4. Ogólne zasady podnoszenia kwalifikacji pracowników

Poza określeniem warunków zdobywania specjalizacji przez pracowników socjalnych, przepisy o pomocy społecznej nie przewidują innych szczególnych rozwiązań dotyczących podnoszenia kwalifikacji. Dlatego w kwestii dokształcania pozostałych grup pracowników zatrudnionych w jednostkach pomocy społecznej mają zastosowanie przepisy dotyczące pracowników samorządowych.

Obowiązek uczestniczenia w różnych formach podnoszenia wiedzy i kwalifikacji zawodowych przez pracowników samorządowych wynika bezpośrednio z art. 24 i 29 ustawy o pracownikach samorządowych. Pracownicy powinni więc uczestniczyć w różnego rodzaju szkoleniach, kursach, seminariach, konferencjach i innych formach dokształcania.

W ustawie o pracownikach samorządowych brak jednak przepisów szczególnych określających, w jaki sposób pracownicy ci mogą podnosić swoje kwalifikacje zawodowe. W związku z tym, jak wynika z art. 43 ustawy o pracownikach samorządowych, w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy k.p.

Oznacza to konieczność zastosowania do pracowników samorządowych tzw. ogólnych zasad podnoszenia kwalifikacji pracowników. Będą to zatem zarówno przepisy k.p., jak i rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (dalej: rozporządzenie o kształceniu osób dorosłych w formach pozaszkolnych).

4.1. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych na podstawie Kodeksu pracy

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych, o którym mowa w k.p., oznacza zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą (art. 103 § 1 k.p.). Takie rozumienie podnoszenia kwalifikacji zawodowych współgra z innymi przepisami k.p., z których wynika, że kwalifikacje zawodowe pracowników wymagane do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku są ustalane w przepisach wewnątrzzakładowych (np. w układzie zbiorowym pracy) lub w przepisach szczególnych. Przepisy te wskazują zatem, jakich kwalifikacji pracodawca może oczekiwać od pracowników przy wykonywaniu pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku (art. 102 k.p.). Pamiętajmy, że pracodawca nie ma możliwości samodzielnego ustalania kwalifikacji zawodowych - jakich oczekuje od pracowników wykonujących daną pracę lub zatrudnionych na konkretnym stanowisku - jeżeli wymagane kwalifikacje zawodowe są wskazane w przepisach szczególnych.