Podstawa wymiaru świadczeń chorobowych – e-ZLA i pozostałe dokumenty zasiłkowe – część 2

W niniejszej części cyklu poświęconego tematyce zasiłkowej omawiamy sposób dokumentowania prawa do wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego, zasiłku wyrównawczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Nie da się tego prawidłowo uczynić bez analizy tematu o elektronicznych zwolnieniach lekarskich. Ze względu na obszerny zakres materiału, dotyczący dokumentowania prawa do zasiłku macierzyńskiego, tematyka ta zostanie omówiona w jednym z kolejnych artykułów dotyczących zasiłków.

Elektroniczną formę zwolnień lekarskich wprowadziła ustawa z 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz innych ustaw (dalej: ustawa zmieniająca), eliminując anachronizm posługiwania się zaświadczeniami w formie papierowej. Nowela dotyczyła również dostosowania systemu ubezpieczeń do wprowadzenia e-zwolnień lekarskich. Zakładała, że lekarze uzyskają bezpłatny dostęp do danych zgromadzonych na kontach ubezpieczonych i płatników składek w zakresie niezbędnym do wystawienia zwolnienia; będą tworzyć profile informacyjne za pomocą systemu udostępnionego im bezpłatnie przez ZUS. Ustawa zmieniająca zakładała, że e-zwolnienie - z informacją o stanie pacjenta, tj. kodem choroby i okresem niezdolności do pracy - będzie automatycznie przekazane na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Zwolnienie papierowe jest wydawane nadal w przypadku wizyt domowych oraz braku dostępu do Internetu.

Nowe przepisy dotyczące e-zwolnień weszły w życie 1 stycznia 2016 r., jednak miał obowiązywać 2-letni okres przejściowy. Okazało się, że zwolnienia papierowe i e-zwolnienia funkcjonowały do końca listopada 2018 r. Tym samym elektroniczne zwolnienia stały się faktem dopiero od 1 grudnia 2018 r.

W aktualnym stanie prawnym - co do zasady - zwolnienia nie trzeba dostarczać do zakładu pracy, bo pracodawca może je zobaczyć na swoim profilu w systemie udostępnianym przez ZUS (nie sprawdzi jedynie numeru statystycznego choroby). Wyjątek stanowi sytuacja, gdy płatnik nie ma swojego profilu, o czym powinien poinformować ubezpieczonych, wówczas chory musi dostarczyć wydruk e-zwolnienia, który sporządza i podpisuje lekarz. W przypadku gdy zaistnieje problem z dostępem do Internetu, wówczas chory otrzymuje zaświadczenie w formie papierowej. Jeśli ubezpieczony zostanie wezwany na kontrolę zwolnienia lekarskiego do lekarza orzecznika ZUS, wówczas orzecznik po badaniu także wystawia e-zaświadczenie.