Organizacja, zadania i zakres uprawnień straży gminnych

Zasady organizacji straży opracowano specjalnie dla tego typu jednostek. Dotyczy to także procedur kontrolnych i nadzorczych oraz zasad współpracy z policją.

Organizacja

Straż jest, co do zasady, jednostką organizacyjną gminy. Rada gminy ma jednak możliwość uregulowania tej kwestii odmiennie. Radni mogą bowiem postanowić o umiejscowieniu straży w strukturze urzędu gminy. W takim przypadku szczegółową strukturę organizacyjną straży określa regulamin nadawany przez wójta.

Takie uregulowanie rodzi istotne konsekwencje prawne. Dobrym przykładem obrazującym konsekwencje tego, że straż jest jednostką organizacyjną gminy może być problematyka nakładania i ściągania kar porządkowych. Kary porządkowe może bowiem stosować straż w trakcie postępowania wyjaśniającego wobec świadków. Kary te nakładane są przez straż, a dochód z nich zasila Skarb Państwa. Nakładanie takich kar nie oznacza jednak, że ten sam organ, który je nakłada, może je egzekwować, tj. samodzielnie występować o nadanie tytułu egzekucyjnego w trybie administracyjnego postępowania egzekucyjnego.

Organ egzekucyjny przed przystąpieniem do egzekucji bada, czy podmiot występujący w tytule wykonawczym jako wierzyciel jest podmiotem do tego uprawnionym. Straż to jednostka organizacyjna gminy, której komendant jest powoływany i odwoływany przez wójta po zasięgnięciu opinii komendanta wojewódzkiego policji. Wójt wykonuje też uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Wynika z tego, że funkcjonariusz straży nakładający karę porządkową nie działa we własnym imieniu, lecz swoje zadania wykonuje z upoważnienia wójta. Straż nie jest zatem organem w rozumieniu prawa administracyjnego, co powoduje, że nie można uznać, aby była podmiotem uprawnionym do żądania wykonania obowiązku w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Wzory umundurowania - zestawy służbowe (od lewej): z kurtką, kurtką 3/4, koszulobluzą i z wiatrówką