Samorządowcy mało optymistycznie o perspektywach rozwoju

Samorządowi włodarze mało optymistycznie postrzegają dalsze możliwości rozwojowe oraz perspektywy dotyczące polepszenia sytuacji ekonomicznej jednostek samorzadu terytorialnego w bieżącym roku budżetowym. Wskazuje na to pierwszy odczyt opracowanego przez nas wskaźnika aktywności rozwojowej samorządu (WARS), który dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego osiągnął wartość +0,187.

Konstrukcja i cel WARS

WARS opracowany przez zespół naukowców Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie: prof. Jacka Sieraka z Katedry Ekonomiki i Finansów Samorządu Terytorialnego i dr Mirosława Czekaja z Katedry Miasta Innowacyjnego. Jest algorytmem pokazującym w syntetyczny sposób nastroje, przewidywania i trendy, jakim w najbliższym czasie będą podlegać JST w Polsce. Przedział wartości WARS zawiera się na skali od –1 do +1, gdzie wartość równą –1 należy interpretować jako przewidywane znaczące pogorszenie się sytuacji ekonomicznej i możliwości rozwojowych JST w ciągu bieżącego roku budżetowego, wartość równą 0 jako brak zmian sytuacji ekonomicznej JST, natomiast wartość równą +1 jako prognozowaną znaczącą poprawę sytuacji JST.

Celem tej inicjatywy badawczej jest prognozowanie możliwości rozwojowych samorządów. Kolejne obniżki podatku PIT, dynamiczny wzrost cen energii, obsługa długu, presja na wzrost wynagrodzeń i niepewność środków unijnych spowodowały, że miastom, gminom i powiatom brakuje pieniędzy nie tylko na inwestycje, lecz także na bieżące funkcjonowanie. Proponowane przez SGH badanie ma ocenić, w jakim stopniu jednostki samorządu terytorialnego będą zdolne do podejmowania inwestycji na cele rozwojowe oraz jak oceniają rozwój usług dla mieszkańców. Badanie zrealizowano w I półroczu 2023 r. Największą grupę respondentów stanowili przedstawiciele gmin wiejskich (36,7 proc.) oraz miejsko-wiejskich (17,6 proc.), a w dalszej kolejności miast na prawach powiatu (16,1 proc.), powiatów (15,8 proc.), gmin miejskich (11,8 proc.) i województw (2,1 proc.). Ogółem na jednostki szczebla podstawowego – gminy – przypada 66,1 proc. wszystkich udzielonych odpowiedzi.