Opodatkowanie i oskładkowanie odszkodowań

Odszkodowania wypłacane przez pracodawcę są przychodami pracowników ze stosunku pracy, przy czym większość z nich korzysta jednak ze zwolnienia od podatku dochodowego. Wolne od podatku - na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof), są te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw - z wyjątkiem odszkodowań enumeratywnie wymienionych w podpunktach do tego artykułu. To, czy pracodawca ma obowiązek odprowadzić od takiego świadczenia zaliczkę na podatek (jako od przychodu ze stosunku pracy), zależy od podstawy wypłaty danego odszkodowania.

Z ORZECZNICTWA

W updof ustawodawca nie zdefiniował pojęcia szkody czy odszkodowania, tym niemniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od przyjętego w systemie prawa cywilnego ich znaczenia.

Wyrok WSA w Warszawie z 26 października 2011 r.,

sygn. akt III SA/Wa 282/11

patrz: www.administracja3.inforlex.pl

Odszkodowania wypłacane bez podatku

Wolne od podatku dochodowego są odszkodowania otrzymane przez pracownika od jednostek pomocy społecznej, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Przez pojęcie "odrębnych ustaw" należy rozumieć m.in. k.p., ustawy branżowe (np. o pracownikach samorządowych), jak również ustawę z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Takie uregulowanie oznacza, że ze zwolnienia podatkowego korzystają odszkodowania z tytułu m.in.:

● mobbingu i dyskryminacji w zatrudnieniu (art. 18, 18 i 94 k.p.), ● nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy o rozwiązywaniu umów wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony (art. 45 § 1 i 2 k.p.), ● wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny - z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów (art. 50 § 1 k.p.), ● wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów (art. 50 § 3 k.p.), ● rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę jego obowiązków (art. 55 § 1 k.p.), ● wygaśnięcia umowy o pracę w związku ze śmiercią pracodawcy (art. 63 § 2 k.p.), ● niewydania świadectwa pracy lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (art. 99 § 2 k.p.), ● utraty lub uszkodzenia w związku z wypadkiem przy pracy przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy; odszkodowanie nie obejmuje utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych (art. 237 § 2 k.p.).