Czy ukraińskiemu obywatelowi trzeba wliczyć do urlopu wypoczynkowego szkołę wyższą ukończoną na Ukrainie

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się pracownikowi z tytułu ukończenia (art. 155 § 1 Kodeksu pracy):

1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,

2) średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,

3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,

4) średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,

5) szkoły policealnej - 6 lat,

6) szkoły wyższej - 8 lat,

przy czym powyższe okresy nauki nie podlegają sumowaniu.

Zaliczenie pracownikowi do okresu pracy okresu pobierania nauki w polskiej szkole nie sprawia w praktyce większych trudności. Pracodawca może żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie złożenia m.in. dokumentów potwierdzających jej kwalifikacje zawodowe, wymagane do wykonywania oferowanej pracy, oraz podania danych osobowych obejmujących wykształcenie. Co do zasady pracownik, oprócz przedstawienia pracodawcy stosownego oświadczenia w tym zakresie, dostarcza kserokopię dokumentu potwierdzającego ukończenie określonego rodzaju szkoły. Na tej podstawie oraz na podstawie innych dokumentów (np. świadectw pracy z poprzednich miejsc pracy) pracodawca ustala pracownikowi uprawnienia, m.in. prawo do urlopu wypoczynkowego oraz jego wymiar.

Wątpliwości mogą pojawić się w momencie złożenia przez zatrudnionego obcokrajowca świadectwa lub dyplomu ukończenia szkoły/uczelni zagranicznej. Przepisy Kodeksu pracy nie regulują zasad uznawania takich dokumentów za równorzędne z wydanymi przez polskie szkoły i zaliczania okresu nauki na uczelni zagranicznej do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Jedynie z zasady równego traktowania pracowników w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na obywatelstwo, narodowość, rasę, pochodzenie etniczne, można wnioskować, że warunki zatrudnienia obywateli polskich i cudzoziemców powinny być kształtowane jednakowo, w tym w zakresie ustalania ich prawa do urlopu wypoczynkowego oraz jego wymiaru (art. 11³ Kodeksu pracy).

Szczegółowe warunki uznawania świadectw i dyplomów potwierdzających ukończenie szkół za granicą określa natomiast ustawa - Prawo o szkolnictwie wyższym. Na jej podstawie dyplom wydany przez uprawnioną uczelnię działającą w systemie szkolnictwa wyższego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, potwierdzający ukończenie (art. 191a ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym):

1) 3-letnich studiów lub studiów pierwszego stopnia trwających co najmniej 3 lata - potwierdza w Rzeczypospolitej Polskiej posiadanie wyższego wykształcenia na poziomie studiów pierwszego stopnia;

2) studiów drugiego stopnia - potwierdza w Rzeczypospolitej Polskiej posiadanie wyższego wykształcenia na poziomie studiów drugiego stopnia;

3) co najmniej 4-letnich studiów jednolitych - potwierdza w Rzeczypospolitej Polskiej posiadanie wyższego wykształcenia na poziomie studiów drugiego stopnia, jeżeli jest uważany za równorzędny z dyplomem ukończenia studiów drugiego stopnia w kraju wydania.

Regulację tę stosuje się odpowiednio do dyplomów potwierdzających ukończenie studiów wyższych prowadzonych wspólnie przez uczelnie działające w systemach szkolnictwa wyższego państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Dyplom ukończenia studiów wyższych uzyskany za granicą - w państwie, które nie jest członkiem żadnej z ww. organizacji - może być natomiast uznany za równoważny z odpowiednim polskim dyplomem i tytułem zawodowym na podstawie umowy międzynarodowej określającej równoważność, a w przypadku jej braku w drodze nostryfikacji.

W związku z tym, że Ukraina nie jest członkiem UE, EFTA, ani OECD, podstawą do wzajemnego uznawania kwalifikacji pracowników jest umowa zawarta między Rządem RP a Gabinetem Ministrów Ukrainy o wzajemnym uznawaniu akademickim dokumentów o wykształceniu i równoważności stopni z 11 kwietnia 2005 r. (obowiązującej od 20 czerwca 2006 r.). Zgodnie z zapisami tej umowy dyplom wydany przez ukraińską szkołę wyższą powinien być uznany przez polskiego pracodawcę za równoważny z polskim dyplomem (bez dodatkowej nostryfikacji, jeżeli został wydany po dacie wejścia w życie powyższej umowy). Pracodawca powinien zatem zaliczyć pracownikowi z obywatelstwem ukraińskim, który okazał dyplom ukończenia studiów w swoim kraju - 8 lat do stażu, od którego zależy wymiar urlop wypoczynkowego. Nie jest przy tym również wymagane, aby dyplom był przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego na język polski.

Ponadto należy pamiętać, że jeżeli pracownik z obywatelstwem innego kraju pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Podstawa prawna:

• art. 11³, art. 155 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917

• art. 191a ustawy z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2183; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 730

• art. 1-2 umowy zawartej między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o wzajemnym uznawaniu akademickim dokumentów o wykształceniu i równoważności stopni sporządzona w Warszawie dnia 11 kwietnia 2005 r. - M.P. z 2006 r. Nr 79, poz. 783

Beata Tofiluk,

specjalista z zakresu prawa pracy, prawnik, autorka wielu publikacji z tej tematyki