Przewodnik po zmianach w podatkach i rachunkowości 2023

I. PODATKI

Podatek od towarów i usług

Tabela. Przegląd zmian w ustawie o VAT na 2023 r. - zestawienie

Zmiany od 31 grudnia 2022 r. - omówienie

+/-

1. Wydłużenie terminu ważności potwierdzeń dla kas z elektronicznym zapisem kopii o zastosowaniu specjalnym

PRZED ZMIANĄ

Podatnicy mogą sprzedawać kasy, które mają ważne potwierdzenia o spełnieniu przez nie wymaganych przepisami funkcji, kryteriów i warunków technicznych. Dla kas z elektronicznym zapisem kopii ważność tych potwierdzeń miała się zakończyć 31 grudnia 2022 r. - bez względu na rodzaj kas (o zastosowaniu ogólnym albo specjalnym).

PO ZMIANIE

Ustawodawca wydłużył termin ważności potwierdzeń, ale tylko dla kas z elektronicznym zapisem kopii o zastosowaniu specjalnym. Według definicji wskazanej w rozporządzeniu w sprawie kas rejestrujących kasy specjalne to takie, których kons­trukcja i program pracy uwzględniają ich szczególne zastosowanie i spełniają szczególne wymagania techniczne (kryteria i warunki techniczne) dla kas związane ze szczególnymi formami obrotu lub sprzedaży określonych towarów i usług lub potrzebą współpracy kasy z innymi urządzeniami niezbędnymi do stosowania w danym rodzaju działalności. Do kas specjalnych zaliczamy kasy:

● przeznaczone do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu usług przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,

● przeznaczone do prowadzenia ewidencji przy sprzedaży leków, z funkcją rozliczania recept refundowanych,

● przeznaczone do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu usług w zakresie transportu pasażerskiego,

● rozliczające więcej niż jedną transakcję równocześnie,

● przeznaczone do prowadzenia ewidencji przy sprzedaży towarów i usług w wolnych obszarach celnych lub składach celnych,

● umieszczane w urządzeniach do automatycznej sprzedaży towarów i usług.

Okres obowiązywania potwierdzeń dla tego rodzaju kas wydłużono z mocy prawa do 31 grudnia 2023 r. Nie trzeba występować o ich przedłużenie. W 2023 r. podatnicy nie kupią już kasy fiskalnej z elektronicznym zapisem kopii o przeznaczeniu ogólnym. Mogą kupić wyłącznie kasę online. Natomiast podatnicy, którzy już używają takich kas, nabytych przed 1 stycznia 2023 r., mogą to robić nadal. Nie są zobowiązani do ich wymiany na kasy online.

KOMENTARZ

Zmianę należy ocenić pozytywnie, gdyż jeszcze przez rok będą dostępne w sprzedaży kasy z elektronicznym zapisem kopii o zastosowaniu specjalnym. Minusem tego rozwiązania jest ograniczenie tej decyzji tylko do kas specjalnych.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 145a ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r.poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r.poz. 2707

+/-

2. Doręczanie pism o przedłużeniu 15-dniowego terminu zwrotu na konto w e-Urzędzie Skarbowym

PRZED ZMIANĄ

Ze względu na krótki czas, jaki ma urząd skarbowy na rozpatrzenie wniosku podatnika o zwrot VAT w terminie 15 dni od dnia złożenia JPK_V7, obowiązują specjalne zasady, kiedy nieodebrane postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu lub decyzji o odmowie zwrotu należy uznać za doręczone. W art. 87 ust. 6j ustawy o VAT określono te zasady i zależą one od sposobu realizacji doręczeń. Wśród wymienionych w tym przepisie metod realizacji doręczeń brakowało dostępnej już metody doręczania pism za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym, mimo że obecnie użytkownik konta w e-Urzędzie Skarbowym może wyrazić zgodę na doręczanie na to konto pism wydawanych przez organy KAS.

PO ZMIANIE

Artykuł 87 ust. 6j ustawy o VAT dotyczący doręczania postanowień o przedłużeniu 15-dniowego terminu zwrotu albo decyzji o odmowie tego zwrotu został dostosowany do nowej formy doręczeń na konto w e-Urzędzie Skarbowym. Dlatego gdy postanowienia o przedłużeniu 15-dniowego terminu zwrotu albo decyzji o odmowie dokonania zwrotu różnicy podatku w tym terminie nie zostaną podjęte w terminie 4 dni od dnia umieszczenia ich na koncie w e-Urzędzie Skarbowym, a podatnik wyraził zgodę na taki sposób doręczeń pism, doręczenie będzie uznane za dokonane z upływem terminu tych 4 dni.

KOMENTARZ

Zmianę należy ocenić pozytywnie, gdyż pozwoli również doręczać na konto użytkownika w e-Urzędzie Skarbowym postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu lub decyzje o odmowie zwrotu. Wymaga to jednak od podatnika, który wnioskuje o taki zwrot, regularnego sprawdzania swojego konta. Od daty, kiedy pismo uznajemy za doręczone, liczone są terminy na złożenie zażaleń czy odwołań.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 87 ust. 6j ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r.poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r.poz. 2707

Zmiany od 1 stycznia 2023 r. - omówienie

+

3. Grupa VAT

PRZED ZMIANĄ

Do końca 2022 r. kilka firm powiązanych ze sobą nie mogło rozliczać się wspólnie z VAT-u jako jeden podatnik. Powodowało to, że dokonywane między nimi czynności podlegały opodatkowaniu VAT i najczęściej musiały być dokumentowane fakturami. Ponadto każdy z podatników musiał odrębnie prowadzić ewidencję VAT oraz przesyłać pliki JPK_V7.

PO ZMIANIE

Od 1 stycznia 2023 r. do ustawy o VAT została wprowadzona nowa kategoria podatników VAT. Jest to grupa VAT, która została zdefiniowana jako grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowana jako podatnik VAT.

1. Podmioty mogące utworzyć grupę VAT

Grupę VAT mogą utworzyć podatnicy:

1) posiadający siedzibę na terytorium kraju lub

2) nieposiadający siedziby na terytorium kraju - w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na jego terytorium.

Grupy VAT mogą tworzyć także jednostki samorządu terytorialnego. Potwierdziło to MF w objaśnieniach podatkowych w zakresie grupy VAT z 11 października 2022 r.

Podatnik może być członkiem tylko jednej grupy VAT. Natomiast grupa VAT nie może być:

● członkiem innej grupy VAT,

● powiększona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład.

Członkowie grupy VAT muszą być ze sobą powiązani. Warunki istnienia powiązań między członkami grupy VAT - finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych - muszą być spełnione nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa VAT posiada status podatnika. Muszą istnieć łącznie wszystkie trzy rodzaje powiązań.

Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeśli jeden z nich, będący członkiem grupy VAT, posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących bądź zarządzających, albo ponad 50% praw do udziału w zysku każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy VAT.

Natomiast o powiązaniach ekonomicznych mówimy, jeżeli:

1) przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub

2) rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub

3) członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzys­tają inni członkowie grupy VAT.

Z kolei podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:

1) prawnie lub faktycznie, bezpośrednio albo pośrednio, będą znajdowali się pod wspólnym kierownictwem lub

2) będą organizować swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Grupa VAT musi być utworzona na co najmniej 3 lata. Jej członkowie muszą podpisać umowę na piśmie o utworzeniu grupy VAT. Następnie wskazany w umowie przedstawiciel, czyli podmiot reprezentujący grupę VAT, dokonuje jej rejestracji w US.

Aby tego dokonać, musi wystąpić o nadanie jej NIP, składając NIP-2. Jak wynika z objaśnień podatkowych dotyczących grupy VAT z 11 października 2022 r., NIP ten będzie służył do identyfikacji grupy do rozliczeń VAT. Natomiast członkowie grupy VAT przy rozliczaniu z innych podatków nadal będą korzystać ze swoich indywidualnych NIP, które cały czas pozostaną ważne i niezmienione.

Przedstawiciel grupy VAT musi także złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R wraz z umową o jej utworzeniu do właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego. Grupa VAT nabędzie status podatnika z dniem wskazanym w umowie o jej utworzeniu, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji.

2. Rozliczenie VAT w utworzonej grupie VAT

Rozliczenie VAT w grupie odbywa się na specjalnych zasadach. Grupę VAT w zakresie jej obowiązków podatkowych w VAT oraz wynikających z Ordynacji podatkowej, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o KAS reprezentuje przedstawiciel grupy VAT.

2.1. Naliczanie VAT przez grupę VAT

W grupie VAT dostawy towarów i świadczenie usług dokonane:

● przez członka grupy VAT na rzecz danego członka tej samej grupy nie podlegają opodatkowaniu VAT,

● przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy są uznawane za dokonane przez tę grupę,

● na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy są uważane za dokonane na rzecz tej grupy.

Specjalne regulacje przewidziano natomiast, gdy członkiem grupy będzie oddział innego podatnika (zob. tabelę).

Tabela. Specjalne rozliczenie VAT, gdy członkiem grupy jest oddział

2.2. Odliczenie VAT w grupie VAT

Grupie VAT, jako podatnikowi VAT, przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów na zasadach ogólnych. Jeśli zakupy będą służyły zarówno czynnościom opodatkowanym, jak i zwolnionym, to należy stosować szczególne zasady odliczenia częściowego i proporcjonalnego ustalone dla grupy i jej członków.

Zakupy wykorzystywane zarówno do wykonywania czynności dających prawo do odliczenia podatku naliczonego, jak i do czynności, które prawa takiego nie dają, należy w pierwszej kolejności przypisać do poszczególnych członków grupy.

Jeżeli możliwe jest przyporządkowanie tych czynności do poszczególnych członków grupy VAT - odliczenia częściowe dokonywane są przy zastosowaniu proporcji obliczonej dla tych konkretnych członków grupy VAT, a nie dla całej grupy (art. 90 ust. 10c ustawy o VAT).

Natomiast gdy nie jest możliwe przyporządkowanie tych czynności do poszczególnych członków grupy, to:

● w pierwszej kolejności grupa ma obowiązek odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z tymi czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego,

● gdy nie można wyodrębnić kwot podatku naliczonego do odliczenia grupa VAT jest obowiązana do ustalenia proporcji odliczenia szacunkowo według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

2.3. Prowadzenie ewidencji i składanie JPK_V7 przez grupę VAT

Utworzenie grupy VAT i jej rejestracja wymaga również zmian w zasadach prowadzenia ewidencji i dokumentowania czynności.

Członkowie grupy VAT muszą prowadzić w postaci elektronicznej ewidencję czynności dokonywanych na rzecz innych członków grupy VAT. Są to czynności niepodlegające VAT. Na żądanie organu podatkowego są zobowiązani ją przekazać w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania. Ewidencja musi zawierać co najmniej:

1) nazwę i NIP nabywcy,

2) datę dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi,

3) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,

4) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,

5) kwotę należności ogółem.

Przedstawione zasady ewidencjonowania obowiązują tylko do 30 czerwca 2023 r. Od 1 lipca 2023 r. zostanie wprowadzona zmiana (opisujemy ją w pkt 10. Zmiana zasad prowadzenia ewidencji przez członków grupy VAT).

Czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT, dokonywane między członkami grupy VAT, nie są dokumentowane fakturami. Mogą to być dowolne dokumenty wewnętrzne.

Natomiast czynności wykonywane "na zewnątrz" przez grupę VAT, podlegające opodatkowaniu, ewidencjonuje przedstawiciel grupy VAT, który wysyła JPK_V7 w jej imieniu. Czynności te należy fakturować. Na fakturze - jako sprzedawca - powinna być wpisana nazwa grupy VAT z oznaczeniem "grupa VAT" lub "GV".

Grupa VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy może uwzględnić kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy wynikającą z ostatnich deklaracji podatkowych złożonych przez jej członków jako podatników.

2.4. Rozliczenie po utracie statusu podatnika przez grupę VAT

Grupa VAT straci status podatnika:

1) z dniem poprzedzającym dzień wystąpienia zmian w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujących naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika,

2) z upływem terminu, na jaki została utworzona.

Gdy grupa VAT straci status podatnika, jest zobowiązana złożyć JPK_V7 jeszcze za okres rozliczeniowy, w którym utraciła status podatnika. Natomiast kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikająca z ostatniej deklaracji będzie podlegać:

● zwrotowi na rzecz przedstawiciela grupy VAT lub

● odliczeniu w rozliczeniu za następny okres rozliczeniowy przedstawiciela grupy VAT.

Po utracie przez grupę VAT statusu podatnika VAT nadal to jej przedstawiciel może dokonywać korekt rozliczeń podatku za okresy rozliczeniowe, w których była podatnikiem. Będzie miał także prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty za ten okres oraz zwrot tej nadpłaty.

Natomiast stroną w postępowaniu podatkowym w sprawach dotyczących zobowiązania podatkowego należnego za okres obowiązywania grupy VAT mogą być członkowie, którzy tworzyli grupę VAT w momencie utraty przez nią statusu podatnika.

Po wykreśleniu z rejestru grupy VAT jej członkowie nie muszą składać zgłoszenia rejestracyjnego, aby uzyskać status podatnika. Naczelnik urzędu skarbowego przywróci z urzędu zarejestrowanie członka tej grupy VAT jako podatnika VAT ze statusem takim, jaki posiadał przed dniem wykreślenia.

2.5. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe grupy VAT

W okresie posiadania statusu podatnika przez grupę VAT oraz po utracie przez nią tego statusu jej członkowie odpowiadają solidarnie za zobowiązania grupy VAT z tytułu podatku. Deklaracja JPK_V7 złożona przez grupę VAT stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego również na rzecz członka grupy VAT, gdy podatek nie zostanie zapłacony.

Grupa VAT korzysta z ochrony, gdy zastosuje się do interpretacji wydanej przed powstaniem grupy VAT, na wniosek podmiotu planującego utworzenie tej grupy, w zakresie jej działalności.

Kontrole podatkowe wobec grupy VAT będą prowadzone na tej samej zasadzie jak w przypadku grup kapitałowych, z tym że kontrolę będzie prowadził naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla przedstawiciela grupy VAT. W przypadku kontroli podatkowej w zakresie funkcjonowania grupy VAT kontrolowanym będzie każda spółka wchodząca w skład tej grupy w okresie objętym kontrolą podatkową.

KOMENTARZ

Zmianę należy ocenić pozytywnie. Funkcjonowanie w ramach grupy VAT to przede wszystkim wymierne korzyści. Największą zaletą tworzenia grup VAT jest ograniczenie obowiązków księgowych dotyczących czynności dokonywanych między podatnikami ją tworzącymi. Czynności tych nie trzeba dokumentować fakturami ani wykazywać w plikach JPK_V7. Dodatkowa korzyść pojawiać się będzie w przypadkach, gdy jeden lub więcej podatników tworzących grupę VAT nie jest uprawnionych do odliczania całości lub części VAT od dokonywanych zakupów. Wówczas uczestnictwo w grupie VAT pozwala wyłączyć negatywne tego konsekwencje.

Dodaniu przepisów o grupach VAT nie towarzyszyło niestety dokonanie zmian w zakresie podatku dochodowego, tj. nie dodano żadnych przepisów w ustawach o podatku dochodowym. W konsekwencji dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym członkowie grup VAT pozostaną odrębnymi podatnikami, chyba że utworzą również podatkową grupę kapitałową.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 8c-8e, art. 15a, art. 90 ust. 10c-10g, art. 96 ust. 3b, ust. 4d, ust. 7ba-7bb, ust. 9k, art. 96b ust. 3c ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r.poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r.poz. 2707

● art. 77a ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2021 r.poz. 2105; ost.zm. Dz.U. z 2022 r.poz. 2180

● art. 3b ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - j.t. Dz.U. z 2022 r.poz. 479; ost.zm. Dz.U. z 2022 r.poz. 2687

● art. 14n § 1 pkt 1b, art. 75 § 2a, art. 77b § 5 pkt 4, art. 86a § 6, art. 86j § 6, art. 133 § 2c, art. 284ab § 3a i § 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2022 r.poz. 2651; ost.zm. Dz.U. z 2022 r.poz. 2707

+/-

4. Zmiany w zasadach wypełniania ewidencji JPK_V7

PRZED ZMIANĄ

Do końca 2022 r. w rozporządzeniu w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (dalej: rozporządzenie w sprawie JPK) nie były uregulowane zasady ewidencjonowania faktur wystawianych na żądanie lub w przypadku, gdy nie istniał obowiązek ich wystawienia. Nie były też uregulowane zasady ewidencjonowania dokumentów wewnętrznych. Podatnicy opierali się na wyjaśnieniach organów podatkowych. Kodem GTU_08 nie była objęta sprzedaż towarów z poz. 1a załącznika nr 12 do ustawy o VAT.

Nie było też możliwości kontrolowania wysokości sprzedaży podlegającej oznaczeniu kodem WSTO_EE, ewidencjonowanej na podstawie dowodu zbiorczego (np. raportu kasowego).

PO ZMIANIE

Od 1 stycznia 2023 r. w rozporządzeniu w sprawie JPK zostały szczegółowo uregulowane zasady ewidencjonowania faktur, dokumentów wewnętrznych oraz sprzedaży oznaczanej kodem WSTO_EE wykazywanej na podstawie dowodu zbiorczego. Rozszerzono zakres stosowania kodu GTU_08. Pozostałe zmiany mają charakter doprecyzowujący. Wprowadzone zmiany stosujemy w JPK_V7 składanym od rozliczenia za styczeń 2023 r.

1. Ewidencjonowanie faktur w JPK_V7

W zmienionych przepisach rozporządzenia w sprawie JPK_V7 wprost wskazano, że ewidencjonujemy odrębnie wszystkie faktury, niezależnie od tego, czy istniał obowiązek ich wystawienia, czy może sprzedawca zdecydował się na ich wystawienie albo zażądał tego kupujący. Podatnik ma obowiązek wykazać w ewidencji wszystkie wystawione faktury, z wyłączeniem tych ujętych w ewidencji zgodnie z pkt 8 i pkt 9 lit. a rozporządzenia w sprawie JPK, tj. np. paragonów fiskalnych uznanych za faktury uproszczone oraz biletów. Do tej pory taki sposób ewidencjonowania wynikał z interpretacji MF, a nie z przepisów rozporządzenia.

2. Zbiorcze dokumenty wewnętrzne

MF uregulował termin ewidencjonowania zdarzeń wykazywanych w ewidencji na podstawie dokumentów zbiorczych. Takie dokumenty należy ujmować według daty ostatniego zdarzenia objętego tym dokumentem. Dotyczy to także podatników rozliczających się kwartalnie, którzy za każdy miesiąc kwartału muszą ewidencjonować zdarzenia zgodnie z datą powstania obowiązku podatkowego, niezależnie od faktu, że rozliczenie kwartału nastąpi w deklaracji składanej razem z ewidencją w trzecim miesiącu kwartału.

Została wprowadzona także zmiana doprecyzowująca:

● do innych regulacji, polegająca na zastąpieniu sformułowania "ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy" wyrazami "z dokumentów zbiorczych zawierających sprzedaż z kas rejestrujących",

● zapis, że oznaczenie "RO" dotyczy dokumentu zbiorczego zawierającego sprzedaż z kas rejestrujących.

Zmieniło się również nazewnictwo z "dokumentu wewnętrznego" na "dowód wewnętrzny", aby je ujednolicić z innymi przepisami podatkowymi, m.in. przepisami o podatkowej księdze przychodów i rozchodów, ewidencji przychodu i innych ewidencji.

3. Kody stosowane w JPK

Kolejna zmiana dotyczy kodów, którymi oznaczana jest sprzedaż w JPK. Rozszerzono zakres stosowania kodu GTU_08. Towary sklasyfikowane według CN 8549 jako odpady oraz złom elektryczny i elektroniczny (w tym z udziałem metali szlachetnych), wymienione w poz. 1a załącznika nr 12 do ustawy o VAT, trzeba oznaczać kodem GTU_08.

Uregulowano także sposób ewidencjonowania sprzedaży, którą należy oznaczać kodem WSTO_EE, tj.:

● wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju, oraz

● świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu na terytorium ­państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju

- ujmowanej w ewidencji zapisem zbiorczym.

Sprzedaż tę trzeba wykazywać odrębnie na podstawie dowodu wewnętrznego. Ma to pozwolić na monitorowanie wysokości tej sprzedaży (czy przekroczono limit 42 000 zł) w celu ustalenia miejsca opodatkowania.

KOMENTARZ

Zmianę należy ocenić pozytywnie. Część wprowadzonych zmian potwierdza dotychczasową praktykę stosowaną przez podatników zgodnie z wytycznymi MF. Uregulowanie wprost w rozporządzeniu zasad ewidencjonowania daje jednak pewność podatnikowi, jak ma postępować. Ponadto nowe regulacje nie spowodują zmiany obecnej wersji JPK_V7. Dlatego nie trzeba będzie nabywać aktualizacji używanego oprogramowania.

PODSTAWA PRAWNA:

● § 10 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2019 r.poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2022 r.poz. 2810

-

5. Stawki VAT w 2023 r.

PRZED ZMIANĄ

Do 31 grudnia 2022 r. obowiązywała tzw. tarcza antyinflacyjna, w wyniku której VAT był obniżony do:

● 0% na żywność objętą wcześniej 5% podatkiem,

● 0% na nawozy, środki ochrony roślin i inne środki wspomagające produkcję rolniczą oraz produkty poprawiające jakość gleby - zamiast 8%,

● 0% na gaz ziemny zamiast 23%,

● 5% na energię elektryczną i cieplną zamiast 23%,

● 8% na paliwa silnikowe zamiast 23%.

Stawka 0% obowiązywała również na darowizny związane z pomocą ofiarom wojny na Ukrainie.

Natomiast warunki obniżenia stawek VAT z 23% do 22% i 8% do 7% były uregulowane w art. 146aa ustawy o VAT.

PO ZMIANIE

Ustawodawca zrezygnował z dotychczasowych zasad ustalania, czy w danym roku stawki ulegną obniżeniu, określonych w art. 146aa ustawy o VAT. Od 2024 r. zasady obniżania stawek będą zależały od wysokości wydatków na obronność. W 2023 r. stawki te pozostały na dotychczasowym poziomie i wynoszą 23% i 8% na podstawie art. 146ea ustawy o VAT. Jednak z art. 24a ustawy zmieniającej z 7 października 2022 r. wynika, że wiążące informacje stawkowe wydane przed 1 stycznia 2023 r. nie wygasają w związku z wejściem w życie przepisów art. 146ea pkt 1 i 2 ustawy o VAT.

Natomiast podstawą do wydania rozporządzenia przez MF obniżającego stawki VAT na wybrane produkty i usługi jest obecnie art. 146ee ustawy o VAT.

W związku z tymi zmianami konieczne było wydanie nowego rozporządzenia obniżającego stawki VAT na wybrane towary i usługi. Jest to rozporządzenie z 2 grudnia 2022 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023. Nowe rozporządzenie powiela w większości postanowienia poprzedniego.

1. Tarcza antyinflacyjna

W 2023 r. została utrzymana tylko obniżka VAT na żywność. To oznacza, że nadal można stosować stawkę 0% na towary wymienione w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT.

Na pozostałe produkty VAT został podwyższony. Są to stawki, które były stosowane przed wprowadzeniem tarczy antyinflacyjnej, czyli na:

● nawozy, środki ochrony roślin i inne środki wspomagające produkcję rolniczą - 8%,

● gaz ziemny - 23%,

● energię elektryczną i cieplną - 23%,

● paliwa silnikowe - 23%.

2. Darowizny opodatkowane stawką 0%

Do 30 czerwca 2023 r. zostało także przedłużone prawo do stosowania stawki 0% do:

1) nieodpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT,

2) nieodpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT

- na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Warunki stosowania stawki 0% do tych darowizn pozostały bez zmian.

Stawka 0% została utrzymana także na leki finansowane ze środków pochodzących ze zbiórek publicznych rozpoczętych przed 17 maja 2022 r.

Nie przedłużono stosowania stawki 0% na testy i szczepionki przeciw COVID-19. Od 2023 r. ich dostawa jest opodatkowana stawką 8%.

3. Produkty poprawiające właściwości gleby ze stawką 8%

W 2023 r. stawkę 8% można stosować do dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu:

● środków poprawiających właściwości gleby, stymulatorów wzrostu oraz podłoży do upraw, o których mowa w ustawie o nawozach i nawożeniu, z wyłączeniem podłoży mineralnych i towarów wymienionych w poz. 12 załącznika nr 3 do ustawy o VAT,

● polepszaczy gleby, środków wapnujących, biostymulatorów, podłoży do upraw, produktów nawozowych mieszanych składających się wyłącznie z nawozu i środka wapnującego, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 z 5 czerwca 2019 r. ustanawiającym przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE, zmieniającym rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 i (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającym rozporządzenie (WE) nr 2003/2003, z wyłączeniem podłoży mineralnych i podłoży do upraw grzybów,

● nawozowych produktów mikrobiologicznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 10a ustawy o nawozach i nawożeniu, wpisanych do wykazu nawozowych produktów mikrobiologicznych, o którym mowa w rozdziale 4a tej ustawy.

4. Nowy CN na 2023 r.

O tym, czy można stosować obniżoną stawkę VAT na towary, decyduje zasadniczo CN.

Z art. 41 ust. 13 ustawy o VAT wynika, że do towarów i usług będących przedmiotem czynności niewymienionych w Nomenklaturze scalonej ...