Interpretacja indywidualna z dnia 10 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.840.2025.3.DA

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 16 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismami złożonymi 5 listopada 2025 r. i 9 grudnia 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania:…ul. ……

2) Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:…ul. ……

Opis stanu faktycznego

W dniu … maja 2008 r. małżonkowie, tj. … i … (dalej jako: „Zainteresowani”) zawarli umowę kredytu mieszkaniowego w walucie obcej (frank szwajcarski). Kredyt ten udzielony został przez podmiot mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów (dalej jako: „Bank”). Kredyt zaciągnięty został na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (kredyt na cele mieszkaniowe) i był zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości. Kredyt został zaciągnięty przez Zainteresowanych, którzy nie posiadają rozdzielności majątkowej oraz odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości. Zainteresowani w przeszłości nie korzystali z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W dniu 11 września 2025 r. Zainteresowani zawarli aneks do umowy kredytowej z Bankiem (dalej jako: „Ugoda”), który przewiduje:

1)całkowite umorzenie aktualnego zadłużenia; łącznie (kapitał i odsetki) 113 408,69 franków szwajcarskich (CHF), a po przeliczeniu (na dzień sporządzenia aneksu, tj. 3 września 2025 r.) według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski 516 474,52 złotych (PLN),

2)wypłatę na rzecz Zainteresowanych kwoty 72 000 zł przez Bank jako zwrot nadpłaty kredytu,

3)wypłatę przez Bank kwoty 11 300 zł tytułem zwrotu kosztów prawnych, w toczącym się przed Sądem Okręgowym w … postępowaniu sądowym, w tym 10 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 500 zł tytułem zwrotu połowy wniesionej przez Zainteresowanych opłaty sądowej od pozwu.

Umorzenie długu (pkt 1) nastąpiło w dniu podpisania aneksu. Na moment złożenia przedmiotowego wniosku wypłaty, o których mowa powyżej (pkt 2 i 3) także zostały dokonane. W dniu 16 września 2025 r. Zainteresowani dokonali przelewu kwoty 10 800 zł na rachunek Kancelarii prawnej reprezentującej Zainteresowanych. Opłata od pozwu w kwocie 1 000 zł została przekazana na rachunek Kancelarii prawnej w dniu 23 maja 2022 r., która uiściła opłatę na rzecz Sądu, działając w imieniu Zainteresowanych.

W uzupełnieniu z 5 listopada 2025 r. wskazano:

Zgodnie z zapisami wynikającymi z umowy kredytowej, kredyt zaciągnięty w dniu … maja 2008 r. jest kredytem indeksowanym do franka szwajcarskiego.

Kwotę kredytu Bank wypłacił w złotych (PLN) w łącznej wysokości 539 430,24 zł, przy czym wypłata nastąpiła w 5 transzach.

Zabezpieczenie hipoteczne w związku z ww. kredytem ustanowiono na nieruchomości położonej w …, gmina …, działka nr A, dla której Sąd Rejonowy w …, … Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr ….

W umowie kredytowej wpisano cel: finansowanie budowy domu jednorodzinnego w …, gmina …, działka nr A oraz spłata kredytu przeznaczonego na zakup działki w kwocie 39 430,24 zł.

Kredyt został w całości przeznaczony na cele wskazane w umowie kredytowej.

Niezabudowana działka nr A o powierzchni 999 m², położona we wsi …, została nabyta w dniu 19 czerwca 2006 r. do majątku wspólnego Zainteresowanych.

Nieruchomość sfinansowana ze środków uzyskanych z ww. kredytu stanowi współwłasność Zainteresowanego i Jego małżonki na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej.

Nieruchomość była wykorzystywana na cele mieszkaniowe Zainteresowanych oraz Ich dzieci. W okresie od 1 stycznia 2019 r. do 30 czerwca 2022 r. adres nieruchomości był wskazany jako stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej (jednoosobowa działalność gospodarcza, bez zatrudnienia pracowników; PKD … działalność rachunkowo-księgowa), przy czym w tym okresie nieruchomość nadal była wykorzystywana na cele mieszkaniowe Zainteresowanych oraz Ich dzieci. Na potrzeby działalności gospodarczej Zainteresowany nie wyłączył z użytku mieszkalnego żadnej części nieruchomości.

Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

Celem inwestycji mieszkaniowej, na którą zaciągnięty został ww. kredyt, było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego.

Ugoda z Bankiem podpisana w dniu 11 września 2025 r. nie wskazuje wprost podstawy prawnej. Należy założyć, że została zawarta w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe oraz przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Na pytanie Organu o treści: „Czy w ramach ugody z bankiem nastąpiło również „przewalutowanie” przedmiotowego kredytu?”, Zainteresowany wskazał „W ramach ugody z bankiem nie doszło do „przewalutowania” przedmiotowego kredytu. Bank dokonał zwolnienia z długu (umorzenia zadłużenia) w zakresie kapitału i odsetek 113 408,69 franków szwajcarskich (CHF), wskazując równocześnie przeliczenie według kursu średniego 4,5541, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski i obowiązującego na dzień sporządzenia aneksu (3 września 2025 r.), tj. 516 474,52 złotych (PLN).”.

Kwota 72 000 zł, którą Bank wypłacił Zainteresowanym w wyniku zawarcia Ugody stanowi zwrot środków uprzednio spłaconych do Banku (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu).

Kwota 72 000 zł, która została wypłacona Zainteresowanym przez Bank, stanowi zwrot środków, które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursu waluty przyjętego w Ugodzie (po potrąceniu wzajemnych roszczeń), z racji nadpłaty kredytu, stały się nienależne Bankowi.

Zgodnie z zawartą przez Zainteresowanych umową na pomoc prawną, koszty zastępstwa procesowego stanowią składową wynagrodzenia Kancelarii. Tytułem opłaty sądowej od pozwu Zainteresowani ponieśli wydatek w kwocie 1 000 zł. Tym samym, kwota 10 800 zł (stanowiąca zwrot kosztów zastępstwa procesowego) oraz kwota 500 zł (stanowiąca zwrot połowy opłaty sądowej poniesionej od pozwu), które Bank zwrócił Zainteresowanym, odpowiadają kwocie poniesionych opłat, a tym samym nie przewyższają faktycznie poniesionych przez Zainteresowanych wydatków z tego tytułu. Należy dodać, że na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w …, … Wydział Cywilny z dnia 9 października 2025 r., Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w … dokona zwrotu Zainteresowanym kwoty 470 zł tytułem drugiej połowy uiszczonej opłaty od pozwu pomniejszonej o opłatę minimalną.

Ustawowa wspólność majątkowa małżeńska istniała w małżeństwie Zainteresowanych w momencie dokonywania wszystkich opisanych we wniosku czynności. Wspólność trwa od dnia zawarcia małżeństwa, tj. od … września 2004 r.

W uzupełnieniu z 9 grudnia 2025 r. wskazano:

Kredyt przeznaczony na zakup działki nr A położonej w … został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Ww. kredyt został zaciągnięty w dniu … czerwca 2006 r. przez Zainteresowanych. Kredyt został spłacony w dniu 15 maja 2008 r. w wyniku przelewu kwoty 39 430,24 zł na rachunek kredytu, dokonanego przez Bank na podstawie umowy kredytu mieszkaniowego z dnia … maja 2008 r. Kredyt z dnia … maja 2008 r. w kwocie jw. miał charakter kredytu refinansowego, tj. przeznaczonego na spłatę zobowiązań z umowy kredytu z dnia … czerwca 2006 r. Oba kredyty dotyczyły jednej (tej samej) inwestycji mieszkaniowej.

Wszyscy kredytobiorcy (Zainteresowani) odpowiadali za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości.

Ww. kredyt został zabezpieczony hipoteką kaucyjną na nieruchomości położonej w …, gmina …, działka nr A, dla której Sąd Rejonowy w …, … Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr ….

Jedynym celem kredytu było finansowanie zakupu działki nr A przeznaczonej pod budowę domu jednorodzinnego.

Budowę domu jednorodzinnego położonego w … na działce nr A, sfinansowanego ze środków uzyskanych z kredytu z dnia … maja 2008 r., zakończono dnia 15 listopada 2010 r.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w przedmiotowej nieruchomości położonej w …, Zainteresowany nie odliczał żadnych kosztów uzyskania przychodów dotyczących nieruchomości, w tym: odsetek od kredytu mieszkaniowego, amortyzacji nieruchomości, podatków lokalnych i mediów dostarczanych do nieruchomości.

Pytania

1)Czy umorzenie zadłużenia wynikające z aneksu do umowy kredytowej z Bankiem (Ugody) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli spełnione zostały warunki do zaniechania poboru podatku, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2)Czy kwota 72 000 zł wypłacana przez Bank w ramach aneksu (Ugody) podlega opodatkowaniu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli stanowi zwrot nadpłaconego kredytu (a nie dochód)?

3)Czy kwota 11 300 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego i zastępstwa procesowego podlega opodatkowaniu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Zainteresowanych, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umorzenie zadłużenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ Zainteresowani wypełniają warunki do zaniechania poboru podatku, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ad 2

Zdaniem Zainteresowanych, zwrot części spłaconych przez Zainteresowanych do chwili zawarcia Ugody rat kredytu nie stanowi dla Zainteresowanych przychodu/dochodu, a stanowi dopełnienie Ugody, w której Bank uznał, że ta wartość była niezasadna w świetle prawa i jest zwrotem nienależnie pobranego świadczenia.

Ad 3

Zdaniem Zainteresowanych, zwrot kosztów postępowania sądowego i zastępstwa procesowego nie stanowi dla Zainteresowanych przysporzenia majątkowego i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie w zakresie pytań nr 1, 2 i 3

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025.163 ze zm.), jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia, kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia, przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2024 r., poz. 1837).

Z § 3 komentowanego rozporządzenia wynika, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia, zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Artykuł 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z § 3 przytoczonego rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zainteresowani zawarli aneks do umowy kredytowej z Bankiem (Ugodę), który przewiduje:

1)całkowite umorzenie aktualnego zadłużenia; łącznie (kapitał i odsetki) 113 408,69 franków szwajcarskich (CHF), a po przeliczeniu według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski 516 474,52 złotych (PLN),

2)wypłatę na rzecz Zainteresowanych kwoty 72 000 zł przez Bank jako zwrot nadpłaconego kredytu,

3)wypłatę 11 300 zł tytułem zwrotu kosztów prawnych, w toczącym się przed Sądem Okręgowym w … postępowaniu sądowym, w tym 10 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 500 zł – tytułem zwrotu połowy wniesionej przez Zainteresowanych opłaty sądowej od pozwu.

Umorzenie długu (pkt 1) nastąpiło w dniu podpisania aneksu. Na moment złożenia przedmiotowego wniosku wypłaty, o których mowa powyżej (pkt 2 i 3) także zostały dokonane.

W dniu 16 września 2025 r. Zainteresowani dokonali przelewu kwoty 10 800 zł na rachunek Kancelarii prawnej reprezentującej Zainteresowanych. Opłata od pozwu w kwocie 1 000 zł została przekazana na rachunek Kancelarii prawnej dnia 23 maja 2022 r., która uiściła opłatę na rzecz Sądu, działając w imieniu Zainteresowanych.

Kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i został zabezpieczony w postaci hipoteki umownej kaucyjnej. Umowa została zawarta w dniu … maja 2008 r. na 30 lat. W przeszłości Zainteresowani nie korzystali z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze opisany stan sprawy i powołane przepisy prawa, umorzenie przez Bank kwoty kredytu zaciągniętego przez Zainteresowanych na własne cele mieszkaniowe stanowi dla Zainteresowanych przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie do uzyskanego przez Zainteresowanych przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W analizowanej sprawie po stronie Zainteresowanych nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu częściowego zwrotu rat kredytowych. W związku z zawarciem aneksu (Ugody) Zainteresowani otrzymają zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy Zainteresowani przekazali na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu. Kwoty otrzymane na podstawie aneksu z Bankiem nie spowodują więc faktycznego przyrostu w majątku Zainteresowanych. W konsekwencji zwrot ten nie jest dla Zainteresowanych przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającym opodatkowaniu.

Odnosząc się dodatkowo do pytania w zakresie otrzymania od Banku w wyniku zawartego aneksu kwoty 72 000 zł, zdaniem Zainteresowanych, stanowi ona zwrot nadpłaconego kredytu, to znaczy jej otrzymanie nie powoduje po stronie Zainteresowanych powstania dodatkowego przysporzenia majątkowego, wzrostu Ich majątku. Otrzymana kwota stanowi zwrot pieniędzy, które nienależnie Zainteresowani wpłacili wcześniej do Banku. Taka wypłata jest więc dla Zainteresowanych neutralna podatkowo. Pieniądze te nie są przychodem Zainteresowanych w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ich uzyskanie nie skutkuje po stronie Zainteresowanych obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

W odniesieniu do zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, należy wskazać, że nie stanowi on przysporzenia majątkowego po stronie Zainteresowanych, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Celem tego zwrotu jest zapewnienie, aby Zainteresowani nie doznali dodatkowego uszczerbku w majątku w związku z koniecznością skorzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika w celu zabezpieczenia swoich interesów. Zgodnie z celem aneksu (zapisy o „zwrocie kosztów”), środki pozyskane w wyniku Ugody, zostały – niezwłocznie po ich wpływie na rachunek Zainteresowanych – przekazane bezpośrednio na rachunek Kancelarii prawnej (przelew w kwocie 10 800 zł) lub stanowiły częściowy zwrot (50%) przekazanej w dniu 23 maja 2022 r. opłaty sądowej od pozwu w wysokości 1 000 zł, wobec czego nie mogą być traktowane jako przychód po stronie Zainteresowanych.

W zakresie pytania 2 oraz 3, tj. dotyczących zwrotu nadpłaconego kredytu oraz zwrotu kosztów postępowania sądowego i zastępstwa procesowego, wskazać jednocześnie należy na brak podstaw do kwalifikacji do źródła przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), gdyż są to środki zwracane (własne), a nie „uzyskane” w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto stanowisko Zainteresowanych znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych, m. in:

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 sierpnia 2025 r., nr 0115-KDST2-2.4011.330.2025.2.RS,

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 sierpnia 2025 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.594.2025.2.MN,

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 sierpnia 2025 r., nr 0112-KDWL.4011.49.2025.2.DK,

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 sierpnia 2025 r., nr 0115-KDST2-1.4011.309.2025.3.JPO,

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 lipca 2025 r., nr 0115-KDST2-1.4011.246.2025.2.AW,

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 stycznia 2025 r., nr 0115-KDIT1.4011.749.2024.2.MN.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 162 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie natomiast do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Umorzenie wierzytelności

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu hipotecznego wyjaśnić należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.):

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Tym samym, umorzona Państwu na podstawie Ugody z dnia 11 września 2025 r. kwota wierzytelności (kwota kapitału i odsetek) z tytułu zaciągniętego … maja 2008 r. kredytu mieszkaniowego, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zaniechanie poboru podatku

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń.

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. 2024 r. poz. 102 ze zm.):

Z kolei § 3 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 1912), które weszło w życie 24 grudnia 2024 r. stanowi, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony ww. rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. stanowi, że:

W myśl natomiast § 4a ww. rozporządzenia dodanego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 20 grudnia 2024 r.:

Natomiast zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Wobec powyższego, ww. zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Kwota ww. wierzytelności może przy tym obejmować kapitał, odsetki, a także prowizje oraz poniesione opłaty niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Jedną z przesłanek do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu sprawy wynika, że

·… czerwca 2006 r. zawarli Państwo umowę kredytu celem finansowania zakupu działki nr A przeznaczonej pod budowę domu jednorodzinnego,

·kredyt z 2006 r. został zabezpieczony hipoteką kaucyjną na nieruchomości położonej w … (działce nr A), dla której prowadzona jest księga wieczysta,

·odpowiadali Państwo za spłatę kredytu z 2006 r. solidarnie, a więc do pełnej wysokości,

·… maja 2008 r. zawarli Państwo umowę kredytu celem finansowania budowy domu jednorodzinnego położonego w … na działce budowlanej nr A oraz na spłatę kredytu przeznaczonego na zakup ww. działki,

·zabezpieczenie hipoteczne w związku z kredytem z 2008 r. ustanowiono na nieruchomości położonej w … (działce nr A), dla której prowadzona jest księga wieczysta,

·odpowiadali Państwo za spłatę kredytu mieszkaniowego z 2008 r. solidarnie, a więc do pełnej wysokości,

·kredyty z 2006 r. i 2008 r. zostały zaciągnięte na realizację jednej (tej samej) inwestycji mieszkaniowej,

·celem inwestycji mieszkaniowej, na którą zaciągnięty został kredyt w 2008 r., było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego,

·nieruchomość była wykorzystywana na Państwa cele mieszkaniowe oraz Państwa dzieci. W okresie od 1 stycznia 2019 r. do 30 czerwca 2022 r. adres nieruchomości był wskazany jako stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej (jednoosobowa działalność gospodarcza, bez zatrudnienia pracowników; działalność rachunkowo-księgowa), przy czym w tym okresie nieruchomość nadal była wykorzystywana na Państwa cele mieszkaniowe oraz Państwa dzieci. Na potrzeby działalności gospodarczej Zainteresowany nie wyłączył z użytku mieszkalnego żadnej części nieruchomości. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w przedmiotowej nieruchomości Zainteresowany nie odliczał żadnych kosztów uzyskania przychodów dotyczących nieruchomości, w tym: odsetek od kredytu mieszkaniowego, amortyzacji nieruchomości, podatków lokalnych i mediów dostarczanych do nieruchomości,

·w dniu 11 września 2025 r. podpisali Państwo Ugodę z Bankiem, na mocy której Bank dokonał zwolnienia z długu (umorzenia zadłużenia) w zakresie kapitału i odsetek 113 408,69 franków szwajcarskich (CHF), wskazując równocześnie przeliczenie według kursu średniego 4,5541, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski i obowiązującego na dzień sporządzenia aneksu (3 września 2025 r.), tj. 516 474,52 złotych (PLN),

·nie korzystali Państwo w przeszłości z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w przedmiotowym rozporządzeniu Ministra Finansów.

Z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe jasno wynika, że kredyt mieszkaniowy powinien zostać zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego kredyty mieszkaniowe powinny zostać zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Przy czym, przez jedną inwestycję mieszkaniową, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast przez jedno gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Zatem z ww. rozporządzenia wynika wprost, że aby kwota umorzona mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie omawianego rozporządzenia – to w przypadku dwóch kredytów hipotecznych – powinny one zostać zaciągnięte na jedną inwestycję mieszkaniową.

W związku z tym, że kredyt z 2008 r. został zaciągnięty na refinansowanie kredytu z 2006 r. przeznaczonego na finansowanie zakupu działki nr A pod budowę domu jednorodzinnego oraz finansowaniebudowy domu jednorodzinnego na ww. działce, to należy zauważyć, że pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.

Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel.

Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.

Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na cele mieszkaniowe. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem przychód uzyskany przez Państwa z tytułu umorzenia kredytu z 2008 r., którego celem było finansowanie budowy domu jednorodzinnego oraz refinansowanie kredytu z 2006 r. przeznaczonego na zakup działki nr A, korzysta z zaniechania poboru podatku dochodowego.

Podsumowując, umorzona przez Bank na podstawie Ugody z dnia 11 września 2025 r. kwota kredytu (kapitału i odsetek), stanowi dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie wskazuję, że w związku z uzyskanym przez Państwa przychodem związanym z umorzeniem wierzytelności (kapitału i odsetek) z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego (kredytu, którego celem było finansowanie budowy domu jednorodzinnego położonego na działce nr A oraz spłata kredytu z 2006 r. przeznaczonego na zakup ww. działki), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznychna podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Przychód z tytułu ww. umorzenia kredytu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, spełniają Państwo bowiem przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

W konsekwencji nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Skutki podatkowe otrzymania kwoty z tytułu zawarcia ugody z bankiem

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się natomiast w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem, kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania wskazanej w Ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z opisu sprawy wynika, że na mocy Ugody zawartej 11 września 2025 r. pomiędzy Państwem a Bankiem, Bank zwrócił na Państwa rzecz kwotę 72 000 zł, jako zwrot nadpłaty kredytu. Wypłacona Państwu kwota 72 000 zł stanowi zwrot środków uprzednio spłaconych do Banku (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu). Stanowi ona zwrot środków, które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursu waluty przyjętego w Ugodzie (po potrąceniu wzajemnych roszczeń), z racji nadpłaty kredytu, stały się nienależne Bankowi.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że w analizowanej sprawie wypłata przez Bank przedmiotowej kwoty, o której mowa we wniosku, nie spowodowała u Państwa powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie mają Państwo obowiązku zapłaty podatku dochodowego od wypłaconej przez Bank kwoty.

Skutki podatkowe otrzymania zwrotu kwoty połowy opłaty od pozwu sądowego oraz kosztów zastępstwa procesowego

Zgodnie z art. 98 § 1, § 2, § 3, § 4 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda.

Mając zatem na uwadze zwrotny charakter kosztów procesu sądowego należy uznać, że zwrot ten nie rodzi obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

Wynika to z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z własnych środków powoda, a następnie na podstawie wyroku zostały mu zwrócone. W takim wypadku kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów - nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego jest obojętna podatkowo.

Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem kosztów procesu (kwoty połowy opłaty od pozwu sądowego), to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Państwa przychodu. W konsekwencji, nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zwrotu przez Bank kwoty połowy opłaty od pozwu sądowego.

Ponadto, w związku z podpisaną przez Państwa w dniu 11 września 2025 r. Ugodą, Bank wypłacił Państwu kwotę stanowiącą zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

Zatem, w odniesieniu do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, skoro zostały poniesione z Państwa środków, a które Bank był zobowiązany zwrócić, zwrot ten także nie stanowi przysporzenia majątkowego i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem kosztów nie wystąpiło po Państwa stronie realne przysporzenie majątkowe.

Wynika to z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z własnych środków powoda, a następnie na podstawie ugody zostały mu zwrócone. W takim wypadku kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków – nie jest więc przychodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego jest obojętna podatkowo.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że zwrot kwoty połowy opłaty od pozwu sądowego oraz kosztów zastępstwa procesowego w ramach Ugody, którą zawarli Państwo z Bankiem w dniu 11 września 2025 r., nie spowoduje powstania u Państwa przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile zwrócone przez Bank kwoty nie przewyższają poniesionych przez Państwa wydatków z tego tytułu. W takiej sytuacji zwrot ten nie powoduje po Państwa stronie przysporzenia, wzrostu Państwa majątku. Otrzymane kwoty stanowią jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Państwa wydatków.

Pieniądze te nie są Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w związku z tym nie są Państwo zobowiązani do rozliczenia otrzymanych kwot dla celów podatkowych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację, ponadto zapadły w odmiennym stanie faktycznym. Interpretacje organów podatkowych wydawane są w indywidualnych sprawach podatników na podstawie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez podatnika. Powołane interpretacje nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa, więc zawartych w nich stanowisk organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tutejszy Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan … (Zainteresowany będący stroną postępowania) – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego…. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.