Interpretacja indywidualna z dnia 26 września 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.249.2025.3.BD
W przypadku darowizny pieniężnej, aby skorzystać z zwolnienia od podatku od darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy, konieczne jest udokumentowanie przekazania środków na rachunek bankowy nabywcy. Brak takiego dowodu, niezależnie od okoliczności wojennych, powoduje, iż darowizna podlega opodatkowaniu zgodnie z zasadami dla I grupy podatkowej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny od rodziców. Uzupełniła go Pani samoistnie pismem z 2 sierpnia 2025 r. oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 sierpnia 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(…) r. otrzymała Pani od swoich rodziców (obywatele Ukrainy) darowiznę w wysokości (…) dolarów amerykańskich w gotówce, co zostało potwierdzone aktem notarialnym sporządzonym w Ukrainie. W momencie otrzymania środków mieszkała Pani w Ukrainie już ponad 6 miesięcy.
Środki zostały przekazane w formie gotówki, ponieważ w związku z wojną na Ukrainie obowiązują restrykcje Narodowego Banku Ukrainy, które w praktyce uniemożliwiają wykonanie przelewów zagranicznych. Otrzymanie pieniędzy w gotówce było jedyną realną możliwością.
Następnie przewiozła Pani te środki do Polski, wpłaciła na swoje konto bankowe i przeznaczyła w całości na zakup pierwszego mieszkania.
Jako córka należy Pani do tzw. „grupy 0” zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dopełniła Pani również obowiązku zgłoszenia darowizny we właściwym terminie oraz dysponuje Pani wymaganymi dokumentami.
Posiada Pani Kartę Pobytu Stałego (…), co potwierdza Pani stałe związki z Polską. Uważa Pani, że Pani sytuacja ma charakter wyjątkowy i prosi o potraktowanie jej jako spełniającej warunki do zastosowania zwolnienia podatkowego w wysokości 0%.
Pytanie
Czy w opisanym stanie faktycznym darowizna pieniężna otrzymana od rodziców – przekazana w gotówce z powodu ograniczeń wojennych uniemożliwiających przelew bankowy, potwierdzona aktem notarialnym i przeznaczona na zakup pierwszego mieszkania w Polsce – może korzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie otrzymane środki pieniężne od rodziców w formie darowizny, które zostały następnie wpłacone na konto bankowe w Polsce i przeznaczone na zakup pierwszego mieszkania, powinny korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Darowizna została udokumentowana aktem notarialnym z (…) r. oraz przekazana w sposób jedyny możliwy ze względu na sytuację wojenną w Ukrainie (gotówką, z późniejszym przewiezieniem do Polski).
Posiada Pani kartę pobytu stałego w (…), co oznacza, że spełnia Pani przesłanki dotyczące miejsca zamieszkania na terytorium Polski.
W Pani opinii środki te powinny być traktowane jako darowizna od najbliższej rodziny w I grupie podatkowej, a tym samym powinny korzystać z pełnego zwolnienia (0% podatku), pomimo przekazania ich w formie gotówkowej z powodu wyjątkowych okoliczności wojennych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.
Art. 2 ww. ustawy stanowi, że:
Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia darowizny, należy więc odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Jak wynika z powyższych przepisów darowizna – co do zasady –podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
Jak wynika z art. 14 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 1a–2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Stosownie do art. 4a ust. 4 cyt. ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1)wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
W myśl art. 4 ust. 4 cyt. ustawy:
Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.
Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika, że (…) r. otrzymała Pani od rodziców, obywateli Ukrainy, darowiznę w gotówce, co zostało potwierdzone aktem notarialnym sporządzonym w Ukrainie. Następnie przywiozła Pani te środki do Polski, wpłaciła na swoje konto bankowe i przeznaczyła na zakup Pani pierwszego mieszkania. Posiada Pani kartę stałego pobytu (…).
Z przywołanego wyżej art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika wprost, że nabycie rzeczy znajdujących się za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zatem darowizna, którą otrzymała Pani od rodziców podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione zostały warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach tej ustawy.
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
1)otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
2)złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy);
3)udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
W opisanej we wniosku sytuacji nie można uznać udokumentowania otrzymania przez Panią środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Jak wynika z opisu sprawy środki pieniężne zostały Pani przekazane w gotówce. Dopiero później zostały przez Panią wpłacone na konto. Z opisu stanu faktycznego wprost wynika, że darowizna nie została przekazana w sposób wskazany w ww. przepisie.
Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
W konsekwencji, otrzymana od Pani rodziców darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn i podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jako organ wydający interpretację – w ramach danych mu uprawnień – może jedynie wyjaśnić brzmienie przepisu podatkowego mającego zastosowanie w sytuacji opisanej przez osobę składającą wniosek o interpretację i wskazać jakie prawa i obowiązki płyną dla wnioskodawcy z tego przepisu. Tym samym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie ma kompetencji do przyznawania ewentualnych ulg i zwolnień, nawet w sytuacji wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności.
Kompetencje w zakresie przydzielania ulg i zwolnień podatkowych posiada naczelnik właściwego urzędu skarbowego. Zatem do naczelnika podatnik może występować z wnioskiem o ewentualne zastosowanie ulgi podatkowej.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
POTRZEBUJESZ POMOCY?