Interpretacja indywidualna z dnia 3 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.750.2025.3.IZ

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie prawa i terminu do odliczenia podatku naliczonego z faktury i faktury zaliczkowej dokumentujących wydatki związane ze wznoszeniem domu jednorodzinnego.

Uzupełnił go Pan - odpowiedzi na wezwanie - pismem z 10 października 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca 18 grudnia 2024 r. nabył w drodze darowizny od rodziców (darczyńcy), zaliczających się do I grupy podatkowej, nieruchomość stanowiącą niezabudowane działki gruntu. W akcie notarialnym wystąpił jako strona obdarowana, nie określając czy przeznaczy otrzymaną darowiznę na cele prywatne, czy na cele prowadzonej przez niego jednoosobowej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca, jeszcze przed przyjęciem wskazanej darowizny, jako osoba prywatna, na gruncie rodziców, będących właścicielami działek gruntu na zasadach wspólności małżeńskiej, poniósł nakłady związane z budową domu jednorodzinnego, zgodnie z pierwotnym zamiarem wybudowania domu mieszkalnego na jego własne potrzeby. Były to nakłady związane z wykonaniem posadowienia budynku mieszkalnego (wykopy, ławy fundamentowe - etap I) oraz w etapie II - wykonaniem ścian fundamentowych murowanych z bloczków betonowych, wykonaniem zwieńczenia ścian fundamentowych, wykonaniem elementów żelbetowych w poziomie ścian fundamentowych. Wykonawca wystawił fakturę w listopadzie 2024 r. na osobę prywatną, bez numeru NIP, za pomocą którego Wnioskodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej NIP), zgodnie z zawartą umową i pierwotnym zamiarem Wnioskodawcy, który miał przeznaczyć dom mieszkalny na własne potrzeby.

Do innego Wykonawcy została zapłacona zaliczka na poczet materiałów niezbędnych do kompleksowego wykonania elewacji wentylowanej, także udokumentowana fakturą zaliczkową na osobę prywatną.

Jednakże, wraz z postępem prac budowlanych, Wnioskodawca zmienił zdanie, co do sposobu wykorzystania otrzymanych działek gruntu i uznał, że wybudowany dom mieszkalny, zostanie przeznaczony do sprzedaży w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, jako towar handlowy.

Wnioskodawca prowadził dotychczas działalność gospodarczą m.in. w zakresie pośrednictwa obrotu nieruchomościami PKD 68.31.Z, lecz zdarzenia związane z budową domu jednorodzinnego mieszkalnego i nabyciem działek, spowodowały, iż Wnioskodawca rozszerzył swoją jednoosobową działalność gospodarczą o PKD 68.12.A Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych, 68.12.B Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych, 68.12.C Realizacja pozostałych projektów budowlanych. Wymienionych zmian w CEIDG Wnioskodawca dokonał 3 lutego 2025 r.

W grudniu 2024 r. zostały podpisane aneksy do umów z wykonawcami o świadczenie usług budowlanych, obejmujące zmianę danych odbiorcy z osoby prywatnej (bez NIP) na osobę prowadzącą działalność gospodarczą, będącą czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca wystąpił do wykonawców z pytaniem, czy mogliby skorygować wystawioną fakturę i fakturę zaliczkową z listopada 2024 r., zgodnie z podpisanymi aneksami do umów. Wykonawcy uznali, że nie mają podstaw do sporządzenia dokumentów korygujących, gdyż na moment wystawiania faktur dane w nich wykazane odpowiadały rzeczywistości. Stan faktyczny dotyczył osoby prywatnej, co po stronie wystawiających faktury, nie rodziło obowiązku w zakresie sposobu płatności, tj. uwzględnienia w fakturze metody płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Powyższe zmiany przeznaczenia nabytych usług budowalnych i materiałów budowlanych, z celu prywatnego na związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, mają zasadnicze znaczenie przy stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności (split payment), którego Wnioskodawca jako osoba prywatna nie zastosował w płatnościach, zgodnie z brakiem takiego obowiązku. Natomiast jako osoba fizyczna prowadząca działalność, w przypadku materiałów i usług budowlanych, podlega obowiązkowi z tytułu split paymentu w podatku VAT i w podatku dochodowym.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 18 października 2017 r.

Decyzję o zmianie przeznaczenia wydatków poniesionych na budowę budynku jednorodzinnego Podatnik podjął 2 grudnia 2024 r. (z celu prywatnego na przeznaczenie do sprzedaży w ramach działalności gospodarczej).

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 1)

Czy jako czynny podatnik podatku VAT, Wnioskodawca może odliczyć podatek VAT w działalności gospodarczej na poniesione nakłady, związane z wznoszeniem domu mieszkalnego jednorodzinnego, z faktury i faktury zaliczkowej otrzymanych w listopadzie 2024 r., wystawionych na osobę fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, pomimo braku zapłaty za nie, z zastosowaniem metody podzielonej płatności? W przypadku uznania prawa do odliczenia podatku VAT - czy Wnioskodawca musi cofać się do miesiąca otrzymania faktur, czyli do listopada 2024 r., czy też może odliczyć podatek VAT w miesiącu, w którym zmienił przeznaczenie gruntu z prywatnego na gospodarczy, potwierdzonego aneksami z wykonawcami, czyli w grudniu 2024 r.? Czy też może z punktu odliczenia podatku VAT jest istotniejsza data wpisu w CEIDG, polegająca na dodaniu PKD, związanych z działalnością budowlaną (luty 2025 r.)? Reasumując, czy i w jakim okresie Wnioskodawca może odliczyć podatek VAT z faktury i faktury zaliczkowej, otrzymanych w listopadzie 2024 r.?

Pana stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku

Zdaniem Wnioskodawcy, tak - przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT w działalności gospodarczej z faktury i faktury zaliczkowej otrzymanych w listopadzie 2024 r., na poniesione nakłady, związane z wznoszeniem domu mieszkalnego jednorodzinnego, wystawionych na osobę fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, (pomimo braku zapłaty za nie, bez zastosowania metody podzielonej płatności), gdyż po pierwsze spełnia przesłanki wynikające z art. 86 ustawy o VAT, tj.:

1.jest przedsiębiorcą i czynnym podatnikiem podatku VAT,

2.dokonane zakupy mają mieć związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych,

3.dokument zakupu - faktura musi spełniać wymogi formalne, a więc musi zawierać między innymi: imię i nazwisko właściciela firmy, adres oraz NIP nabywcy. Jednakże faktura bez NIP nabywcy nie pozbawia prawa do odliczenia podatku VAT. Potwierdza to chociażby interpretacja z 22 października 2020 r. o sygnaturze: 0114-KDIP1-3.4012.517.2020.1.KR. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, iż brak NIP-u przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych nabywcy jest wadą techniczną i nie powoduje utraty prawa do odliczenia podatku VAT,

4.należy zmieścić się w terminie, w którym przysługuje prawo do odliczenia VAT. Jest to okres, w którym otrzymano fakturę VAT lub jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych w przypadku podatników rozliczający się kwartalnie lub trzech kolejnych okresów rozliczeniowych w przypadku podatników rozliczający się miesięcznie. Mówi o tym art. 86 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z fundamentalnym prawem do odliczenia podatku VAT, zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej zwana także ustawą VAT), prawo czynnego podatnika VAT do odliczenia podatku VAT od nabycia towarów i usług jest uzależnione od ich przeznaczenia do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT (sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT, tj. sprzedaży budynku mieszkalnego jednorodzinnego), co ma miejsce w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku, również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Nabywca jest zobowiązany do przeanalizowania poszczególnych okoliczności faktycznych, które mają istotne znaczenie dla rozpoznania odliczenia podatku VAT we właściwym momencie. Tak więc usługa powinna być co do zasady wykonana, aby nabywca mógł odliczyć VAT, co potwierdzał kilkakrotnie Trybunał Sprawiedliwości, m.in. w wyroku z 13 marca 2014 r., wyrok C-107/13, FIRIN OOD; fragment: W odniesieniu do ewentualnego wpływu na rzeczone odliczenie VAT zdarzeń, które nastąpiły po jego dokonaniu przez podatnika, faktyczne lub zamierzone wykorzystanie towarów lub usług określa zakres pierwotnego odliczenia, do którego podatnik jest uprawniony, i zakres ewentualnych korekt podczas kolejnych okresów, które powinny być dokonane zgodnie z warunkami przewidzianymi w art. 184-186. Mechanizm korekty przewidziany w tych artykułach stanowi bowiem integralną część systemu odliczeń VAT ustanowionego w dyrektywie 2006/112. W odniesieniu do powstania ewentualnego obowiązku korekty dokonanego odliczenia naliczonego VAT, art. 185 ust. 1 dyrektywy 2006/112 ustanawia zasadę, zgodnie z którą taka korekta jest dokonywana w szczególności w przypadku, gdy po złożeniu deklaracji VAT nastąpi zmiana czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia. W sytuacji, takiej jak będąca przedmiotem postępowania głównego, w której dostawa towarów, w odniesieniu do której FIRIN zapłaciła zaliczkę, nie zostanie wykonana, należy dojść do wniosku, że zmiana czynników branych pod uwagę w celu ustalenia kwoty rzeczonego odliczenia nastąpiła zatem po sporządzeniu deklaracji VAT. W takiej sytuacji administracja podatkowa może więc żądać korekty VAT odliczonego przez podatnika. Tego wniosku nie może podważyć okoliczność, że VAT należny od dostawcy sam nie został objęty korektą. Gdyby stan faktyczny zbliżony do zaprezentowanego powyżej wystąpił w Polsce, to można by rozważyć m.in. zastosowanie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy wystawione faktury, faktury korygujące stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.

W omawianej sytuacji Wnioskodawca jest w stanie udokumentować i przedstawić wykonanie usług oraz dostawę materiałów budowlanych do wykonania elewacji wentylowanej, co do których była wpłacona zaliczka. Faktura końcowa, obejmująca rozliczenie faktury zaliczkowej została wystawiona 30 grudnia 2024 r., dotyczy kompleksowego wykonania elewacji wentylowanej - etap I.

Jak stanowi art. 106e ust. 1 ustawy VAT, faktura powinna zawierać: datę wystawienia; kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę; imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy; numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a (...).

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m. in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy, ich adresy. Faktura winna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który powinien wynikać z zawartej umowy.

Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku - takie stanowisko zawiera przytaczana już interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 22 października 2022 r. o sygnaturze 0114-KDIP1-3.4012.517.2020.1.KP.

Elementy formalne nie mogą ograniczać podatnika w jego prawie do odliczenia. W interpretacji Dyrektora KIS z 25 października 2022 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.613.2022.1.IK) czytamy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Przy czym należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie uzależniają prawa podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od umieszczania stosownych „dopisków” na fakturach. Ustawodawca bowiem przewidział sytuacje, których wystąpienie wyłącza możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W rezultacie, w przytoczonej interpretacji Dyrektor KIS jeżeli nabywca nie występuje jako osoba prywatna, a dokonany zakup jest związany z opodatkowaną działalnością gospodarczą, to pomimo zamieszczenia takiego zastrzeżenia w treści faktury podatnik ma pełne prawo do odliczenia. W omawianej sytuacji, podatnik w rezultacie występuje jako osoba fizyczna prowadząca działalność, chociaż formalnie faktura i faktura zaliczkowa zostały wystawione na osobę prywatną. To jednak nie pozbawia go prawa do odliczenia podatku VAT jako przedsiębiorcy.

Ponadto, w piśmie z 6 marca 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP1-3.4012.53.2024.2.KP o odliczaniu VAT z faktur otrzymanych przed rejestracją jako podatnik VAT czynny, wypowiada się odnośnie prawa do odliczenia VAT przed rejestracją podatnika do celów VAT, w następujący sposób:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż każdy, kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Z powyższego wynika, że budowa nieruchomości celem najmu wypełnia definicję działalności gospodarczej określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim nabyte towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak natomiast wskazuje art. 15 ust. 1 tej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przepisy nie określają zatem, iż warunkiem do uznania osoby prowadzącej działalność za podatnika podatku od towarów i usług jest jej rejestracja dla celów VAT. Uznają za podatnika podatku od towarów i usług każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na formalną jego rejestrację dla celów tego podatku.

Zgodnie z powyższym obowiązek rejestracyjny wynikający z art. 96 ust. 1 ustawy VAT ma charakter deklaratoryjny i stanowi jedynie potwierdzenie faktu bycia podatnikiem zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy VAT. Fakt nieposiadania statusu czynnego podatnika VAT nie wyklucza możliwości odliczenia tego podatku w przypadku zakupów dokonanych przed rejestracją, jednakże musi być spełniony warunek wykorzystania nabytych towarów lub usług dla aktualnej bądź przyszłej działalności do celów wykonywania czynności opodatkowanych, takie właśnie czynności podatnik zamierza wykonywać, oraz dokonanie rejestracji dla celów podatku VAT - posiadanie statusu czynnego podatnika VAT w momencie składania deklaracji, w której podatnik wykazuje odliczenie od tych zakupów. Może to być deklaracja składana za okres sprzed rejestracji, jeżeli podatnik dokonywał wtedy zakupów jako niezarejestrowany podatnik VAT, jak i deklaracja składana już po okresie rejestracji. W opisywanej stanie faktycznym, podatnik występuje jako czynnik podatnik VAT oraz zakupy towarów i usług mają związek z czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 i 10b ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotą podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10,10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych. Jak stanowi art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10,10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Z prawa do odliczenia podatku naliczonego można zatem skorzystać w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie trzy przesłanki:

• w odniesieniu do nabywanych towarów i usług niezbędne jest powstanie obowiązku podatkowego,
• musi dojść do faktycznego nabycia tych towarów i usług,
• podatnik musi być w posiadaniu faktury dokumentującej transakcję.

Należy w tym miejscu także wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują określone sytuacje, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnione są generalne przesłanki upoważniające go do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ograniczenia te zawarte są w art. 88 ustawy VAT, nie dotyczą przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, jednakże wątpliwość co do prawa odliczenia podatku VAT wynika z otrzymania faktury i faktury korygującej, wystawionej na osobę prywatną, zgodnie z pierwotnym zamiarem Wnioskodawcy. Analizując powyższe, Wnioskodawca stwierdza, że spełnia wszystkie przesłanki pozytywne i nie mają miejsca przesłanki negatywne, stąd z związku z zakupem towarów i usług na cele prowadzonej działalności gospodarczej, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, obniżając tym samym o tę kwotę wartość podatku należnego VAT.

Brak uiszczenia płatności przez Wnioskodawcę metodą tzw. mechanizmu podzielonej płatności (MPP) także nie jest przesłanką do utraty tego prawa. Jest o tym mowa w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 8 czerwca 2021 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.112.2021.3.AKA, gdyż jak zauważono, prawo do odliczenia VAT przysługuje zaś czynnemu podatnikowi VAT w takim zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) i pod warunkiem niezaistnienia przesłanek wykluczających to prawo (art. 88 ww. ustawy). Ustawodawca nie uzależnił prawa do odliczenia VAT od zapłaty za nabyte towary/usługi z zastosowaniem MPP.

Wnioskodawca dokonujący płatności za fakturę o wartości powyżej 15.000 zł poza MPP (pomimo takiego ustawowego obowiązku) nie traci prawa do odliczenia VAT, jeśli spełni ustawowe warunki uprawniające go do tego. Ponadto, Wnioskodawca w momencie dokonywania płatności, nie był podmiotem zobowiązanym do stosowania mechanizmu MPP, także w przypadku wykonawców wystawiających fakturę i fakturę zaliczkową - zastosowanie mechanizmu MPP także nie miało charakteru obligatoryjnego (ze względu na sprzedaż osobie fizycznej, z przeznaczeniem na cele prywatne). Pozbawienie Wnioskodawcy prawa do odliczenia podatku VAT z powodu braku zapłaty z zastosowaniem split paymentu, co do którego Wnioskodawca nie był zobowiązany, wydaje się zatem niezasadne.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, odliczenie podatku VAT może nastąpić w miesiącu otrzymania faktury lub w trzech kolejnych miesiącach następujących po tym okresie (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT). Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym, podatnik rozliczający się miesięcznie, mógłby odliczyć podatek VAT w miesiącu otrzymania faktury i faktury zaliczkowej, czyli w listopadzie 2024 r. oraz trzech kolejnych miesiącach, o ile wówczas poniesione koszty byłyby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i sprzedażą opodatkowaną. Z uwagi na zmianę przeznaczenia kosztów dopiero w grudniu 2024 r., podatnik ma prawo do odliczenia VAT naliczonego w miesiącach: w grudniu 2024 r., w styczniu 2025 r. lub w lutym 2025 r.

Kwestia aktualizacji w CEIDG, polegająca na dodaniu kodów PKD, nie ma związku z VAT, lecz obowiązek ten wynika z innych ustaw, w związku z czym w przedstawionym stanie faktycznym, nie jest to zdarzenie mające wpływ na terminy odliczenia podatku VAT.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, może odliczyć podatek VAT w trzech następujących po sobie miesiącach, po uwzględnieniu obu zdarzeń gospodarczych, tj. daty otrzymania faktury i faktury zaliczkowej oraz daty przeznaczenia wydatków na cele firmowe (grudzień 2024 r. - luty 2025 r.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zaznaczyć trzeba, że w każdym przypadku rozważając prawo do odliczenia podatku naliczonego należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności (nabycia, zakupu), było jej wykorzystanie do wykonywania czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje, jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć, dokonując tych czynności.

Formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Stwierdzenia wymaga, że każde nabycie towarów i usług, przeznaczonych do przyszłego wykorzystania ich do czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej bez względu na to, jakie faktycznie będą efekty tej działalności, należy uznać w momencie jego dokonania za związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Podkreślić również należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z treści powołanych przepisów ustawy wynika, że za podatnika podatku VAT jest uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Ponadto ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy:

Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że od 2017 r. jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. 18 grudnia 2024 r. otrzymał Pan w drodze darowizny nieruchomość stanowiącą niezabudowane działki gruntu. Jeszcze przed przyjęciem darowizny, poniósł Pan nakłady związane z budową domu jednorodzinnego, zgodnie w pierwotnym zamiarem wybudowania domu mieszkalnego na własne potrzeby. Były to nakłady związane z wykonaniem posadowienia budynku mieszkalnego (wykopy, ławy fundamentowe - etap I) oraz wykonaniem ścian fundamentowych murowanych z bloczków betonowych, wykonaniem zwieńczenia ścian fundamentowych, wykonaniem elementów żelbetowych w poziomie ścian fundamentowych. W listopadzie 2024 r., zgodnie z zawartą umową i pierwotnym Pana zamiarem - miał Pan przeznaczyć dom mieszkalny na własne potrzeby - wykonawca wystawił fakturę bez numeru NIP na Pana, jako osobę prywatną. Do innego Wykonawcy została przez Pana zapłacona zaliczka na poczet materiałów niezbędnych do kompleksowego wykonania elewacji wentylowanej, która również została udokumentowana fakturą zaliczkową na osobę prywatną. Wraz z postępem prac budowlanych, 2 grudnia 2024 r. zmienił Pan zdanie, co do sposobu wykorzystania otrzymanych działek gruntu i uznał, że wybudowany dom mieszkalny, zostanie przeznaczony do sprzedaży w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, jako towar handlowy. 3 lutego 2025 r. dokonał Pan zmian w CEIDG i rozszerzył prowadzoną dotychczas działalność gospodarczą o realizację projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych, realizację projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych, realizację pozostałych projektów budowlanych. W grudniu 2024 r. zostały podpisane aneksy do umów z wykonawcami o świadczenie usług budowlanych, obejmujące zmianę danych odbiorcy z osoby prywatnej (bez NIP) na osobę prowadzącą działalność gospodarczą, będącą czynnym podatnikiem podatku VAT. Wystąpił Pan do wykonawców z pytaniem, czy mogliby skorygować wystawioną fakturę i fakturę zaliczkową z listopada 2024 r., zgodnie z podpisanymi aneksami do umów, ale uznali oni, że nie mają podstaw do sporządzenia dokumentów korygujących, gdyż na moment wystawiania faktur dane w nich wykazane odpowiadały rzeczywistości. Stan faktyczny dotyczył osoby prywatnej, co po stronie wystawiających faktury, nie rodziło obowiązku w zakresie sposobu płatności, tj. uwzględnienia w fakturze metody płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Jako osoba prywatna nie uregulował Pan płatności wynikających z otrzymanej faktury i faktury zaliczkowej w mechanizmie podzielonej płatności (split payment).

Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury i faktury zaliczkowej, w sytuacji gdy faktury nie zawierają Pana numeru NIP i zapłata za te faktury została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Co do zasady, w świetle art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 106b ust. 3 pkt 1, 1a ustawy:

Jak stanowi art. 106e ust. 1 pkt 1 - 15 ustawy:

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura powinna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który powinien wynikać z zawartej umowy.

Celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

O prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. Zatem, jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Należy zauważyć, że chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwości jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.

Brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

W myśl art. 108a ust. 1a ustawy:

Jak wyżej wskazano, prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktury, uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanych we wniosku nieprawidłowości, tj. braku na fakturze numeru NIP nabywcy, czy braku uiszczenia płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, jako przesłanek negatywnych powodujących utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Zatem okoliczności te nie przesądzają o braku prawa do odliczenia podatku VAT.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego w kontekście obowiązujących przepisów prowadzi do wniosku, że przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku VAT z faktury i faktury zaliczkowej otrzymanych w listopadzie 2024 r., dokumentujących nakłady ponoszone na wzniesienie domu mieszkalnego jednorodzinnego, który jako towar handlowy przeznaczony zostanie na sprzedaż w ramach prowadzonej działalności.

Z wniosku wynika, że jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Okoliczności sprawy wskazują, że nakłady poniesione na wznoszenie budynku mieszkalnego, który jako towar handlowy będzie przedmiotem sprzedaży związane są z czynnościami opodatkowanymi - ustawa o podatku VAT ani wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze nie przewidują zwolnienia od podatku dla sprzedaży towaru handlowego w postaci budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Brak na otrzymanych fakturach Pana numeru NIP i brak zapłaty za nie z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności nie są warunkami, których zaistnienie pozbawia podatnika prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z wynikającego z otrzymanych faktur na podstawie art. 88 ustawy.

Tym samym, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z opisanych we wniosku faktur, pod warunkiem niezaistnienia żadnej z przesłanek wymienionych w art. 88 ustawy.

W tym zakresie Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą również tego, w którym okresie może Pan odliczyć podatek VAT z faktury i faktury zaliczkowej, otrzymanych w listopadzie 2024 r.

Co do zasady w myśl art. 86 ust. 10 ustawy:

Stosownie do zapisu art. 86 ust. 10b ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 10c ustawy:

Zatem zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą nabycia prawa do odliczenia wyrażoną w art. 86 ust. 10 ustawy, podatnik nabywa prawo do odliczenia w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy u podmiotu wystawiającego fakturę dokumentującą dostawę towarów/świadczenie usług, w tym otrzymana na ich poczet zaliczki. Jednakże, aby podatnik z tego prawa mógł skorzystać, zgodnie z art. 86 ust. 10b ustawy, musi posiadać wystawiona na jego rzecz fakturę

W myśl art. 86 ust. 11 ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 13 ustawy:

Jak wyżej wskazałem przysługuje Panu prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych w listopadzie 2024 r. faktury i faktury zaliczkowej, które dokumentują poniesione wydatki na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego przeznaczonego do sprzedaży.

Z okoliczności sprawy wynika, że w grudniu 2024 r., podjął Pan decyzję o zmianie przeznaczenia wydatków ponoszonych na budowę domu mieszkalnego jednorodzinnego: z celów prywatnych na cele prowadzonej działalności gospodarczej - podjął Pan decyzję o przeznaczeniu budynku na sprzedaż jako towar handlowy.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy jest Pan w posiadaniu wystawionych na Pana rzecz faktury i faktury zaliczkowej z wykazaną kwotą podatku VAT, w odniesieniu do nabytych przez Pana robót budowlanych i uiszczonej przez Pana zaliczki na poczet materiałów budowlanych powstał u sprzedawców obowiązek podatkowy, podjął Pan decyzję o wykorzystaniu nabytych usług i towarów w działalności gospodarczej, to może Pan, na podstawie art. 86 ust. 13 ustawy, obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za miesiąc grudzień 2024 r., styczeń 2025 r., luty 2025 r.

W tym zakresie Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j . Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.