Interpretacja indywidualna z dnia 19 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.649.2025.2.DB

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 12 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła Pani wniosek – na wezwanie organu – pismem z 24 października (data wpływu 28 października 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

8 sierpnia 2025 r. Wnioskodawczyni rozwiązała umowę najmu mieszkania za porozumiem stron oddając jednocześnie mieszkanie właścicielowi. W ramach rozwiązania umowy Wnioskodawczyni otrzymała od właściciela rekompensatę w formie jednorazowej kwoty pieniężnej. Rekompensata ta jest przeznaczona na zakup mieszkania, gdyż obecnie Wnioskodawczyni jest wraz z córką osobą bezdomną. Wynajmujący zobowiązał się na rzecz najemcy do wypłaty kwoty w ramach rekompensaty za rozwiązanie umowy. Wnioskodawczyni jest aktualnie bezdomna i przeznacza otrzymaną rekompensatę na zabezpieczenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Rekompensata ta jest jednorazowa i nie stanowi wynagrodzenia za pracę, usługi czy działalność gospodarczą.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Mieszkanie, które Wnioskodawczyni musiała opuścić mama Wnioskodawczyni w 1992 r. otrzymała (...) – tzw. (...) (spisała umowę najmu z X). Wnioskodawczyni nie jest w stanie odpowiedzieć czy rekompensata wynikała z umowy najmu, gdyż nie ma wglądu do (...), która jest zapisana w umowie najmu z 1992 r. i Wnioskodawczyni nie ma do niej wglądu.

Po śmierci mamy Wnioskodawczyni w 2021 r. X spisało z Wnioskodawczynią aneks do umowy, gdzie zastąpili i zmienili punkt dotyczący głównego najemcy na Wnioskodawczynię, a pozostałe warunki umowy zostały bez zmian.

W 2023 r. Wnioskodawczyni została poinformowania, że w związku z planami X, X chce rozwiązać umowę najmu i w przypadku osiągnięcia porozumienia jest gotowy ustalić formę rekompensaty w zamian za opuszczenie przez Wnioskodawczynię lokalu. Po rozmowie ze swoją adwokat Wnioskodawczyni powiadomiła X, iż nie ma możliwości zakupu bądź wynajmu mieszkania (np. ze względu na kaucję), gdyż nie dysponuje żadnymi oszczędnościami. Sprawa ucichła na kilkanaście miesięcy. Ponadto Wnioskodawczyni jest osobą schorowaną. Adwokat zaproponowała otrzymanie zadośćuczynienia, rekompensaty za rozwiązanie umowy na czas nieokreślony w kwocie końcowej (...) zł na zakup nowego lokalu. Cała sytuacja trwała do sierpnia 2025 r.

Wnioskodawczyni pragnie wyjaśnić, że wypłata rekompensaty nie wynikała z żadnego skróconego okresu wypowiedzenia, gdyż takowego nie otrzymała. Rekompensata ta miała na celu pokrycie niedogodności związanych z opuszczeniem mieszkania i tak naprawdę Wnioskodawczyni z córką zostały bez dachu nad głową.

Ww. rekompensata jest odszkodowaniem za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu na czas nieokreślony, a nie wynikiem skrócenia okresu wypowiedzenia. Z powyższych powodów Wnioskodawczyni uważa, że rekompensata nie powinna być traktowana jako dochód, lecz jako odszkodowanie za rozwiązanie umowy najmu.

Pomimo otrzymanej rekompensaty Wnioskodawczyni poniosła straty związane z kosztami przeprowadzki, zabezpieczeniem środków na zakup mieszkania, odświeżaniem mieszkania, tzn. malowaniem ścian na biało, zaangażowaniem i opłaceniem adwokata.

Rekompensata ta nie pokrywała nakładów poniesionych na nieruchomość. Rekompensata wypłacona w ramach rozwiązania najmu nie jest wynagrodzeniem, ani przychodem z najmu czy innej działalności gospodarczej. Celem wypłaty była rekompensata za opuszczenie mieszkania i można ją kwalifikować jako odszkodowanie lub rekompensatę za utratę korzystania z mieszkania.

Rekompensata otrzymana przez Wnioskodawczynię za rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, będąca wyłącznie rekompensatą za utratę korzystania z mieszkania, nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód.

Pytanie

Czy w opisanej sytuacji rekompensata jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie obowiązujących przepisów prawa podatkowego?

Pani stanowisko w sprawie

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, wolne od podatku są przychody z tytułu odszkodowań, rekompensat za rozwiązanie umowy bądź innych podobnych świadczeń, jeżeli ich celem jest rekompensata za poniesione straty lub koszty, a nie stanowią wynagrodzenia za pracę lub działalność.

Interpretacja organów podatkowych:

•w interpretacji indywidualnej z 10 czerwca 2022 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.194.2022.1.MR) Izba Skarbowa wyjaśnia, że rekompensaty za rozwiązanie umowy najmu, które nie mają charakteru wynagrodzenia za usługę lub pracę, lecz mają na celu zrekompensowanie strat wynikających z wcześniejszego rozwiązania umowy mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT;

• interpretacja z 15 grudnia 2021 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4511.393.2021.1.MS) podkreśla, że tego rodzaju rekompensaty nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu, jeśli ich celem jest wyłącznie rekompensata za poniesione straty lub koszty.

W przypadku Wnioskodawczyni rekompensata została wypłacona w ramach porozumienia i rozwiązania umowy najmu za porozumieniem stron. Nie jest to wynagrodzenie za pracę, działalność gospodarczą ani też przychód z najmu czy też innej działalności. Celem wypłaty była rekompensata za wcześniejsze rozwiązanie umowy, co można kwalifikować jako odszkodowanie lub rekompensatę za utratę korzystania z mieszkania. Otrzymana rekompensata jest jednorazowa i przeznaczona na zakup mieszkania, co potwierdza jej charakter rekompensaty, a nie przychodu z działalności gospodarczej czy najmu.

W świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, interpretacji organów podatkowych oraz przedstawionego stanu faktycznego, rekompensata otrzymana w związku z rozwiązaniem umowy najmu za porozumieniem stron, będąca wyłącznie rekompensatą za utratę korzystania z mieszkania, nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód. Ponadto Wnioskodawczyni nie może być karana podwójnie utratą mieszkania i podatkiem.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej potwierdzającej, iż otrzymana przez Nią rekompensata jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten definiowany jest przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z definicji tej wywieść można, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Natomiast katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie natomiast do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2023 r. poz. 1465), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W świetle zaś art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

• otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

• odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie: ustawy, przepisów wykonawczych do ustawy, układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

• wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

• nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b jest więc jego odszkodowawczy charakter.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Podkreślenia wymaga, że to nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania/zadośćuczynienia, czy też nie.

Odwołując się do prawa cywilnego, świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.) świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni otrzymała od wynajmującego lokal mieszkalny rekompensatę pieniężną w związku z podpisaniem porozumienia, które dotyczyło rozwiązania umowy najmu i dobrowolnego opuszczenia lokalu.

Nie ulega wątpliwości, że w sytuacji, gdy wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia, a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych, nie może być mowy ani o bezprawności działania wynajmującego ani też o poniesieniu jakiejkolwiek szkody, czy krzywdy przez najemcę lokalu.

Odnosząc powyższe do rozpatrywanej sprawy, wypłacona Pani kwota ma w istocie charakter umowny, gdyż wynika jedynie z ustaleń pomiędzy stronami porozumienia, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Wysokość tego świadczenia nie wynika z przepisów ustaw, układów zbiorowych pracy lub innych przepisów regulujących wysokość lub zasady ustalania odszkodowania. Ponadto – jak wskazała Pani w treści wniosku – wypłacona kwota nie była związana ani ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy najmu, ani nie pokrywała nakładów poniesionych przez Panią na przedmiotową nieruchomość. Podpisane przez Panią porozumienie nie jest także ugodą sądową.

W konsekwencji otrzymana przez Panią kwota od wynajmującego w związku z rozwiązaniem umowy najmu i dobrowolnym opuszczeniem wynajmowanego lokalu mieszkalnego stanowi przychód z „innych źródeł”, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i nie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu do powołanej przez Panią we wniosku interpretacji o nr 0114-KDIP3-2.4011.194.2022.1.MR informuję, że dotyczy odmiennego zdarzenia, tj. możliwości skorzystania z tzw. ulgi IP-Box. Natomiast powołana przez Panią interpretacja o nr 0114-KDIP3-1.4511.393.2021.1.MS nie istnieje.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.