Listowne pożegnanie
Z początkiem nowego roku papierowe listy staną się w Danii przeszłością. Podobne zmiany wkrótce zajdą w innych krajach, bo tradycyjna korespondencja przestała być uważana za ważną formę kontaktu, a tym bardziej wartą doskonalenia sztukę

Ostatnie koperty duński PostNord doręczy adresatom 30 grudnia 2025 r. Ich wysłanie nie będzie proste – już od połowy roku trwa demontaż skrzynek pocztowych. Od 1 stycznia 2026 r. operator skupi się na dostawach paczek. Duńska poczta, powołana dekretem króla Chrystiana IV w Wigilię 24 grudnia 1624 r., podjęła rewolucyjną decyzję nie bez przyczyny. Liczba wysyłanych listów drastycznie spadła, a koszty ich dostarczania stały się niewspółmiernie wysokie. PostNord wybrał więc oszczędność. Miłośnicy epistolografii wciąż będą mieli możność wysyłania listów do adresatów w innych krajach. Ale nie wiadomo, jak długo. Brytyjska Royal Mail informuje, że od 2004 r. liczba nadawanych listów spadła aż o 60 proc. Z kolei niemiecka Deutsche Post podaje, że każdego roku ludzie piszą ich średnio o 7–8 proc. mniej niż w poprzednim i trend ten chyba już się nie odwróci. Papierowa korespondencja przestała być uważana za ważną formę kontaktu, a tym bardziej wartą doskonalenia sztukę.
Uprzejmie donoszę
Pierwsze listy powstały niedługo po tym, jak pojawiło się pismo klinowe. Sumeryjczycy przekazywali je sobie przez posłańców wyryte na glinianych tabliczkach. Taka forma komunikacji była jednak rzadkością. Pisali je do siebie władcy, kapłani i wpływowe osoby. Najsłynniejsza starożytna kolekcja listów to licząca 382 pisma korespondencja między egipskimi faraonami a ich wasalami oraz władcami ziem, na których dzisiaj leżą Izrael, Liban i Syria. „Listy z Amarny, odkryte przypadkowo w 1887 r., stanowią doskonały obraz sytuacji politycznej na Bliskim Wschodzie w XIV w. p.n.e. oraz pozwalają na bliższe poznanie skomplikowanych zależności pomiędzy władcami i ich wasalami, obejmując okres panowania faraonów Amenhotepa III oraz jego następcy Amenhotepa IV” – pisze w artykule „Listy z Amarny jako obraz stosunków Egiptu z państwami Mezopotamii i Syro-Palestyny w okresie Nowego Państwa” Marcin Gamrat. Autorzy listów przedstawiali swoje sprawy zwięźle, za to rozwlekle rozpisywali się o wielkości faraona, obwołując go „królem wszystkich ziem”. Podkreślali własną podległość, pisząc np., że są „piachem u (jego) stóp”.

