Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.558.2025.3.EC

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani pismem z 29 lipca 2025 r. (wpływ 31 lipca 2025 r.) oraz pismem z 29 lipca 2025 r. (wpływ 31 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwania.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 10 czerwca 2008 r. Wnioskodawczyni zawarła z Bankiem … z siedzibą  w …. umowę nr …… o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych indeksowany  do CHF (dalej: „Umowa kredytowa”). Jest to umowa kredytu indeksowanego, wypłaconego  w złotówkach, którego saldo wyrażone jest we franku szwajcarskim.

Przedmiotowy kredyt hipoteczny zaciągnięty został na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej. Zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego został dokonany z myślą o zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni. Umowa kredytowa zabezpieczona została hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości.

Bank …. dokonał wypłaty kredytu w dwóch transzach:

1)pierwsza wypłacona 12 czerwca 2008 r. w wysokości 58 205,63 CHF przeliczona przez Bank …. po kursie 2,0553, tj. 119 630,04 zł,

2)druga wypłacona 18 czerwca 2008 r. w wysokości 50 683,97 CHF przeliczona przez Bank … po kursie 2,0395, tj. 103 369,96zł.

Ww. Bank … wypłacił transze w złotówkach. Łączna kwota otrzymanego kredytu stanowiła kwotę 223 000 zł. Spłata kredytu była dokonywana w złotówkach do marca 2013 r., potem poprzez podpisanie aneksu spłata była dokonywana w CHF. Otrzymany kredyt w kwocie  223 000 PLN został spłacony w kwocie 233 420,80 PLN.

W związku ze stosowaniem w umowie kredytowej przez Bank … klauzul niedozwolonych, Wnioskodawczyni przystąpiła do pozwu grupowego o ustalenie odpowiedzialności Banku w 2014 r. Sprawa toczy się przed Sądem … …… Wydział …. pod sygnaturą  ….

W związku z procesem trwającym ponad 10 lat oraz wystosowaniem w grudniu 2024 r. przez Bank …. pozwu do Wnioskodawczyni o zwrot kapitału, Wnioskodawczyni zawarła w dniu  8 stycznia 2025 r. porozumienie do Umowy Kredytowej, na mocy którego postanowiono, że:

• kwota zadłużenia z tytułu Umowy kredytowej, wynosząca 65 699,68 CHF po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia Ugody (tj. 4,5097) wynosi: 296 285,85 zł,
• Bank … zwolnił Kredytobiorcę z pozostałego długu (umarzając zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 65 699,68 CHF, co po przeliczeniu na polską walutę wynosi 296 285,85 PLN,
• Bank …. wypłacił Kredytobiorcy tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot (nadpłatę) spłaconych rat kredytowych kwotę 8 600 PLN w terminie miesiąca od zawarcia Ugody w związku z rozliczeniem Umowy.

Wnioskodawczyni nigdy nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Kredyt został zaciągnięty na pokrycie kosztów nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, zlokalizowanego w …., przy ul. …. Nr domu …. lok. …., KW nr ……….., prowadzonego  przez Sąd ……… w …….. … Wydział …..

Bank ….. w załączniku nr …. porozumienia do Umowy Kredytowej nr ………, wskazał, że:

• Kredytobiorca oświadczył, iż w związku z art. 508 Kodeksu Cywilnego, przyjmuje zwolnienie z długu wobec Banku … w kwocie 296 285,85 PLN.
• Kredytobiorca przyjął do wiadomości, że w dniu 24 grudnia 2024 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 1912) wydłużające moc obowiązującego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022r. poz. 952) do dnia 31 grudnia 2026 r.

Przed podpisaniem Ugody Wnioskodawczyni dzwoniła do KIS i uzyskała potwierdzenie, że ma zastosowanie w Jej przypadku zaniechanie poboru podatku wynikające z rozporządzenia,  ale że zawsze może wystąpić o indywidualną interpretację.

Uzupełnienie wniosku

Wnioskodawczyni jest właścicielem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, na nabycie którego został zaciągnięty wskazany we wniosku kredyt hipoteczny. Wnioskodawczyni była jedynym kredytobiorcą. Kredyt hipoteczny, o którym mowa we wniosku, został udzielony przez Bank …., który podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym i jest uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jego funkcjonowania.

Ugoda została zawarta między Bankiem ….. a …. - Kredytobiorcą. Bank …. i Kredytobiorcę łączyła umowa kredytu nr ….. z dnia 10 czerwca 2008 r. Kredytobiorca miał świadomość prawa do podniesienia przeciwko Bankowi roszczeń w związku  z zawarciem, wykonywaniem lub treścią Umowy i stał na stanowisku, że w szczególności może dochodzić roszczeń o uznanie postanowień Umowy, w tym dotyczących zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad indeksacji, za niewiążące na podstawie art. 385 i nast. Kodeksu cywilnego lub stwierdzenie nieważności Umowy lub o zapłatę z ww. tytułów. Kredytobiorca był świadomy, że podniesienie któregokolwiek z tych roszczeń może skutkować pozytywnym dla Kredytobiorcy orzeczeniem sądowym. Kredytobiorca od 2014 r. pozostawał członkiem pozwu grupowego przeciwko Bankowi …. o ustalenie odpowiedzialności Banku za stosownie abuzywnych klauzul w umowach kredytowych. Zamiarem Banku i Kredytobiorcy było polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy poprzez przyjęte  w porozumieniu rozwiązania. Kredytobiorca mając pełną świadomość, zgodził się odstąpić  od dochodzenia od Banku roszczeń wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy z zamian za dokonanie rozliczenia zadłużenia wynikającego  z Umowy.

Szczegóły rozliczenia

Kredytobiorca oświadczył, że w związku z art. 508 Kodeksu cywilnego przyjmuje zwolnienie z długu wobec Banku ….., z tytułu Umowy kredytu hipotecznego nr …. z dnia 10 czerwca 2008 r. w kwocie 296 285,85 zł. Kredytobiorca przyjął do wiadomości, że w dniu  24 grudnia 2024 r. roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. poz. 1912) wydłużające moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia  11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe  (Dz. U. poz. 592) do dnia 31 grudnia 2026 r.

Jednocześnie Kredytobiorca przyjął do wiadomości, że w celu zastosowania względem Niego  ww. rozporządzenia niezbędne jest spełnienie warunków wskazanym w tym rozporządzeniu,  w zakresie których złożył oświadczenie:

• wskazany wyżej kredyt hipoteczny został zaciągnięty w 100% na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej,
• nie skorzystał z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Na pytanie Organu: „Jakie ustalenia w sprawie przewalutowania/umorzenia zobowiązania kredytowego zawierała ugoda?”, Wnioskodawczyni wskazała: „W księgach rachunkowych Banku  na dzień zawarcia Porozumienia wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu umowy wynosiła  65 699,68 CHF co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5097 zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia porozumienia wynosiło 296 285,85 zł. Bank zwolnił Kredytobiorcę  z długu (umorzył zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 65 699,68 CHF, tj. całej pozostałej  do spłaty w chwili zawarcia porozumienia, a Kredytobiorca to porozumienie przyjął. Strony oświadczyły, że uznały Umowę za wykonaną w całości i żadna ze stron nie będzie dochodziła  od drugiej w przyszłości jakichkolwiek roszczeń związanych z wykonaniem Umowy”.

Na kwotę objętą ugodą 65 699,68 CHF składała się kwota kapitału kredytu wynosząca 65 585,57 CHF i kwota odsetek naliczonych do dnia zawarcia porozumienia, tj. 114,11 CHF, co oznacza,  że po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5097, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia porozumienia wynosi 296 285,85 zł. Ta kwota objęta ugodą nie zawierała odsetek karnych,  ani dodatkowych opłat ani ubezpieczeń.

Przewalutowanie/umorzenie i wygaśnięcie zobowiązania dotyczyło tylko i wyłącznie jednego Kredytobiorcy, czyli Wnioskodawczyni.

Na pytanie Organu: „Kiedy ww. kwota została Pani wypłacona przez bank?”, Wnioskodawczyni wskazała: „08.01.2025 r.”

Wypłacona kwota dodatkowa nie stanowi świadczenia z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Na pytanie Organu: „Czy ww. kwota stanowi zwrot części nadpłaconego przez Panią kapitału  i odsetek (zwrot uiszczonych przez Panią kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku, zawartych  w ratach kredytu hipotecznego)?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała: „Tak”.

Na pytanie Organu: „Czy ww. kwota stanowi przysporzenie ponad kwoty uiszczane przez Panią tytułem spłaty kredytu hipotecznego?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała: „Nie”.

Z ugody wynika że ww. kwota stanowi częściowy zwrot spłaconych wcześniej przez Wnioskodawczynię rat kredytowych.

Kwota udzielonego Wnioskodawczyni kredytu w 2008 r. wynosiła 223 000 zł, natomiast kwota spłacanych przez Wnioskodawczynię rat kredytowych od 2008 r. do momentu zawarcia porozumienia, tj. 8 stycznia 2025 r., wynosiła 233 420,80 zł. Bank samodzielnie ustalił tą kwotę – 8 600 zł.

Ugoda z bankiem nie wyodrębnia ww. kwoty jako odrębnego świadczenia na rzecz Wnioskodawczyni.

Pytania

1.Czy kwota 8 600 zł stanowiąca częściowy zwrot spłaconych rat, którą Bank … zwrócił Wnioskodawczyni w wyniku zawartej Ugody, będzie dla Niej stanowić przychód podatkowy, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy kwota umorzenia powstała w wyniku zawarcia Ugody podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Ad 1

W ocenie Wnioskodawczyni, rozliczenie Umowy kredytowej na podstawie Ugody oraz wypłata przez Bank …. kwoty 8 600 PLN jest neutralna z podatkowego punktu widzenia.

Zwrócić należy uwagę, że kwota 8 600 zł, którą Bank …. wypłacił tytułem rozliczenia Umowy kredytowej, stanowi zwrot przez Bank …. nienależnego mu świadczenia, które zostało do momentu zawarcia Ugody zapłacone na podstawie Umowy kredytowej zawierającej niedozwolone klauzule. Innymi słowy, istotą Ugody zawartej z Bankiem … jest bowiem ustalenie przez Strony sporu sądowego, że kwota stanowi zwrot nienależnego Bank … świadczenia, tym samym nie może stanowić po stronie Wnioskodawczyni przychodu podlegającego opodatkowaniu. Kwota ta jest jedynie zwrotem uprzednio dokonanych wpłat, które Wnioskodawczyni wpłaciła wcześniej do Banku i nie przekracza uiszczonej łącznej kwot rat kapitałowo-odsetkowych.

Ad 2

Kwota umorzenia 296 285,85 zł powstała w wyniku zawarcia Ugody podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia  11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Należy podkreślić, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten  z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne  oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak  z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa,  jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego zwrot przez Bank …., zawartej w Ugodzie kwoty rozliczenia Umowy kredytowej, stanowiącej zwrot nienależnie przez Wnioskodawcę wpłaconej ze środków własnych kwoty, tytułem spłaty zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego, jest dla Wnioskodawczyni neutralna podatkowo i nie będzie powodować po Jej stronie powstania przychodu, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku zwrotu nadpłaty kredytu  w ramach zawartej ugody, Wnioskodawczyni bowiem nie osiągnęła konkretnego przysporzenia majątkowego, a w związku z tym, nie będzie ciążył na Niej obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

W ocenie Wnioskodawczyni umorzenie kwoty 296 285,85 zł PLN podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia  11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej: „rozporządzenie”). Kwota umorzenia stanowić będzie bowiem inne źródło przychodu, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazany w art. 20 ust. 1 tej ustawy katalog przychodów z innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, a więc brak jest przeszkód prawnych do zakwalifikowania jako inny przychód ze źródła przychodu, które nie jest wprost wymienione w przepisach ustawy. Niemniej jednak, zakupiona przez Wnioskodawczynię nieruchomość, sfinansowana poprzez kredyt hipoteczny w wyniku zawarcia umowy kredytowej, niewątpliwie zakupiona została na cele mieszkaniowe.

Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1.umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a.kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b.osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z ust. 2 tego przepisu, kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Umowa kredytowa została zawarta w celu uzyskania kredytu na sfinansowanie zakupu mieszkania na własne cele mieszkaniowe, zaś Wnioskodawczyni nigdy nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, więc wypełnia kryteria zawarte w § 1 rozporządzenia.

Z kolei zgodnie z treścią § 3 rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa kredytowa zawarta została w dniu 10 czerwca 2008 r., a więc przed dniem 15 stycznia 2015 r., zaś Bank …. był podmiotem o którym mowa w § 3 pkt 1 rozporządzenia. Kredyt zabezpieczony był hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości i zaciągnięty został na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowy kredyt hipoteczny zaciągnięty został na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Ponadto, zgodnie z treścią § 1 rozporządzenia, zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni wypełniła wszystkie kryteria  do objęcia zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia ww. zarówno w zakresie kwoty odpowiadającej umorzonej części zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej, jak i w przypadku nadpłaty zwróconej przez Bank …. po zawarciu ugody.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób  fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie  natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji  podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych  świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które  są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym  pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości  majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec  innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie  korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze,  których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu,  przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wskazała Pani, że na podstawie ugody (zawartej 8 stycznia 2025 r.) pozostałe do spłaty zadłużenie zostało przewalutowane z CHF na PLN, według kursu ustalonego w ugodzie a także Bank umorzył Pani zadłużenie, a dodatkowo wypłacił dodatkowe środki w wysokości 8 600 zł.

Należy zatem przeanalizować skutki podatkowe powyższych czynności.

Wypłata kwoty dodatkowej

Ugoda – jako jeden z typów umów – regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r.  Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Pani skutki podatkowe z tytułu wypłaty kwoty określonej przez Bank

Jak wynika z opisu sprawy:

• w wyniku zawartej ugody 8 stycznia 2025 r. Bank wypłacił Pani dodatkową kwotę 8 600 zł, która stanowi częściowy zwrot (nadpłatę) spłaconych rat kredytowych,
• wypłata ww. kwoty nastąpiła w ciągu miesiąca od daty podpisania ugody,
• kwota dodatkowa nie stanowi świadczenia z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania,
• wskazała Pani, że wypłacona kwota dodatkowa nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Panią tytułem spłaty kredytu hipotecznego,
• ugoda z Bankiem nie wyodrębnia kwoty 8 600 zł jako odrębnego świadczenia Banku na Pani rzecz.

Wobec powyższego, skoro jak Pani wskazała – wypłacona kwota dodatkowa 8 600 zł nie przekroczy kwoty, którą Pani wpłaciła do Banku tytułem rat kredytowych, to należy uznać, że wypłata tej kwoty nie stanowi dla Pani przychodu. Wypłacana kwota nie stanowi świadczenia z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu Pani majątku. Otrzymana przez Panią kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani wcześniej do Banku.

Pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie, nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Umorzenie wierzytelności

Należy w tym miejscu wyjaśniam, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy Kodeks cywilny:

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Jak wcześniej wskazałem, otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzona Pani kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu (kwota kapitału i odsetek) – na podstawie ugody zawartej w 2025 r., stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 r. poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Pani skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Jedną z przesłanek do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu sprawy wynika, że

• 10 czerwca 2008 r. zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego indeksowanego do CHF na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej,
• ww. kredyt hipoteczny został udzielony przez Bank, którego działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe,
• celem kredytu był zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego z myślą o zaspokojeniu Pani potrzeb mieszkaniowych,
• jest Pani właścicielem mieszkania i jedynym kredytobiorcą,
• umowa kredytowa zabezpieczona została hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości,
• 8 stycznia 2025 r. zawarła Pani ugodę z Bankiem, na podstawie której doszło do przewalutowania kredytu oraz umorzenia pozostałego do spłaty zadłużenia,
• nie korzystała Pani w przeszłości z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzona przez Bank kwota kredytu (kapitału), na podstawie zawartej 8 stycznia 2025 r. ugody z Bankiem, stanowi dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie wskazuję, że w sytuacji uzyskania przez Paniąprzychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znajduje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełnia Pani wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Pani stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznano za prawidłowe, pomimo błędnie wskazanego we własnym stanowisku do pytania nr 2, że wypełniła Pani wszystkie kryteria do objęcia zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia ww. zarówno w zakresie kwoty odpowiadającej umorzonej części zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej, „jak i w przypadku nadpłaty zwróconej przez Bank … po zawarciu ugody” – bowiem we własnym stanowisku do pytania nr 1 prawidłowo Pani wskazała, że wypłacona Pani przez Bank kwota stanowi zwrot nienależnego Bank … świadczenia, tym samym nie stanowi po Pani stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Nie prowadzę postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …., ul. …., …... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.