Podwójny obowiązek opłacenia składki zdrowotnej za styczeń 2022 r. utrudnia rozliczenie roczne

Do Rzecznika MŚP wpływają liczne pisma przedstawicieli przedsiębiorców, wskazujących na utrudnienia związane z rozliczeniem rocznym składki zdrowotnej za rok 2022. Jednym z najczęściej powtarzających się problemów jest obowiązek de facto dwukrotnego opłacenia składki zdrowotnej za styczeń 2022 r.

Dotyczy on przedsiębiorców, którzy:

1. rozliczali podatek dochodowy od osób fizycznych w formie tak zwanej skali podatkowej lub podatku liniowego,
2. w roku 2022 osiągali na tyle niskie dochody (niższe niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące 1 lutego 2022 roku), że muszą rozliczyć składkę roczną w oparciu nie o faktyczny dochód z prowadzonej działalności, lecz od podstawy wynoszącej iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód i minimalnego wynagrodzenia miesięcznego,
3. zawiesili lub zakończyli działalność najpóźniej z końcem grudnia 2022 r.

Tacy przedsiębiorcy płacili miesięczne składki zdrowotne w systemie „Polskiego ładu” od lutego 2022 r. do momentu zawieszenia lub zakończenia działalności, gdyż obowiązywał ich, zgodnie z nowymi przepisami, rok składkowy, zaczynający się w lutym, a kończący w styczniu następnego roku. W wypadku, jednak, gdy są oni zobowiązani opłacić składkę roczną w minimalnej wysokości, wówczas zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, składkę taką wyznacza się w oparciu o rok kalendarzowy, a nie składkowy. Przykładowo, osoby, które zawiesiły działalność w grudniu 2022 r., muszą zapłacić minimalną składkę w wysokości równej iloczynowi 12 miesięcy oraz minimalnego wynagrodzenia za pracę, mimo iż obowiązujący ich rok składkowy zaczął się dopiero w lutym, więc trwał 11 miesięcy.

Co istotne, według stanowiska ZUS, zapłacona przez te osoby składka za styczeń 2022 r., jako zapłacona jeszcze w starym systemie, nie jest uwzględniana przy rozliczeniu składki rocznej. Oznacza to, że osoby takie muszą jeszcze raz zapłacić dodatkową składkę w wysokości określonej nowym systemem.

W opinii Rzecznika MŚP stanowisko takie budzi poważne wątpliwości, zwłaszcza, że dotyczy sytuacji osób, które i tak płaciły składkę wyższą, niż wynikałaby z ich dochodu i w praktyce mogą nie posiadać środków na zapłacenie kolejnej, dwunastej składki. Mając powyższe na uwadze, Rzecznik MŚP zwrócił się do Ministra Zdrowia z wnioskiem o wydanie objaśnień prawnych w przedmiotowym zakresie.

Źródło: Zakład Ubezpieczeń Społecznych