Jak uniknąć błędu, ustalając obowiązek podatkowy powstający na zasadach ogólnych

1. Błąd przy rozpoznaniu obowiązku podatkowego - konieczna korekta

Błąd przy rozpoznawaniu momentu powstania obowiązku podatkowego może spowodować, że obowiązek ten zostanie rozpoznany zbyt wcześnie lub zbyt późno. Jeśli takie zbyt wczesne lub zbyt późne rozpoznanie nie powoduje zmiany okresu rozliczeniowego, w którym wykazywana jest czynność, żadne negatywne skutki dla podatnika nie nastąpią.

Gorzej będzie, jeśli zbyt wczesne lub zbyt późne rozpoznanie powoduje zmianę okresu rozliczeniowego, w którym wykazywana jest dana czynność. W takim wypadku podatek należny wykazany w błędnym (zbyt wczesnym lub zbyt późnym) okresie rozliczeniowym jest za wysoki, zaś podatek należny wykazany w prawidłowym okresie rozliczeniowym - zbyt niski. W obu przypadkach błąd w rozpoznaniu obowiązku podatkowego powinien zostać naprawiony przez korektę deklaracji, w której czynność została błędnie wykazana (korektę zmniejszającą podstawę opodatkowania i podatek należny z tytułu błędnie wykazanej w tej deklaracji czynności), oraz korektę deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy (korektę zwiększającą podstawę opodatkowania i podatek należny z tytułu błędnie wykazanej w tej deklaracji czynności). Tej pierwszej korekcie może towarzyszyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty (jeśli na skutek korekty taka nadpłata powstała), zaś drugiej - zapłata odsetek za zwłokę (jeśli powstała zaległość podatkowa).

Zaniechanie dokonania takich korekt rodzi ryzyko wszczęcia przez organ podatkowy postępowania podatkowego i określenia kwoty zobowiązań podatkowych (kwot zwrotu różnicy podatku, kwot zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku) w drodze decyzji. Towarzyszyć temu może ustalenie tzw. dodatkowego zobowiązania podatkowego (art. 109 ust. 4-6 ustawy o VAT). Z jednym jednak wyjątkiem - dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie jest ustalane, jeśli obowiązek podatkowy został rozpoznany zbyt wcześnie i na skutek tego podatek należny został ujęty w deklaracji za wcześniejszy okres rozliczeniowy niż powinien (art. 109 ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT).