Odpowiedzialność pracodawcy. Odpowiedzialność za przestępstwa

Zagadnienie odpowiedzialności za przestępstwa popełnione przeciwko prawom pracownika zostały przez polskiego ustawodawcę uregulowane przede wszystkim w Kodeksie karnym. Rozdział XXVIII k.k. z 1997 r. w art. 218-221 rozbudował katalog przestępstw znanych z wcześniejszych przepisów karnych. Jak zakładali twórcy nowego uregulowania, miało to przyczynić się do lepszej ochrony praw osób wykonujących pracę zarobkową w systemie wolnorynkowym.

Wśród kodeksowych przestępstw wymienimy:

• art. 218 k.k. - kto, wykonując czynność w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jeżeli ten sam podmiot, o którym była mowa w zdaniu poprzedzającym, odmawia ponownego przyjęcia do pracy, o której przywróceniu orzekł właściwy organ, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (dalej - naruszenie praw pracowniczych);

• art. 219 k.k. - kto narusza przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, nie zgłaszając, nawet za zgodą zainteresowanego, wymaganych danych albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (dalej - niezgłoszenie do ubezpieczenia społecznego);

• art. 220 k.k. - kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (dalej - niedopełnienie obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy);

• art. 221 k.k. - kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji, podlega grzywnie do 180 stawek dziennych albo karze ograniczenia wolności (dalej - niezawiadomienie o wypadku przy pracy i chorobie zawodowej).