Wypowiedzenie zmieniające

Kodeks pracy w art. 42 § 4 k.p. wprowadził możliwość powierzenia pracownikowi innej pracy, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami pracodawcy. W celu zastosowania instrumentu prawnego, uregulowanego w tym artykule, muszą zostać spełnione 3 warunki.

Potrzeby pracodawcy w celu dokonania takiej czynności muszą być uzasadnione. Określenie to oznacza uzasadnione potrzeby zakładu pracy jako całości, a nie tylko jednostki (komórki) organizacyjnej danego zakładu. Powierzona na zasadach art. 42 § 4 k.p. praca ma być zgodna z takimi kwalifikacjami pracownika, które zdecydowały o jego zatrudnieniu. Pracownik nie może mieć obniżonego wynagrodzenia.

Pracownik ma prawo kwestionować twierdzenie, że powierzenie mu okresowo innej pracy niż określona w umowie o pracę jest podyktowane uzasadnionymi potrzebami zakładu pracy (art. 42 § 4 k.p.). Okoliczność ta podlega ocenie sądu.

Konsekwencją tego jest uznanie, iż pracownik, który odmawia wykonania polecenia sprzecznego z art. 42 § 4 k.p., nie uchybia obowiązkom pracowniczym, a umowa nie może być z nim rozwiązana na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 18 listopada 1999 r. (I PKN 370/99, OSNAP 2001/7/225).

Norma zawarta w art. 42 § 4 k.p., która uprawnia pracodawcę do przejściowego powierzenia pracownikowi innej pracy niż określona w umowie o pracę, ma charakter szczególny, zakazujący rozszerzania wykładni tego przepisu. Uniemożliwia też pracodawcy korzystanie z uprawnienia zamieszczonego w tej normie w sposób naruszający prawem chronione interesy pracownika.

Pod pojęciem kwalifikacji, o których mowa w art. 42 § 4 k.p., należy rozumieć nie tylko przygotowanie zawodowe pracownika, jego formalne wykształcenie, zdobyte doświadczenie zawodowe i potrzebne umiejętności, ale także właściwości psychofizyczne oraz zdolności do wykonywania określonych czynności z punktu widzenia zdrowia psychicznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2000 r., I PKN 61/00, OSNAP 2001/10/9 - wkładka).