Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje, zadania, odwołanie

Wstęp

Publikacja stanowi próbę syntetycznego ujęcia zagadnień związanych z kompetencjami i obowiązkami dyrektora szkoły lub placówki oświatowej, począwszy od powierzenia stanowiska dyrektora – w tym w kontekście kontroli sądowej, z uwzględnieniem bogatego orzecznictwa sądowego, zadań organu prowadzącego, praw i obowiązków uczestników konkursu – po sposób realizacji zadań związanych z powierzonym stanowiskiem, problematykę czasu pracy, a także odwołania z zajmowanego stanowiska i jego możliwych podstaw. Publikacja porusza również zagadnienia powierzenia stanowiska dyrektora osobie niebędącej nauczycielem oraz pojawiające się w tym zakresie wątpliwości natury praktycznej, w tym w szczególności dotyczące statusu takiej osoby.

Przedmiot analizy stanowi również problematyka dotycząca rozgraniczenia kompetencji pomiędzy dyrektorem szkoły a dyrektorem jednostki obsługującej, jeżeli taka została przez organ prowadzący powołana. Powołanie jednostki obsługującej wiąże się z przekazaniem części zadań do realizacji przez tę jednostkę. Z tego względu należy wskazać linię graniczną praw i obowiązków kierowników jednostek obsługiwanych oraz kierownika jednostki obsługującej.

W publikacji zaprezentowano bogate orzecznictwo sądowe w zakresie przedstawianych zagadnień. Ugruntowane poglądy judykatury dostarczą wskazówek i wyjaśnień w zakresie wątpliwości, jakie narosły na przestrzeni ostatnich lat w związku ze stosowaniem omówionych przepisów. W opracowaniu ujęto również przydatne wzory, związane z omawianą tematyką.

Nie uszły uwadze autora bieżące problemy, spowodowane sytuacjami nadzwyczajnymi, które wpływają na sytuację faktyczną i prawną przedszkoli, szkół i placówek. Z tego względu rozwinięte zostały również wątki, które poruszają problemy najczęściej występujące w praktyce, jak również najnowsze akty prawne, regulujące m.in. zagadnienia związane z przyjmowaniem uczniów z Ukrainy, zatrudnieniem specjalistów, zmianami w zakresie awansu zawodowego nauczycieli, ochroną sygnalistów, standardami ochrony małoletnich oraz nauczaniem prowadzonym z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość i związaną z tym zagadnieniem pracą zdalną. W publikacji wskazano na regulacje szczególne, które mają charakter incydentalny i ograniczony zasięg obowiązywania, w tym np. dotyczące zakupu laptopów dla uczniów i bonów na ich zakup dla nauczycieli, a także projektowanych zmian w tej sprawie. Dynamicznie zmieniające się okoliczności, w otoczeniu których funkcjonują jednostki oświatowe, wymuszają szybkie podejmowanie decyzji, elastyczność w rozwiązywaniu bieżących problemów oraz wymagają ciągłej analizy zmieniających się przepisów prawa. W niektórych przypadkach autor posłużył się projektami aktów prawnych, aby wskazać kierunek zmian, co może stanowić wskazówkę do planowania działań podejmowanych w zakresie kierowania szkołą lub placówką oświatową. Przed dyrektorami postawione zostały więc wyzwania wymagające nie tylko zdolności organizatorskich i znajomości specyficznych uwarunkowań, w których funkcjonują jednostki systemu oświaty. Sytuacja ta wymaga od dyrektora bieżącej analizy przepisów prawa, orzeczeń, wyjaśnień i interpretacji.