Nowe zasady ustalania prawa do zasiłku macierzyńskiego i pogrzebowego po utracie ciąży

W wyniku zmiany przepisów od 6 sierpnia 2025 r. prawo do skróconego do 8 tygodni urlopu macierzyńskiego i zasiłku za ten okres przysługuje także, zgodnie ze stanowiskiem resortu pracy, w przypadku poronienia, ale też przerwania ciąży. W takiej sytuacji o zasiłek macierzyński może wnioskować zarówno pracownica, jak i kobieta objęta ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej czy zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia. Osoby te mają też prawo do zasiłku pogrzebowego według uproszczonej procedury.

Dotychczas od dnia utraty ciąży w wyniku poronienia czy w razie braku możliwości wystawienia karty zgonu ze względu na nieustalenie płci dziecka ubezpieczonej przysługiwały świadczenia chorobowe (wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy) na ogólnych zasadach, tj. w wysokości 80% podstawy wymiaru.

Skrócony urlop (zasiłek) macierzyński

Przepisy Kodeksu pracy w pewnym stopniu zabezpieczają socjalnie sytuację, w której dojdzie do martwego urodzenia dziecka (a także zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia). W takim przypadku pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Natomiast pracownicy, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takiej sytuacji urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu. W przypadku gdy do zgonu dziecka doszło po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo do 7 dni urlopu macierzyńskiego od dnia zgonu dziecka. Pracownica, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, ma prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka (art. 180¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dalej: k.p.).

Pracodawca lub inny podmiot zatrudniający nie mogą odmówić ubezpieczonej prawa do skróconego urlopu macierzyńskiego (zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu) po utracie ciąży ani przesunąć go na inny termin. Nie ma też możliwości podzielenia skróconego urlopu (zasiłku) macierzyńskiego na części. Prawo do zasiłku za okres skróconego w tych okolicznościach urlopu macierzyńskiego ma też bowiem ubezpieczona niebędąca pracownikiem, posiadająca status np. zleceniobiorcy lub osoby prowadzącej działalność na własny rachunek.