF/PLN. Nazwa Umowy otrzymała brzmienie „Umowa nr (…) kredytu hipotecznego w złotych".
Jak wynika z pkt 3 Ugody saldo kredytu według stanu na dzień zawarcia Ugody wynosiło:
·Kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu) … PLN;
·Odsetki: 0,00 PLN;
·Pozostałe koszty i opłaty: 0,00 PLN.
Kredytobiorcy zostali zwolnieniu z długu w zakresie kwoty … PLN, na kwotę tą składała się kwota … PLN kapitału bieżącego (nie wymagalnego), kwota 0,00 PLN kapitału przeterminowanego (wymagalnego), kwoto 0,00 PLN odsetek zapadłych niespłaconych (wymagalnych), kwota 0,00 PLN odsetek zapadłych podwyższonych (wymagalnych).
Na podstawie pkt 5 ugody zmienione zostały postanowienia umowne dotyczące oprocentowania kredytu. Od dnia zawarcia Ugody oprocentowanie kredytu było stałe do końca okresu kredytowania i wynosiło 7,43 % w skali roku. Bank naliczał odsetki w okresach miesięcznych od kwoty aktualnego zadłużenia od dnia wypłaty kredytu do dnia poprzedzającego całkowitą spłatę zobowiązań z tytułu kredytu. Stopa oprocentowania kredytu ustalona zgodnie z powyższymi zasadami nie mogła przekroczyć wysokości ustawowych odsetek maksymalnych. Z tytułu niespłaconego w terminie kredytu Bankowi przysługiwały odsetki za opóźnienie spłaty w wysokości 1,5 stopy oprocentowania kredytu obowiązującego w terminach zalegania z zapłatą, przy czym stopa odsetek za opóźnienie spłaty nie mogła przekroczyć wysokości ustawowych odsetek maksymalnych za opóźnienie
Terminy spłat i wysokości rat kapitałowo-odsetkowych po wejściu w życie Ugody określał harmonogram spłaty kredytu, który miał zostać przesłany na adres korespondencyjny Kredytobiorcy w terminie 7 dni od daty zawarcia Ugody, nie później niż przed datą płatności raty. Szacunkowo wysokość nowej raty kapitałowo-odsetkowej obowiązującej po zawarciu Ugody została wskazana w załączonych do Ugody „Proponowanych ogólnych warunkach zawarcia ugody” oraz w poglądowym harmonogramie spłat kredytu, które stanowiły załączniki do Ugody. Spłata kredytu wraz z należnymi odsetkami odbywała się poprzez wpłatę na rachunek banku nr … przeznaczonego do spłaty kredytu.
Odpowiednio do pkt 7 Ugody Strony zgodnie oświadczyły, że Ugoda prowadzi do definitywnego uchylenia sporu dotyczącego ważności Umowy, jej bezskuteczności lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z treści postanowień Umowy lub z wykonania świadczeń z Umowy - w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą. W związku z tym Strony nie będą występować względem siebie z takimi roszczeniami, a przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmiana waluty, wysokość i zasady spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy oraz częściowe zwolnienie z długu, w pełni wyczerpują wzajemne roszczenia Stron w tym zakresie.
Z pkt 8 Ugody wynika brak skutku nowacyjnego, zgodnie z którym po zawarciu Ugody zachowana została tożsamość wierzytelności wynikającej z Umowy oraz jej zabezpieczeń, po jej przewalutowaniu na warunkach Ugody.
Wraz z zawarciem Ugody Kredytobiorcy przekazali Bankowi oświadczenie o zmianie hipotek stanowiących zabezpieczenie spłaty jakichkolwiek wierzytelności Banku z tytułu Umowy, których wysokość lub najwyższa suma nie została określona w walucie polskiej, w tym oświadczenia
·o zmianie hipoteki zwykłej w wysokości … CHF ustanowionej na rzecz Banku:
-na nieruchomości stanowiącej własność Wnioskodawców, dla której to nieruchomości położnej w K., Sąd Rejonowy (...) prowadzi księgę wieczysta o numerze (…) - w ten sposób, że zmieniła się wysokość i waluta hipoteki zwykłej z kwoty … CHF na kwotę … PLN, będącą saldem zadłużenia Wnioskodawców;
·o zmianie hipoteki kaucyjnej do sumy zabezpieczenia … CHF ustanowionej na rzecz Banku:
-na nieruchomości stanowiącej własność Wnioskodawców, dla której to nieruchomości położnej w K., Sąd Rejonowy (...) prowadzi księgę wieczystą o numerze (…) - w ten sposób, że zmieniła się najwyższa suma zabezpieczenia i waluta hipoteki kaucyjnej z kwoty … CHF na kwotę … PLN, będącą równowartością 50% salda zadłużenia Wnioskodawców.
Bank natomiast złożył oświadczenie o wyrażeniu zgody na dokonanie wyżej opisanych zmian treści hipoteki, tj. zmiany waluty i wysokości lub najwyższej sumy hipoteki. Oświadczenie Banku stanowiło, zgodnie z art. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, podstawę ujawnienia zmiany treści hipoteki w księdze wieczystej.
Stosownie do pkt 11 ugody Kredytobiorcy przyjęli do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) z tytułu zadłużenia Kredytobiorców wobec Banku, po stronie Kredytobiorców powstał przychód podlegający opodatkowaniu, a Bank będzie zobowiązany do wypełniania ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie informacji PlT-11). Od kwoty zwolnienia z części długu (umorzenia wierzytelności) z tytułu zadłużenia Kredytobiorców wobec Banku może zostać zaniechany pobór podatku jeśli: (i) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej na wydatki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, (ii) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz (iii) Kredytobiorca nie skorzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.
W przypadku gdy umowa kredytowa przewidywała, iż kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub kredyt został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie poboru podatku obejmuje kwotę wierzytelności: (i) z tytułu kredytu w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego (ii) z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Bank będzie zobowiązany do wystawienia PIT-11 na część umorzonej wierzytelności nie objętą zaniechaniem poboru podatku.
Jednocześnie Kredytobiorcy przyjęli do wiadomości, że w celu skorzystania z zaniechania poboru podatku powinni złożyć oświadczenie potwierdzające, iż spełniają warunki wskazane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 592) z późn. zmianami (Dz.U. z 2022 r. poz. 2743). Oświadczenie takie stanowiło załącznik do Ugody. Ponadto Kredytobiorcy są świadomi, iż zaniechanie poboru podatku może obejmować jedynie dochód (przychód) uzyskany z tytułu zwolnienia z części długu (umorzenia wierzytelności) wynikającego z umowy kredytu mieszkaniowego/kredytów mieszkaniowych, zaciągniętego/zaciągniętych na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.
Ugoda weszła w życie z dniem jej zawarcia tj. 18 lipca 2024 r.
Dowód: ugoda sądowa z dnia 18 lipca 2024 r. wraz z załącznikami
Kredytobiorcy pozostają we wspólności majątkowej małżeńskiej i umorzenie dotyczy zarówno zobowiązania Pana (...) i Pani (...), czyli wszystkich kredytobiorców.
Bank nie wystawił Kredytobiorcom PlT-11 w związku z umorzeniem kredytu.
Kredytobiorcy nie korzystali w przeszłości z umorzenia wierzytelności z tytułu innej umowy kredytu zabezpieczonej hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że oprócz banku (…) stroną zawartej w dniu 27 maja 2005 r. umowy kredytowej o numerze (…) byli pan(...) oraz pani (...).
„Dowolnym celem konsumpcyjnym”, na który przeznaczone zostały środki pochodzące z kredytu uzyskanego w ramach umowy kredytowej zawartej 19 października 2007 r. o numerze (…) przez Wnioskodawców, było dalsze wyposażenie lokalu mieszkalnego znajdującego się w K. (...).
Środki z kredytu uzyskanego w ramach umowy z dnia 27 maja 2005 r. o numerze (…) z bankiem (…) w zakresie „sfinansowania dodatkowych kosztów” zostały przeznaczone przez Wnioskodawców na wykończenie i częściowe wyposażenie lokalu mieszkalnego znajdującego się w K. (...).
Ponadto, wskazali Państwo, że środki pochodzące z kredytu uzyskanego w ramach umowy kredytowej z dnia 27 maja 2005 r. o numerze (…) zawartej z (…) zostały przeznaczone na wyposażenie lokalu mieszkalnego znajdującego się w K. (...). Lokal został nabyty w stanie deweloperskim, wobec czego konieczne było poniesienie wydatków umożliwiających jego faktyczne zamieszkanie. Środki przeznaczono w szczególności na wykonanie i wykończenie ścian (malowanie, gładzie), ułożenie podłóg, montaż drzwi wewnętrznych, wykonanie parapetów oraz wyposażenie kuchni, w tym zakup mebli, a także niezbędne elementy wyposażenia łazienek i pozostałych pomieszczeń. Wszystkie poniesione wydatki miały na celu doprowadzenie lokalu do stanu umożliwiającego jego zamieszkanie zgodnie z jego przeznaczeniem mieszkaniowym. Ze względu na wysoki koszt prac wykończeniowych oraz zakupów niezbędnych do urządzenia lokalu, środki pochodzące z pierwszego kredytu nie wystarczyły na pokrycie całości wydatków.
Środki pochodzące z kredytu uzyskanego w ramach umowy kredytowej z dnia 19 października 2007 r. o numerze (…) zawartej z (…) Bank (…). zostały przeznaczone na dalsze wyposażenie lokalu mieszkalnego znajdującego się w K. (...) w postaci garderoby, szaf, zestawu wypoczynkowego do salonu (kanapa, fotele, stolik kawowy), mebli do pokoi dziecięcych oraz sprzętu AGD i RTV, w tym telewizora i niezbędnych elementów zabudowy multimedialnej. Dodatkowo część środków przeznaczono na oświetlenie stałe, zabudowę przedpokoju oraz inne większe elementy wyposażenia trwałego, mające na celu ostateczne wykończenie i urządzenie lokalu w sposób umożliwiający jego komfortowe zamieszkanie. Wydatki te stanowiły kontynuację prac nad doprowadzeniem lokalu nabytego w stanie deweloperskim do pełnej funkcjonalności i służyły realizacji własnych celów mieszkaniowych.
W kolejnym uzupełnieniu powtórzyli Państwo informacje zaprezentowane wcześniej w sprawie, ponadto wskazali Państwo, że środki pochodzące z kredytu uzyskanego w ramach umowy zawartej w 2005 r. przeznaczono na wykonanie prac wykończeniowych obejmujących: przygotowanie i wykończenie ścian (malowanie, gładzie), ułożenie podłóg (panele, kafle, deska), zakup i montaż drzwi wewnętrznych wraz z framugą, wykonanie parapetów oraz wykonanie i montaż stałej zabudowy kuchennej wraz z niezbędnym wyposażeniem kuchni typu zlew, bateria, a także montaż podstawowych elementów wyposażenia łazienek (umywalka, bateria, prysznic). Wszystkie poniesione wydatki miały na celu doprowadzenie lokalu do stanu umożliwiającego jego zamieszkanie zgodnie z jego przeznaczeniem mieszkaniowym. Ze względu na wysoki koszt prac wykończeniowych oraz zakupów niezbędnych do urządzenia lokalu, środki pochodzące z pierwszego kredytu nie wystarczyły na pokrycie całości wydatków.
Środki pochodzące z kredytu uzyskanego w ramach umowy kredytowej z dnia 19 października 2007 r. zostały przeznaczone na dalsze wyposażenie lokalu mieszkalnego znajdującego się w K. (...) obejmujące w szczególności wykonanie i montaż elementów stale związanych z konstrukcją pomieszczeń, takich jak zabudowa garderoby w postaci szafy wnękowych, zabudowa meblowa w salonie i pokojach dziecięcych oraz stała zabudowa multimedialna, w której umieszczony został sprzęt RTV (w tym telewizor).
Ponadto część środków została przeznaczona na zabudowy przedpokoju poprzez szafy stale związanych ze ścianą, montaż okablowania i oświetlenia stałego oraz inne elementy wyposażenia meblowego o charakterze stałym, które zostały zamontowane lub dopasowane do wymiarów pomieszczeń w sposób uniemożliwiający ich przeniesienie bez uszkodzenia lub istotnej ingerencji w strukturę lokalu. Wydatki te stanowiły kontynuację prac nad doprowadzeniem lokalu nabytego w stanie deweloperskim do pełnej funkcjonalności i służyły realizacji własnych celów mieszkaniowych poprzez jego wykończenie ze stanu deweloperskiego w stopniu zapewniającym zamieszkanie.
Pytanie
Czy kwota umorzenia w wysokości … zł powstała w wyniku zawarcia ugody objęta jest zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 roku?
Państwa stanowisko w sprawie
W Państwa ocenie, w związku z umorzeniem przez Bank zadłużenia w kwocie … zł z tytułu kredytu hipotecznego, do przychodu uzyskanego w związku ze zwolnieniem z długu zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U.2024.102 t.j. z dnia 2024.01.26 ), dalej jako: rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.
Jak wynika z treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „u.p.d.o.f.") opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a u.p.d.o.f, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Zgodnie z art. 9 ust. 2 u.p.d.of. dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi natomiast art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Mając na uwadze natomiast definicję dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z powyższej definicji wynika również, że przychodem podatkowym mogą być jedynie takie świadczenia, które stanowią rzeczywisty i trwały przyrost majątku podatnika - zarówno poprzez zwiększenie aktywów, jak i redukcję zobowiązań - pod warunkiem, że mają one charakter definitywny i nie podlegają zwrotowi.
W celach podatkowych za nieodpłatne świadczenia uważa się każde działanie lub zaniechanie na rzecz podatnika, a także wszelkie zdarzenia prawne i gospodarcze, które prowadzę do wzrostu majątku innej osoby i mają wymierną wartość finansową. Taki sposób rozumienia przychodu został potwierdzony w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 października 2023 r. (znak: 0113-KDIPT2-2.4011.587.2023.3.DA).
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. źródłem przychodów są inne źródła. Przepis art. 20 ust. 1 wskazuje na otwarty katalog przychodów kwalifikowanych do „innego źródła. Przychód podatkowy z innych źródeł będzie miał miejsce w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, a świadczenie nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b u.p.d.o.f.
W dniu 27 maja 2005 r. Zainteresowany będący stronę postępowania zawarł razem z Zainteresowanym niebędącym stronę postępowania umowę kredytu (…) hipoteczny nr … spłacanego w ratach annuitetowych udzielonego w walucie wymienialnej. Kwota udzielonego kredytu wynosiła … CHF. Celem zaciągnięcia kredytu było sfinansowanie kosztów inwestycji polegającej na budowie lokalu mieszkalnego znajdującego się w budynku wielomieszkaniowym na nieruchomości położonej w K. (...). Nabywany lokal był przeznaczony na zaspokojenie potrzeb własnych kredytobiorców.
Następnie w dniu 19 października 2007 r. Zainteresowany będący stronę postępowania zawarł razem z Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania umowę kredytu hipotecznego nr (…). Kwota udzielonego kredytu wynosiła … CHF. Celem zaciągnięcia kredytu była spłata kredytu hipotecznego udzielonego kredytobiorcom przez (…), um. Nr … z dnia 25 maja 2005 r. oraz inny dowolny cel konsumpcyjny.
Instytucja kredytu została uregulowana przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Stosownie natomiast do art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Podkreślenia wymaga fakt, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się dopiero, gdy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy właśnie kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe.
W orzecznictwie podatkowym przyjmuje się, że kwotę umorzonej wierzytelności wynikającej z kredytu hipotecznego należy traktować jako przychód z kategorii „inne źródła”, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Potwierdzeniem tego stanowiska jest Wyrok WSA w Gdańsku z 6 lipca 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 458/10, zgodnie z którym „w następstwie umorzenia długu stanowiącego zobowiązanie kredytowe zaciągnięte przez spadkodawcę, spadkobierca uzyskuje inne nieodpłatne świadczenie, o jakim mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f., będące źródłem przychodu niezależnie od tego, czy umorzenie następuje w drodze umowy czy też jednostronnego oświadczenia woli wierzyciela. W konsekwencji po stronie podmiotów wymienionych w art. 42a u.p.d.o.f. skutkuje to powstaniem obowiązku wystawienia informacji PIT-8C".
Jak wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej:
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do l grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Mając natomiast na uwadze treść art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
„Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.
Pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame. Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Zatem czynność refinansowania poniesionych kosztów kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów. Refinansowanie poniesionych kosztów nie jest wydatkiem wymienionym we wskazanym wcześniej przepisie art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskanie kredytu przeznaczonego w części na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe pozwoliło na to, by pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogły być odzyskane. Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu mieszkaniowego i kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego". (Pismo z dnia 9 kwietnia 2025 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej informacji Skarbowej, 0112-KDIL2-1.4011.17.2025.3.AK, Skutki podatkowe umorzenia kredytu frankowego, http://sip.mf.gov.pl.).
Państwa zdaniem umorzenie przez bank kwoty … zł z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r. stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust 1 u.p.d.o.f, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. będą miały zastosowanie do umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych zwolnienia Państwa z długu poprzez umorzenie przez bank wierzytelności dotyczącej kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Państwa w 2007 r., wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności - kapitał tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Prawodawca jednak przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń – na zasadach, które określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony ww. rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia).
Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku umorzenia kredytu refinansowego - aby został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podkreślenia wymaga, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.
Z opisu spawy wynika, że w 2007 r. zawarli Państwo kredyt refinansowy, którego celem była:
- spłata kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2005 r. w Banku (…) na sfinansowanie kosztów inwestycji budowy lokalu mieszkalnego i sfinansowanie dodatkowych kosztów związanych z tą inwestycją oraz
- dowolny cel konsumpcyjny.
Środki pieniężne uzyskane z kredytu w 2007 r. na ww. dowolny cel konsumpcyjny zostały przeznaczone na dalsze wyposażenie lokalu mieszkalnego, w szczególności na wykonanie i montaż elementów stale związanych z konstrukcją pomieszczeń, takich jak zabudowa garderoby w postaci szaf wnękowych, zabudowa meblowa w salonie i pokojach dziecięcych, zakup szaf, zestawu wypoczynkowego do salonu (kanapa, fotele, stolik kawowy), mebli do pokoi dziecięcych oraz sprzętu AGD i RTV oraz stała zabudowa multimedialna, w której umieszczony został sprzęt RTV (w tym telewizor). Ponadto część środków została przeznaczona na zabudowę przedpokoju poprzez szafy stale związane ze ścianą, montaż okablowania i oświetlenia stałego oraz inne elementy wyposażenia meblowego o charakterze trwałym, które zostały zamontowane lub dopasowane do wymiarów.
Natomiast środki pieniężne z kredytu uzyskanego w 2005 r. oprócz sfinansowania kosztów budowy lokalu mieszkalnego zostały przeznaczone na sfinansowanie dodatkowych kosztów związanych z tą inwestycją, tj. na wykonanie i częściowe wyposażenie lokalu mieszkalnego, a w szczególności na: wykonanie i wykończenie ścian (malowanie, gładzie), ułożenie podłóg (panele, kafle, deska), zakup i montaż wraz z framugą drzwi wewnętrznych, wykonanie parapetów oraz wykonanie i montaż stałej zabudowy kuchennej wraz z niezbędnym wyposażeniem kuchni typu zlew, bateria, a także montaż podstawowych elementów wyposażenia łazienek (umywalka, bateria, prysznic) i na wyposażenie pozostałych pomieszczeń.
Kwestią budzącą Państwa wątpliwości jest możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzonej Państwu w ramach ugody zawartej z bankiem w 2024 r. wierzytelności stanowiącej kapitał bieżący w kwocie … PLN.
W pierwszej kolejności wyjaśniam, że w § 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wskazano, że w przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
Z powyższego wynika więc, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.
Zatem, główną przesłaną do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe uważa się m.in. wydatki na budowę lokalu mieszkalnego i jego wykończenie.
Podkreślam, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wprost katalogu wydatków mieszkaniowych na wykończenie lokalu lub budynku, nie definiuje też pojęcia „budowa”, „rozbudowa”, „nadbudowa”, „przebudowa” lub „remont”. Dla wyjaśnienia tych pojęć należy odnieść się do ich znaczenia funkcjonującego w języku powszechnym. I tak, np. „remont” to „doprowadzenie jakiegoś budynku lub urządzenia do stanu używalności; naprawa, odnawianie (czegoś)”. Synonimami tego pojęcia są m.in. „naprawa, przebudowa, odrestaurowanie, modernizacja”.
Za „wykończenie” lokalu/budynku mieszkalnego, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy więc uznać prace dotyczące tego lokalu, służące jego utrzymaniu we właściwym stanie, doprowadzeniu go do pożądanej zdolności użytkowej, modernizacji jego elementów składowych. W każdym przypadku wykończenie dotyczy „materii” lokalu mieszkalnego, a więc jego ścian, podłóg, sufitu, okien, drzwi, wyposażenia technicznego takiego jak instalacje: wodna, kanalizacyjna, elektryczna, grzewcza, gazowa bądź innych elementów trwale połączonych konstrukcyjnie z elementami budowlanymi budynku/lokalu.
W orzecznictwie przyjmuje się, że za wydatki spełniające kryteria art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można uważać, w szczególności, wykonanie robót budowlanych w istniejącym lub nowo powstałym budynku (lokalu) mieszkalnym wraz z wymianą/ instalacją składników wyposażenia technicznego budynku lub lokalu (np. instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, cieplej wody, gazu przewodowego). W praktyce przy rozpatrywaniu przesłanek pozwalających na skorzystanie z ulgi i zwolnień, zarówno w przypadku remontu, budowy, jak i wykończenia nieruchomości ponoszone są wydatki o zbliżonym charakterze.
Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzam, że wydatki, które ponieśli Państwo na wyposażenie lokalu mieszkalnego, tj. na zakup szaf, zestawu wypoczynkowego do salonu (kanapa, fotele, stolik kawowy), mebli do pokoi dziecięcych, sprzęt RTV i AGD oraz inne elementy wyposażenia meblowego lokalu mieszkalnego i pozostałych pomieszczeń, które nie są trwale związane z konstrukcją budynku, nie kwalifikują się do wydatków wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z przywołanych wcześniej przepisów wynika, że zaniechanie poboru podatku może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w sytuacji, gdy zarówno kredyt refinansowy, jak i kredyt konsolidacyjny został zaciągnięty na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (§ 1 ust. 4 ww. rozporządzenia). W takiej sytuacji, zaniechanie obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
Mając na względzie powyższe – w odniesieniu do kredytu zaciągniętego przez Państwa w 2005 r. w części w której kredyt ten został przeznaczony na wyposażenie lokalu mieszkalnego, które to wyposażenie nie stanowi elementu trwale związanego z konstrukcją budynku – stwierdzam, że kredyt ten nie stanowił kredytu mieszkaniowego, o którym mowa § 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów.
Podobnie w odniesieniu do kredytu zaciągniętego przez Państwa w 2007 r. na dowolny cel konsumpcyjny w części, w której został on przeznaczony na dalsze wyposażenie lokalu mieszkalnego tj. na zakup szaf, zestawu wypoczynkowego do salonu (kanapa, fotele, stolik kawowy), mebli do pokoi dziecięcych oraz sprzętu AGD i RTV, również nie stanowił on kredytu mieszkaniowego, o którym mowa § 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów, gdyż poniesione przez Państwa wydatki, nie kwalifikują się do tych, które zostały wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei, w odniesieniu do kredytu refinansowego zaciągniętego w 2007 r., w części w jakiej został on zaciągnięty na dowolny cel konsumpcyjny i przeznaczony na wykonanie i montaż elementów stałych związanych z konstrukcją pomieszczeń, tj. zabudowa garderoby w postaci szaf wnękowych, zabudowę meblową w salonie i pokojach dziecięcych oraz stałą zabudowę multimedialną, na zabudowę przedpokoju poprzez szafy stale związane ze ścianą, montaż okablowania i oświetlenia stałego oraz inne elementy wyposażenia meblowego o charakterze trwałym, które zostały zamontowane lub dopasowane do wymiarów stwierdzam, że stanowi on kredyt mieszkaniowy, o którym jest mowa w ww. rozporządzeniu, ponieważ spełnia warunki wskazane w § 3 ww. rozporządzenia.
Również wydatki– na które przeznaczyli Państwo środki pieniężne otrzymane w ramach kredytu z 2005 r. tj. na sfinansowanie budowy lokalu mieszkalnego i jego „wykończenie”, w szczególności na wykonanie i wykończenie ścian (malowanie, gładzie), ułożenie podłóg (panele, kafle, deska), zakup i montaż wraz z framugą drzwi wewnętrznych, wykonanie parapetów oraz wykonanie i montaż stałej zabudowy kuchennej wraz z niezbędnym wyposażeniem kuchni typu zlew, bateria, a także montaż podstawowych elementów wyposażenia łazienek (umywalka, bateria, prysznic) – kwalifikują się do wydatków wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym kredyt zaciągnięty przez Państwa w 2005 r. w części, w której środki pieniężne uzyskane w ramach tego kredytu zostały przeznaczone na sfinansowanie budowy lokalu mieszkalnego i jego „wykończenie” stanowił kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w § 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów.
Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że kwota wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego w 2007 r., która została Państwu umorzona przez bank w 2024 r. (kwota kapitału w wysokości … PLN), stanowi dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Środki z kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r. – zgodnie z tym co wywiedziono wcześniej – w części w jakiej zostały przeznaczone na wyposażenia lokalu, nie dotyczą kredytu mieszkaniowego, a tym samym w tej części nie przysługuje Państwu możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie wskazanego rozporządzenia Ministra Finansów.
Zaniechanie poboru podatku nie będzie miało także zastosowania do tej części przychodu uzyskanego z tytułu umorzenia kredytu zaciągniętego w 2007 r., w zakresie którego kwota uzyskana w ramach tego kredytu została przeznaczona na spłatę kredytu zaciągniętego w 2005 r. w części, w której kredyt zaciągnięty w Banku (…) nie spełnia definicji kredytu mieszkaniowego.
Natomiast przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe będą miały zastosowanie do umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego w 2007 r. w części w jakiej:
- kwota wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w 2005 r. na sfinansowania kosztów budowy lokalu mieszkalnego oraz na sfinansowanie dodatkowych kosztów związanych z tą inwestycją (z wyłączeniem kosztów poniesionych na wyposażenie ww. lokalu mieszkalnego) oraz
- kwota przeznaczona na dowolny cel konsumpcyjny, tj. na wykonanie i montaż elementów stałych związanych z konstrukcją pomieszczeń, zabudowę garderoby w postaci szaf wnękowych, zabudowę meblową w salonie i pokojach dziecięcych, na stałą zabudowę multimedialną, na zabudowę przedpokoju poprzez szafy stale związane ze ścianą, montaż okablowania i oświetlenie stałe oraz inne elementy wyposażenia meblowego o charakterze trwałym,
pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego w 2007 r. kredytu.
W związku z tym nie można zgodzić się z Państwa stanowiskiem, że cała kwota umorzenia w wysokości … zł objęta jest zaniechaniem poboru podatku.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku (nie analizował załączonych dokumentów). Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Państwa chroniła w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.
Końcowo stwierdzam, że z uwagi na sformułowane pytanie, w którym podali Państwo kwotę umorzenia w wysokości … zł oraz treści własnego stanowiska, (…), w związku z umorzeniem przez Bank zadłużenia w kwocie … zł z tytułu kredytu hipotecznego (…), wpisanie przez Państwa w opisie sprawy: Kredytobiorcy zostali zwolnieniu z długu w zakresie kwoty … PLN, na kwotę tą składała się kwota … PLN kapitału bieżącego uznałem za omyłkę pisarską.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan M.T. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G., ul. (…), 00-000 G. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
