Odpowiedzialność materialna - porady

Czy odpowiedzialność za szkodę pracodawcy jest solidarna?

Problem: Dwie pracownice wspólnie wyrządziły pracodawcy szkodę nienależytym wykonaniem obowiązków pracowniczych, z winy nieumyślnej. Czy ich odpowiedzialność z tego tytułu jest solidarna?

Odpowiedź: Nie. Każda pracownica ponosi odpowiedzialność za część szkody – stosownie do przyczynienia się do niej oraz stopnia winy. Jeżeli nie da się ustalić stopnia winy i przyczynienia się pracownic do powstania szkody, odpowiadają one w równych częściach. Pracownice odpowiadałyby wobec pracodawcy solidarnie w razie wyrządzenia szkody z winy umyślnej.

Uzasadnienie: Pracownik, który na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania swoich obowiązków, wyrządził pracodawcy szkodę z winy nieumyślnej, ponosi odpowiedzialność materialną (majątkową) w ograniczonym zakresie. Gdyby jednak pracownik wyrządził szkodę umyślnie, musi naprawić ją w pełnej wysokości.

Pojęcie winy w prawie pracy jest zbliżone do rozumienia go w prawie karnym (por. np. wyrok SN z 9 stycznia 2019 r., sygn. akt V ACa 3/18). Wina nieumyślna pracownika występuje wtedy, gdy ma on możliwość przewidywania, że jego bezprawne zachowanie wyrządzi szkodę, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że szkoda nie nastąpi (niedbalstwo), bądź wówczas, gdy pracownik nie przewiduje możliwości powstania szkody, choć w okolicznościach danej sprawy mógł i powinien przewidzieć jej powstanie (lekkomyślność). O działaniu umyślnym można mówić wtedy, gdy wyrządzenie szkody jest objęte zamiarem pracownika, bezpośrednim lub ewentualnym. Do przypisania pracownikowi winy umyślnej pod postacią zamiaru ewentualnego wystarczy świadomość, że jego działania lub zaniechania mogą doprowadzić do powstania szkody i godzenie się na to (por. wyrok SN z 9 marca 2010 r., sygn. akt I PK 195/09).