Umowa o pracę

Rozdział I

Joanna Goliniewska

ekspert ds. ubezpieczeń

1. Zasady podlegania ubezpieczeniom z tytułu umowy o pracę

Pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu, a także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Podlegają tym ubezpieczeniom od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Za pracownika, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) uważa się:

● osobę pozostającą w stosunku pracy (art. 8 ust. 1 ustawy),

● osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym mają zastosowanie przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli:

- umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy,

- w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy (mimo że zawarła ją z obcym podmiotem).

Tak więc osoby będące w stosunku pracy i zawierające z tym samym pracodawcą dodatkowo umowę o dzieło lub umowę agencyjną, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają z tytułu wykonywania tych umów ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy.

Oznacza to, że taki pracownik (dodatkowo pracujący na podstawie umowy cywilnoprawnej) podlega:

● obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu stosunku pracy,

● obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, które w zakresie ubezpieczeń traktuje się tak jak stosunek pracy.

Przykład

Jan K. wykonywał pracę w okresie od 1 do 31 sierpnia 2010 r. na podstawie umowy o dzieło zawartej ze spółką prowadzącą działalność handlową. Z tytułu umowy o dzieło w sierpniu 2010 r. otrzymał 800 zł. Jednocześnie pozostaje z tą spółką w stosunku pracy od 1 kwietnia 2009 r. z miesięcznym wynagrodzeniem 2500 zł. Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i z tytułu umowy o dzieło. Pracodawca zobowiązany był zgłosić tę osobę od 1 kwietnia 2009 r. do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego oraz do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zawartej umowy o pracę. Nie ma natomiast potrzeby zgłaszania tej osoby do ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy o dzieło wykonywanej w sierpniu 2010 r. Składki od przychodów z obydwu umów muszą zostać rozliczone w jednym raporcie imiennym ZUS RCA.