Interpretacja indywidualna z dnia 14 lipca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDWL.4011.19.2025.2.DK
Zwrot nadpłaconej przez kredytobiorców kwoty kredytu hipotecznego, dokonany na podstawie ugody z bankiem, nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na brak definitywnego przysporzenia majątkowego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
3 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 maja 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem zawierającym pełnomocnictwa z 21 maja 2025 r. (wpływ 21 maja 2025 r.). Uzupełnili go Państwo również pismem z 12 czerwca 2025 r. (wpływ 12 czerwca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
ŁK
(...);
2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:
·BK(...);
·MK(...);
·DK(...).
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca (ŁK) jest zainteresowanym będącym stroną postępowania o wydanie interpretacji indywidualnej, natomiast rodzice Wnioskodawcy (BK; MK) oraz żona Wnioskodawcy (DK) są zainteresowanymi, niebędącymi stroną postępowania o wydanie interpretacji indywidualnej.
Sprawa dotyczy zwrotu przez bank kwoty nadpłaty kredytu, zawartego na cele mieszkaniowe. Kredyt został nadpłacony przez Wnioskodawcę, jego żonę, oraz rodziców Wnioskodawcy („Osoby spłacające kredyt”). Osoby spłacające kredyt, tj. Wnioskodawca, jego żona oraz rodzice Wnioskodawcy, spłacają kredyt hipoteczny, zawarty na podstawie umowy kredytu mieszkaniowego (…) hipoteczny nr (…) z dnia (…) listopada 2004 r. („Umowa”) z bankiem (…) z siedzibą w (…) („Bank”). Stroną Umowy z Bankiem jest Wnioskodawca oraz – w celu zwiększenia zdolności kredytowej Wnioskodawcy – rodzice Wnioskodawcy. Na moment zawarcia Umowy z Bankiem w 2004 r., Wnioskodawca nie zawarł związku małżeńskiego – Wnioskodawca zawarł związek małżeński dopiero w 2013 r., dlatego żona Wnioskodawcy nie była stroną Umowy z Bankiem.
Umowa z Bankiem została zawarta na budowę lokalu mieszkalnego nr (…) w (…), z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Bank zobowiązał się do postawienia do dyspozycji kredytu w kwocie (…) CHF (słownie: (…) franków szwajcarskich). Zgodnie z postanowieniami Umowy, Kredyt mógł być wykorzystany wyłącznie zgodnie z celem określonym w umowie. Kredyt został udzielony w walucie Frank Szwajcarski (CHF) i oprocentowany według stopy procentowej na podstawie wskaźnika referencyjnego CHF Libor + marża banku.
Spłata zadłużenia następowała w drodze potrącania przez Bank swoich wierzytelności z tytułu udzielonego kredytu z rachunku bankowego technicznego Wnioskodawcy, na którym Wnioskodawca był zobowiązany posiadać odpowiednie środki w określonym dniu miesiąca. Wnioskodawca wpłacał środki w walucie PLN, które bank po przeliczeniu na CHF potrącał z rachunku technicznego. Zabezpieczeniem kredytu była hipoteka zwykła w kwocie zabezpieczającej kwotę kredytu oraz hipoteka kaucyjna do kwoty zabezpieczającej odsetki w księdze wieczystej założonej dla kredytowanego lokalu mieszkalnego, a także cesja praw do odszkodowania z polisy ubezpieczeniowej kredytowanego lokalu mieszkalnego. Do czasu ustanowienia wskazanych wyżej zabezpieczeń, zabezpieczeniem kredytu miało być ubezpieczenie kredytu w (…) S.A. oraz złożenie weksla in-blanco wraz z deklaracją wekslową zawierającą klauzulę o możliwości indosu weksla bez obliga za zapłatę.
Zgodnie z treścią Umowy z Bankiem, do spłaty kredytu zobowiązani byli solidarnie Wnioskodawca oraz jego rodzice, którzy w początkowym okresie obowiązywania Umowy spłacali kredyt razem z Wnioskodawcą. Od momentu zawarcia w 2013 r. małżeństwa przez Wnioskodawcę, kredyt faktycznie spłacał Wnioskodawca oraz żona Wnioskodawcy, ponieważ raty kredytu były spłacane z majątku wspólnego małżonków - Wnioskodawcy i jego żony. W małżeństwie Wnioskodawcy panuje od momentu zawarcia małżeństwa ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.
Pomiędzy Bankiem, a Osobami spłacającymi kredyt powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie za sygn. (…) o ustalenie i zapłatę toczącej się przed Sądem Okręgowym w (…), z powództwa Osób spłacających kredyt (tj. Wnioskodawcy, jego żony oraz rodziców Wnioskodawcy) przeciwko Bankowi.
W wyniku złożenia pozwu, Bank przyznał Osobom spłacającym kredyt, że Kredyt w CHF został całkowicie spłacony na dzień (…) listopada 2024 r. i zaproponował zawarcie Ugody, w wyniku której Bank ma zwrócić Osobom spłacającym kredyt część nadpłaconej kwoty kredytu. Rozważana Ugoda może mieć charakter sądowy lub pozasądowy, ale na obecnym etapie komunikacji między Bankiem, a Osobami spłacającymi kredyt ta kwestia nie została jeszcze rozstrzygnięta. Fakt, że kredyt został spłacony ma odzwierciedlenie w projekcie Ugody, gdzie w punkcie 3 Preambuły do projektu Ugody wskazano, że „3) w dniu (…) listopada 2024 r. Kredytobiorca zgodnie z harmonogramem spłaty kredytu w CHF, na skutek czego w księgach Banku na dzień zawarcia niniejszej Ugody nie figuruje żadne zobowiązanie z tytułu Umowy”.
Bank stoi na stanowisku, że zwrot Osobom spłacającym kredyt nadpłaconej kwoty kredytu stanowi „wypłatę kwoty dodatkowej”, a nie „zwrot nadpłaty z tytułu nienależnie pobranych świadczeń”. Z § 1 ust. 10 projektu Ugody wynika, że „W celu zakończenia wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności Umowy, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości, a ponadto Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty, o której mowa w § 4 ust. 4”. Z kolei § 4 ust. 4 projektu Ugody wskazuje, że „Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości (…) PLN (słownie: (…) złotych i (…) grosze) na rachunek należący do [***], prowadzony przez [***] o numerze [***]”. W ostatecznej wersji Ugody, w miejscach wykropkowanych zostanie wskazany rachunek bankowy należący do Wnioskodawcy.
Kwota dodatkowa, która ma zostać wypłacona przez Bank odpowiada nadpłaconej kwocie kredytu ponad kapitał spłacony przez Osoby spłacające kredyt.
Bank nie traktuje zwracanej kwoty na rzecz Osób spłacających kredyt jako ich przychodu. Bank poinformował Osoby spłacające kredyt, że nie wystawi im informacji PIT-11. Z tego względu, Bank proponuje dodatkowo wskazać w ostatecznej treści Ugody następujący punkt: „Zgodnie z interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 listopada 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR wypłata kwoty dodatkowej nie stanowi przychodu o ile nie przekroczy zwrotu wpłaconych przez kredytobiorcę środków pieniężnych ponad udostępniony kapitał.”.
Zamiarem Banku i Osób spłacających kredyt jest polubowne zakończenie toczącego się sporu sądowego i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających ze spłaconej w dniu (…) listopada 2024 r. Umowy poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania. Zamiarem stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w walucie obcej w okresie poprzedzającym zawarcie Ugody. Zawarcie Ugody będzie skutkować z perspektywy procesowej cofnięciem powództwa ze zrzeczeniem się przez Osoby spłacające kredyt ich roszczeń względem Banku.
Zwrot przez Bank kwoty dodatkowej stanowiącej nadpłatę kredytu dotyczyć będzie wszystkich Osób spłacających kredyt, tj. Wnioskodawcy, jego żony oraz rodziców Wnioskodawcy. Osoby spłacające kredyt rozdzielą pomiędzy siebie kwotę dodatkową w proporcji w jakiej spłacały zobowiązanie kredytowe względem Banku, tak aby żadna z Osób spłacających kredyt nie pozostała wzbogacona względem pozostałych, a ponadto żeby kwota zwrócona przez Bank u każdej z Osób spłacających Kredyt stanowiła jedynie zwrot nienależnie pobranego przez Bank świadczenia. Oznacza to, że w wyniku zwrotu przez Bank kwoty dodatkowej żadna z Osób spłacających kredyt nie uzyska dodatkowego przysporzenia majątkowego ponad spłacony kapitał. Ugoda z Bankiem będzie dotyczyć Wnioskodawcy, jego rodziców, a także żony Wnioskodawcy. Żona Wnioskodawcy będzie stroną Ugody lub będzie wymieniona jako osoba, której dotyczy Ugoda, ponieważ z perspektywy sporu zawisłego przed Sądem Okręgowym w (…) za sygn. (…), żona Wnioskodawcy jest stroną toczącego się postępowania sądowego. Ugoda będzie zawierała tożsame ustalenia dla wszystkich Osób spłacających kredyt, tj. Wnioskodawcy, jego rodziców oraz żony Wnioskodawcy.
Zgodnie z intencją Osób spłacających kredyt przy zawieraniu Ugody z Bankiem, kwota dodatkowa ma pokryć ich roszczenia objęte sporem sądowym w zakresie otrzymanych przez Bank świadczeń nienależnych w wyniku spłaty przez Osoby spłacające kredyt na rzecz Banku rat kapitałowo-odsetkowych.
Przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest zdarzenie przyszłe, bowiem zwrot kwoty dodatkowej nastąpi dopiero po podpisaniu przez strony ostatecznej wersji Ugody, której ostateczna treść jest obecnie ustalana z Bankiem.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo poniższe informacje.
a)Żona Wnioskodawcy, Pani DK nie była i nie jest stroną umowy kredytowej. Nie był podpisywany aneks rozszerzający strony umowy kredytowej.
b)Żona Wnioskodawcy, Pani DK nie była i nie jest stroną umowy kredytowej. Podstawy faktyczne i prawne zobowiązania do spłaty kredytu przez żonę Wnioskodawcy zostały szczegółowo wyjaśnione w odpowiedzi na pytanie c).
c)W ocenie Wnioskodawcy, podstawę prawną spłaty rat kredytu przez jego małżonkę stanowi art. 30 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepis ten przewiduje solidarną odpowiedzialność małżonków za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach dotyczących zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny. Zdaniem Wnioskodawcy i jego żony, zakup mieszkania w celu zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych rodziny mieści się w zakresie tych spraw. Na tej podstawie żona Wnioskodawcy uczestniczyła w spłacie rat zaciągniętego kredytu.W odniesieniu do postępowania sądowego, ze względu na różne podejścia sądów powszechnych w sprawach tzw. „kredytów frankowych”, gdy kredyt został zaciągnięty przez jedną osobę przed zawarciem związku małżeńskiego, a następnie w toku wykonywania umowy kredytowej doszło do zawarcia związku małżeńskiego i powstania wspólności ustawowej małżeńskiej, przyjmuje się, że między małżonkami zachodzi współuczestnictwo materialne (lub materialne konieczne) – co do roszczenia o zapłatę kwot uiszczonych na rzecz Banku z majątku wspólnego, pomimo, że tylko jeden z małżonków jest kredytobiorcą, w myśl zasady, że to co wypłynęło z majątku wspólnego wraca do majątku wspólnego.Oznacza to, że oboje małżonkowie występują jako strony postępowania sądowego, ponieważ łączy ich wspólne prawo lub obowiązek wynikający z tego samego stosunku prawnego lub stanu faktycznego.W związku z powyższym, podstawą prawną udziału małżonki Wnioskodawcy w postępowaniu sądowym w sprawie kredytu są postanowienia art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczące wspólności majątkowej małżeńskiej, oraz art. 72 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego, regulujący współuczestnictwo materialne.Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wskazuje, że jego żona będzie stroną zawieranej ugody z bankiem albo zostanie w niej wymieniona jako osoba, której ugoda dotyczy. Jest to uzasadnione faktem, że w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w (…) (sygn. akt (…)) żona Wnioskodawcy występuje jako strona postępowania.
Pytanie
Czy otrzymana przez Osoby spłacające kredyt (tj. Wnioskodawcę, jego żonę, rodziców Wnioskodawcy), na podstawie Ugody z Bankiem, kwota dodatkowa (…) PLN będzie stanowić po ich stronie przychód skutkujący obowiązkiem podatkowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2025.163 t. j. ze zm., dalej: „Ustawa o PIT”)?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, kwota dodatkowa, która zostanie zwrócona Osobom spłacającym kredyt (tj. Wnioskodawcy, jego żonie, rodzicom Wnioskodawcy) przez Bank na podstawie Ugody nie będzie stanowić po ich stronie przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). W ocenie Wnioskodawcy, wymieniony wyżej zwrot będzie neutralny podatkowo, ponieważ nie będzie stanowić przysporzenia majątkowego Osób spłacających kredyt.
UZASADNIENIE:
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest neutralne podatkowo. Przychód po stronie osoby zobowiązanej do jego spłaty pojawia się dopiero w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód). Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła ich uzyskania nad kosztami ich uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Ze wskazanej definicji można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawarty jest w art. 10 ust. 1 Ustawy o PIT.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 Ustawy o PIT, do źródeł przychodów zalicza się również inne źródła. Zgodnie z art. 20 ust. 1 Ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Za przychody podatkowe mogą być zatem uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
W sprawie Wnioskodawcy, na podstawie Ugody dojdzie do zmiany waluty zadłużenia, a po zmianie waluty zadłużenia i dokonaniu rozliczenia, zadłużenie wobec Banku z tytułu Umowy będzie w pełni zaspokojone i wystąpi kwota do zwrotu Osobom spłacającym kredyt, tj. kwota dodatkowa (zwrot). Co więcej, przyjęty sposób ustalania wysokości zwrotu nie doprowadzi do sytuacji, w której na skutek dokonania zwrotu, Osoby spłacające kredyt – w łącznym rozliczeniu Umowy i Ugody – uiściłyby na rzecz Banku kwotę niższą aniżeli otrzymana od Banku kwota finansowania (kwota kapitału Kredytu). Nie wystąpi zatem przysporzenie majątkowe po stronie Osób spłacających kredyt. Kwota dodatkowa, która ma zostać wypłacona przez Bank odpowiada nadpłaconej kwocie kredytu ponad kapitał spłacony przez Osoby spłacające kredyt.
Skoro w niniejszej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego przez Bank świadczenia (nadpłata kredytu), to zwrot ten na podstawie Ugody nie będzie stanowić przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia, Osoby spłacające kredyt otrzymują bowiem z powrotem swoje środki pieniężne – zwrot zapłaconych bankowi rat kredytu ponad kwotę kapitału. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest neutralny podatkowo.
Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz informacje przedstawione we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kwota, która zostanie zwrócona Osobom spłacającym kredyt przez Bank na podstawie zawartej Ugody nie stanowi dla nich przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT).
Wnioskodawca zwraca uwagę, że Osoby spłacające kredyt rozdzielą pomiędzy siebie kwotę dodatkową w proporcji w jakiej spłacały zobowiązanie kredytowe względem Banku, tak aby żadna z Osób spłacających kredyt nie pozostała wzbogacona względem pozostałych. Na wskazaną neutralność podatkową zwróconej kwoty nie powinna mieć wpływu kwestia jej nazewnictwa i nazwanie jej w projekcie Ugody – „kwotą dodatkową”. Istotny jest bowiem charakter uzyskanej kwoty i fakt, że nie przekroczy ona zwrotu wpłaconych przez Osoby spłacające kredyt środków pieniężnych ponad udostępniony kapitał.
Wskazane stanowisko potwierdza również interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 29 listopada 2024 r., 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR, gdzie wskazano iż: „Podsumowując: stwierdzam, że opisane we wniosku wypłaty przez Państwo "Dodatkowych kwot" nie spowodują po stronie Klientów powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na gruncie opisanego zdarzenia, w związku z wypłatą Klientowi świadczeń z tytułu Dodatkowej Kwoty, po stronie Klienta nie powstaje przychód, a tym samym Państwo (Bank) nie są zobowiązani do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej Klientowi jako podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu, zgodnie z art. 42a ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
Stanowisko prezentowane przez Wnioskodawcę znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Przykładowo w:
·interpretacji indywidualnej z dnia 28 lipca 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.609.2023.2.AC wskazano, że: „Wobec powyższego wskazać należy, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które zwróci Panu Bank tytułem rat kapitałowo-odsetkowych nie będzie stanowić dla Pana przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota będzie zwrotem własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pana stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie będzie miał Pan obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych. Pana stanowisko należy uznać za prawidłowe.”.
·interpretacji indywidualnej z dnia 26 stycznia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.852.2023.2.DA wskazano, że: „Wobec powyższego wskazać należy, że otrzymanie przez Panią środków pieniężnych tytułem zwrotu części nienależnie pobranych przez Bank świadczeń nie będzie Pani przychodem. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu Jej majątku. Otrzymana przez Panią kwota to zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pani stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie będzie Pani miała obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.”.
·interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2024 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.6.2024.1.JK wskazano, że: „Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia (nienależnie zawyżonych rat kapitałowo-odsetkowych), to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W konsekwencji Pana stanowisko należało uznać za prawidłowo.”.
·interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.1.2024.1.KR wskazano, że: „Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia (nienależnie zawyżonych rat kapitałowo-odsetkowych), to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Pani przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W konsekwencji Pani stanowisko należało uznać za prawidłowo.”.
·interpretacji indywidualnej z dnia 22 maja 2024 r., 0112-KDWL.4011.17.2024.1.WS wskazano, że: „Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego przez Bank świadczenia (nadpłata kredytu), to zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania pierwszego jest prawidłowe. Ponadto, należy wskazać, że zadał Pan również pytanie warunkowe, tj. czy jeżeli odpowiedź na pytanie pierwsze będzie nieprawidłowa, to czy może Pan skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych przychodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Uwzględniając natomiast fakt, że stanowisko co do pytania pierwszego jest prawidłowe, dalsze rozważania kwestii wskazanej w pytaniu nr 2 stały się bezzasadne. Oznacza to, że zagadnienie dotyczące Pańskiego drugiego pytania nie podlegało interpretacji.”.
·interpretacji indywidualnej z dnia 28 marca 2025 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP3-2.4011.31.2025.2.MN wskazano, że: „W Państwa przypadku – otrzymają Państwo od banku zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego kredytu. Otrzymana przez Państwa kwota będzie zatem stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacili Państwo do banku. Wobec powyższego, wypłata przez bank na Państwa rzecz tego zwrotu będzie dla Państwa neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągną Państwo bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Państwa stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”.
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca w pełni podtrzymuje wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej i stoi na stanowisku, że kwota, która zostanie zwrócona Osobom spłacającym kredyt przez Bank na podstawie Ugody nie stanowi dla nich przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) i będzie neutralna podatkowo.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9:
Inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Stosownie do art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Jak już wcześniej wskazano za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Z informacji przedstawionych w opisie sprawy wynika, że:
1)sprawa dotyczy zwrotu przez bank kwoty nadpłaty kredytu, zawartego na cele mieszkaniowe;
2)kredyt hipoteczny został zaciągnięty w 2004 r. na podstawie umowy kredytu mieszkaniowego przez zainteresowanego będącego stroną postępowania oraz jego rodziców,
3)kredyt został nadpłacony przez zainteresowanego będącego stroną postępowania, jego żonę, oraz jego rodziców;
4)w wyniku złożenia pozwu, Bank przyznał osobom spłacającym kredyt, że Kredyt w CHF został całkowicie spłacony na dzień (…) listopada 2024 r. i zaproponował zawarcie Ugody, w wyniku której Bank ma zwrócić osobom spłacającym kredyt część nadpłaconej kwoty kredytu;
5)kwota dodatkowa, która ma zostać wypłacona przez Bank odpowiada nadpłaconej kwocie kredytu ponad kapitał spłacony przez osoby spłacające kredyt;
6)Bank nie traktuje zwracanej kwoty na rzecz osób spłacających kredyt jako ich przychodu i poinformował osoby spłacające kredyt, że nie wystawi im informacji PIT-11;
7)osoby spłacające kredyt rozdzielą pomiędzy siebie kwotę dodatkową w proporcji w jakiej spłacały zobowiązanie kredytowe względem Banku;
8)w wyniku zwrotu przez Bank kwoty dodatkowej żadna z osób spłacających kredyt nie uzyska dodatkowego przysporzenia majątkowego ponad spłacony kapitał.
Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego przez Bank świadczenia (nadpłata kredytu), to zwrot ten nie stanowi dla Państwa przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest neutralny podatkowo.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan ŁK (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
