Interpretacja indywidualna z dnia 11 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.817.2025.1.AS
Zwrot środków uzyskany wskutek ugody związanej z nieważnością postanowień kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem waluty obcej, nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, ponieważ nie powoduje definitywnego przysporzenia majątkowego.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowany będący stroną postępowania: A.A;
2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: B.A, ul. (...).
Opis zdarzenia przyszłego
Zawarli Państwo (...) 2006 r. umowę kredytu hipotecznego z X., która miała finansować zakup lokalu mieszkalnego, pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu oraz refinansowanie kosztów poniesionych na zakup lokalu. Kredyt został udzielony jako kredyt waloryzowany kursem franka szwajcarskiego (CHF) – kredyt indeksowany, tj. kwota kredytu i raty wyrażone zostały w walucie polskiej (PLN), jednak wysokość salda zadłużenia i rata kapitałowo-odsetkowa były przeliczane na podstawie kursu waluty obcej CHF, przy spłacie w walucie polskiej.
Kredyt został przez Państwa spłacony i rozliczony w całości.
Nieruchomość finansowana ze środków pozyskanych na podstawie ww. umowy kredytu nigdy nie była wykorzystywana przez Państwa na cele związane z działalnością gospodarczą.
W roku 2024 złożyli Państwo przeciwko następcy prawnemu banku kredytowego – Y. – pozew o zapłatę tytułem zwrotu nienależnego świadczenia – spłaconych rat i kosztów kredytowych wraz z odsetkami – w związku z abuzywnością postanowień wzorca umowy kredytowej, które czyniły ją nieważną. W ramach procesu o zapłatę w sprawach spłaconych wcześniej tzw. „kredytów frankowych” nieważność ustalana jest przesłankowo w toku procesu. Bank złożył w sprawie powództwo wzajemne o zapłatę w zakresie zwrotu wypłaconego kapitału wraz z odsetkami.
W wyniku przeprowadzonych już po złożeniu pozwu negocjacji ugodowych Y., jako następca prawny X., przedstawia propozycje ugodowe, w ramach których Bank zobowiązuje się zwrócić na rzecz Kredytobiorców ustaloną przez Strony kwotę. W treści ugody mają być potwierdzone salda spłaconych przez Państwa kwot – spłacanych częściowo w walucie polskiej, częściowo we franku szwajcarskim, a także kwota wypłaconego zainteresowanym kredytu.
W przedmiotowej sprawie na kilka lat przed złożeniem pozwu dokonali Państwo spłaty wszystkich należności kredytowych, jakich domagał się bank. W treści ugody potwierdzona ma zostać spłata kredytu w całości.
Podstawowy zarzut sporu sądowego i Państwa roszczeń stanowi abuzywność postanowień umowy kredytu waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego, dotycząca właśnie niedopuszczalnych w umowie z konsumentami zapisów dot. sposobu przewalutowania zobowiązań kredytobiorców. Kwota wypłacona Państwu zostanie wypłacona jako zwrot części kwoty wypłaconej wcześniej bankowi w ramach spłaty kredytu przez kredytobiorców, ustalonej w oparciu o kwestionowane klauzule przewalutowania w oparciu o tabele kursowe franka szwajcarskiego ustalane przez kredytujący bank. Kwota zostanie ustalona między stronami w ramach kwoty, której Państwo dochodzą przed sądem, tj. w ramach sumy wypłaconych bankowi w związku z umową we franku szwajcarskim kwot – będzie od tej kwoty niższa ze względu na konieczność poczynienia ustępstw ugodowych. Celem zawarcia ugody będzie polubowne rozstrzygnięcie sporu i uchylenie niepewności co do roszczeń stron umowy, związanych z jej zawarciem i wykonywaniem, przez przyjęte w ugodzie rozwiązania.
W związku z przyszłą ugodą strony zobowiążą się nie występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień ww. umowy kredytowej. Ustalone zostanie ponadto, że zarówno Państwo (powództwo główne), jak i pozwany bank (powództwo wzajemne) cofną powództwa złożone w sprawie.
Zgodnie z wolą stron ugody wyrażoną wprost w treści projektowanej ugody, kwota wypłacona Państwu stanowić będzie „zwrot” i wyczerpywać wszelkie wzajemne roszczenia stron ugody dot. przedmiotowego kredytu. Kwota wypłacona przez bank na podstawie ugody będzie zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej na mocy kwestionowanej umowy przekazali Państwo na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych na podstawie kwestionowanej umowy kredytu.
Bank w treści ugody zadeklaruje, że w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty wskazanej w ugodzie, po Państwa stronie nie powstanie przychód podatkowy, w związku z czym na banku nie będzie ciążyć obowiązek przygotowania informacji PIT-11 dla kwoty zwrotu. Bank oświadczy w treści ugody, że wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody co do tego, czy po stronie kredytobiorcy powstaje przychód w związku ze zwrotem wskazanym w ugodzie. Bank oświadczy, że z uzyskanej interpretacji wynika iż przychód podatkowy nie powstaje, a tym samym na Banku nie ciąży wyżej wskazany obowiązek informacyjny.
Bank poinformował o komunikacie zamieszczonym w tej sprawie na swojej stronie internetowej. Nie udostępniono Państwu treści ww. interpretacji, na którą bank się powołuje.
Tytuł należności wypłacanej w ramach ugody został opisany w projektowanej ugodzie w sposób następujący: „W celu ugodowego zakończenia sporu Bank zobowiązuje się zwrócić na rzecz Kredytobiorców ustaloną przez strony kwotę”.
Między bankiem a Państwem doszło już wcześniej do zawarcia ugód na analogicznych warunkach, dotyczących analogicznego stanu faktycznego w związku z innymi umowami kredytowymi zawartymi z tym samym bankiem.
Pytanie
Czy w związku z zawarciem pomiędzy Państwem a Y. opisanej ugody i wypłatą na Państwa rzecz kwoty ustalonej ugodą powstanie po Państwa stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa roszczenia wynikają z wykonania nieważnej umowy kredytowej i obejmują oczekiwany zwrot środków zapłaconych bez podstawy prawnej mającej źródło w nieważności umowy ze względu na abuzywny charakter istotnych postanowień, uznawanych za nieważne. Uzyskana kwota jest efektem porozumienia dotyczącego wzajemnych zobowiązań stron, w ramach której dochodzi do zwrotu części wpłaconego nienależnie świadczenia Zainteresowanych, który to zwrot kończy spór definitywnie. W sprawie nie zachodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego, jak również nie znajdują w tym stanie faktycznym zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych („Ustawa o PIT”), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, który stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14- 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o PIT można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o PIT wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT „inne źródła”. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Kwota, którą bank wypłaci na podstawie projektowanej ugody, stanowi zwrot środków i jest wynikiem polubownego rozstrzygnięcia sporu między stronami w zakresie wzajemnie przysługujących stronom roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego, w których rozpatrywane jest powództwo główne Zainteresowanych oraz powództwo wzajemne banku.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą Państwo otrzymają od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Państwa podczas spłaty kredytu hipotecznego, jej otrzymanie nie powoduje po Państwa stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo, dlatego wypłacona przez bank w ramach ugody kwota nie będzie stanowiła dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku od tej kwoty.
Powyższa kwalifikacja kwoty wypłacanej w związku z ugodą powoduje, że do wypłaty tytułem ugody nie znajdują zastosowania również przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe („Rozporządzenie”), ponieważ regulacje Rozporządzenia przewidują zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w sytuacji, gdy istnieje podstawa naliczenia i zapłaty podatku. Jak wskazano wyżej, w stanie faktycznym, którego dotyczy pytanie, nie doszło do powstania przychodu podatkowego, który obarczony byłby obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ponadto w analizowanym przyszłym stanie faktycznym nie dochodzi do umorzenia osobom fizycznym żadnych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Kwota określona w ugodzie uwzględnia interesy zarówno banku, jak i Państwa, zamykając się w kwotach rozliczenia należności objętych procesem.
Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu przez bank będzie stanowić jedynie zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy kwestionowanej umowy przekazali Państwo na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych – nie będzie więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Kwota wypłacona przez bank na mocy ugody stanowić będzie zwrot środków wcześniej wpłaconych na rzecz Bank w związku z kwestionowaną umową kredytu, na podstawie kwestionowanych postanowień, w których istniały podstawy ustalenia nieważności umowy kredytu i rozliczenia sald wpłaconych wzajemnie kwot. Mocą ugody bank zwróci część kwoty wpłaconej przez Państwa – wypłata będzie miała w całości charakter zwrotu kwot pobranych wcześniej na podstawie kwestionowanej ugody. Otrzymana na mocy ugody kwota stanowić będzie zatem zwrot własnych pieniędzy. Wobec powyższego wypłata przez bank takiego zwrotu będzie dla Państwa neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągną Państwo bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Państwa stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie będzie ciążyć na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.
Powyższe stanowisko jest zbieżne z wnioskami organów skarbowych przedstawionymi w interpretacji indywidualnej z 27 lutego 2025 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.65.2025.2.MKA oraz z 16 lutego 2024 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.1078.2023.2.AC, w której wskazano wprost, że po stronie kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego zwrotu nadpłaconego zobowiązania kredytowego. W konsekwencji taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Podobne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej z 5 września 2025 r., 0114-KDIP3-2.4011.561.2025.2.BM.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Pan A.A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 w zw. z art. 14r § 5 Ordynacji podatkowej.
