Czy firma może wymagać od pracownika wykonania konkretnych szczepień

Pracodawca musi poinformować pracowników o rekomendowanych działaniach profilaktycznych oraz przetwarzać dane dotyczące ich realizacji. Choć są one zalecane, brak ich wykonania może skutkować utratą prawa do świadczeń w przypadku wystąpienia choroby zawodowej

Pandemia COVID-19 należy już do przeszłości, ale debata na temat obowiązku szczepień wciąż trwa. Mimo że kwestia ta wywołuje kontrowersje, obowiązkowe szczepienia nie są zjawiskiem nowym – w Polsce zostały wprowadzone już w 1919 r., w czasach II Rzeczypospolitej (Izabela Kucharska, zastępca głównego inspektora sanitarnego, w: Historia szczepień w Polsce. Rola Państwowej Inspekcji Sanitarnej w realizacji Programu Szczepień Ochronnych, Warszawa, 27 czerwca 2019 r., https://www.gov.pl/attachment/29f3c25a-5579-4559-85e7-d89aa6cafd65, dostęp: 4 lipca 2025 r.). W dobie dynamicznego rozwoju medycyny państwo, nakładając obowiązek szczepień, może skutecznie wykorzystywać jej osiągnięcia w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych.

Czy analogiczne kompetencje można przypisać pracodawcy? Zgodnie z art. 22 kodeksu pracy (dalej: k.p.), pracodawca sprawuje kierownictwo nad pracownikiem, jednak rola ta nie jest tożsama z prerogatywami przysługującymi państwu. Niemniej, również na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia ochrony życia i zdrowia zatrudnionych – w granicach wynikających z przepisów prawa pracy – poprzez organizację bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 207 par. 2 k.p.). Pojawia się zatem pytanie: czy w tym zakresie pracodawca może żądać od pracownika poddania się określonym szczepieniom?