Kurs walutowy sprawia, że szybciej zaczynamy się martwić

Ceny, zwłaszcza żywności, zaczęły rosnąć jeszcze przed wojną w Ukrainie

Jesteśmy daleko od tego, żeby Europejczycy uznali się za jeden naród. Możemy się godzić na to, że pewne obszary Polski nigdy nie będą konkurencyjne i się wyludnią. Ale czy jesteśmy w stanie ponieść ten koszt na poziomie Unii, to znaczy zaakceptować to, że Polska może się wyludnić?

Ze Stefanem Kawalcem i Ernestem Pytlarczykiem rozmawia Tomasz Jóźwik

Jakie znaczenie ma kurs walutowy w polityce gospodarczej? Co można dzięki jego zmianom uzyskać, a czego nie da się osiągnąć?

stefan kawalec: Elastyczny kurs walutowy działa jak antycykliczny amortyzator gospodarki. W okresie boomu waluta się umacnia, co nieco spowalnia wzrost, natomiast w sytuacji kryzysu i załamania kurs walutowy się osłabia, co poprawia konkurencyjność gospodarki i ułatwia przetrwanie trudnego okresu. Usunięcie tego amortyzatora jest niebezpieczne. John Maynard Keynes i Milton Friedman reprezentowali przeciwstawne pozycje myśli ekonomicznej, jednak łączył ich pogląd o ograniczonej elastyczności cen, a w szczególności płac, co prowadziło ich do wniosku, że zmiany kursu walutowego pełnią istotną rolę dostosowawczą. Niemożność jego zmiany w niektórych okolicznościach może powodować bardzo wysokie koszty. Dlatego, kiedy w Europie zdecydowano o stworzeniu unii walutowej, większość amerykańskich ekonomistów akademickich krytykowała ten krok, twierdząc, że może on w przyszłości narazić niektóre kraje na recesję, z której ciężko będzie im wyjść. Dzisiaj, w warunkach wysokiej inflacji, po kilkunastu latach stosowania niekonwencjonalnej polityki pieniężnej na świecie wracamy niejako do podstaw ekonomii, o których wielu chciało już zapomnieć. Poważni ekonomiści i politycy byli jeszcze do niedawna przekonani, że olbrzymia ilość pieniądza kierowanego do gospodarki nie wywoła inflacji, a jednak stało się inaczej. To też dobry moment, żeby zwrócić uwagę, że wola polityczna nie jest w stanie w dłuższej perspektywie przełamać praw ekonomii.