Staż w formie zdalnej - na co powinien zwrócić uwagę pracodawca

Od 1 czerwca 2025 r. obowiązuje nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która umożliwia organizowanie staży z urzędów pracy w formie zdalnej lub hybrydowej. Rozwiązanie to ma zwiększyć dostępność staży, zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnościami, mieszkających z dala od organizatora lub sprawujących opiekę nad bliskimi. W przypadku stażu zdalnego zastosowanie znajdą wybrane przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej. Pracodawca musi zapewnić stażyście wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy oraz pokryć koszty związane z jej wykonywaniem.

Kodeks Pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami »

Staż odbywany jest na podstawie umowy zawieranej przez starostę z organizatorem stażu i bezrobotnym, według przygotowanego przez organizatora stażu programu określonego w umowie. Podczas stażu stażyście przysługuje stypendium w wysokości 160% podstawowej kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Zasiłek ten wynosi obecnie 1721,90 zł brutto, a zatem stypendium stażowe to 2755,04 zł.

Stypendium wypłacane jest przez starostę. Organizator stażu nie jest obciążony tym kosztem.

Minimalny średniotygodniowy czas odbywania stażu nie może być krótszy niż 20 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.

Staż w formie zdalnej a przepisy o pracy zdalnej

Nowością w zakresie odbywania przez bezrobotnych stażu jest możliwość jego organizowania w formie zdalnej. Jest to rozwiązanie korzystne zwłaszcza dla osób bezrobotnych z niepełnosprawnościami, a także zamieszkujących w znacznej odległości od organizatora stażu, czy opiekujących się osobami bliskimi. Zdalna forma stażu może obejmować cały programu stażu albo jego część.

W przypadku stażu realizowanego zdalnie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej:

• art. 67¹⁸ – wskazujący na możliwość wykonywania pracy zdalnej;
• art. 67¹⁹ § 3–5 – wskazujący na możliwość wykonywania pracy zdalnej na polecenie pracodawcy, jej cofnięcia przez pracodawcę czy obowiązek niezwłocznego informowania przez stażystę o zmianie warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiających wykonywanie pracy zdalnej;
• art. 67²⁴ § 1 pkt 1, 2 i 4, § 2–5 – wskazujący na obowiązki pracodawcy m.in. w zakresie zapewnienia wykonującemu pracę zdalną materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej wraz z instalacją, serwisem czy konserwacją narzędzi pracy, a także zapewnienia stażyście wykonującemu pracę zdalną szkoleń i pomocy technicznej niezbędnej do wykonywania tej pracy, jak również możliwość wypłaty ryczałtu lub ekwiwalentu z tytułu kosztów ponoszonych przez bezrobotnego bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej;
• art. 67²⁵ – wskazujący na brak przychodu dla stażysty z tytułu wypłaty przez organizatora stażu ryczałtu lub ekwiwalentu pieniężnego;
• art. 67²⁷ – wskazujący na formę komunikacji z pracodawcą w czasie odbywania stażu,
• art. 67³¹ § 4, § 7–9 – wskazujący na wyłączenia niektórych prac (np. szczególnie niebezpiecznych, gdzie dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych czy powodujących intensywne zabrudzenia) z możliwości wykonywania ich zdalnie czy konieczność złożenia przez stażystę oświadczenia w postaci papierowej lub elektronicznej, zawierającego potwierdzenie, że na stanowisku pracy zdalnej są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki tej pracy.

Stażysta nie jest pracownikiem, a zatem nie mają zastosowania inne regulacje Kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej.

Umowa o organizację stażu

Jeżeli u organizatora stażu obowiązuje regulamin pracy zdalnej, to nie można stosować go do stażu realizowanego zdalnie. Zasady stażu zdalnego określa bowiem umowa o organizację stażu. Organizator nie ma w tym zakresie obowiązków takich samych jak w przypadku pracy zdalnej pracowników – nie dokonuje ustaleń w tym zakresie z organizacjami związkowymi, nie wydaje regulaminu stażu zdalnego, nie zawiera porozumienia ze stażystą – jak również nie może przyjąć, że będzie stosował do stażysty zasady wynikające z regulaminu pracy zdalnej, pomijając ustalenia zawarte w umowie o organizację stażu.

Organizator stażu, może jednak wydać polecenie pracy zdalnej:

• w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
• w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.

Skoro bowiem przepisy art. 114 ust. 4 ustawy o rynku pracy odsyłają do art. 67¹⁹ § 3–5 Kodeksu pracy, to należy uznać, że polecenie takie może zostać wydane nawet wówczas, gdy w umowie o organizację stażu nie przewidziano pracy zdalnej. Dotyczy to jednak wyjątkowych sytuacji.

Przepisy ustawy o rynku pracy nie wskazują na odpowiednie stosowanie przepisów o pracy zdalnej okazjonalnej (art. 67³³ Kodeksu pracy).

Obowiązki pracodawcy-organizatora stażu

Do stażu zdalnego stosuje się m.in. art. 67²⁴ § 1 pkt 1, 2 i 4, § 2–5 Kodeksu pracy, czyli regulacje nakładające na pracodawcę – odpowiednio organizatora stażu – obowiązek zapewnienia narzędzi do realizowania stażu zdalnie oraz pokrycia kosztów związanych z taką formą stażu.

Organizator stażu jest zobowiązany zapewnić stażyście wykonującemu pracę zdalną:

• materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej,
• instalację, serwis, konserwację narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokryć niezbędne koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
• szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.

Na takich samych zasadach, jakie obowiązują w przypadku pracy zdalnej, możliwe jest ustalenie zasad wykorzystywania przez stażystę własnych materiałów i narzędzi, z jednoczesną wypłatą z tego tytułu ekwiwalentu pieniężnego. Nie można też wykluczyć wypłaty ryczałtu za pracę zdalną zapewniającego pokrycie kosztów zarówno używania własnego sprzętu przez stażystę, jak i innych ww. wydatków.