Wyrok WSA w Krakowie z dnia 8 października 2024 r., sygn. II SA/Kr 834/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Monika Niedźwiedź Sędziowie: Sędzia WSA Mirosław Bator (spr.) Sędzia WSA Jacek Bursa Protokolant: sekretarz sądowy Anna Frasik-Mazurek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2024 r. sprawy ze skargi K. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 11 marca 2024 r. znak: SKO.PW/4171/45/2023 w przedmiocie odmowy nakazania przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom oddala skargę.

Uzasadnienie

Prezydent Miasta Krakowa decyzją z dnia 17 kwietnia 2023 r. znak: WS-08.6331.6.2018.MŁ po rozpatrzeniu wniosku K. P., w sprawie zalewania wodami gruntowymi posesji przy ul. [...] w K. (działka nr [...] obr. [...] ), w związku z realizacją w 2015 r. kanalizacji sanitarnej w rejonie zachodniej granicy działki nr [...], stwierdził, że na działce nr [...] obr. [...] nie nastąpiły zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie oddziałujące na grunty sąsiednie, tj. na działkę nr [...] obr[...] i odmówił nakazania właścicielom działki nr [...] przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom. W uzasadnieniu organ przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania w sprawie, wskazując w szczególności na uchylenie poprzednio zapadłych rozstrzygnięć obu instancji w sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 10 listopada 2020 r. sygn. akt II OSK 1946/20). Mając na uwadze zalecenia Sądu organ przeprowadził ponownie postępowanie w przedmiotowej sprawie, gromadząc obszerny materiał dowodowy, w tym zasięgając opinii biegłego hydrogeologa, biegłego sądowego. Organ wskazał, iż dokonał oceny opinii biegłego, nie wkraczając w merytoryczną stronę opinii. Ocena wykazała, że przedmiotowa opinia jest kompletna, wiarygodna, spójna i pozbawiona nieścisłości, a jej autor posiada odpowiednie kwalifikacje. Następnie organ podał, iż wskazany we wniosku jako przyczyna szkód na działce nr [...] odcinek kanalizacji sanitarnej w rejonie zachodniej działki wnioskodawczyni (nr [...]) biegnie wzdłuż tej granicy, na działce nr [...], w odległości ok. 0,2 m. Działka nr [...] obr. [...] w K. stanowi aktualnie współwłasność K. G. i A. G.. W tym zakresie stan prawny przedmiotowej nieruchomości uległ zmianie w stosunku do stanu, jaki miał miejsce w chwili wszczęcia postępowania. Zgodnie z oświadczeniem przedstawiciela MPWiK S.A. w K. (obecnie Wodociągów Miasta K. S.A.), złożonym do protokołu z rozprawy administracyjnej przeprowadzonej w dniu 19 lipca 2018 r., kanalizacja ta została wykonana w lipcu 2015 r. Studzienka na działce nr [...] była realizowana razem z ciągiem kanalizacyjnym zlokalizowanym wzdłuż zachodniej granicy działki nr [...]. Podczas realizacji ww. prac występował problem związany z realizacją tej inwestycji związany z wysokim poziomem wód gruntowych. Problem dotyczył wysokiego poziomu wód na całym realizowanym odcinku. Głębokość dna kanalizacji sanitarnej zrealizowanej na działce nr [...] wynosi 2,25-2,06 m ppt. (odcinek [...]). Rurociąg kanalizacyjny został wykonany zgodnie z uzgodnionym projektem budowlanym i pozwoleniem budowlanym. Ze względu na problemy z wodą gruntową w wykopie podsypka wykonana była z tłucznia i piasku i obsypką gruntem piaszczystym, a następnie gruntem rodzimym. Teren działki nr [...] stanowi obecnie teren zabudowany, co zmieniło się w toku prowadzenia niniejszego postępowania. W 2018 r. teren działki nr [...] stanowił teren niezagospodarowany, zielony. Obecnie na terenie działki nr [...] został zrealizowany budynek mieszkalny jednorodzinny, podjazd do garażu, utwardzony kostką betonową o spadku w kierunku południowym. Równolegle do ul. D. wykonane jest odwodnienie liniowe (w odległości 1,25 m od krawężnika jezdni). Wody opadowe z odwodnienia wprowadzane są do zbiornika szczelnego o pojemności 10 m3. Wody z dachu budynku odprowadzane są również do tego zbiornika. Garaż i podjazd posiadają odwodnienie liniowe. Część zachodnia działki [...] stanowi teren zielony, nieutwardzony, na którym wykonany jest taras zagospodarowany roślinnością ozdobną. Podczas oględzin terenowych przeprowadzonych w toku rozprawy administracyjnej w dniu 19 lipca 2018 r. stwierdzono znaczne rozlewisko wody w południowo-wschodnim narożniku działki nr [...] powstałe po kilkudniowym okresie intensywnych opadów. Poziom działki w tym narożniku był poniżej poziomu nawierzchni przylegającej od strony południowej ul. D. . Rozlewisko sięgało drugiego przęsła ogrodzenia działki nr [...] (ok. 7,5 m), następnie teren działki się wznosił. Rozlewisko sięgało ok. 8 m w kierunku zachodnim. Przy samej południowej granicy działki nr [...] rozlewisko sięgało do studzienki przyłączeniowej kanalizacji sanitarnej. Rozlewisko wody w południowo-wschodnim narożniku działki nr [...] stwierdzono również podczas oględzin terenowych w dniu 28 czerwca 2018 r. Zgodnie z oświadczeniem ówczesnego właściciela działki nr [...], przedłożonym do protokołu z rozprawy administracyjnej przeprowadzonej w dniu 19 lipca 2018 r., na terenie tej nieruchomości w jej południowej części znajdował się najniższy punkt, gdzie zawsze gromadziła się woda po opadach deszczu czy roztopach. Stan ten był obserwowany od 30 lat. Podczas kolejnych oględzin terenowych (12 marca 2020 r.), kiedy stan zagospodarowania działki nr [...] uległ zmianie w wyniku budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego, rozlewisk na terenie działki [...] nie stwierdzono. Teren działki [...] jest obecnie zagospodarowany, a wody opadowe są ujmowane i odprowadzane do zbiornika m.in. przez system odwodnień liniowych. Działka nr [...] zabudowana jest budynkiem mieszkalnym (ul. [...] w K.). Teren działki nr [...] od strony ul. N. wyłożony jest kostką brukową. Spadek wybrukowanego terenu kształtuje się w kierunku południowo-zachodnim, w kierunku budynku mieszkalnego. Od strony południowej budynku teren zabezpieczony jest murkiem kątowym, przewyższającym swoją górną krawędzią poziom terenu wybrukowanego. Murek kątowy jest obecnie odchylony od pionu w stronę południową, teren przyległy do murku kątowego jest zapadnięty. Zapadlisko widać również przed bramami garażowymi budynku mieszkalnego — zmierzono zapadlisko przed bramami garażowymi (na słupie pomiędzy nimi) i wynosi ono 13 cm. Pomiędzy murkiem kątowym, a podmurówką ogrodzeniową od strony południowej znajdują się schody i odcinek wybrukowanej ścieżki. Ścieżka jest również zapadnięta. Zapadlisko największe jest przy murku kątowym. W poprzek ścieżki ułożone jest korytko z rusztem stalowym. Woda z korytka odprowadzana jest rurociągiem podziemnymi do studni chłonnej. Budynek mieszkalny posiada orynnowanie. Rury spustowe rynien wprowadzone są w ziemi. Woda z dachu budynku mieszkalnego odprowadzana jest za pomocą rynien do studni chłonnych zlokalizowanych na terenie działki nr [...]. Pierwotnie było pięć studni, a obecnie zostały dwie (jedna podłączona interwencyjnie do kanalizacji sanitarnej). Studnie chłonne miały połączenie z systemem drenarskim (widoczne w studniach wloty takiego systemu). Studnie miały głębokość ok 2 m. System studni chłonnych został wykonany w trakcie realizacji budynku mieszkalnego tj. ok. 1997 r. Wokół budynku mieszkalnego wykonana jest opaska drenarska połączona z systemem rynien i wprowadzona do studni chłonnej. Podczas kilkukrotnych oględzin terenowych stwierdzano w studni wodę od 35 cm ppt. Podczas oględzin terenowych przeprowadzonych w dniu 13 maja 2021 r. stwierdzono w studni chłonnej jw. intensywny wypływ wody z rury drenarskiej od strony wschodniej (od strony budynku mieszkalnego) natomiast podczas oględzin terenowych przeprowadzonych w dniu 26 października 2022 r. stwierdzono, że w studni chłonnej jw. jest sucho, żaden z wylotów nie wprowadzał wody do studni. Mając na uwadze kierunek wypływu do studni stwierdzono, że pochodzi on z drenażu opaskowego wokół budynku. Wody z drenażu usytuowanego wzdłuż zachodniej granicy działki nr [...], tj. od strony działki nr [...] do tej studni nie napływały. Dalej wskazano na fakt, że działka nr [...] zlokalizowana jest na terenie osuwiska. Zgodnie z kartą dokumentacyjną ww. osuwiska istniejące zagrożenia to: możliwa degradacja gruntów oraz deformacja powierzchni, możliwe uszkodzenia budynków, możliwe uszkodzenia dróg w postaci spękania nawierzchni lub utworzenia uskoków drogowych, możliwe uszkodzenia linii przesyłowych, bardzo prawdopodobne dalsze uszkodzenia ogrodzeń. Osuwisko obecnie jest określone jako nieaktywne, niemniej jednak intensywność ruchów może ulegać zmianom, podobnie jak i miejsca występowania. Uaktywnienie osuwiska może mieć miejsce przy dużym zawodnieniu gruntów np. po długotrwałych opadach lub w przypadku prowadzenia złej gospodarki wodno-ściekowej. Stwierdzono również, ze występujące w tym obszarze podłoże jest słabo przepuszczalne, jednocześnie występując wysięki wód podziemnych. Organ odniósł się do sporządzonej w sprawie opinii biegłego. Opinię tę ocenił i w całości przytoczył jej ustalenia w uzasadnieniu decyzji. W szczególności wynika z niej, że nie można wiązać szkód wskazywanych przez stronę skarżącą (wewnątrz budynku mieszkalnego zawilgocenie ścian, zapadanie się fundamentu pod schodami żelbetowymi zewnętrznymi budynku, które stanowią wsparcie kolumnady nadbudowy, odchylenie się od pionu muru oporowego placu zjazdowego przy budynku, katastrofalne zapadanie się nawierzchni placu zjazdowego oraz całkowite zniszczenie kaskadowych palisad oporowych od strony północno-zachodniej) ze zmianami stosunków wodnych na działce nr [...] w związku z realizacją w 2015 r. kanalizacji sanitarnej w rejonie zachodniej granicy działki. Większość szkód występuje po wschodniej stronie działki [...], więc nie ma związku przyczynowo- skutkowego z inwestycją prowadzoną po zachodniej części budynku. Po przeprowadzonej analizie należy stwierdzić, że głównym czynnikiem wpływającym na występowanie szkód jest usytuowanie terenu działki w obszarze o skomplikowanych warunkach gruntowo-wodnych. W karcie osuwiskowej stwierdzono, że mimo że osuwisko jest nieaktywne to może dochodzić do degradacji gruntów i deformacji powierzchni oraz uszkodzeń budynków i ogrodzeń. Niszczenie drewnianej palisady w północno - zachodnim narożniku działki [...] związane jest z jej lokalizacją w skarpie osuwiska i najprawdopodobniej także podcięciem skarpy podczas budowy palisady. Przy długotrwałych i intensywnych opadach może dochodzić do intensyfikacji ruchów masowych. Po drugiej stronie ogrodzenia na skąpie na dz. [...] nie stwierdzono znamion procesów osuwiskowych. Szkody we wschodniej części działki należy wiązać napływem wody od ulicy N. oraz inwestycją drogową, w której to sprawie postępowanie administracyjne zostało już zakończone. Podsumowując organ I instancji stwierdził, że zebrany materiał dowodowy w sposób oczywisty wskazuje, że spływ wód powierzchniowych z terenu działki nr [...] na teren działki nr [...] nie występuje. Jak wskazał powołany do przedmiotowej sprawy biegły woda z działki nr [...] nie może migrować na działkę nr [...], gdyż barierę stanowi podmurówka ogrodzenia zagłębiona w grunt na 0,3-0,4 m, a teren działki nachylony jest w przeciwnym kierunku tj. w kierunku zachodnim. Ogrodzenie na litej betonowej podmurówce przewyższającej teren przyległy, zarówno od strony działki nr [...], jak i od strony działki nr [...], jest własnością wnioskodawczyni.