Interpretacja indywidualna z dnia 16 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.825.2025.3.KP
Kwota zwrotu nadpłaty od banku, wynikająca z ugody związanej z kredytem hipotecznym, nie stanowi przychodu podatkowego dla osób fizycznych w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy PIT, gdyż jest jedynie zwrotem uprzednio spłaconych środków.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
3 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 7 listopada 2025 r. (wpływ 7 listopada 2025 r.) oraz pismem z 9 grudnia 2025 r. (wpływ 9 grudnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:62-006
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:
AA;
2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania
BA.
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawcy (małżonkowie AA i BA; zwani dalej „Wnioskodawcami” lub „Kredytobiorcami”), polscy rezydenci, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, zawarli w dniu (…) stycznia 2008 r. z Bankiem umowę o kredyt hipoteczny waloryzowany kursem CHF (dalej „Umowa kredytu”). Małżonkowie zobowiązani są solidarni oraz występuje między nimi ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.
Bank udzielił Wnioskodawcom kredytu przeznaczonego na zaspokojenie ich własnych potrzeb mieszkaniowych, tj. na budowę domu systemem gospodarczym, w którym to domu do dziś mieszkają Wnioskodawcy. Bank wypłacił Kredytobiorcom w trzech transzach (…) PLN, co stanowiło równowartość (…) CHF, a kwota udostępnionego kapitału została w całości przeznaczona na realizację jednego celu mieszkaniowego, tj. budowę domu systemem gospodarczym, który zaspokaja potrzeby mieszkaniowe Wnioskodawców. Na dzień złożenia Kredytobiorcom propozycji ugodowego zakończenia sporu, tj. (…) września 2025 roku, zadłużenie Kredytobiorców z tytułu niespłaconego kredytu wynosiło wraz z odsetkami (…) CHF, co po przeliczeniu na PLN po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego według Tabeli kursów średnich walut obcych z dnia (…) września 2025 r., tj. dnia poprzedzającego złożenia propozycji ugodowego zakończenia sporu przez Bank wynosiło (…) PLN.
Kredytobiorcy pozwali Bank w dniu (…) marca 2023 r. przed Sądem Okręgowym oraz wnieśli o:
1.ustalenie, że umowa o kredyt hipoteczny (Umowa kredytu) jest nieważna,
2.zasądzenie od Banku na rzecz Kredytobiorców:
a)kwoty (…) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
b)kwoty (…) CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
ewentualnie
3.zasądzenie od Banku na rzecz Kredytobiorców kwoty (…) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zwrotu nienależnych świadczeń w postaci różnicy pomiędzy wysokością rat kapitałowo-odsetkowych spełnionych przez Kredytobiorców na rzecz Banku w okresie od dnia (…) lutego 2008 r. do dnia (…) marca 2023 r. na podstawie Umowy kredytu, a wysokością rat należnych pozwanemu po wyeliminowaniu z Umowy kredytu postanowień dotyczących indeksacji;
4.ustalenie przez Sąd:
a)nieważności lub bezskuteczności niektórych postanowień Umowy kredytu odnoszących się do indeksacji;
b)że Umowa kredytu jest umową kredytu złotowego.
W okresie objętym żądaniem pozwu, tj. od dnia (…) marca 2008 r. do dnia (…) marca 2023 r. Kredytobiorcy wpłacili łącznie tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych w wykonaniu Umowy kredytu kwotę (…) PLN i (…) CHF (która to kwota w przeliczeniu na PLN według kursu średniego z CHF z dnia złożenia pozwu, tj. (…) marca 2023 r. wynosi (…) PLN) tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz kwotę (…) PLN tytułem innych kosztów około kredytowych.
Łącznie z tytułu wykonywania Umowy kredytu Kredytobiorcy na dzień (…) marca 2023 r. wpłacili na rzecz Banku kwotę (…) PLN, przy udostępnionej im kwocie kapitału w wysokości (…) PLN. Spowodowało to, że po stronie Kredytobiorców powstała nadpłata ponad udostępniony im kapitał w wysokości (…) PLN.
W toku postępowania sądowego Bank przedstawił Kredytobiorcom propozycję ugody pozasądowej („Ugoda”), zakładającej, że strony potwierdzają, że Umowa była ważna, że dochodzi do jej wygaśnięcia, po rozliczeniu według następujących zasad:
5.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia do całkowitej spłaty kredytu Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy:
a)stanowił kredyt złotowy udzielony w kwocie (…) PLN;
b)oprocentowany był na podstawie stopy referencyjnej WIBOR 3M obowiązującej na dzień roboczy poprzedzający dzień uruchomienia kredytu (pierwszej transzy kredytu) oraz marży w wysokości 1,45 p.p.;
c)wysokość marży, o której mowa w pkt b, odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym został uruchomiony kredyt (pierwsza transza kredytu); informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli (…),opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej (…);
d)pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR kończył się w dniu poprzedzającym dzień wymagalności trzeciej raty kredytu;
e)kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego;
f)z systemem spłat w ratach równych;
g)z zachowanym obecnym okresem kredytowania (data ostatecznej spłaty kredytu określona na dzień sporządzenia Ugody).
6.Warunki udzielenia kredytu w PLN, o którym mowa w ust. 5 powyżej:
a)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (…) PLN;
b)oprocentowanie kredytu zostało określone według zmiennej stopy procentowej jako suma stopy referencyjnej WIBOR 3M i marży w wysokości 1.45 p.p. W dniu wypłaty kredytu oprocentowanie wynosiło 7,10 p.p. gdzie stopa referencyjna WIBOR 3M na dzień roboczy poprzedzający dzień wypłaty kredytu bądź pierwszej transzy kredytu wynosiła 5,65 p.p.;
c)pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR kończył się w dniu poprzedzającym dzień wymagalności trzeciej raty kredytu;
d)kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania stopy referencyjnej kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni okres obowiązywania stopy referencyjnej, przy uwzględnieniu że rok ma 365 dni. a miesiąc rzeczywistą ilość dni;
e)marża, o której mowa w pkt b odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym został uruchomiony kredyt (pierwsza transza kredytu); informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli (…), opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej (…);
f)informacja o wysokości dziennej stopy referencyjnej WIBOR 3M dostępna jest w tabeli (…);
g)zachowany zostaje okres kredytowania aktualny na dzień sporządzenia Ugody.
7.Rozliczenie dotychczasowych spłat w ramach kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w PLN kształtuje się następująco:
a)każda dotychczasowa spłata raty kredytu zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w PLN. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór – powiększa kapitał do spłaty, od którego naliczane są kolejne odsetki:
b)w przypadku spłat dokonanych bezpośrednio w CHF, spłaty przeliczone zostaną w oparciu o średni kurs NBP z dnia poprzedzającego spłatę raty.
8.Po zmianie waluty obcej kredytu na walutę PLN, Strony zgodnie ustalają, że Kredyt udzielony na podstawie Umowy został w całości spłacony, a po stronie Kredytobiorcy powstała nadpłata podlegająca zwrotowi, w wysokości (…) PLN.
9.Na skutek indywidualnych uzgodnień, Strony zgodnie postanawiają o zwiększeniu kwoty zwrotu na rzecz Kredytobiorcy, o której w ust. 8, do kwoty (…) PLN. Ponadto Strony zgodnie postanawiają o zwrocie przez Bank na rzecz Kredytobiorcy kosztów procesu w wysokości (…) PLN. Kwota zwrotu pochodzi z wydatków, które zostały uprzednio poniesione ze środków Kredytobiorcy na rzecz Banku.
10.Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie), na kwotę (…) PLN. Kwota umorzenia stanowi kwotę wskazaną w ust. 3.
11.Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty nadpłaty, o której mowa w ust. 9 powyżej, powiększonej o koszty procesu, o których mowa w ust. 9 powyżej, w kwocie (…) PLN [„kwota zwrotu”], w terminie 30 dni od dnia zawarcia niniejszej Ugody.
Na skutek Ugody Wnioskodawcy mają wycofać pozew o stwierdzenie nieważności Umowy. Wnioskodawcy podkreślają, że chodzi o ugodę pozasądową, która nie została jeszcze podpisana. Dokładna kwota umorzenia będzie wynikała z oznaczonego w Ugodzie kursu NBP wymiany PLN-CHF z dnia poprzedzającego podpisanie Ugody, wskazać jednak należy, że kwoty te będą różniły się zapewne nieznacznie od kwot wskazanych w niniejszym wniosku. Wnioskodawcy nie mają wpływu na treść pozostałych postanowień zawartych w Ugodzie. Kredytobiorcy planują zawrzeć ugodę, w przypadku uzyskania pozytywnej dla nich interpretacji podatkowej jeszcze w 2025 r.
W treści Ugody zaproponowanej przez Bank, Strony mają potwierdzić, że Umowa jest ważna, Kredytobiorcy odstąpią od roszczeń o stwierdzenie nieważności Umowy oraz oświadczyć, że: Zgodnym zamiarem Stron jest kompleksowe uregulowanie rozliczeń wynikających z Umowy oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku i zakończenie istniejącego sporu na tym tle oraz doprowadzenie do wygaśnięcia wszelkich wzajemnych roszczeń objętych postępowaniem sądowym.
W treści Ugody Bank informuje Kredytobiorców, że Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) po jego stronie powstaje przychód, a w związku z tym Bank ma obowiązek informacyjny (tj. sporządzić informację PIT-11 zgodnie z właściwymi przepisami prawa). Jednocześnie Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że aby do osiągniętego przychodu zastosowanie miała regulacja rozporządzenia Ministra Finansów dotycząca zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków określonych w tym rozporządzeniu, co Kredytobiorca potwierdza oświadczeniem, który stanowi załącznik nr 2 do niniejszej Ugody. W przypadku złożenia przez Kredytobiorcę oświadczenia, które stanowi załącznik nr 2 do niniejszej Ugody, Bank nie sporządzi informacji PIT-11.
Istotą wątpliwości Wnioskodawców jest to, czy Kwota zwrotu nadpłaty jaką otrzymają od Banku, bez względu na to jaka będzie jej docelowa wysokość będzie podlegała opodatkowaniu. Wnioskodawcy mają wątpliwości co do skutków podatkowych ww. sposobu rozliczenia Stron, w szczególności mają wątpliwość co do skutków podatkowych otrzymania Kwoty zwrotu, dlatego składają niniejszy wniosek, aby w zależności od stanowiska organu podatkowego, podjąć decyzję co do zawarcia Ugody.
Wnioskodawcy oświadczają, że:
-kredyt z Umowy został zaciągnięty na własne potrzeby mieszkaniowe:
-kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki umownej łącznej kaucyjnej na kredytowanej nieruchomości:
-nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji.
Zgodnie z Umową kredytu Wnioskodawcy są solidarnie zobowiązani do spłaty kredytu.
W uzupełnieniu wniosku wskazaliście Państwo co następuje.
Na kwotę zadłużenia, którą umorzy bank składa się wyłącznie kwota kapitału, zgodnie bowiem z § 2 ust. 3 proponowanej Wnioskodawcom Ugody: „W księgach rachunkowych Banku na dzień (…).09.2025 wysokość zadłużenia Kredytobiorców z tytułu Umowy wynosiła (…) CHF, co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień sporządzenia Ugody, zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy na ten dzień wynosiło (…) PLN. Powyższe, powtórzone zostało również w Załączniku nr 1 do Ugody – Informacja o sposobie ustalania pozostałej kwoty do spłaty kredytu w PLN, gdzie wskazano, że aktualne saldo zadłużenia w walucie CHF wynosi (...) CHF, co po przeliczeniu kursem z dnia poprzedzającego przedstawienie propozycji, wynosi (…) PLN;
Kredyt, którego dotyczy niniejszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, został udzielony przez Bank. Bank działa na podstawie właściwych zezwoleń uprawniających do wykonywania działalności bankowej wydanych w państwie pochodzenia (…), natomiast na terytorium Polski w oparciu o zasadę jednolitej licencji. Zasada jednolitej licencji oznacza, że instytucja kredytowa, która uzyskała stosowne zezwolenie w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej, może na jego podstawie świadczyć usługi na terenie całej Unii Europejskiej. W związku z powyższym należy uznać, że kredyt został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.
W celu uściślenia i doprecyzowania powyższej informacji uzupełniliście Państwo wniosek o wskazanie, że kredytu udzielił bank mający siedzibę w (…), podlegający nadzorowi (…) państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym. Zgodnie z polskim prawem bankowym podmiot ten był uprawniony do udzielania kredytów konsumentom na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Kwota (…) zł stanowiąca zwrot kosztów procesu nie przewyższa faktycznie poniesionych przez Kredytobiorców wydatków z tytułu prowadzonego procesu.
W wyniku zawarcia ugody, Bank zwróci Kredytobiorcom środki pieniężne w kwocie uprzednio spłaconej przez Kredytobiorców z uwzględnieniem kwoty udostępnionego kapitału.
Nastąpi zwrot środków, które zostały wpłacone przez Kredytobiorców do Banku tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych i innych opłat związanych z udostępnionym kredytem i które to środki w wyniku zawarcia Ugody staną się nienależne Bankowi.
Jednocześnie Wnioskodawcy informują, że w stanie faktycznym wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej wskazano, że strony zamierzają zawrzeć ugodę pozasądową, stan faktyczny sprawy zmienił się w ten sposób, że ugoda ta miałaby zostać zawarta przed sądem bez zmiany jakichkolwiek innych postanowień oraz okoliczności.
Pytania
1.Czy do uzyskanego przez Wnioskodawców przychodu związanego z umorzeniem części wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a zatem Wnioskodawcy nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od uzyskanego przychodu?
2.Czy Kwota zwrotu, którą Bank ma wypłacić Wnioskodawcom będzie stanowiła po stronie Wnioskodawców przychód?
3.Jeśli stanowisko Wnioskodawców w zakresie ww. pytania nr 2 jest nieprawidłowe, to Wnioskodawcy zadają pytanie, czy Kwota zwrotu będzie objęta zaniechaniem poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?
Państwa stanowisko w sprawie
W Państwa ocenie, odnośne pytania nr 1, kwota umorzonego zobowiązania po stronie Wnioskodawców będzie objęta zaniechaniem poboru podatku określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (tj. Dz.U. z 2024 r. poz. 102):
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
-położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1.kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej – warunek ten został spełniony przez Wnioskodawców,
2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw – umowa kredytu została zawarta w dniu 18 stycznia 2008 roku,
3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie – tak, kredyt został wpisany do księgi wieczystej nieruchomości objętej umową kredytową;
4.Kredytobiorcy nie korzystali wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie –Wnioskodawcy nie korzystali wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczone hipotecznie.
W związku z powyższym, uznać należy, że Wnioskodawcy spełniają wszelkie warunki pozwalające im na skorzystanie z zaniechania poboru podatku.
W Państwa ocenie, odnośne pytania nr 2, kwota zwrotu nie stanowi przychodu Wnioskodawców.
Pojęcie przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 w zw. z art. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 PIT wiąże się z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 PIT mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego.
Kwota zwrotu obejmuje zwrot środków pieniężnych, które Wnioskodawcy wcześniej wpłacili na rzecz Banku w trakcie trwania umowy kredytu. W ocenie Wnioskodawców dochodzi wówczas do powrotu w tym zakresie do wcześniej istniejącego stanu posiadania. Kredytobiorcy nie otrzymają niczego, czego wcześniej sami nie posiadali. Nie dojdzie zatem do przysporzenia w majątku Wnioskodawców. Nie będzie przychodu po stronie Wnioskodawców.
Podsumowując, Wnioskodawcy otrzymają świadczenie będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z ich własnych środków. Kwota zwrotu otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku Wnioskodawców. Wypłata ta jest dla Wnioskodawców neutralna podatkowo.
W Państwa ocenie, odnośne pytania nr 3, kwota zwrotu będzie objęta zaniechaniem poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Kwota zwrotu spełnia warunki uznania jej za kwotę umorzenia, o której mowa w § 1 ust. 1. lit. 1 rozporządzenia. Zdaniem Wnioskodawców zmiana do Umowy wprowadzana poprzez Ugodę w istocie stanowi, że dochodzi do umorzenia nie tylko w zakresie Kwoty umorzenia (która jako jeszcze niezapłacona przez Kredytobiorców, nie miałaby być jak zwrócona przez Bank), ale także w zakresie Kwoty zwrotu. Różnica polega jedynie na tym, że Kwotę zwrotu Kredytobiorcy zdążyli już wpłacić Bankowi i dlatego Bank dokonuje czynności faktycznej w postaci dokonania jej zwrotu. Sens ekonomiczny i logiczny pozostaje jednak wobec tych kwot taki sam – tj. Bank umarza Wnioskodawcom swoją wierzytelność wynikającą z Umowy zarówno co do Kwoty zwrotu, jak i co do niezapłaconej jeszcze Bankowi pozostałej części Kredytu (Kwota umorzenia).
Zwracana przez Bank kwota stanowić więc w istocie będzie umorzenie wierzytelności z tytuły kredytu mieszkaniowego na realizację inwestycji mieszkaniowej Wnioskodawców i tym samym mieści się zdaniem Wnioskodawców w dyspozycji przepisów rozporządzenia.
Jednocześnie spełnione są także pozostałe przesłanki zaniechania poboru podatku określone w Rozporządzeniu. Kredyt został przeznaczony na budowę domu systemem gospodarczym mieszczącego się w Polsce, w którym nadal Wnioskodawcy mieszkają – czyli kredyt został przeznaczony na inwestycję, której celem jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Państwa, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
-położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z analizowanej sprawy wynika, że w 2008 r. zawarliście Państwo umowę o kredyt hipoteczny. Kredyt został Państwu udzielony na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, tj. na budowę domu systemem gospodarczym. Kwota udostępnionego kapitału została w całości przeznaczona na realizację tego celu mieszkaniowego. Jesteście Państwo solidarnie zobowiązani do spłaty zadłużenia. Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki umownej kaucyjnej na kredytowanej nieruchomości. Nie korzystaliście Państwo wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji niż ta wskazana we wniosku. Obecnie otrzymaliście Państwo od banku propozycję ugody, w ramach której proponuje Państwu umorzenie części zadłużenia oraz zobowiązuje się do zapłaty na Państwa rzecz kwoty nadpłaty powiększonej o koszty procesu.
Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Państwa w 2008 r., stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże, do całkowitej kwoty uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będziecie Państwo bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredyt.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty nadpłaty wyjaśniam, że z definicji przychodu zawartej w art. 11 ust. 1, wywieść można, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych – co już wcześniej zauważono – można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Prezentując zdarzenie przyszłe wskazaliście Państwo, że w wyniku zawarcia ugody, Bank zwróci Państwu środki pieniężne w kwocie uprzednio spłaconej przez Państwa z uwzględnieniem kwoty udostępnionego kapitału. Nastąpi zwrot środków, które zostały wpłacone przez Państwa do Banku tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych i innych opłat związanych z udostępnionym kredytem i które to środki w wyniku zawarcia Ugody staną się nienależne Bankowi.
Zatem w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymacie Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazaliście na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymacie Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo.
Wobec powyższego, skoro Bank w wyniku zawartej ugody zwróci Państwu środki pieniężne w kwocie uprzednio przez Państwa spłaconej, to jej otrzymanie nie spowoduje po Państwa stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Państwa stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Przechodząc do kwestii zwrotu na Państwa rzecz kosztów zastępstwa procesowego, wskazuję, że stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę.
Zatem zwrot na rzecz kredytobiorcy kosztów postępowania sądowego do wysokości poniesionych przez niego kosztów - nie spowoduje powstania po jego stronie przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.
Zatem, zwrócone koszty zastępstwa procesowego nie będą stanowiły dla Państwa przysporzenia i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów zastępstwa procesowego nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta będzie stanowiła jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Państwa wydatków – nie będzie więc dochodem podlegającym opodatkowaniu.
Podsumowując, kwota zwrotu, którą Bank ma Państwu wypłacić nie będzie stanowiła po Państwa stronie przychodu.
W związku z tym, że Państwa stanowisko w odniesieniu do pytania nr 2 jest prawidłowe, odpowiedź na pytanie nr 3 uznałem za bezzasadną.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
