Podatkowe aspekty gospodarki finansowej w instytucjach pomocy społecznej
Czy dom pomocy społecznej - w zakresie obsługi mieszkańców domu - ma obowiązek zakupu i prowadzenia ewidencji za pośrednictwem kasy rejestrującej? Stan faktyczny jest następujący: dom pomocy społecznej (DPS) działa na podstawie ustawy o pomocy społecznej i świadczy dla mieszkańców usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem (dział 87 PKWiU). Usługi te są świadczone na podstawie decyzji wydawanej przez MOPS. Z decyzji wynika, że opłatę za pobyt w DPS wnosi - zgodnie z art. 61 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - mieszkaniec domu, pozostałą część odpłatności ponoszą odpowiednio - zobowiązani do alimentacji lub ośrodek pomocy społecznej. DPS jest podatnikiem podatku od towarów i usług, nie odprowadza podatku od usług związanych z opieką społeczną, ponieważ są one zwolnione z VAT. Opłaty za pobyt w DPS za świadczone usługi dokonywane są wyłącznie przez KRUS, ZUS, MOPS i OPS przelewami bankowymi na rachunek domu. Z dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jaki jest tytuł danej opłaty i kogo ona dotyczy. DPS prowadzi pełną księgowość na podstawie przepisów o rachunkowości, każdy mieszkaniec domu ma założoną indywidualną kartotekę i założone odrębne konto. W kartotece ujawnia się imię i nazwisko mieszkańca, dane płatnika, naliczenie należnych opłat i każdy wpływ wpłaty na konto mieszkańca. Ewidencja prowadzona jest w systemie komputerowym. Ponadto DPS nie świadczy usług na rzecz osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej.
1. DPS bez kasy fiskalnej
W tym przypadku DPS nie ma obowiązku zakupu oraz prowadzenia ewidencji za pośrednictwem kasy rejestrującej, ponieważ obowiązkowi prowadzenia takiej ewidencji przy zastosowaniu kasy nie podlega świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej - tj. ZUS, KRUS, Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPS) i Ośrodki Pomocy Społecznej (OPS) - w tym na podstawie decyzji wydanych przez MOPS.
