Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie w pytaniach i odpowiedziach

Wstęp

Mimo że w oświacie mamy do czynienia z różnymi grupami zawodowymi, część regulacji pozostaje wspólna zarówno dla nauczycieli, jak i dla pracowników niebędących nauczycielami. Dotyczy to m.in. dodatkowego wynagrodzenia rocznego (trzynastek), które obu tym grupom zawodowym wypłacane jest na podstawie tego samego aktu, czyli ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.

Tematyka trzynastek jest szeroka i często w praktyce pracodawcy mają wiele wątpliwości co do uprawnień do tego świadczenia, ustalania jego wysokości, terminu rozliczenia czy sposobu ewidencjonowania. Poradnik zawiera odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w tym zakresie.

Choć ostateczny termin wypłaty trzynastek za 2011 r. upływa 31 marca 2012 r., to już teraz - w celu ułatwienia ich wypłaty i rozliczania - w Poradniku zostały omówione zagadnienia dotyczące:

■ ustalania prawa do trzynastki,

■ kwestia wypłaty trzynastki byłym i zmarłym pracownikom,

■ zasad ustalania wysokości trzynastki dla nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych, wraz z praktycznymi przykładami ich wyliczenia,

■ zasad opodatkowania i oskładkowania trzynastki,

■ możliwości wcześniejszej wypłaty trzynastki,

■ sposobów jej ewidencjonowania oraz

■ zasad wliczania trzynastki do podstawy innych należności ze stosunku pracy.

Poradnik zawiera również wybrane pisma Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz orzecznictwo w zakresie wyliczania i wypłaty trzynastek dla pracowników placówek oświatowych.

1. Ustalanie prawa do trzynastki

Zarówno nauczyciele jak i pracownicy niepedagogiczni mają prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Nagroda ta nauczycielom przyznawana jest na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, natomiast pracownicy niebędący nauczycielami uzyskają do niej prawo zgodnie z ustawą z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. W obu przypadkach podstawą ustalania prawa, naliczania i wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego są przepisy ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Zgodnie z tą ustawą, podstawowym warunkiem uzyskania uprawnień do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości jest przepracowanie całego roku kalendarzowego u danego pracodawcy.