Pojęcie podróży służbowej

Pojęcie „podróż służbowa” pojawia się w wielu przepisach. Niestety, nie zawsze są to przepisy tego samego działu prawa i tym samym brak definicji podróży w obrębie danej ustawy (np. podatkowej) powoduje wiele wątpliwości interpretacyjnych. Tymczasem precyzyjne określenie granic tego pojęcia ma ogromne znaczenie dla kwestii opodatkowania należności, właściwego zakwalifikowania poniesionych kosztów, rozstrzygnięcia, czy wypłacone należności podlegają składkom ubezpieczeniowym.

Co do zasady, podróż służbowa jest instytucją prawa pracy. Na tej podstawie zarówno w orzecznictwie, jak i w literaturze przedmiotu przyjmuje się, że definicja podróży służbowej zawarta w Kodeksie pracy nie może być stosowana wobec osób prowadzących działalność gospodarczą lub osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Bardziej liberalne stanowisko zakłada, że definicją tą można się posiłkować w odniesieniu do wymienionych osób, ale stosując ją „odpowiednio”.

„(...) Pojęcie >>podróż służbowa<< nie ma ustawowej definicji w prawie podatkowym, a sięganie do definicji zawartej w ustawie Kodeks pracy jest nieuprawnione, bowiem przepis ten nie odsyła do Kodeksu pracy, który pojęcie podróży służbowej zawęża do sytuacji wynikających ze stosunku pracy i posługuje się pojęciami >>pracownik<< oraz >>zakład pracy<<”.

(Z uzasadnienia wyroku WSA w Szczecinie z 4 października 2007 r., sygn. SA/Sz 178/07)

„(...) Definicja podróży służbowej została zawarta w art. 77ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). W przepisie tym pojęcie podróży służbowej zostało określone jako wykonywanie zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. (...) Odnosząc tę definicję do osób prowadzących działalność gospodarczą przyjąć należy, że podróżą służbową jest wyjazd związany z tą działalnością poza miejsce jej prowadzenia. (...) Problem polega na tym, że żadne przepisy prawa nie określają definicji podróży służbowej osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Z pewnością jednak wątpliwości interpretacyjne spowodowane brakiem legalnej definicji podróży służbowej przedsiębiorcy nie mogą skutkować przyjęciem wykładni przepisów podatkowych na niekorzyść przedsiębiorców”.