Interpretacja indywidualna z dnia 6 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.598.2025.4.HJ
Zniesienie współwłasności nieruchomości bez spłat/dopłat, zwiększające udział w niej, nie stanowi nabycia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Przychody ze sprzedaży takich udziałów są wolne od podatku, o ile sprzedaż następuje po upływie pięciu lat, liczonym od zwiększenia udziału przez zniesienie współwłasności.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
12 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności oraz sprzedaży nieruchomości. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 lipca 2025 r. (wpływ 7 sierpnia 2025 r.) Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowany będący stroną postępowania:
A.B.
2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
B.B.
3.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
C.C.
4.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
D.C.
Opis stanu faktycznego
Zainteresowani są osobami fizycznymi podlegającymi nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
W 2007 r. zmarła E.E., będąca członkiem rodziny Zainteresowanych. W 2013 r. ustalono, że spadek po zmarłej E.E. nabyli:
·mąż F.E. (w 1/2 części),
·siostra C.B. (1/6),
·zstępny rodzeństwa D.C. (1/12),
·zstępny rodzeństwa C.C. (1/12),
·zstępna rodzeństwa G.G. (1/12),
·zstępny rodzeństwa H.H. (1/12).
W 2013 r. G.G. notarialnie sprzedała swój udział 1/12 C.B. Wszystkie opłaty oraz zobowiązania podatkowe z tytułu tej transakcji zostały uregulowane.
W 2013 r. H.H. notarialnie sprzedał swój udział 1/24 C.B, a drugą 1/24 D.C. Wszystkie opłaty oraz zobowiązania podatkowe z tytułu tej transakcji zostały uregulowane.
W 2020 r. zmarł mąż E.E. – F.E. Wszystkie opłaty oraz podatek od spadków i darowizn zostały uregulowane przez spadkobierców zmarłego.
Następnie aktem notarialnym z dnia 24 sierpnia 2022 r. C.B. dokonała darowizny na rzecz A.B. 3/5 swojego udziału w spadku po zmarłej E.E. oraz 2/5 swego udziału w spadku na rzecz B.B. (wnuczki C.B.). Wszystkie opłaty zobowiązania podatkowe z tego tytułu zostały uregulowane.
Zainicjowana w okresie wcześniejszym sprawa o dział spadku po zmarłej E.E. została umorzona z powodu zawarcia przed Sądem Rejonowym (…), II Wydział Cywilny, sygn. akt (…), w dniu 7 października 2024 r. umowy ugody pomiędzy osobami posiadającymi prawa do udziału w spadku po zmarłych E.E. oraz F.E. w skład, których wchodzili Zainteresowani, a także inne osoby (pozostali spadkobiercy).
a)Strony ugody zgodnie oświadczyły, że w skład majątku wspólnego E.E. oraz F.E. wchodziły:
·nieruchomość położona w (…),
·nieruchomość położona w (…),
·nieruchomość położona w (…),
·nieruchomość położona w (…),
·nieruchomość położona w miejscowości (…),
·nieruchomość położona w miejscowości (…),
·nieruchomość położona w miejscowości (…),
·nieruchomość położona w miejscowości (…),
·nieruchomość położona w ... (…) w obrębie (…).
b)Strony ugody zgodnie oświadczyły, że w skład spadku po E.E. wchodził udział wynoszący 1/2 nieruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego E.E. oraz F.E.
c)Dokonany został zgodny podział majątku wspólnego E.E. oraz F.E. oraz dział spadku po E.E. i zniesienie współwłasności poprzez wydzielenie przedmiotów należących do spadku w częściach ułamkowych.
d)Strony ugody zgodnie oświadczyły, że dokonują podziału majątku wspólnego E.E. oraz F.E. oraz działu spadku po E.E. i zniesienia współwłasności w ten sposób, że poszczególnym osobom nie będzie przysługiwał udział w niektórych nieruchomościach (pierwszej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości) natomiast osobom tym będzie przysługiwał większy niż pierwotnie udział w innych nieruchomościach (drugiej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości).
e)Strony ugody zgodnie oświadczyły, że wskazane powyżej czynności stanowiące przedmiot ugody następują bez żadnych spłat lub dopłat.
f)Strony ugody zgodnie oświadczyły, że zawarta ugoda wyczerpuje wszelkie ich roszczenia wynikające z postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym.
Przed zawarciem ugody Zainteresowani rozliczyli się z urzędem skarbowym z tytułu podatku od spadków i darowizn.
Ponadto w treści ugody wskazana została wartość poszczególnych nieruchomości. Wartości te odpowiadają wartościom rynkowym tych nieruchomości.
Wskutek realizacji postanowień ugody (zmiany udziałów przysługujących Zainteresowanym w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym Zainteresowanym uległa powiększeniu. Jednocześnie jak zostało już powyżej wskazane Zainteresowani nie dokonali oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz, którejkolwiek ze Stron ugody.
Zainteresowani planują dokonać sprzedaży udziałów w nieruchomościach, których są właścicielami wskutek realizacji postanowień wynikających z ugody (zniesienia współwłasności). Zainteresowani nie są w stanie obecnie stwierdzić czy zamierzają dokonać zbycia wszystkich udziałów w nieruchomościach, które posiadają, czy też jedynie części z nich.
W uzupełnieniu wniosku, Zainteresowany będący stroną postępowania, wskazał że przedmiotowe nieruchomości zostały zakupione przez spadkodawców w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat. Nieruchomości będące przedmiotem wniosku zostały przez spadkodawców nabyte w następujący sposób:
I. Dom znajdujący się (…), księga wieczysta nr (…) stanowi obecnie nieruchomość rolną, w chwili nabycia niezabudowaną. Nieruchomość została zakupiona przez E.E. pozostającą w chwili nabycia w stanie wolnym (…). Nieruchomość została kupiona przez E.E. 26 Iutego 1974 r. (co wynika z treści księgi wieczystej nr (…)). Na tej nieruchomości E.E. urządziła gospodarstwo rolne budując najpierw budynek gospodarczy, a potem dom. Kiedy wyszła za mąż za F.E. w 1978 r. dom i budynek gospodarczy były już ukończone. Na początku lat osiemdziesiątych będąca już w związku małżeńskim E.E. przedmiotową nieruchomość podzieliła na działki budowlane i sprzedała je wszystkie, pozostawiając sobie dom i budynek gospodarczy na jednej z działek działce (taki stan został zachowany do chwili obecnej). Za uzyskane środki, wspierając się kredytem, już wspólnie małżonkowie, w celu otworzenia gospodarstwa rolnego dokonali zakupów ziemi rolnej do ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej.
II. Wymienione poniżej trzy nieruchomości zostały zakupione do majątku wspólnego E.E. i F.E. pomiędzy 1983-1994:
1.Działki nr (…) przy ul. (…) (w treści stanu faktycznego wniosku o wydanie interpretacji nieruchomość ta została wskazana jako nieruchomość położona w miejscowości (…)) to pozostałość z zabudowanej budynkiem gospodarczym parohektarowej nieruchomości zakupionej przez małżonków w celu powiększenia gospodarstwa rolnego 8 czerwca 1983 r. (zgodnie z księgą wieczystą nr (…)).
2.Działki nr (…) położone w (…) oraz udział w drodze, działka nr (…) to obecnie również pozostałości po parohektarowej nieruchomości zakupionej przez małżonków dnia 29 grudnia 1994 r. (zgodnie z księgą wieczystą nr (…) oraz zgodnie z księgą wieczystą nr (…)) w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
3.Działki (…) stanowią nieruchomości zakupione 9 września 1991 r. w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
III.Trzy wymienione poniżej nieruchomości zostały zakupione przez E.E. za fundusze własne do majątku odrębnego, co potwierdzał własnym podpisem F.E., przy każdym akcie notarialnym jako małżonek. Przy czym należy zauważyć, że przez cały okres trwania małżeństwa małżonkowie pozostawali w stałym nieprzerwanym związku oraz nie została zawarta pomiędzy nimi intercyza.
1.Nieruchomość przy (…) stanowi nieruchomość rolną nabytą dnia 7 lutego 2002 r. (zgodnie z księgą wieczystą nr (…)) przez E.E w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
2.Nieruchomość przy (…) stanowi nieruchomość rolną nabytą dnia 21 kwietnia 2005 r. (zgodnie z księgą wieczystą nr (…)) przez E.E. w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
3.Nieruchomość przy (…) stanowi nieruchomość rolną nabytą dnia 28 lipca 1997 r. (zgodnie z księgą wieczystą nr (…)) przez E.E. w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
Pozostałe działki będące przedmiotem ugody (między innymi część działek położonych w miejscowości (…)) nie są przedmiotem wniosku, bowiem zgodnie z postanowieniami zawartej ugody przypadły one drugiej stronie postępowania sądowego, którego zwieńczeniem była zawarta ugoda.
Po F.E. dziedziczyli:
·córka (…) (1/3 udziału w spadku),
·córka (…) (1/3 udziału w spadku),
·wnuk (…) (1/6 udziału w spadku),
·wnuk (…) (1/6 udziału w spadku).
Stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej E.E. nastąpiło w wyniku wydania postanowienia sądu z dnia 9 lipca 2010 r. (sygn. akt (…)) oraz postanowienia sądu z dnia 31 marca 2011 r. (sygn. akt (…)). Orzeczenie z zakresie prawomocności wskazanych powyżej orzeczeń zostało wydanie 19 maja 2011 r.
Stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym F.E. nastąpiło w wyniku zawarcia aktu notarialnego z dnia 4 marca 2020 r. (Rep. nr (…)).
Dział spadku przez Sąd Rejonowy (…) Wydział Cywilny, sygn. akt (…), został wydany dnia 7 października 2024 r., przeprowadzony pomiędzy dziedziczącymi po F.E., a dziedziczącymi po E.E.. Skutkiem prawnym wydania aktu dziedziczenia. Skutkiem prawnym wskazanego powyżej działu spadku jest zniesienie współwłasności i rozdzielenie składników majątku w sposób satysfakcjonujący dla każdej ze stron postępowania sądowego. Strony te podzieliły się składnikami spadku po E.E. i F.E. w ten sposób, że najbliższa (względnie bliższa) rodzina F.E. otrzymała spadek po F.E. bez jednoczesnego (po zawarciu ugody) po składniki majątku E.E. Z kolei najbliższa (względnie bliższa) rodzina E.E. otrzymała spadek po E.E. bez jednoczesnego (po zawarciu ugody) po składniki majątku F.E.. Powodem takiego sposobu działania było nieprawidłowe zadeklarowanie do opodatkowania przez F.E. po śmierci żony. F.E. w chwili śmierci E.E. posiadał podobnie jak E.E. majątek odrębny, który zgromadził w czasie trwania małżeństwa. Małżonkowie nie posiadali intercyzy, zatem dziedziczący po E.E. mieli prawo do dziedziczenia tej części spadku, która była zawarta w majątku, którą F.E. uważał za swój odrębny. Dziedziczący po E.E. dowiedzieli się o tej nieprawidłowości dopiero w trakcie trwania sprawy o dział spadku około 2015 r. Z tego też powodu rozliczyli w 2013 r. podatek od spadków i darowizn od tych nieruchomości, dla których w aktach notarialnych figurowała jako właścicielka lub współwłaścicielka E.E.. Zniesienie współwłasności i zawarcie umowy ugody satysfakcjonującej dla stron tych czynności, bez spłat i dopłat, pozwoliło na właściwy podział spadku po E.E. i F.E. oraz związane z tym prawidłowe wypełnienie wszelkich obowiązków.
Jak zostało wskazane we wniosku, z treści ugody zawartej przed Sądem Rejonowym (…) Wydział Cywilny, sygn. akt (…), w dniu 7 października 2024 r. umowy ugody pomiędzy osobami posiadającymi prawa do udziału w spadku po zmarłych E.E. oraz F.E. We wniosku o wydanie interpretacji zostało wskazane również, że w treści ugody została wskazana wartość poszczególnych nieruchomości. Wartości te odpowiadają wartościom rynkowym tych nieruchomości. Ponadto, jak zostało wskazane w treści wniosku, wskutek realizacji postanowień ugody (zmiany udziałów przysługujących Zainteresowanym w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym Zainteresowanym uległa powiększeniu. Jednocześnie, jak zostało już powyżej wskazane Zainteresowani nie dokonali oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz którejkolwiek ze Stron ugody.
Od momentu nabycia, przedmiotowe nieruchomości nie były użytkowane w żaden sposób, w tym również w ramach prowadzonej (prowadzonych) działalności gospodarczych. Od momentu nabycia z przedmiotowych nieruchomości nie były czerpane żadne korzyści. Nieruchomości te nie były również udostępniane osobom trzecim.
Strony postępowania w sposób satysfakcjonujący dla każdej z nich podzieliły się składnikami spadku po E.E. i F.E. w ten sposób, że najbliższa (względnie bliższa) rodzina F.E. otrzymała spadek po F.E. bez jednoczesnego (po zawarciu ugody) po składniki majątku E.E.. Z kolei najbliższa (względnie bliższa) rodzina E.E. otrzymała spadek po E.E. bez jednoczesnego (po zawarciu ugody) po składniki majątku F.E.
Zgodnie z treścią zawartej ugody:
a)nieruchomość położona przy (…),
b)nieruchomość położona przy (…),
c)nieruchomość położona przy (…),
d)nieruchomość położona przy (…),
e)nieruchomość położona w miejscowości (…),
f)nieruchomość położona w miejscowości (…),
g)nieruchomość położona w miejscowości (…),
h)nieruchomość położona w miejscowości (…),
- zostaną (zostają) przyznane na współwłasność Zainteresowanym w następujący sposób:
a)A.B. w udziale w wysokości 21/60,
b)B.B. w udziale w wysokości 14/60,
c)D.C. w udziale w wysokości 15/60,
d)C.C. w udziale w wysokości 10/60.
Pozostałe nieruchomości będące przedmiotem ugody, zgodnie z treścią tej ugody zostaną (zostają) przydzielone drugiej strony postępowanie przed sądem (czterem osobom) we wskazanych w treści ugody udziałach.
Część nieruchomości ma zostać sprzedana jeszcze w obecnym roku kalendarzowym (tj. 2025 r.). Kolejna część nieruchomości (względnie wszystkie pozostałe nieruchomości) zostaną sprzedane w 2026 r. lub w kolejnych latach. C.C. zamierza dokonać sprzedaży nieruchomości do końca 2025 r.
Przedmiotowe nieruchomości poszczególni Zainteresowani będą sprzedawać jako osoby fizyczne rozporządzając swoim własnym majątkiem. W związku z powyższym sprzedaż nieruchomości nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Żaden z Zainteresowanych (w tym Wnioskodawca) nie prowadzą działalności gospodarczej.
I. A.B. (Zainteresowany będący stroną postępowania) i żona jako małżonkowie dokonali sprzedaży następujących nieruchomości (małżonkowie posiadający wspólność majątkową):
1)działka przy (…), zbyta w 2022 r. (przychód nieopodatkowany),
2)mieszkanie, (…), zbyte w 2011 r. (przychód nieopodatkowany),
3)działka w miejscowości (…), zbyta w 2010 r. (przychód nieopodatkowany).
II. A.B. (Zainteresowany będący stroną postępowania) dokonał sprzedaży następujących nieruchomości z majątku prywatnego:
1)działka przy ul. (…), zbyta w 2010 r. (przychód nieopodatkowany),
2)działka przy ul. (…), zbyta około 2002 r. (przychód nieopodatkowany).
III. B.B. (Zainteresowana) dokonała sprzedaży mieszkania przy ul. (…) około 2015 r. (przychód nieopodatkowany).
IV. D.C. (Zainteresowany) dokonał sprzedaży następujących nieruchomości:
1)1/6 udziału w spadku po ojcu Zainteresowanego, tj. pięć działek budowlanych przy ul. (…), sprzedaż dokonana w 1996 r. (przychód nieopodatkowany),
2)1/2 mieszkania spółdzielczego w (…), sprzedaż dokonana w 2002 r. (przychód nieopodatkowany),
3)1/2 działki rolnej położonej w (…), sprzedaż dokonana w 2010 r. (przychód nieopodatkowany),
4)działka rolna we wsi (…), sprzedaż dokonana w 2012 r. (przychód nieopodatkowany).
V. C.C. (Zainteresowany) dokonał sprzedaży następujących nieruchomości:
1)niezabudowaną działkę rolną w 2006 r. (przychód nieopodatkowany),
2)niezabudowaną działkę budowlaną w 2003 r. (przychód nieopodatkowany),
3)1/2 udziału w mieszkaniu po zmarłej matce w 2000 r. (przychód nieopodatkowany),
4)1/6 udziału w 5 działkach budowlanych po zmarłym ojcu w latach 1995-1998 (przychód nieopodatkowany),
5)niezabudowaną działkę budowlaną w 1993 r. lub 1994 r. (przychód nieopodatkowany).
W opinii Zainteresowanych, ze względu na okoliczność, zgodnie z którą dany Zainteresowany nabył udziały w nieruchomościach ponad udział w spadku jaki przypadł Mu przed zrealizowaniem postanowień zawartej ugody, tj. przed zniesieniem współwłasności, dany Zainteresowany jako nabywca w rozumieniu art. 4 pkt 5 ustawy o PCC jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania będzie stanowiła wartość nieruchomości określona w treści ugody ponad wartość udziału w spadku jaki przypadał danemu Zainteresowanemu przed zawarciem ugody. W wyniku zniesienia współwłasności dany Zainteresowany uzyskał przyrost majątkowy względem odziedziczonej pierwotnie (przed zawarciem ugody) masy spadkowej. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 grudnia 2010 r. nr ILPB2/436-213/10-2/AJ.
Pytania
1.Czy w związku ze zwiększeniem łącznej wartości nieruchomości jakie posiadają poszczególni Zainteresowani w związku z realizacją postanowień zawartej ugody (zniesieniem współwłasności), po stronie poszczególnych Zainteresowanych powstanie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn?
2.Czy oraz w jakiej wysokości (części) poszczególni Zainteresowani będą zobowiązani do dokonania zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zwiększenia łącznej wartości nieruchomości jaki posiadają poszczególni Zainteresowani w związku z realizacją postanowień zawartej ugody (zniesieniem współwłasności)?
3.Czy oraz w jakiej wysokości (części) poszczególni Zainteresowani będą zobowiązani do dokonania zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku zbycia udziałów w przedmiotowych nieruchomościach?
4.Czy w związku ze zwiększeniem łącznej wartości nieruchomości jakie posiadają poszczególni Zainteresowani w związku z realizacją postanowień zawartej ugody (zniesieniem współwłasności), po stronie poszczególnych Zainteresowanych powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?
Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytania nr 2 i nr 3 dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast w zakresie pytań nr 1 i nr 4 dotyczących podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Państwa stanowisko w sprawie (w zakresie pytań nr 2 i nr 3)
Ad 2.
W opinii Zainteresowanych, nie będą Oni zobowiązani do dokonania zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zwiększenia łącznej wartości nieruchomości jaki posiadają poszczególni Zainteresowani w związku z realizacją postanowień zawartej ugody.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Przenosząc treść wskazanego powyżej przepisu na grunt sprawy Zainteresowanych, w związku z realizacją postanowień ugody wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym Zainteresowanym uległa powiększeniu. Tym samym uzyskał On przyrost wartości majątku jaki należy uznać za przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tymczasem zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Jak już zostało wskazane w treści odpowiedzi na pytanie nr 1 realizacja postanowień umowy (zniesienie współwłasności) podlega podatkowi od spadków i darowizn, bowiem Zainteresowani nabyli prawo do nieruchomości ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności. W związku z powyższym, stosownie do wskazanego powyżej art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy ta sama czynność, czyli zwiększenie wartości nieruchomości przysługującej danemu Zainteresowanemu na skutek realizacji postanowień umowy, nie może skutkować powstaniem obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ad 3.
W opinii Zainteresowanych, zbycie przez Nich udziałów w nieruchomościach:
a)przed 1 stycznia 2028 r. będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednak tylko w odniesieniu do Zainteresowanych, którzy otrzymali w 2022 r. darowiznę spadku. Natomiast od wartości nieruchomości, do których prawa obdarowani posiadali przed zawarciem umowy darowizny, Zainteresowani Ci nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomościach;
b)przed 1 stycznia 2030 r. będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednak tylko w zakresie, w jakim wartość nieruchomości uległa zwiększeniu wskutek zawarcia ugody w ramach, której doszło do zniesienia współwłasności. W pozostałej części, tj. od wartości nieruchomości, do których prawa dany Zainteresowany posiadał przed zawarciem ugody (zniesieniem współwłasności), Zainteresowany ten nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomościach. Innymi słowy wartość nieruchomości, do których prawa Zainteresowany posiadał przed zawarciem ugody, nie będą stanowiły dla tego Zainteresowanego dochodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „u.p.d.o.f.”) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. a)-c) u.p.d.o.f. źródłami przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Stosownie do art. 10 ust. 5 u.p.d.o.f., w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Jak stanowi art. 30e ust. 1 u.p.d.o.f., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Zgodnie z art. 30e ust. 2 u.p.d.o.f., podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
W myśl art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Jak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 4 lutego 2025 r. Nr 0112-KDSL1-2.4011.635.2024.2.AP: „Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat. Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy zatem przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.
Ponadto, należy wyjaśnić, że o tym, czy w wyniku zniesienia współwłasności doszło do nowego nabycia ponad wcześniej posiadany udział decyduje porównanie wartości tych nieruchomości, a nie ich powierzchni. Może się zdarzyć, że większą wartość będzie miała nieruchomość o mniejszej powierzchni. Tak więc, co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia współwłasności podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.
Zatem, jeżeli przy dokonaniu zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności oznacza to, że dla części udziału w nieruchomości nabytego w drodze zniesienia współwłasności dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności.
Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku zniesienia współwłasności, jeżeli:
a)podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub
b)wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku dokonanego podziału mieści się w wartości udziału, jaki przysługiwał tej osobie.
Jeżeli więc spełnione są wymienione wyżej warunki, zniesienie współwłasności nieruchomości nie może być rozpatrywane w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę jej nabycia uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału we współwłasności nieruchomości. Jeżeli jednak na skutek dokonanego podziału nieruchomości lub zniesienia współwłasności przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu lub też towarzyszą mu spłaty i dopłaty wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział”.
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 11 kwietnia 2025 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.964.2024.3.MJ. Dodatkowo organ interpretacyjny wskazał w jaki sposób powinien być liczony 5-letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. a)-c) u.p.d.o.f.: „Z wniosku wynika, że 11 czerwca 2021 r. dokonano częściowego zniesienia współwłasności działki o nr 1 na Pani rzecz. Zniesienie współwłasności nastąpiło odpłatnie na rzecz spadkobierców po Pani bracie. Dokonała Pani spłaty współwłaścicieli działki (spadkobierców po Pani bracie) w kwocie po 25 tys. zł dla uprawnionych (w sumie 50 tys. zł).
W rezultacie, w wyniku takiego podziału (częściowego zniesienia współwłasności) uzyskała Pani przysporzenie majątku kosztem jego poprzednich współwłaścicieli. Zatem w tej części mamy do czynienia z nabyciem, gdyż 11 czerwca 2021 r. doszło do zwiększenia Pani stanu majątku osobistego.
Wobec tego, dla celów podatku dochodowego, bieg terminu pięcioletniego dla udziału w wyodrębnionych działkach z działki nr 1, w części odpowiadającej udziałowi, który nabyła Pani, w wyniku częściowego zniesienia współwłasności należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie w drodze częściowego zniesienia współwłasności. W Pani przypadku jest to 2021 r.
Tym samym odpłatne zbycie w 2023 r. udziału w wyodrębnionych działkach z działki nr 1, w części odpowiadającej udziałowi, który nabyła Pani w wyniku częściowego zniesienia współwłasności, stanowi dla Pani źródło przychodu, w rozumieniu powołanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych”.
Odnosząc powyższe na grunt sprawy Zainteresowanych zbycie przez Nich udziałów w nieruchomościach:
a)przed 1 stycznia 2028 r. będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednak tylko w odniesieniu do Zainteresowanych, którzy otrzymali w 2022 r. darowiznę spadku. Natomiast od wartości nieruchomości, do których prawa obdarowani posiadali przed zawarciem umowy darowizny, Zainteresowani Ci nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomościach;
b)przed 1 stycznia 2030 r. będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednak tylko w zakresie w jakim wartość nieruchomości uległa zwiększeniu wskutek zawarcia ugody w ramach, której doszło do zniesienia współwłasności. W pozostałej części, tj. od wartości nieruchomości, do których prawa dany Zainteresowany posiadał przed zawarciem ugody (zniesieniem współwłasności), Zainteresowany ten nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomościach. Innymi słowy wartość nieruchomości, do których prawa Zainteresowany posiadał przed zawarciem ugody, nie będą stanowiły dla tego Zainteresowanego dochodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w następujących interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:
·z dnia 8 listopada 2023 r. Nr 0113-KDIPT2-2.4011.591.2023.3.AKR,
·z dnia 6 maja 2024 r. Nr 0113-KDIPT2-2.4011.100.2024.2.AKR,
·z dnia 13 marca 2019 r. Nr 0115-KDIT2-1.4011.8.2019.2.DW,
·z dnia 23 października 2019 r. Nr 0113-KDIPT2-2.4011.502.2019.1.DA.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Państwa wątpliwości budzi kwestia czy w wyniku przeprowadzenia przez Państwa czynności nieodpłatnego (bez spłat i dopłat) działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomość, będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm., t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jak stanowi zaś art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.
W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:
Źródłem przychodów są inne źródła.
Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
W związku z tym należy wskazać, że obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze. Świadczenia w naturze to takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świadczenia mogą być również prawa.
Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym. W przypadku świadczeń w naturze przychody powstają dopiero z chwilą ich otrzymania.
Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w 2007 r. zmarła E.E. Spadek po ww. zmarłej nabyli m.in. D.C. i C.C. (Zainteresowani niebędący stroną postępowania) w udziale po 1/12. Dodatkowo D.C. kupił od innego spadkobiercy udział 1/24. Spadkobiercą E.E. była również w udziale 1/6 C.B., która tytułem darowizny przekazała na rzecz B.B. (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) 2/5 swojego udziału oraz na rzecz A.B. (Zainteresowany będący stroną postępowania) 3/5 swojego udziału.
W 2020 r. zmarł mąż E.E.. W skład majątku wspólnego E.E. i F.E. wchodziły nieruchomości położone w (…), przy ul. (…), przy ul. (…), przy ul. (…), w miejscowości (…), w miejscowości (…), w miejscowości (…) oraz w (…) w obrębie (…).
Na mocy ugody sądowej zawartej 7 października 2024 r. ze spadkobiercami F.E., Zainteresowani znieśli współwłasność bez spłat i dopłat w ten sposób, że poszczególnym osobom nie będzie przysługiwał udział w niektórych nieruchomościach (pierwszej części nieruchomości sposób wskazanych powyżej nieruchomości) natomiast osobom tym będzie przysługiwał większy niż pierwotnie udział w innych nieruchomościach (drugiej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości). W treści ugody wskazano wartości rynkowe nieruchomości. Wskutek realizacji postanowień ugody (zmiany udziałów przysługujących Zainteresowanym w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym Zainteresowanym uległa powiększeniu. Jednocześnie Zainteresowani nie dokonali oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz, którejkolwiek ze stron ugody.
W świetle takiego opisu sprawy należy stwierdzić, że w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nabyli Państwo udział w poszczególnych nieruchomościach o wartości większej niż wartość udziału jaki pierwotnie posiadali Państwo we wszystkich nieruchomościach.
W związku z opisanym zdarzeniem wskazać należy, że z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) wynika, że:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W myśl art. 210 ww. ustawy:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Stosownie do art. 211 ww. ustawy:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
W świetle zacytowanych powyżej przepisów prawa należy stwierdzić, że skoro dokonana została czynność prawna dotycząca zniesienia współwłasności nieruchomości, bez spłat i dopłat, to na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn taka czynność traktowana jest jako nieodpłatne zniesienie współwłasności, podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.).
W świetle powyższego przepisu, skoro nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości, z uwagi na treść art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podlega przepisom tej ustawy, to uznać należy, że do przysporzenia majątkowego powstałego w drodze ww. zniesienia współwłasności, znajdzie zastosowanie przytoczony wcześniej art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Uzyskane w ten sposób przysporzenie wyłączone jest zatem z regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, Państwa stanowisko odnośnie braku postania przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zniesienia współwłasności jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości budzi także kwestia czy oraz w jakiej wysokości (części) poszczególni Zainteresowani będą zobowiązani do dokonania zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku zbycia udziałów w przedmiotowych nieruchomościach.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.
Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.
Jednocześnie, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje odpłatnego zbycia, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to odpłatne zbycie nie podlega opodatkowaniu.
Natomiast w myśl art. 10 ust. 7 ww. ustawy:
Nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje czy ma to być nabycie odpłatne czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.
Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r. sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu, należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym.
Według Kodeksu cywilnego, nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.
Jak wskazano wyżej, moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określany jest zgodnie z normami prawa cywilnego.
Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Nabyciem w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest więc każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę, przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny czy nieodpłatny.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje także pojęcia „nabycie w drodze spadku”.
Należy zauważyć, że w orzecznictwie sądów administracyjnych pod pojęciem „nabycie w drodze spadku”, użytym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego (np. wyroki NSA z dnia 15 grudnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1437/09, z dnia 28 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 2983/11, z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. akt II FSK 1120/11, z dnia 6 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 1966/11, z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 625/13, z dnia 29 listopada 2015 r. sygn. akt II FSK 3281/15).
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że pojęcie „nabycia w drodze spadku” użyte w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje zarówno nabycie nieruchomości w drodze dziedziczenia ustawowego i testamentowego, jak i nabycie nieruchomości w wyniku zwolnienia się z obowiązku wypłaty zachowku przez przeniesienie własności nieruchomości na rzecz osoby pominiętej w testamencie oraz nabycie nieruchomości na podstawie rozporządzenia testamentowego w drodze zapisu zwykłego i windykacyjnego.
Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny stanowi, że:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Według art. 924 ustawy Kodeks cywilny:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Na mocy art. 925 powołanej ustawy:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Z kolei w świetle art. 1025 § 1 ww. ustawy:
Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Według treści art. 1035 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
Art. 1037 § 1 ww. Kodeksu stanowi natomiast, że:
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
W myśl art. 1038 § 2 Kodeksu cywilnego:
Umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.
Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu spadku jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. W takiej sytuacji, oceniając skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości lub prawa, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku, za datę nabycia należy zatem przyjąć datę ich pierwotnego nabycia.
Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem majątkowym. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku. Nabycie w wyniku działu spadku części majątku, który należał do innych spadkobierców, należy więc traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem, co do zasady, za datę nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku, należy przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa majątkowego w wyniku działu mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat. Natomiast, gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.
Z kolei zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, to umowa darowizny pod rygorem nieważności powinna mieć formę aktu notarialnego.
Darowizna zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jest zatem umową, której istotą jest bezpłatne świadczenie, które darczyńca wykonuje ze swego majątku na rzecz innej osoby. Umowa darowizny prowadzi do przesunięcia określonego dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku osoby obdarowanej. Samo zaś przesunięcie następuje zawsze pod tytułem darmym i podyktowane jest chęcią wzbogacenia obdarowanego.
Tym samym, zawarcie umowy darowizny nieruchomości powoduje przejście jej własności na obdarowanego z chwilą zawarcia aktu notarialnego, w którym darczyńca daruje tę nieruchomość obdarowanemu, a obdarowany darowiznę przyjmuje.
Zatem za datę nabycia nieruchomości należy przyjąć dzień, w którym nastąpiła darowizna.
Wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem nabycia w drodze spadku, dlatego w tym wypadku należy posiłkować się normami prawa cywilnego.
Odnosząc się do nabycia udziału w spadku w drodze umowy sprzedaży i umowy darowizny wyjaśnienia wymaga, że treść art. 925 Kodeksu cywilnego jednoznacznie wskazuje, że z chwilą śmierci spadek nabywa wyłącznie spadkobierca. Nabyciem w drodze spadku jest zatem nabycie spadku przez spadkobiercę, co wynika bezpośrednio z treści art. 925 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego:
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Powołanie do spadku, czyli przekazanie w spadku majątku, wynika z ustawy albo z testamentu, jednakże dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest data śmierci spadkodawcy.
Postanowienie sądu o nabyciu spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).
Stosownie do art. 1051 ww. Kodeksu:
Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.
Natomiast zgodnie z art. 1052 ww. Kodeksu
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli zawarcie umowy przenoszącej spadek następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do zbycia spadku, ważność umowy przenoszącej spadek zależy od istnienia tego zobowiązania.
§ 3. Umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.
Umowa zbycia spadku jest umową, na podstawie której spadek w całości lub w części bądź też udział w spadku w całości lub w części przechodzi na nabywcę. Umową prowadzącą do zbycia spadku może być np. umowa sprzedaży, zamiany lub darowizny. Przepisy prawa wskazują, iż umowa o zbycie spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
W myśl art. 1053 Kodeksu cywilnego:
Nabywca spadku wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy.
Z powyższych przepisów wynika, że jakkolwiek na skutek nabycia udziału w spadku od spadkobiercy nabywca wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki tego spadkobiercy – to jednak nie można uznać, że wobec nabytej masy spadkowej nabywca taki staje się spadkobiercą. Jest on bowiem następcą prawnym nie spadkodawcy, a spadkobiercy i to nie w spadkobraniu, a w tytule prawnym, na podstawie którego dochodzi do przeniesienia udziału w spadku, jest źródło jego uprawnień.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że nabywając udział w spadku wstępuje się w prawa i obowiązki spadkobiercy, jednakże źródłem nabycia nie jest dziedziczenie lecz umowa cywilnoprawna. Oznacza to, że - w odniesieniu do nabycia przez udziałów na podstawie art. 1051 Kodeksu cywilnego - przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje zastosowania, bowiem odnosi się on do odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nabytych w wyniku spadku, a nie jak to ma miejsce w tym przypadku nabytych na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Wskazać należy, że celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.
Zgodnie ze wskazanym już art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika.
W myśl art. 196 Kodeksu cywilnego:
§ 1.Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
§ 2.Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Zatem do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego.
Natomiast w myśl art. 210 §1 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.
Stosownie do art. 211 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Zgodnie z art. 212 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1.Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.
§ 2.Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Z powyższych przepisów wynika, że zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.
Jeżeli zniesienie współwłasności następuje przez podział rzeczy wspólnej, to co do zasady dokonuje się jej podziału na tyle części ilu jest współwłaścicieli z uwzględnieniem wartości udziałów posiadanych przed zniesieniem współwłasności. W przypadku różnicy pomiędzy wartością utworzonych części rzeczy a wielkością udziałów, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Punktem wyjścia do obliczenia podstawy opodatkowania jest wartość rynkowa zbywanych udziałów w składnikach majątkowych.
Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału, jeśli:
·podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
·wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku dokonanego podziału mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.
Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, podział majątku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości.
Natomiast, jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc, co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Przy czym mówiąc o powiększeniu udziału należy mieć na uwadze wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy, a nie wielkość czy ilość rzeczy jakie przypadną danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności.
Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że:
1.Spadek po zmarłej w 2007 r E.E. nabyli:
·F.E. – 1/2,
·C.B. – 1/6,
·D.C. – 1/12 (Zainteresowany niebędący stroną postępowania),
·C.C. – 1/12 (Zainteresowany niebędący stroną postępowania),
·G.G. – 1/12,
·H.H. – 1/12.
2.W 2013 r. G.G. notarialnie sprzedała swój udział 1/12 C.B.
3.W 2013 r. H.H. notarialnie sprzedał swój udział 1/24 C.B., a drugą 1/24 D.C.
4.W 2020 r. zmarł mąż E.E. – F.E.
5.24 sierpnia 2022 r. C.B. dokonała darowizny na rzecz A.B. (Zainteresowanego będącego stroną postępowania) 3/5 swojego udziału w spadku po zmarłej E.E. oraz 2/5 swego udziału w spadku na rzecz B.B. (Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania).
6.Wskutek realizacji postanowień ugody z 7 października 2024 r. (zmiany udziałów przysługujących Zainteresowanym w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym Zainteresowanym uległa powiększeniu. Jednocześnie Zainteresowani nie dokonali oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz, którejkolwiek ze Stron ugody. Zgodnie z treścią zawartej ugody, Nieruchomości (położone przy ul. (…), przy ul. (…), przy ul. (…), przy ul. (…), w miejscowości (…), w miejscowości (…), w miejscowości (…), w miejscowości (…), zostały przyznane Zainteresowanym na współwłasność w udziale:
·A.B. w wysokości 21/60,
·B.B. w wysokości 14/60,
·D.C. w wysokości 15/60,
·C.C. w wysokości 10/60.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że Zainteresowani nabyli poszczególne udziały w Nieruchomościach w następujący sposób:
·A.B.:
-w 2022 r. w drodze darowizny,
-w 2024 r. w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności,
·B.B.:
-w 2022 r. w drodze darowizny,
-w 2024 r. w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności,
·D.C.:
-w drodze spadku po zmarłej E.E.,
-w 2013 r. na podstawie umowy sprzedaży,
-w 2024 r. w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności,
·C.C.:
-w drodze spadku po zmarłej E.E.,
-w 2024 r. w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności,
Dokonując więc oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że planowana sprzedaż przez D.C. i C.C., Nieruchomości w części nabytych w drodze spadku po E.E. nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem okres, o którym mowa w tym przepisie niewątpliwie minął.
Także planowana sprzedaż przez D.C. Nieruchomości w części nabytych na postawie umowy sprzedaży w 2013 r. nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem okres, o którym mowa w tym przepisie minął z dniem 31 grudnia 2018 r.
Natomiast stwierdzić należy, że planowana sprzedaż przez A.B. i B.B. Nieruchomości w części nabytych w drodze darowizny w 2022 r. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (tj. przed 1 stycznia 2028 r.), będzie stanowić źródło przychodu w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Także planowana sprzedaż przez A.B., B.B., D.C. i C.C. Nieruchomości w części nabytych w 2024 r. w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (tj. przed 1 stycznia 2030 r.), będzie stanowić źródło przychodu w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, koszty pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.
Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.
W myśl art. 22 ust. 6d ww. ustawy:
Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.
Zgodnie z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
W opisanej sprawie, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
1) dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2) dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy:
Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.
Stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 3 ww. ustawy:
W terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.
Z kolei, jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:
Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
W myśl natomiast art. 30e ust. 7 ww. ustawy:
W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie.
Wobec powyższego wskazać należy, że Państwa stanowisko, zgodnie z którym:
·sprzedaż nieruchomości przed 1 stycznia 2028 r. będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednak tylko w odniesieniu do Zainteresowanych, którzy otrzymali w 2022 r. darowiznę udziału w spadku. Natomiast od wartości nieruchomości do których prawa obdarowani posiadali przed zawarciem umowy darowizny, Zainteresowani Ci nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomościach
oraz
·sprzedaż nieruchomości przed 1 stycznia 2030 r. będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednak tylko w zakresie w jakim wartość nieruchomości uległa zwiększeniu wskutek zawarcia ugody w ramach, której doszło do zniesienia współwłasności. W pozostałej części, tj. od wartości nieruchomości, do których prawa dany Zainteresowany posiadał przed zawarciem ugody (zniesieniem współwłasności), Zainteresowany ten nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomościach. Innymi słowy wartość nieruchomości, do których prawa, Zainteresowany posiadał przed zawarciem ugody nie będą stanowiły dla tego Zainteresowanego dochodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnieńpodatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej, ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14 r Ordynacji podatkowej.
