Tworzenie związków zawodowych w jednostkach budżetowych

Związki zawodowe w zakładach pracy mogą być swobodnie tworzone przez pracowników niezależnie od podstawy nawiązania z nimi stosunku pracy. Pracownik zatrudniony zarówno na umowę o pracę, jak i na podstawie wyboru czy mianowania może przystąpić do związku zawodowego.

Nie ma przeszkód, aby związki zawodowe były tworzone przez pracowników samorządowych, pracowników urzędów państwowych czy członków korpusu służby cywilnej. Przy czym przez pracodawców i pracowników jednostek budżetowych powinny być stosowane wszelkie przepisy dotyczące organizacji związkowych. Każdy pracownik, nawet wykonujący pracę nakładczą, może być członkiem organizacji związkowej u pracodawcy, u którego wykonuje pracę (art. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych). Jednak ustawodawca w przepisach szczególnych dotyczących pracowników służb publicznych, to jest funkcjonariuszy policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Służby Więziennej czy pracowników Najwyższej Izby Kontroli, może wprowadzić ograniczenia takich uprawnień. Zasady tworzenia związków zawodowych w poszczególnych instytucjach przedstawia tabela.