Co wolno pracodawcy?

Można wyszczególnić uprawnienia, jakie przewidziano w Kodeksie pracy dla pracodawców w celu ochrony ich interesów prawnych oraz wskazać pewne mechanizmy, które powinny pozwolić pracodawcom na rozszerzenie ich możliwości kierowniczych (w szczególności w zakresie wyciągania konsekwencji w stosunku do pracowników, którzy nienależycie wywiązują się ze swoich obowiązków lub nie wywiązują się wcale).

Aktem prawnym określającym relacje między pracodawcą a pracownikiem jest Kodeks pracy - ustawa z 26 czerwca 1974 r. (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Ustawa ta stanowi główne źródło prawa pracy w systemie prawa polskiego i jako kodeks określa wszystkie podstawowe definicje i zasady tej gałęzi prawa.

Wyjaśnienia wymagają pojęcia, jakimi operuje Kodeks pracy i których zdefiniowanie pozwoli na jasne określenie podmiotów stosunku pracy.

Pracodawca - zgodnie z treścią art. 3 k.p. pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. W literaturze podkreśla się fakt, iż jednostka organizacyjna, aby mogła być traktowana jako pracodawca, musi posiadać prawo samodzielnego zatrudniania pracowników oraz powinna być wyodrębniona organizacyjnie i finansowo. Na uwagę zasługuje również zapis art. 31 k.p., personifikujący pracodawcę będącego jednostką organizacyjną przez określenie podmiotu dokonującego czynności z zakresu prawa pracy jako osoby lub organu zarządzającego tej jednostki.

- zgodnie z regulacją art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę. Charakterystyczna dla prawa pracy relacja „pracodawca - pracownik” polega na tym, że jedna z dwóch stron tego stosunku jest zawsze osobą fizyczną (pracownik).